Cá nâu trái giác – Món ngon dân dã của vùng Cà Mau cuối nẻo

Cá nâu trái giác là món đặc sản vô cùng đặc biệt ở Cà Mau, món ăn quê hương mà những người con nơi đất mũi không thể nào quên và chỉ cần nghe nhắc tới là nỗi nhớ quê ùa về không tả xiết.

Còn gì tuyệt vời hơn sự kết hợp giữa hai thứ sản vật riêng biệt ngỡ rằng không có điểm chung, vậy mà lại tạo ra một món ăn đặc trưng vùng miệt thứ nổi danh khắp đất miền Tây Nam Bộ. Một món đậm đà bản chất đại dương, một món tươi mát vùng rừng hoang, vậy mà lại trở thành đặc sản dân dã cho người sành ăn.

Cá nâu thường sống chủ yếu ở sông, rạch của vùng rừng ngập mặn và ven biển hoặc vùng nước lợ.

Cá nâu là loại cá có thân hình dẹp da ráp, trên thân có những lốm đốm màu đen khắp mình thường sống chủ yếu ở sông, rạch của vùng rừng ngập mặn và ven biển hoặc vùng nước lợ như các vuông tôm. Cá nâu sống theo mùa, vào mùa mưa chúng thường kéo nhau về đẻ trứng và cá con sẽ theo con nước ra biển sống ở các ghềnh đá hay san hô. Cá nâu có thịt mềm, ngọt, thơm, béo và đặc biệt chỉ có khung xương chính mà không có nhiều xương nhỏ như các loại cá khác nên rất được ưa thích.

Mỗi khi thuốc cá người dân thu được rất nhiều loại cá nhưng nhiều nhất phải kể đến cá nâu, có thể từ vài chục đến hàng trăm kí lô đủ cỡ từ loại nhỏ trong lòng bàn tay đến loại bự bằng bàn tay xòe khoảng 500g cũng có. Ở ngoài vùng ven hay vuông tôm có khi sẽ thấy cá nâu bơi tung tăng ngửa bụng trắng phau trên mặt nước. Người dân nơi đây có rất nhiều cách để đánh bắt thu về cá nâu nhưng hầu hết bà con vẫn thích dùng tay bắt mới khoái.

Cá nâu được ướp vừa phải, thêm cùng hành, ớt và nấu kèm trái giác.

Cá nâu là loại cá thơm ngon ngọt thịt ít xương nên cũng dễ chế biến thành nhiều món ăn ngon như cá nâu nướng, cá nâu nấu canh chua cơm mẻ, nấu ngót, kho khóm, nấu canh chua trái giác, hay kho trái giác, nhưng món ăn ngon dân dã như con người vùng đất mũi này vậy. Tuy nhiên món ăn từ cá nâu được ưa chuộng nhất bởi những người thưởng thức chính là món cá nâu kho trái giác, có thể nói nhiều người có tiền ăn sơn hào hải vị trên trời dưới đất nhưng chưa chắc đã được thử món này. Đối với người sành ăn thì đây là món dân dã đặc biệt, còn đối với những người dân nơi miệt thứ này sẽ để dành món này đem ra đã những vị khách quý ghé chơi

Trái giác được xem như loại nho rừng.

Trái giác ở vùng này được coi như loại nho rừng hoang dã nơi này mới có, có thể vì như loại nho Phan Rang Ninh Thuận nhưng có điều trái giác nhỏ hơn, khi sống có màu xanh và vị chua chát ăn vào sẽ bị ngứa miệng và cổ họng nhưng khi chín sẽ có màu tím bắt mắt với vị ngọt thanh nhẹ. Trái giác còn được dùng để tạo ra loại rượu đặc trưng vùng Cà Mau là rượu trái giác – đặc sản đất U Minh mà không đâu có cả.

Sự hòa hợp giữa cá nâu và trái giác tạo nên một món ăn vô cùng đặc sắc.

Nếu có cá nâu mà không có trái giác bà con sẽ chế biến thành món khác nhưng nếu đã có trái giác thì nhất định phải kiếm cho được mớ cá nâu để mà kho ăn cho thỏa cơn thèm với bữa ăn đậm đà hương vị quê nhà. Cá sẽ được ướp vừa phải, trái giác cả xanh cả chín sẽ được rửa sạch rồi đập dập hoặc để nguyên và cho vào kho chung khi nồi cá đã sôi. Khi ăn sẽ đâm trái giác ra để vị chua thanh hòa quyện vào vị mặn mòi thơm ngọt của cá nâu và thường sẽ ăn kèm với bồn bồn muối chua hay rổ rau đồng nội mới hái.

Một món ăn đặc trưng cuối đất phương Nam mà ít có món đặc sản Sài Thành nào bì được, là món ăn làm nức lòng người thưởng thức cũng như làm cho những người con xa xứ nhớ quê da diết.