Các nước tìm mọi cách ngăn Iran tấn công trả đũa Israel
Giới chức Mỹ, Anh và Đức đang tìm mọi cách để ngăn chặn leo thang căng thẳng giữa Iran và Israel.
Hiện trường đổ nát sau vụ tấn công Đại sứ quán Iran ở Damascus, Syria ngày 2/4/2024. Ảnh: THX/TTXVN
Theo tờ The Guardian ngày 11/4, các quan chức Mỹ cho biết nước này đang tìm cách ngăn Iran tấn công trả đũa Israel thông qua những tuyên bố chung về cam kết đảm bảo an ninh cho Israel, đồng thời tìm cách ngăn chặn khả năng xảy ra cuộc chiến lớn trong khu vực.
Các động thái trên của Mỹ diễn ra khi giới chức nước này cho rằng Iran sớm hay muộn cũng sẽ trả đũa Israel sau khi Đại sứ quán Iran tại Syria bị tấn công ngày 1/4 và Iran cáo buộc Israel là thủ phạm.
Mỹ hy vọng rằng những thông điệp mạnh mẽ về đoàn kết, hỗ trợ dành cho Israel mà Tổng thống Joe Biden và Ngoại trưởng Antony Blinken đưa ra vẫn có tác dụng ngăn cản Iran tìm cách tấn công mục tiêu ở Israel.
Nếu Iran tấn công Israel, đây sẽ là động thái leo thang nguy hiểm đáng kể cuộc chiến âm ỉ giữa hai nước mà từ trước đến nay vốn diễn ra thông qua các lực lượng thân Iran, hoặc thông qua các cuộc tấn công ở các nước thứ ba, như Liban và Syria.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Matthew Miller nói với các phóng viên ngày 11/4 rằng Ngoại trưởng Blinken đã nói chuyện qua điện thoại với các đối tác Trung Quốc, Thổ Nhĩ Kỳ, Saudi Arabia và châu Âu để làm rõ rằng leo thang căng thẳng không có lợi cho bất kỳ ai và đề nghị các nước nên khuyên can Iran không leo thang.
Video đang HOT
Trước đó, ngày 10/4, Tổng thống Biden cho biết Israel có thể dựa vào Mỹ. Ông Blinken cũng đã gọi điện cho Bộ trưởng Quốc phòng Israel là Yoav Gallant để khẳng định Mỹ sẽ sát cánh cùng Israel trước mối đe dọa từ Iran và các lực lượng thân Iran.
Tuy nhiên, nếu Iran tấn công trực tiếp Israel, Mỹ có thể sẽ kêu gọi Israel thận trọng khi phản ứng, nhằm ngăn chặn tình hình leo thang không thể kiểm soát và biến thành một cuộc xung đột mà lực lượng Mỹ trong khu vực phải can dự.
Theo các quan chức Mỹ, mọi phản ứng phần lớn sẽ tùy thuộc vào việc Iran sẽ trả đũa như thế nào. Nếu Israel đ.ánh chặn tên lửa hoặc máy bay không người lái đang lao tới, hoặc nếu chúng rơi chệch mục tiêu và không gây hại, chính quyền Mỹ sẽ kêu gọi chính phủ Israel không hành động vội vàng. Tuy nhiên, Iran tấn công và gây thương vong đáng kể cho Israel trên đất Israel hoặc tại cơ quan đại diện, tổ chức của Israel ở nước ngoài, Israel sẽ có quyền phản ứng mạnh mẽ.
Chỉ huy Bộ Tư lệnh Trung tâm Mỹ, Tướng Michael E Kurilla, đã đến Israel ngày 11/4 để phối hợp phản ứng cùng người đồng cấp Israel trong trường hợp Iran tấn công.
Khả năng xảy ra xung đột giữa Israel với Iran hoặc giữa Israel với Hezbollah là một trong những lý do mà chính quyền Mỹ đưa ra phản đối lời kêu gọi hạn chế cung cấp vũ khí cho Israel.
Không chỉ Mỹ, một số quốc gia Đức và Anh cũng tìm cách giảm căng thẳng giữa Iran và Israel.
Ngoại trưởng Iran Hossein Amir-Abdollahian và người đồng cấp Đức Annalena Baerbock đã điện đàm để trao đổi quan điểm về tấn công Đại sứ quán Iran tại thủ đô Damascus của Syria. Theo thông cáo của Bộ Ngoại giao Iran, trong cuộc điện đàm, Ngoại trưởng Amir-Abdollahian nhấn mạnh chính sách đối ngoại của Iran luôn dựa trên quan điểm tránh gây căng thẳng nhưng quyền tự vệ hợp pháp là cần thiết. Về phần mình, Ngoại trưởng Baerbock tuyên bố trong bối cảnh căng thẳng ở khu vực Trung Đông đang gia tăng, Đức đề nghị Iran kiềm chế. Bà cũng cảnh báo về nguy cơ xảy ra cuộc chiến tranh khu vực khi căng thẳng leo thang giữa Israel và Iran. Theo Ngoại trưởng Baerbock, sau cuộc tấn công vào tòa nhà lãnh sự Iran ở Syria, Đức đã khẳng định lập trường cho rằng các cơ quan ngoại giao cần được hưởng quyền miễn trừ hoàn toàn.
Trong cuộc điện đàm khác với người đồng cấp Anh David Cameron ngày 11/4, Ngoại trưởng Amir-Abdollahian nêu rõ Iran chưa bao giờ tìm cách leo thang căng thẳng trong khu vực, song trước cuộc tấn công vào tòa nhà lãnh sự Iran ở Syria, thái độ im lặng của Mỹ và Anh sẽ khuyến khích những hành động gây hấn trong khu vực. Về phần mình, Ngoại trưởng Anh Cameron kêu gọi Iran kiềm chế, nhấn mạnh nguy cơ xung đột lan rộng nếu một trong hai bên không thực hiện các biện pháp giảm căng thẳng.
Chuyên gia nhận định về thời điểm và hình thức Iran ra đòn trả đũa Israel
Tuy không muốn một cuộc chiến tranh toàn diện với Israel, nhưng sau khi toà nhà lãnh sự trong khuôn viên Đại sứ quán ở Syria bị tấn công, Iran có thể sẽ ra đòn trả đũa Israel như nhiều quan chức nước này đã tuyên bố.
Hiện trường đổ nát sau vụ tấn công tòa nhà lãnh sự trong khuôn viên đại sứ quán Iran ở thủ đô Damascus của Syria ngày 1/4/2024. Ảnh: THX/TTXVN
Theo hãng tin Reuters, đến nay, Iran vẫn tránh trực tiếp tham gia vào cuộc xung đột ở Dải Gaza. Các nhà lãnh đạo Iran cũng công khai chỉ ra rằng nước này không muốn một cuộc chiến tranh lớn có thể gây bất ổn cho đất nước.
Tuy nhiên, kênh CNN của Mỹ cho rằng cuộc tấn công vào khu phức hợp đại sứ quán Iran ở thủ đô Damascus của Syria ngày 1/4 có thể là sự leo thang nguy hiểm nhất bên ngoài Gaza kể từ khi bắt đầu cuộc chiến Hamas - Israel gần sáu tháng trước.
Syria và Iran đã đổ lỗi cho Israel về cuộc không kích phá hủy tòa nhà nằm trong khu phức hợp đại sứ quán Iran tại Damascus, g.iết c.hết Chuẩn tướng Mohammed Reza Zahedi, chỉ huy cấp cao Lực lượng Quds thuộc Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) và một số quan chức khác.
Phát biểu tại hội nghị trực tuyến thảo luận về tình hình tại Dải Gaza và khu vực hôm 3/4, Tổng thống Iran Ebrahim Raisi đã cáo buộc Israel phải chịu trách nhiệm về vụ tấn công Đại sứ quán Iran tại thủ đô Damascus của Syria hôm 1/4, đồng thời cảnh báo sẽ trả đũa tương xứng.
Trước đó, khi phát biểu với báo giới vào hôm 1/4, Đại sứ Iran tại Syrria, ông Hossein Akbari cũng chỉ trích vụ tấn công của Israel là hành vi vi phạm luật pháp quốc tế, đồng thời nhấn mạnh Israel sẽ đối mặt với hậu quả và Iran sẽ đáp trả tương xứng vụ tấn công.
Liên quan tới việc Iran trả đũa, cựu Giám đốc tình báo Israel, Amos Yadlin, người hiện làm việc tại Trung tâm Belfer của Trường Kennedy tại Đại học Harvard (Mỹ) nhận định Tehran có thể chọn ngày 5/4 để đáp trả cuộc tấn công ở Damascus, trực tiếp hoặc thông qua lực lượng ủy nhiệm.
Nguyên nhân là ngày 5/4 là ngày thứ Sáu cuối cùng trong tháng Ramadan của người Hồi giáo và cũng là Ngày Quds.
Vì thế, theo ông Yadlin, cần phải theo dõi chặt chẽ diễn biến trong ngày 5/4 và sau đó, "tùy thuộc vào hậu quả của cuộc tấn công, xung đột có thể leo thang".
Về phía Israel, nước này chưa nhận trách nhiệm thực hiện vụ tấn công đại sứ quán Iran tại thủ đô Damascus của Syria hôm 1/4, nhưng nói rằng mục tiêu là tòa nhà quân sự của Lực lượng Quds.
Trả lời phỏng vấn với kênh CNN, người phát ngôn Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) Chuẩn đô đốc Daniel Hagari nói: "Theo thông tin tình báo của chúng tôi, đây không phải là lãnh sự quán và không phải là đại sứ quán. Tôi nhắc lại, đây không phải là lãnh sự quán và không phải là đại sứ quán. Đây là tòa nhà quân sự của Lực lượng Quds được cải trang thành tòa nhà dân sự ở Damascus".
Tuy nhiên, trước các tuyên bố cứng rắn của Iran, Israel đã chuẩn bị cho khả năng xảy ra một cuộc tấn công trả đũa.
Mở đầu cuộc họp nội các an ninh Israel vào cuối ngày 4/4, ông Netanyahu nêu rõ: "Trong nhiều năm, Iran đã hành động chống lại chúng ta cả trực tiếp và thông qua các lực lượng ủy nhiệm của họ; do đó, Israel đang hành động chống lại Iran và các lực lượng ủy nhiệm, cả về phòng thủ và tấn công. Chúng ta biết cách tự vệ và chúng ta sẽ hành động theo nguyên tắc đơn giản là bất cứ ai làm hại hoặc có ý định làm hại chúng ta, chúng ta sẽ làm khiến đối phương bị tổn thương".
Bình luận của ông được đưa ra sau khi lực lượng vũ trang Israel - trải qua gần 6 tháng xung đột ở Dải Gaza và trên mặt trận Liban - tuyên bố họ sẽ tạm dừng nghỉ phép đối với tất cả các đơn vị chiến đấu, một ngày sau khi đưa ra thông báo huy động thêm quân cho các đơn vị phòng không.
Nhiều nước nỗ lực giảm leo thang căng thẳng giữa Iran và Israel Theo phóng viên TTXVN tại Berlin, Ngoại trưởng Iran Hossein Amir-Abdollahian và người đồng cấp Đức Annalena Baerbock đã điện đàm để trao đổi quan điểm về vụ không kích gần đây của quân đội Israel vào tòa nhà lãnh sự thuộc Đại sứ quán Iran tại thủ đô Damascus của Syria. Lực lượng cứu hộ khẩn cấp làm nhiệm vụ tại hiện...
