Cá mại kho nghệ – dân dã mà ngon

Chỉ sau một ngày mưa dầm dề là cánh đồng và con sông trước làng đã ngập trắng nước. Đây cũng là thời điểm loài cá mại kéo nhau về từng đàn và di chuyển theo dòng nước vào các bờ mương, rồi tràn lên các ô ruộng rất nhiều.

Tôi cũng tranh thủ giúp ba sửa lại tay lưới đã bạc rách vì dùng qua bao mùa lũ, rồi làm thêm vài chiếc vó bằng tấm màn cũ cùng mấy cái vợt lưới để ra đồng đơm cá.

Món cá mại kho nghệ của mạ rất “hao cơm” ngày mưa bão

Sau hơn nửa buổi giăng lưới, cất vó, ba mang về cả thau cá mại đang còn bơi nhảy đành đạch, béo óng ánh. Lẫn bên trong mớ cá mại là mấy con tôm, tép và cá diếc tươi rói cong mình búng nhảy. Mạ lấy cái bát nhựa xúc cá bỏ vào tấm lá chuối xếp thành các phần, rồi cẩn thận gói thêm lớp bao nilon bên ngoài và sai thằng út đạp xe mang sang làng bên biếu vợ chồng chị gái cùng vài người họ hàng thân thuộc. Số cá còn lại, mạ huy động chị em tôi phụ cắt đầu, nặn bỏ ruột, rồi rửa sạch, để ráo nước đợi lên món. Cá mại tuy có kích thước nhỏ, nhưng nhiều thịt, vị thịt lại ngọt thơm nên rất dễ chế biến. Tính sơ qua đã có gần cả chục món ngon được chế biến từ loài cá này, như nướng muối ớt, chiên dầu, kho tiêu, kho nghệ, kho với đọt măng vòi, kho với lá gừng non, kho với rau ngổ… hay băm chung với thịt ba chỉ để làm chả cá viên.

Trong số các món kể trên, tôi thì vẫn thích món cá mại kho nghệ hơn hết. Bởi lẽ khi kết hợp với loại dược liệu này, thịt cá mại ngoài giữ được hương vị thơm ngon sẵn có, nghệ còn giúp khử mùi tanh, tạo màu sắc hấp dẫn và nhất là giúp món ăn trở nên hài hòa giữa hương vị, lại như một liều thuốc bổ dưỡng.

Theo kinh nghiệm bếp núc của mạ tôi, bí quyết để có món cá mại kho nghệ thơm ngon tròn vị, thì cá sau khi vừa được sơ chế sạch cho vào nồi ướp với các gia vị muối, đường, bột ngọt, nước mắm, tiêu, ớt, củ ném, cùng nghệ tươi giã nhuyễn… để chừng nửa tiếng cho toàn thân cá cứng lại. Muốn cá không khô xác mà càng thêm thơm bùi, béo ngậy, đậm đà cần có thêm ít thịt ba chỉ đã được chao qua trên bếp lửa, rồi đổ phần nước mỡ cùng phần thịt đã săn teo cho vào ướp cùng thay vì dùng dầu ăn. Sau khi cá đã thấm đều gia vị thì bắc nồi lên kho nhỏ lửa cho cạn sít rồi đổ thêm nước vào xăm xắp mặt cá kho tiếp. Nếu muốn cá ngon hơn thì nên nấu bằng nước chè xanh. Kho đến khi cá săn queo và nhuốm màu vàng tươi, phần nước trong nồi keo lại sền sệt thì tắt bếp.

Những ngày mưa rét, bão bùng, mâm cơm gia đình tôi không bao giờ thiếu món cá mại kho nghệ ăn với cơm nóng, kèm thêm dĩa rau muống đọt luộc và tô canh rau muống luộc chua thanh. Nhìn những ngọn rau tươi xanh, cùng với nồi cá bắt mắt, tỏa mùi thơm lựng thấm đẫm hương vị chân chất của đồng quê, tuy đạm bạc mà chẳng ai nỡ chối từ.

Chiều nay bất chợt một cơn mưa lớn đổ về làm ngập nước cánh đồng đang trơ gốc rạ trước cửa. Trong làn hơi lạnh của tiết trời chợt thoảng nghe đâu đó mùi cá mại kho bốc lên thơm lừng, hấp dẫn giữa con nước lớn.