Các nước tạo ‘luồng xanh’ để chuỗi cung ứng hàng hóa không bị ‘đứt gãy’
Khi dịch bệnh COVID-19 bùng phát và lây lan mạnh trên thế giới, nhiều quốc gia đã phải áp dụng các biện pháp phong tỏa và cách ly xã hội một cách nghiêm ngặt.
Một cảng hàng hóa ở tỉnh Giang Tô, Trung Quốc. Ảnh: AFP/TTXVN
Hạn chế di chuyển khiến việc đảm bảo cung ứng hàng hóa thiết yếu trong giai đoạn dịch bệnh, nhất là tại các vùng bị phong tỏa, được các nước đặc biệt quan tâm và nhiều biện pháp đã được triển khai để đảm bảo quá trình cung cấp, vận chuyển hàng hóa và dịch vụ không bị gián đoạn.
Ngay khi bị phong tỏa chống dịch vào đầu năm 2020, mọi cửa ngõ ra vào thành phố Vũ Hán của Trung Quốc đều bị đóng chặt, ngoại trừ những xe thuộc “luồng xanh” chở hàng hóa sinh hoạt. Để có đủ lương thực cho 11 triệu người dân Vũ Hán sống dưới lệnh phong tỏa, nhà chức trách Trung Quốc đã kêu gọi nông dân tăng cường sản xuất rau củ, lập “luồng xanh” cho xe tải vận chuyển vào thành phố, đồng thời trừng phạt những người đầu cơ.
Cuối tháng 1/2020, Sở Giao thông Vũ Hán bắt đầu cho phép 3 loại xe đi qua chốt chặn trên cao tốc: Xe chở vật tư y tế, xe chở vật tư sinh hoạt cho người dân và xe chở vật tư dùng để đảm bảo nguồn điện, nước, khí đốt của thành phố. Xe tải chở thực phẩm không bị hạn chế đi lại nếu có giấy phép của chính quyền.
Chính quyền một số địa phương cũng thuê thêm lái xe tải để duy trì lưu thông nguồn cung. Khoảng 6.000 xe tải đã được huy động để vận chuyển lương thực, nhu yếu phẩm và đưa người dân tới cơ sở y tế. Các địa phương ở xa được huy động để trợ giúp Vũ Hán. Bộ Nông nghiệp và Nông thôn Trung Quốc luôn phối hợp chặt chẽ với các cơ quan liên quan để duy trì nguồn cung lương thực và giá cả ổn định. Cơ quan quản lý thị trường cũng tăng cường kiểm tra kiểm soát và xử phạt các siêu thị có hiện tượng đẩy giá, nhờ đó giá cả trở lại bình thường và ổn định suốt giai đoạn dịch bệnh.
Tại châu Âu, thời kỳ đầu đại dịch bùng phát, các nước thành viên Liên minh châu Âu (EU) đưa ra các biện pháp hạn chế biên giới, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến việc lưu thông hàng hóa. Hậu quả là ùn tắc giao thông tại các cửa khẩu nội khối EU khiến các tài xế vận tải hàng hóa và công nhân vận tải phải đối mặt với thời gian chờ đợi lên đến 24 giờ, làm gián đoạn chuỗi cung ứng hàng hóa và dịch vụ thiết yếu.
Chủ tịch Uỷ ban châu Âu (EC) Ursula Von der Leyen khi đó đã yêu cầu: “Hàng hóa, các dịch vụ cơ bản đến EU cần phải được tiếp tục lưu thông để bảo đảm nguồn cung ứng, đặc biệt là các mặt hàng thiết yếu như thực phẩm, linh kiện sản xuất, thuốc men…”, vì sự di chuyển tự do của hàng hóa là giá trị cốt lõi của thị trường chung châu Âu
Video đang HOT
Hàng xe tải xếp hàng chờ tại hầm Channel ở Calais, miền bắc Pháp trong hành trình tới Anh. Ảnh tư liệu: AFP/TTXVN
EC đã đề xuất tạo ra “luồng xanh” để tạo điều kiện thuận lợi cho việc vận chuyển hàng hóa. Tại các luồng xanh, lái xe vận tải chỉ cần xuất trình giấy tờ tùy thân, giấy phép lái xe và giấy chứng nhận công nhân vận tải quốc tế. Việc kiểm tra sức khỏe của lái xe vận tải chỉ cần thực hiện ở một bên của biên giới để tránh tốn thời gian cho nhiều cuộc kiểm tra ở những quốc gia thành viên khác nhau.
Ngoài ra, việc kiểm tra tài liệu và hàng hóa trên đường, chẳng hạn như kiểm tra tại chỗ ven đường, cũng được giảm thiểu và không vượt quá mức bình thường. Các nước EU cũng tạo điều kiện nhanh chóng cho việc kiểm tra sức khỏe của lái xe vận chuyển hàng hóa, trong đó có thể sử dụng biện pháp đo thân nhiệt bằng máy quét hoặc xét nghiệm nhanh tại chỗ. Nhờ các biện pháp trên, việc vận chuyển hàng hóa trong EU diễn ra rất suôn sẻ trong suốt giai đoạn dịch bệnh.
Cuối năm ngoái, khi Pháp đóng cửa biên giới với Vương quốc Anh vì lo ngại biến thể mới của virus SARS-CoV-2, nhiều xe tải chở hàng từ Pháp sang Anh và ngược lại đã bị kẹt ở cảng biển, không lưu thông được do các biện pháp kiểm soát. Nhà chức trách hai nước đã nhanh chóng thảo luận và cho phép mở “luồng xanh trên biển”, theo đó vận chuyển hàng hóa bằng container không có tài xế đi kèm qua đường biển.
Pháp sau đó cũng cho phép tài xế từ Anh chở hàng chỉ cần có giấy xét nghiệm COVID-19 âm tính theo thời gian quy định là được nhập cảnh vào Pháp. Còn tại Anh, các nhân viên trong ngành vận tải hàng hóa và hậu cần (logistics) được chính phủ xem là “nhân công thiết yếu” được phép tự do đi lại. Biện pháp này nhằm giúp chuỗi cung ứng hàng hóa vẫn hoạt động thông suốt.
Tại Ấn Độ, trước tình trạng thiếu nhân viên, nhất là nhân viên điều hành việc giao hàng và nhân công bốc dỡ hàng hóa trong giai đoạn giãn cách xã hội, Hiệp hội Phúc lợi vận tải Ấn Độ (AIWTA) đã phải kiến nghị chính phủ cho phép sử dụng giấy phép lái xe làm thẻ thu phí tự động không dừng, tạo điều kiện thuận lợi cho việc di chuyển nhanh chóng. AIWTA cũng lo tìm bảo hiểm cho tài xế xe tải và các nhân viên liên quan, đề xuất chính phủ mở lại các trạm dừng cho tài xế cứ mỗi 200km đường cao tốc.
Ở cảng biển, Chính phủ Ấn Độ yêu cầu các hãng vận tải không áp dụng phí giam giữ container đối với hàng hóa xuất nhập khẩu trong thời gian phong tỏa. Còn ngành đường sắt, trong trường hợp không có khách vì đại dịch, tàu hỏa sẽ tập trung vận chuyển hàng hóa thiết yếu, bưu kiện cho doanh nghiệp địa phương và người mua hàng thương mại điện tử.
Tại ASEAN, các biện pháp ngăn chặn COVID-19 như kiểm tra bắt buộc và thời gian cách ly 14 ngày đối với tài xế xe tải làm tăng thêm các yêu cầu phức tạp về chứng từ và các chi phí liên quan đến vận tải hàng hóa. Chính vì vậy, tháng 11/2020, Ban Thư ký ASEAN đã công bố các biện pháp tạo thuận lợi thương mại và trao đổi hàng hóa, bao gồm hài hòa hóa các tiêu chuẩn đối với hàng hóa thiết yếu và mở rộng Cơ chế hải quan một cửa ASEAN (ASW) cho các đối tác đối thoại của ASEAN. Điều này nhằm mục đích giảm chi phí tuân thủ và những trở ngại về thủ tục cho thương nhân.
Cảng hàng hóa Mundra, Ấn Độ. Ảnh: AFP/TTXVN
Ngoài ra, các thương nhân mua bán hàng hóa qua biên giới trong khối ASEAN hiện có thể tận dụng Hệ thống quản lý quá cảnh hải quan trực tuyến mới – Hệ thống Quá cảnh hải quan ASEAN (ACTS), để đẩy nhanh thương mại hàng hóa bằng đường bộ trong ASEAN. Nhiều nước ASEAN, trong đó có Singapore, Lào, Myanmar và Indonesia… cũng đã lần lượt thiết lập các “làn nhanh” và “luồng xanh” cho việc trao đổi hàng hóa với Trung Quốc.
Tại Việt Nam, trong bối cảnh nhiều tỉnh, thành phố đang áp dụng cách ly xã hội theo Chỉ thị 16, việc thiết lập luồng xanh để tạo thuận lợi cho phương tiện vận tải thông thương góp phần quan trọng bảo đảm cung ứng hàng hóa, nhu yếu phẩm cho sản xuất và đời sống của nhân dân là việc làm đúng đắn và đang được triển khai một cách đồng bộ.
Theo thống kê, đến nay, các cơ quan chức năng Việt Nam đã cấp phép cho gần 37.000 xe được di chuyển trong “luồng xanh” tại các tỉnh thành bị giãn cách xã hội. Nhờ việc triển khai “luồng xanh” vận tải, dòng xe cộ lưu thông trên các tuyến quốc lộ đã thông thoáng hơn trước, thuận lợi cho việc vận chuyển hàng hóa trong khu vực, giúp chuỗi cung ứng hàng hóa không bị “đứt gãy”, góp phần đảm bảo việc phòng, chống dịch COVID-19 và cung cấp hàng hóa thiết yếu cho người dân.
Một số địa phương chưa thực hiện đúng chỉ đạo về tạo thuận lợi cho vận chuyển hàng hóa
Sau ngày đầu thực hiện chỉ đạo của Phó Thủ tướng Lê Văn Thành về việc tạo thuận lợi cho vận chuyển hàng hóa trong tình hình dịch COVID-19, phản ánh từ các hiệp hội, doanh nghiệp cho thấy một số địa phương vẫn chưa tuân thủ đúng.
Lực lượng chức năng hướng dẫn các phương tiện quay đầu tại trạm thu phí Pháp Vân - Cầu Giẽ khi thực hiện Chỉ thị 17 của UBND Thành phố Hà Nội. Ảnh: Minh Quyết/TTXVN
Như TTXVN đã đưa tin, thời gian qua, các doanh nghiệp gặp rất nhiều khó khăn trong việc vận chuyển hàng hóa do mỗi nơi áp dụng quy định phòng, chống dịch một kiểu, thiếu thống nhất. Mặc dù các Bộ Công Thương, Y tế, Giao thông vận tải và Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Văn Thành đã có nhiều văn bản đề nghị tạo thuận lợi cho việc vận chuyển hàng hóa, song, một số địa phương vẫn không thực hiện dúng các chỉ đạo và hướng dẫn.
Trước tình hình trên, chiều 29/7, Văn phòng Chính phủ đã có văn bản truyền đạt ý kiến của Phó Thủ tướng Lê Văn Thành về việc tạo thuận lợi cho vận chuyển hàng hóa trong tình hình dịch COVID-19.
Văn bản nêu rõ, để tạo thuận lợi cho vận chuyển hàng hóa trong tình hình dịch COVID-19, các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương không kiểm tra tại các chốt kiểm soát dịch đối với phương tiện có Giấy nhận diện có QR Code còn thời hạn do ngành Giao thông vận tải cấp vận chuyển hàng hóa phục vụ xây dựng, sản xuất, kinh doanh, xuất nhập khẩu, tiêu dùng (trừ các hàng hóa cấm sản xuất, kinh doanh theo quy định) trên tất cả các tuyến đường cao tốc, quốc lộ, tỉnh lộ, đường giao thông liên huyện, giao thông đô thị trên phạm vi cả nước. Trường hợp phương tiện không có Giấy nhận diện có QR Code hoặc có những hết thời hạn, sẽ thực hiện kiểm tra việc khai báo y tế và Giấy chứng nhận kết quả xét nghiệm với SARS-COV-2 đối với người trên phương tiện.
Người trên phương tiện chở hàng hóa lưu thông phải thực hiện nghiêm quy định 5K và có Giấy chứng nhận kết quả xét nghiệm âm tính với SARS-CoV-2 bằng phương pháp RT-PCR hoặc test nhanh kháng nguyên SARS-CoV-2 trong thời hạn 72 giờ kể từ thời điểm có kết quả xét nghiệm.
Tại các vùng có dịch, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương chủ động có giải pháp phân luồng, tổ chức giao thông phù hợp, hạn chế thấp nhất phương tiện vào trung tâm đô thị để phòng, chống dịch bệnh nhưng phải bảo đảm hoạt động vận chuyển, lưu thông, phân phối hàng hóa thông suốt qua địa bàn.
Các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tập trung lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức thực hiện các nội dung trên từ 0 giờ ngày 30/7/2021.
Sau ngày đầu thực hiện chỉ đạo của Phó Thủ tướng, phản ánh từ các hiệp hội, doanh nghiệp cho thấy một số địa phương vẫn chưa tuân thủ đúng. Ông Nguyễn Duy Minh, Tổng Thư ký Hiệp hội Doanh nghiệp dịch vụ Logistics Việt Nam (VLA) cho biết, nhiều chốt kiểm soát dịch "chỉ nghe lệnh của UBND tỉnh, trong khi một số địa phương chưa kịp ban hành chỉ đạo nên các chốt này vẫn bắt xe quay đầu". Nêu thực tế từ doanh nghiệp của mình, ông Minh cho hay, một xe của Công ty chở hàng ở Trị An (Vĩnh Cửu - Đồng Nai) đã bị dừng lại, sau khi trình bày, đưa văn bản chỉ đạo của Phó Thủ tướng, xe này mới được thông chốt.
Trao đổi với phóng viên TTXVN tối 30/7, ông Trần Đức Nghĩa, Phó ban Hải quan Hiệp hội Doanh nghiệp dịch vụ Logistics Việt Nam, Giám đốc Công ty Trách nhiệm hữu hạn quốc tế Delta cho biết, xe của công ty ông lưu thông tại Vĩnh Phúc vẫn bị lực lượng chức năng yêu cầu có giấy nhận diện phương tiện luồng xanh mặc dù lái xe có giấy xét nghiệm. Còn tại Thái Nguyên và Quảng Ninh vẫn yêu cầu có giấy xét nghiệm RT-PCR, trong khi lái xe đã có giấy test nhanh.
Sáng nay, nhân viên của công ty thực hiện test nhanh ở Bắc Ninh rồi lên làm việc với Hải quan Thái Nguyên. Tới Thái Nguyên, lái xe bị chốt kiểm dịch dừng xe yêu cầu phải có test RT-PCR và phải quay đầu. "Tới chốt cuối cùng, họ còn áp tải xe cho tới khi vào tận làn đường về Hà Nội, họ mới an tâm quay về. Anh em cứ nghĩ có công văn của Văn phòng Chính phủ, làm test nhanh rồi là yên tâm lên làm việc với cơ quan chức năng trên đó", ông Nghĩa cho biết.
Cần Thơ không cho xe và người bên ngoài vào thành phố từ tối 30-7 Từ tối 30-7, ngoài xe chở hàng hóa theo luồng xanh, TP Cần Thơ không cho tất cả ô tô, xe máy và người bên ngoài địa phương vào thành phố. Theo quyết định mới nhất, từ tối 30-7, chỉ có xe vận chuyển hàng hóa theo luồng xanh mới được vào thành phố Cần Thơ với điều kiện lái xe và người...