Bùi ngùi hương vị cơm cháy kho quẹt miền Tây Nam Bộ

Có một miền Tây Nam Bộ rất giản dị, rất đời thường, gói gọn trong niêu cơm cháy kho quẹt nhỏ bé đã đi qua bao cuộc đời.

Cơm cháy kho quẹt – câu chuyện của “nhà quê”

Tôi thích những câu chuyện được kể bằng món ăn, thích những chuyến đi để gặp con người và ẩm thực của những vùng đất “xa lạ”. Chẳng có cách nào để con người ta gần nhau dễ hơn việc cùng thưởng thức một món ăn cả. Vậy nên hôm nay, tôi sẽ chia sẻ với bạn về một hương vị rất dân quê Tây Nam Bộ, hương vị của cơm cháy kho quẹt.

Người lớn nhớ về cơm cháy kho quẹt như cách nhắc về một tuổi thơ nghèo đã xa xôi mà ám ảnh. Lớp trẻ đến với món ăn ấy vì sở thích, cũng có thể vì mong muốn cảm nhận câu chuyện mà cha mẹ, ông bà vẫn thường kể, nhất là những người con của sông nước miền Tây.

Cơm cháy kho quẹt “nhà quê” lắm, chẳng có gì nhiều nhặn. Nhìn qua thì có mỗi một phần cơm cháy xém nâu vàng cùng một nồi kho quẹt gồm tôm khô, ba chỉ, tóp mỡ, hành, ớt quả… Vị ngòn ngọt, đậm và cay nồng. Thế nhưng, nó công phu phải biết. Phải “tay quen” suốt một thời gian ròng rã mới tạo nên được độ thơm, giòn đều của cơm, cùng với hương vị đặc trưng làm “tốn cơm, tốn gạo” của kho quẹt.

Câu chuyện giản dị của miền Tây.

Ngày xưa ấy, người ta nấu cơm cháy bằng nồi đất, đun bằng rơm, củi, thân dừa khô… Cơm này nấu nhiều nước, đến khi sôi thì sẽ dùng đũa đảo rồi gạn bớt nước đi. Sau đó thì đặt trên lửa than để phần cơm phía trên chín đều, lớp cháy cuối nồi thơm tho, vàng ruộm.

Kho quẹt thì tiện thể dùng keo tóp mỡ vừa thắng hôm bữa, cho thêm chút đường, bột ngọt, nước mắm… Bữa cá, tôm tép kho kiệt từ qua sót lại được đem đổ chung vào. Rồi thì ngò gai, rồi thì hành tím thái nhuyễn, nêm nếm thêm tiêu, ớt… để trên lửa than riu riu cho khô dần lại.

Bao giờ ăn kho quẹt người ta cũng cảm nhận được sự sệt sệt, quyện lẫn của nguyên liệu, gia vị. Bí quyết cả đấy nha. Không phải ai cũng biết thêm nước cơm sôi rồi kho cho đến khi cạn. Hồi xuống miền Tây chơi, tôi dò hỏi mãi mới được truyền thụ “kinh nghiệm xương máu” hay ho ấy.

Sự quyện lẫn của hương vị dân gian

Người thành thị ăn kho quẹt như một cái thú tao nhã, như cách người ta tìm đến quán cơm thời bao cấp để trò chuyện với một thời đại chưa xa xôi nhưng đã đi qua thuở trước. Người miền Tây Nam Bộ thì dùng nó như một thói quen. Khách quý đến nhà vẫn có vài món dân dã với cả nồi kho quẹt ấy, tiện tay hái thêm ít rau củ trong vườn, đọt nhãn lồng. Đơn giản thế mà nhâm nhi với nhau hết cả một buổi trưa qua chiều không biết chán.Ngày nay, kho quẹt không chỉ là món cơm của “nhà quê” nữa. Nó trang trọng trên menu của một nhà hàng có tiếng, được nấu lại bằng những nguyên liệu phong phú và tươi ngon hơn. Tuy không có cái cảnh phề phà quạt bếp rơm rạ mà được nấu bằng bếp ga, bếp điện nhưng cái tâm của người làm bếp không bao giờ cho phép sự ẩu đoảng nào trong việc chế biến. Tiếng cơm giòn rụm trong miệng của tuổi thơ vẫn ở đó mà thấm thía.

Niêu kho quẹt của thời hiện đại

Giữa cuộc sống hôm nay, không phải ai cũng may mắn có nhiều thời gian để dành cho bản thân những chuyến đi để khám phá ẩm thực vùng miền. Tuy nhiên, nếu như con người không có điều kiện “xê dịch” thì ẩm thực sẽ “xê dịch”. Chúng ta có thể tìm thấy Cơm cháy kho quẹt trong những nhà hàng lấp lánh ánh điện như Món Ngon Sài Thành giữa lòng Hà Nội.

Món ăn bình dân của một thời