Bức ảnh kinh ngạc về loài trăn lớn nhất thế giới vừa săn được: 10 ngày “ăn ngủ” trong rừng thiêng

Con trăn Anaconda nặng nhất thế giới ẩn chứa một bí mật lớn, làm “khuấy đảo” hiểu biết của con người.

Ruồi trâu đậu trên đầu con Anaconda xanh phía Bắc. Ảnh: KARINE AIGNER/NATUREPL.COM

Cận cảnh cái đầu to của con trăn. Ảnh của Giáo sư Bryan Fry/Đại học Queensland, Australia

Hình ảnh con trăn khổng lồ ở Amazon. Ảnh của Giáo sư Bryan Fry/Đại học Queensland, Australia

Đây là các hình ảnh hiếm có và đầy kinh ngạc về loài trăn khổng lồ mới được tìm thấy ở rừng nhiệt đới Amazon do Giáo sư Bryan Fry thuộc Đại học Queensland, Australia thực hiện.

Cơ duyên nào khiến họ tìm thấy loài trăn xanh khổng lồ hoàn toàn mới này?

Loài trăn nặng nhất thế giới có 1 bí ẩn “khuấy đảo” hiểu biết của con người

Nationalgeographic, CNN thông tin vào những ngày cuối tháng 2/2024 cho hay, một nhóm các nhà khoa học và thám hiểm từ Đại học Queensland (Australia) đã tới rừng Amazon tại Ecuador để tìm kiếm loài trăn Anaconda xanh phía Bắc (Eunectes akayima) – loài chưa được ghi chép trước đây – để chứng minh sự tồn tại và đặc điểm khác biệt của loài trăn Anaconda lớn nhất còn tồn tại trên Trái đất.

Trước đó, theo một bài báo được công bố ngày 16/2/2024 trên tạp chí MDPI Diversity, loài động vật được gọi là trăn Anaconda xanh (tên khoa khọc là Eunectes murinus) thực chất còn một “người em song sinh” khổng lồ hơn nữa ở phía Bắc. Chúng giống nhau đến nỗi ngay cả các chuyên gia cũng rất khó phân biệt được.

“Về mặt di truyền, khác biệt là rất lớn. Chúng khác nhau đến 5,5 %. Để dễ hình dung, loài người khác tinh tinh khoảng 2% về mặt di truyền” – Bryan Fry, nhà thám hiểm của National Geographic, giáo sư sinh vật học tại Đại học Queensland (Australia), người dẫn đầu chuyến thám hiểm đến Amazon, khẳng định.

Để chứng minh nhận định gây sốc này, Giáo sư Bryan Fry và các đồng tác giả đã thu thập các mẫu máu và mô từ những con trăn Anaconda xanh ở Amazon trải rộng từ Venezuela, Ecuador đến Brazil – một quá trình được National Geographic ghi lại độc quyền cho loạt phim Disney sắp tới của họ tên là “Pole to Pole With Will Smith”.

Bryan Fry, nhà thám hiểm của National Geographic, giáo sư sinh vật học tại Đại học Queensland (Australia). Ảnh: Abc.net.au

Kết quả, sau khi chạy dữ liệu di truyền, các nhà thám hiểm tìm thấy sự phân chia rõ ràng giữa những con trăn được lấy mẫu ở phần phía bắc của Amazon so với những con ở phía nam. Và dựa trên những phát hiện đó, họ đề xuất đổi tên các loài trăn thành: Trăn Anaconda xanh phía Bắc (tên khoa học: Eunectes akayima) – và trăn Anaconda xanh phía Nam (tên khoa học: Eunectes murinus).

Như vậy, trăn Anaconda xanh phía Bắc (tên khoa học: Eunectes akayima) – thuộc trăn Anaconda xanh lớn nhất/nặng nhất thế giới – chính là loài vừa được mô tả. Phát hiện bất ngờ này đã làm đảo lộn hiểu biết khoa học về trăn Anaconda xanh, vốn từ lâu được cho là một loài duy nhất.

“Tôi kinh ngạc đến mức phấn khích với kết quả có được này. Tất cả chúng tôi đều vui mừng tột độ với khám phá này” – Giáo sư Bryan Fry chia sẻ.

Theo Bảo tàng Lịch sử Tự nhiên của Vương quốc Anh, trăn Anaconda xanh (bao gồm loài phía bắc và nam Amazon) là loài rắn nặng nhất thế giới. Cá thể nặng nhất từng được ghi nhận nặng 227 kg, dài 8,43 mét và phần thân rộng nhất đạt 1,11 mét.

Hành trình 10 ngày “ăn ngủ” trong rừng thiêng tìm trăn

Giáo sư Bryan Fry, nhà nghiên cứu chính trong chuyến thám hiểm của National Geographic vào lưu vực Orinoco của Amazon, cho biết ông và nhóm của mình đã được người dân Waorani bản địa mời đến khám phá khu vực và thu thập các mẫu từ quần thể trăn Anaconda xanh – nơi họ xem là vùng đất thiêng liêng của mình.

Những người thợ săn bản địa đã đưa nhóm thám hiểm vào rừng trong chuyến đi 10 ngày để tìm trăn Anaconda xanh.

Sương sớm bao phủ trên sông Tiputini (thuộc lưu vực sông Amazon) ở Công viên quốc gia Yasuni ở Ecuador. Ảnh: TIM LAMAN

“Chúng tôi chèo ca nô dọc theo hệ thống sông và may mắn tìm thấy một số con trăn Anaconda đang ẩn nấp ở vùng nước nông, chờ đợi con mồi. Kích thước của những sinh vật tuyệt vời này thật đáng kinh ngạc – một con trăn cái mà chúng tôi bắt gặp có chiều dài đáng kinh ngạc là 6,3 mét. Người Waorani bản địa từng nói, họ gặp những con trăn Anaconda khác trong khu vực dài hơn 7,5 mét và nặng khoảng nửa tấn” – Giáo sư Bryan Fry mô tả.

Đó cũng là lúc các nhà nghiên cứu bắt đầu nhận thấy những con trăn xanh ở khu vực phía Bắc này lớn hơn nhiều so với những con trăn được tìm thấy trước đây ở Brazil (phía Nam Amazon). Và mặc dù chúng trông gần giống nhau nhưng các mẫu di truyền được họ thu thập trong 10 ngày vào rừng sâu đã xác nhận rằng chúng thực sự là 2 loài khác nhau.

Khám phá này là điểm nhấn trong sự nghiệp của tôi.

Giáo sư Bryan Fry

Giáo sư Bryan Fry cho biết loài trăn Anaconda xanh phía Bắc có khả năng đã tách ra khỏi loài Anaconda xanh phía Nam gần 10 triệu năm trước và hai loài này khác nhau về mặt di truyền khoảng 5,5%.

Trăn Anaconda xanh có nguồn gốc từ các khu vực phía bắc Nam Mỹ và cũng được tìm thấy ở Peru, Bolivia, Guyana, Paraguay, Guiana thuộc Pháp và Trinidad. Theo Viện Sinh học Bảo tồn & Vườn thú Quốc gia Smithsonian (Mỹ), những con rắn khổng lồ này sử dụng cơ thể khỏe mạnh của mình để làm ngạt thở và giết chết con mồi trước khi nuốt chửng toàn bộ. Trăn Anaconda xanh cũng thích nghi với đời sống dưới nước. Mũi và mắt của chúng nằm trên đỉnh đầu để giúp chúng nhìn và thở khi bơi trong nước.

Mặc dù việc phân loại lại hai quần thể trăn Anaconda trông giống hệt nhau có vẻ không quá quan trọng với những người không làm khoa học, nhưng Giáo sư Bryan Fry nhấn mạnh tầm quan trọng của việc phân định như vậy để hiểu được mối đe dọa đối với những sinh vật này.

Ảnh về loài trăn Anaconda xanh.

Hiện tại, Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế đã phân loại trăn Anaconda xanh là loài ít được quan tâm nhất khi có nguy cơ tuyệt chủng.

“Điều này rất quan trọng vì loài Anaconda xanh phía Bắc mới được tìm thấy có phạm vi phân bố nhỏ hơn nhiều so với loài Anaconda xanh phía Nam và điều đó có nghĩa là nó dễ bị tổn thương hơn nhiều”.

Sau phát hiện của mình, các nhà khoa học bắt đầu so sánh di truyền của trăn Anaconda xanh phía Bắc với các mẫu vật được thu thập ở nơi khác để xác định tình trạng chung của hệ sinh thái xung quanh.

Phát hiện của họ củng cố một thực tế đã được biết đến: Nạn phá rừng ở lưu vực Amazon đang dẫn đến mất môi trường sống lớn và đặt ra những thách thức đáng kể cho các loài có chung hệ sinh thái đó.

Giáo sư Bryan Fry cho biết: “Việc phá rừng ở lưu vực Amazon do mở rộng hoạt động nông nghiệp đã dẫn đến mất môi trường sống ước tính khoảng 20-31%, có thể ảnh hưởng tới 40% diện tích rừng của lưu vực này vào năm 2050″.

Ngoài vấn đề mất môi trường sống, tình trạng suy thoái môi trường sống đang gia tăng.

Suy thoái môi trường sống là do nông nghiệp công nghiệp hóa và ô nhiễm kim loại nặng liên quan đến khai thác mỏ, hỏa hoạn và hạn hán trong khu vực. Thực tế này có nghĩa là các loài mới được phát hiện phải đối mặt với những thách thức đáng kể.

“Việc phát hiện ra một loài Anaconda mới rất thú vị, nhưng điều quan trọng là phải bảo vệ hệ sinh thái đang bị đe dọa vì các hoạt động của con người” – Giáo sư Bryan Fry kết luận.