Các đại học ở Washington lo mất giáo sư vì… Facebook

Facebook, Google, Microsoft… đang đua nhau giành các nhà nghiên cứu trí tuệ nhân tạo về công ty mình. Sẽ không có gì đáng nói nều nhiều người trong số họ không phải là giáo sư các trường đại học.

Ông Luke Zettlemoyer – giáo sư tại Đại học Washington, được nói là đã được Facebook thuê làm việc cho họ – Ảnh: NYT

Facebook đang mở các phòng lab về trí tuệ nhân tạo (AI) ở Seattle và Pittsburgh, sau khi thuê ba giáo sư chuyên về robotics và AI từ trường Đại học Washington và Đại học Carnegie Mellon.

Họ hi vọng các nhà nghiên cứu giàu kinh nghiệm này sẽ giúp tuyển dụng và đào tạo các chuyên gia khác ở hai thành phố trên, Mike Schroepfer – giám đốc công nghệ của Facebook, cho biết trong một cuộc phỏng vấn

Tuy nhiên, điều này đang tạo thêm áp lực cho các trường đại học và những dự án nghiên cứu AI phi lợi nhuận, vốn đã rất chật vật để giữ chân các giáo sư và những nhân viên khác.

Thiếu người đào tạo hế hệ nghiên cứu tiếp theo

Riêng đối với Carnegie Mellon, đây là một “cú đấm” thật sự. Vào năm 2015, Uber đã thuê 40 nhà nghiên cứu và kỹ sư kỹ thuật từ phòng nghiên cứu về robotics của trường đại học này để bổ sung nhân sự cho dự án xe không người lái của họ ở Pittsburgh.

Tuần trước, Wall Street Journal đưa tin JPMorgan Chase đã thuê Manuela Veloso – trưởng khoa công nghệ machine learning (tạm dịch: học máy – một lĩnh vực của trí tuệ nhân tạo) của Carnegie Mellon, để giám sát dự án AI của họ.

Andrew Moore – trưởng khoa khoa học máy tính tại Carnegie Mellon, từ chối đưa ra bình luận, nhưng vài tháng qua ông đã lên tiếng về việc ra đi của các nhà nghiên cứu AI sang những công ty internet lớn.

Trong khi đó Dan Weld – giáo sư khoa học máy tính tại Đại học Washington, lên tiếng cảnh báo: “Thật đáng lo ngại khi họ đang ăn cả hạt bắp giống. Nếu chúng tôi mất cả khoa thì khó mà tiếp tục giúp đỡ đào tạo ra thế hệ nghiên cứu tiếp theo”.

Suốt nhiều tháng qua, Facebook đã tiếp cận một số nhà nghiên cứu nổi tiếng ở Seattle. Họ xác nhận là đã thuê Luke Zettlemoyer – một giáo sư tại Đại học Washington chuyên về công nghệ giúp hiểu và sử dụng được ngôn ngữ tự nhiên của con người.

Đây là một lĩnh vực nghiên cứu quan trọng đối với Facebook vì họ đang gặp khó khăn trong việc nhận diện và gỡ bỏ những nội dung giả mạo và độc hại trên các mạng xã hội của mình.

Mùa thu năm ngoái, Zettlemoyer nói với New York Times rằng ông đã từ chối một đề nghị từ Google với mức lương gấp 3 lần lương giảng dạy của ông (theo các số liệu công khai, khoảng 180.000 USD) để tiếp tục công việc của mình ở trường.

Thay vào đó, ông đã nhận một vị trí bán thời gian tại viện trí tuệ nhân tạo Allen, một phòng lab tại Seattle do Paul Allen – đồng sáng lập của Microsoft, lập ra hồi năm 2013 và thường xuyên hỗ trợ.

Nhiều nhà nghiên cứu hiện vẫn giữ vị trí giáo sư của mình khi chuyển sang làm cho các công ty mới như Zettlemoyer, nhưng họ thường cắt giảm bớt việc giảng dạy của mình. Tại Facebook, các giáo sư thường dành 80% thời gian của mình cho công ty và 20% cho trường đại học.

Cuộc đua giành các nhà nghiên cứu hàng đầu

Tương tự những ông lớn khác trong lĩnh vực internet, Facebook thừa nhận tầm quan trọng của hệ thống đại học, nhưng cùng lúc đó, các công ty này cũng đua nhau giành lấy các nhà nghiên cứu hàng đầu.

Ở Pittsburgh, Facebook đã thuê hai giáo sư từ viện robotics Carnegie Mellon là Abhinav Gupta và Jessica Hodgins, những người chuyên về công nghệ thị giác máy tính.

Siddhartha Srinivasa – một giáo sư tại Đại học Washington, cho biết ông cũng được Facebook tiếp cận trong những tháng gần đây. Ông không rõ vì sao công ty này lại quan tâm đến lĩnh vực robotics.

Tuy nhiên ngay cả với túi tiền “khủng”, Facebook hiện cũng phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt. Gần đây Paul Allen đã rót thêm 125 triệu USD cho viện Allen.

Sau khi mất giáo sư Zettlemoyer về tay Facebook, Allen đã thuê Noah Smith và Yejin Choi – hai đồng nghiệp của Zettlemoyer tại Đại học Washington.

Giống như Zettlemoyer, cả hai người này chuyên về xử lý ngôn ngữ tự nhiên và đều cho biết có nhận được lời đề nghị từ nhiều công ty internet.

Tổ chức phi lợi nhuận này đang trả cho Smith và Choi với mức lương chỉ bằng một phần nhỏ so với các lời đề nghị đó.

Tuy vậy, viện Allen sẽ cho phép họ dành phân nửa thời gian của mình tại trường đại học và cộng tác với nhiều công ty khác, Oren Etzioni – người chịu trách nhiệm giám sát viện Allen, cho biết.

“Mức lương khủng đến nỗi ngay cả Paul Allen cũng không thể đọ nổi, nhưng vẫn có một số người sẽ không ra đi”, Etzioni nói.

Các nhà nghiên cứu khác tin rằng những công ty như Facebook vẫn ủng hộ các mục tiêu học thuật của họ.

Tuy vậy, Ed Lazowska – trưởng khoa kỹ thuật và khoa học máy tính tại Đại học Washington, lại cho biết ông lo ngại các công ty internet lớn đang “chiêu dụ” quá nhiều giáo sư của đại học này vào lĩnh vực thương mại.

Ông cho hay Đại học Carnegie Mellon và Washington đang lập ra một số đề xuất dành cho các công ty thương mại để tìm ra một cách cho các trường đại học và công ty có thể chia sẻ tài năng cân bằng nhau hơn.

Cũng theo Lazowska, mọi trường đại học nên bảo đảm rằng họ không trở nên quá thân thiết với một công ty.

“Trường đại học phải là một nơi trung lập như Thụy Sĩ. Chúng tôi muốn mọi công ty cộng tác với mình và cảm thấy rằng họ có một cơ hội bình đẳng để thuê sinh viên và làm việc với khoa chúng tôi”, ông nói.

Suốt 5 năm qua, AI đã được thêm vào một số sản phẩm công nghệ, từ trợ lý kỹ thuật số, dịch vụ dịch thuật trực tuyến cho đến xe không người lái.

Và các công ty internet lớn nhất thế giới, từ Google, Microsoft cho đến Baidu, đang làm mọi cách có thể để giành các nhà nghiên cứu chuyên về công nghệ này. Nhiều người trong số họ là đang đến từ giới học thuật.

Tuy nhiên, nguồn cung tài năng đang không bắt kịp với nguồn cầu, và lương bổng đã tăng vọt. Những nhà nghiên cứu nổi tiếng đang nhận các gói lương thưởng và cổ phiếu trị giá hàng triệu USD.

Nhiều người trong lĩnh vực này lo lắng rằng sự chảy máu chất xám từ giới học thuật có thể gây ra một ảnh hưởng lâu dài ở Mỹ và những quốc gia khác, đơn giản là vì các trường sẽ không có được giáo viên mà họ cần để đào tạo ra thế hệ chuyên gia về AI tiếp theo.

Theo tuoitre.vn