Các nhà đấu giá bị cuốn theo làn sóng NFT

Các nhà đấu giá lớn như Christies hay Sothebys bắt đầu bán nhiều tác phẩm số hóa nhằm thu hút nhóm khách hàng giàu lên nhờ tiền điện tử.

Cách nay 240 năm, nhà đấu giá Christies chuyên rao bán những kiệt tác của Rembrandt và Rubens cho Catherine Đại đế, nhưng James Christie hẳn sẽ không ngờ một ngày nào đó nhà đấu giá của ông sẽ chào hàng những hình vẽ vượn hoạt hình cho một công ty tiền mã hóa với giá hơn 1 triệu USD.

Khách tham quan chụp hình tại triển lãm tranh số ở Hồng Kông (Trung Quốc)

Tương tự, Samuel Baker – người sáng lập nhà đấu giá Sothebys từng bán hàng trăm cuốn sách hiếm với giá 1.000 USD vào năm 1744, nhưng có lẽ ông không thể hình dung có ngày Sothebys lại bán bản sao mã nguồn của một trang web dưới dạng NFT (token độc nhất), trị giá hơn 5 triệu USD.

Thời thế đã thay đổi. Cassandra Hatton – người đứng đầu bộ phận khoa học và văn hóa đại chúng của Sothebys cho biết: “Ai cũng muốn bán NFT”.

Chỉ trong năm 2021, Sothebys bán được số NFT đạt tổng giá trị 65 triệu USD, còn Christies thu về hơn 100 triệu USD từ NFT.

Theo dữ liệu từ Art Market Research, thu nhập từ NFT chiếm khoảng 5,5% doanh số tác phẩm nghệ thuật đương đại của các nhà đấu giá, đó là một con số không tồi, xét trong bối cảnh NFT là trào lưu chỉ mới nở rộ cuối năm qua.

Hình vẽ vượn hoạt hình nằm trong bộ sưu tập Bored Ape Yacht Club gồm 10.000 hình, mỗi tấm đều có giá trị riêng

Những người mua NFT từ sàn đấu giá chủ yếu là nhóm khách hàng giàu lên nhờ tiền mã hóa. Trong cuộc đấu giá NFT trực tuyến tổ chức tháng 6 vừa qua, thu về 17,1 triệu USD, Sothebys ghi nhận gần 70% người tham gia đấu giá đều là những khách hàng mới.

Đơn cử là Kosta Kantchev – người điều hành nền tảng cho vay tiền ảo Nexo vừa mua lại bộ ba NFT vượn hoạt hình có giá 1,3 triệu USD trong buổi đấu giá trực tiếp lớn nhất của Christies ở châu Âu kể từ khi dịch Covid-19 bắt đầu.

Antoni Trenchev – người điều hành Nexo cùng với Kantchev mô tả quang cảnh buổi đấu giá như sau: “Có những người mặc suit đứng phía trước, còn ở hai bên, có người tiếp nhận những cuộc gọi trả giá ẩn danh qua điện thoại. Phía sau cùng là các doanh nhân và người làm trong ngành công nghiệp tiền mã hóa, họ không mặc suit đến đây”.

Cấu trúc thị trường thay đổi

Làn sóng NFT đã cuốn các nhà đấu giá hàng trăm tuổi đến một thế giới mới. Để lôi kéo nhóm khách hàng tiềm năng, họ bắt đầu sử dụng các phương tiện truyền thông xã hội. Noah Davis – người đứng đầu bộ phận nghệ thuật số hóa của Christies thường liên lạc, thương lượng hợp đồng với khách hàng thông Discord hay Twitter. Ông nói với Reuters rằng cách làm này nhanh hơn các thủ tục truyền thống.

Nhà đấu giá cũng thường tìm nguồn cung ứng NFT trực tiếp từ những nghệ sĩ chuyên làm tác phẩm số hóa, đôi khi là các nghệ sĩ chưa có tiếng tăm.

“Điều ngạc nhiên lớn nhất đối với tôi là các nghệ sĩ muốn làm việc trực tiếp với nhà đấu giá. Chúng tôi luôn ở thị trường thứ cấp”, Rebekah Bowling – một chuyên gia về nghệ thuật thế kỷ 20 và nghệ thuật đương đại, làm việc tại nhà đấu giá Phillips cho biết.

Khách tham quan đứng trước tác phẩm số hóa liên quan đến metaverse ( vũ trụ ảo) sắp được Sothebys bán đấu giá dưới dạng NFT

Rủi ro từ NFT

Các nhà đấu giá có thể đối mặt với những rủi ro mới khi khách hàng sử dụng tiền mã hóa để mua NFT. Mặt khác, họ cũng phải đảm bảo quy trình Know Your Customer (KYC) nhằm xác minh danh tính khách hàng và tuân theo các quy luật chống rửa tiền (AML).

Tuy vậy, Sothebys không tiết lộ quy trình KYC và AML của họ. Christies thì cho biết quy trình KYC và AML mà họ áp dụng trong quá trình bán NFT cũng giống như lúc bán các tác phẩm nghệ thuật vật lý.

Nhiều vấn đề khác có thể nảy sinh khi sở hữu NFT. Tháng 6 năm nay, có một khách hàng đã chi 1,5 triệu USD để mua tấm hình động có tên “Quantum”, được Sothebys gọi là NFT đầu tiên trên thế giới, xuất hiện vào năm 2014. Nhưng sau đó lại có người tuyên bố họ sở hữu bản gốc của NFT này trước khi Sothebys rao bán, và đòi nhà đấu giá này bồi thường.

Đầu tháng 7, Sothebys bán NFT mã nguồn World Wide Web, thu về 5,4 triệu USD, nhưng có vài người phát hiện phiên bản hình động của mã nguồn bị lỗi. Dù vậy, Sothebys không bình luận gì về vấn đề này.

Mặc dù còn nhiều sai sót, Pablo Rodriguez-Fraile – một nhà sưu tập nghệ thuật sống tại Miami (Mỹ) vẫn cho rằng các nhà đấu giá đang thực hiện những nỗ lực rất tích cực. Ông nói: “Họ đang bình thường hóa hệ sinh thái, tôi nghĩ sớm thôi, họ sẽ tìm ra con đường đúng đắn”.