Các ngân hàng kỳ vọng kết quả kinh doanh sẽ cải thiện hơn trong quý III/2020

Áp lực trích lập dự phòng rủi ro tín dụng cao dự kiến ảnh hưởng lớn tới thu nhập và lợi nhuận trước thuế của hệ thống ngân hàng trong năm 2020.

Kết quả của cuộc điều tra xu hướng kinh doanh của các tổ chức tín dụng (TCTD) quý III/2020 của Vụ Dự báo Thống kê, Ngân hàng Nhà nước vừa công bố cho biết, cuộc điều tra tháng 6/2020 đã ghi nhận 2 quý liên tiếp các TCTD cho biết tình hình kinh doanh toàn hệ thống có sụt giảm, mức độ rủi ro tổng thể của các nhóm khách hàng, điều kiện kinh doanh và tài chính của khách hàng và cầu của nền kinh tế đối với các sản phẩm, dịch vụ ngân hàng suy giảm rõ rệt.

Bên cạnh đó, áp lực trích lập dự phòng rủi ro tín dụng cao dự kiến ảnh hưởng lớn tới thu nhập và lợi nhuận trước thuế của hệ thống ngân hàng trong năm 2020.

Dự báo trong quý III/2020, tuy các hoạt động kinh tế trong nước hoạt động trở lại, nhưng các nền kinh tế đối tác lớn của Việt Nam vẫn chịu ảnh hưởng của dịch Covid-19 nên hoạt động kinh tế đối ngoại của Việt Nam tiếp tục gặp khó khăn, ảnh hưởng bất lợi tới triển vọng kinh doanh của ngành ngân hàng.

Các TCTD tiếp tục thực hiện “giảm mạnh” giá bình quân sản phẩm, dịch vụ để hỗ trợ khách hàng gặp khó khăn do dịch bệnh Covid-19, đồng thời tiếp tục nhận định lãi suất huy động vốn và cho vay sẽ giảm trong quý III và cả năm 2020.

Theo kết quả điều tra, trong quý II/2020, hệ thống TCTD đã thực hiện giảm giá bình quân sản phẩm, dịch vụ để hỗ trợ khách hàng gặp khó khăn do dịch bệnh Covid-19. Xu hướng giữ ổn định hoặc giảm mặt bằng giá sản phẩm, dịch vụ tiếp tục được dự kiến cho đến cuối năm 2020. Trong đó, TCTD đánh giá việc giảm giá tập trung ở giảm lãi suất biên nhiều hơn giảm phí dịch vụ.

Hệ thống TCTD đánh giá mặt bằng lãi suất huy động-cho vay tiếp tục giảm trong quý III và cả năm 2020 (có 47-68% TCTD kỳ vọng). Trong đó, các nhóm TCTD chiếm thị phần lớn trên thị trường đều kỳ vọng lãi suất giảm.

Thanh khoản của hệ thống ngân hàng tại thời điểm cuối quý II/2020 được đánh giá ở trạng thái “tốt” đối với cả VNĐ và ngoại tệ. Dự báo trong quý III/2020 và cả năm 2020, 38-58% TCTD kỳ vọng tình hình thanh khoản của hệ thống ngân hàng tiếp tục cải thiện đối với cả VND và ngoại tệ.

Đánh giá thực tế nhu cầu sử dụng dịch vụ ngân hàng của khách hàng trong quý II/2020 tăng nhẹ so với Quý I/2020 (34,3% so với 31,1%), thấp hơn nhiều so với kỳ vọng tại kỳ điều tra trước (52%), trong đó nhu cầu dịch vụ thanh toán được nhận định “tăng” nhiều hơn.

Tuy nhiên, trong quý III/2020, nhu cầu của khách hàng về việc sử dụng sản phẩm, dịch vụ tại TCTD được kỳ vọng tăng trở lại (58,1% TCTD kỳ vọng “tăng”), trong đó nhu cầu vay vốn tiếp tục được kỳ vọng tăng trưởng cao hơn (59,2% TCTD kỳ vọng “tăng” (6,8% TCTD kỳ vọng “tăng mạnh”) so với mức 53,5% của kỳ trước) các nhu cầu khác (45-46% TCTD kỳ vọng nhu cầu dịch vụ thanh toán và nhu cầu gửi tiền “tăng” so với quý trước).

Mức độ rủi ro tổng thể của các nhóm khách hàng trong quý II/2020 được nhận định tiếp tục chiều hướng “tăng”, với 25,5% TCTD nhận định rủi ro tổng thể của khách hàng hiện tại ở mức “khá cao”. Mức độ rủi ro có dấu hiệu tăng nhẹ ở tất cả các nhóm khách hàng, đặc biệt là nhóm khách hàng là công ty cổ phần, trách nhiệm hữu hạn và doanh nghiệp tư nhân và nhóm khách hàng là doanh nghiệp nhỏ và vừa. Dự kiến trong năm 2020 so với năm 2019, 52,4% TCTD lo ngại mức độ rủi ro chung của các nhóm khách hàng “tăng” lên so với năm trước.

Theo đánh giá của các TCTD, “Điều kiện kinh doanh và tài chính của khách hàng” và “Cầu của nền kinh tế đối với sản phẩm dịch vụ của đơn vị” là hai nhân tố quan trọng nhất tác động “suy giảm” tình hình kinh doanh của TCTD trong quý II/2020 và dự kiến sẽ tiếp tục tác động trong cả năm 2020.

Kết quả điều tra cũng cho thấy, nhận định của các TCTD về xu hướng diễn biến nhu cầu của khách hàng đối với sản phẩm, dịch vụ ngân hàng trong thời gian tới là cơ sở để họ đưa ra kỳ vọng về tốc độ tăng trưởng huy động vốn và tín dụng của đơn vị mình. Huy động vốn toàn hệ thống TCTD được kỳ vọng tăng bình quân 3,1% trong quý III/2020 và tăng 8,3% trong năm 2020, kỳ vọng về tăng trưởng huy động vốn của năm 2020 có xu hướng giảm qua các kỳ điều tra và diễn ra ở tất cả các nhóm TCTD. Huy động vốn kỳ hạn trên 1 năm được dự báo tăng trưởng cao hơn so với huy động vốn kỳ hạn dưới 1 năm.

Các TCTD hạ mức dự báo về tốc độ tăng trưởng dư nợ tín dụng năm 2020 ở 2 kỳ điều tra liên tiếp. Dư nợ tín dụng của hệ thống ngân hàng được kỳ vọng tăng trưởng 3,5% trong quý III/2020 và tăng 10,5% trong năm 2020, điều chỉnh giảm mạnh so với kỳ vọng tương ứng 13,1-14,1% của 2 kỳ điều tra trước.

Cũng theo kết quả điều tra này, kết quả hoạt động kinh doanh trong quý II/2020 tiếp tục được đánh giá suy giảm hơn (26,4% TCTD nhận định “suy giảm” so với 16,4% TCTD có cùng đánh giá tại kỳ trước); Tỷ lệ TCTD nhận định kết quả hoạt động kinh doanh trong quý này “cải thiện” hơn so với quý trước giảm mạnh từ mức 65,7% tại thời điểm tháng 12/2019 và 47% tại thời điểm tháng 3/2020 xuống còn 32% tại kỳ điều tra này.

Tuy nhiên, có 54,3% TCTD kỳ vọng quý III/2020, kết quả hoạt động kinh doanh cải thiện tốt hơn so với quý II/2020, bên cạnh đó, vẫn còn 15,3% TCTD lo ngại kết quả hoạt động kinh doanh sẽ suy giảm. Kỳ vọng bình quân của toàn hệ thống về mức tăng trưởng lợi nhuận trước thuế năm 2020 tiếp tục được điều chỉnh giảm mạnh so với các mức kỳ vọng của các TCTD ghi nhận tại cuộc điều tra trước.

Kết quả điều tra tại toàn bộ các TCTD và chi nhánh Ngân hàng nước ngoài ở Việt Nam với tỷ lệ trả lời đạt 96%, được phân tích dựa trên phương pháp cân bằng (Balance Method) và các TCTD được gắn trọng số dựa trên tương quan về quy mô tổng tài sản của TCTD hoặc dư nợ tín dụng hoặc huy động vốn tùy theo tính chất câu hỏi.