‘Bữa tiệc tàn’ của tiền số

Hết thời kỳ khắp mọi nơi chỉ nói về tiền số, Bitcoin, thị trường bây giờ chỉ tồn tại sự sợ hãi của các nhà đầu tư.

Trong một trận đấu Siêu cúp bóng bầu dục Mỹ Super Bowl gần đây, đoạn quảng cáo của Crypto.com với sự xuất hiện của ngôi sao NBA LeBron James đã chiếu trên hàng triệu TV của người Mỹ. “Nếu muốn làm nên lịch sử, bạn phải làm tới đi”, James nói trong đoạn quảng cáo khoảng 30 giây về nền tảng giao dịch tiền số phổ biến bậc nhất. Khi đoạn quảng cáo kết thúc, một dòng chữ xuất hiện trên khắp màn hình: “Vận may sẽ ủng hộ những người dũng cảm”.

Nhưng tuần trước, Crypto.com đã sa thải 5% lực lượng lao động khi giám đốc điều hành của họ nói trên Twitter rằng công ty đang phải đưa ra “những quyết định khó khăn và cần thiết”.

Ngành công nghiệp tiền số được xây dựng một phần dựa trên sự sôi nổi, nhiệt tình và lạc quan. Đôi khi, tiền số giống như sự kết hợp của Beanie Babies (bong bóng thú nhồi bông), cổ phiếu dot-com và nhóm nhạc rock Velvet Underground: Có sự hưng phấn, có tiền bạc và tất cả những người sành sỏi đều tham gia vào. Tiền số cũng có chung đặc điểm với các bong bóng khác trong suốt lịch sử, được đánh dấu bởi sự đầu cơ đi kèm với ảo tưởng, coi thường, không tôn trọng rủi ro và lòng tham.

Giờ đây, với việc thị trường trượt dốc và lạm phát đang ảnh hưởng đến nền kinh tế toàn cầu, tiền số trở thành một trong những tài sản đầu tiên mọi người sẽ bán ra. Kể từ khi Bitcoin đạt mức cao nhất mọi thời đại vào tháng 11, khoảng 2 nghìn tỷ USD giá trị tiền số đã bị thổi bay.

Bản thân Bitcoin đã giảm xuống mức 21.206 USD, giảm gần 69% so với mức cao nhất mọi thời đại là 67.802,30 USD. Các sàn giao dịch tiền số đang chảy máu người dùng, các công ty tiền số thì sa thải lao động và ít nhất 1 công ty theo nguồn tin của WSJ đang có dự tính tái cơ cấu.

Thế giới tiền số không còn xa lạ với chu kỳ bùng nổ và suy thoái, mà nhiều người trong ngành gọi là “mùa đông”. Nhưng nhiều nhà đầu tư và các lao động trong ngành này đang cảm thấy sự sụp đổ của lần này của tiền số sâu sắc hơn những lần trước. Khi mọi chuyện lắng xuống, một số sản phẩm và công ty tiền số có thể không còn tồn tại.

“Thực tế là giống như chứng khoán, với tiền số, mọi người đều là thiên tài trong thị trường tăng giá”, Mark Cuban, người đã trở thành tỷ phú trong thời kỳ bùng nổ dot-com vào những năm 90 và gần đây đã đầu tư vào một số dự án tiền số nói. “Bây giờ giá đang giảm, những công ty vốn được duy trì bằng dòng tiền dễ sẽ biến mất”.

ĐỈNH ĐIỂM CỦA CƠN SỐT

Bitcoin được ra mắt dưới dạng tiền số vào năm 2009 bởi một người ẩn danh có tên là Satoshi Nakamoto.

Giá của nó tăng lên – không ổn định, hỗn loạn, thường dữ dội khi có nhiều người tham gia hơn. Nhiều yếu tố thúc đẩy giá tăng, nhưng các nhà đầu tư tiền số thường chia sẻ niềm tin rằng hệ thống tài chính hiện tại đã thất bại và tiền số là tương lai.

Vào tháng 4/2021, sàn giao dịch tiền số lớn nhất của Mỹ là Coinbase đã IPO với mức định giá 85 tỷ USD, trở thành công ty đại chúng đầu tiên tập trung vào Bitcoin. Đây được coi là một thời điểm quan trọng đối với thế giới tiền số.

Vào tháng 8, thành phố Miami đã ra mắt MiamiCoin, một loại tiền số mang thương hiệu thành phố.

Các nhà đầu tư cá nhân cũng không thể đứng ngoài cuộc chơi. Quảng cáo của Crypto.com có sự góp mặt của James là một trong số các quảng cáo tiền số đã chạy trong giải Super Bowl năm nay. Quảng cáo cho các công ty tiền số hiện được hiển thị trên đồng phục của trọng tài Giải bóng chày Major League và một số sự kiện thể thao trường đại học và giải đấu lớn. Coinbase đã chạy một quảng cáo trong trận Chung kết NBA.

Vào tháng 5/2020, nhà quản lý quỹ đầu cơ nổi tiếng Paul Tudor Jones tiết lộ rằng ông có một phần nhỏ tài sản của mình bằng Bitcoin và gọi đó là một khoản “đầu cơ tuyệt vời”. Vào thời điểm đó, Bitcoin được giao dịch quanh mức 9.000 USD. Các nhà đầu tư chuyên nghiệp khác cũng đã làm theo Jones gồm cả Bill Miller, Alan Howard và Stanley Druckenmiller. Đột nhiên, tiền số trở thành xu hướng chính.

Tháng 12 năm ngoái, các biển quảng cáo ở những địa điểm nổi tiếng nhất Los Angeles đều bị gỡ xuống và thay thế bằng các biển hiệu mới ghi “Crypto.com Arena”, sau một thỏa thuận quyền đặt tên trị giá 700 triệu USD, được cho là lớn nhất trong lịch sử .

Đầu năm nay, hơn 25.000 người đã tham dự một hội nghị tiền số ở Miami với một loạt các sự kiện trên khắp thành phố và các bữa tiệc bất tận. Thị trưởng Miami, Francis Suarez đã chủ trì lễ ra mắt tượng một con bò đực màu đen để cạnh tranh với con bò tót nổi tiếng của New York trên Phố Wall. Tâm điểm tại sảnh triển lãm của hội nghị là một ngọn núi lửa papier-mâché khổng lồ, bốc khói. Một bữa tiệc tại biệt thự Versace có nhạc sống cũng được tổ chức. .

Các hội thảo và diễn giả say sưa nói về Bitcoin và tương lai của đồng tiền này. Người đồng sáng lập MicroStrategy là Michael Saylor đã đưa hơn 100.000 Bitcoin, trị giá hơn 6 tỷ USD vào thời điểm đỉnh cao, vào bảng cân đối kế toán của công ty. Ông cho biết: “Tôi đang lạc quan hơn bao giờ hết với Bitcoin”. Giám đốc điều hành ARK Investment, Cathie Wood, cho biết Bitcoin sẽ tăng lên hơn 1 triệu USD. Người đồng sáng lập PayPal Holdings là Peter Thiel đề xuất Bitcoin nên lập một “danh sách kẻ thù” của những người phản đối tiền số.

Tại hội nghị đó và các cuộc hội thảo khác, “bạn có thể thấy sự hưng phấn và cảm giác bất khả chiến bại”, Dan Gunsberg, người bắt đầu đầu tư vào Bitcoin vào năm 2015 và hiện là giám đốc điều hành của Mạng lưới Hxro dựa trên tiền số cho biết. Gunsberg nói rằng ông biết sự sôi nổi là một dấu hiệu của rắc rối.

SỰ SỤP ĐỔ

Vì lo sợ lạm phát hoành hành, các trader và nhà đầu tư đang bán phá giá các tài sản trong danh mục đầu tư mà họ cho là rủi ro. Cổ phiếu của các công ty làm ăn thua lỗ đã giảm nhanh chóng, trong đó nhiều công ty công nghệ mới IPO cũng mất hơn một nửa giá trị trong nửa đầu năm. Một tài sản cũng được bán ra nhiều chính là: Tiền số.

Cho đến nay, Bitcoin đã mất hơn một nửa giá trị và hiện giao dịch ở mức thấp nhất kể từ cuối năm 2020. Ethereum, một loại tiền số phổ biến khác, đã giảm khoảng 68%.

“Hiển nhiên có rất nhiều sự ngạo mạn trên nhiều loại tài sản. Điều đó dẫn đến rất nhiều lòng tham, các mô hình kinh doanh không bền vững và rất nhiều đòn bẩy trong tiền số”, Alex Thorn, người đứng đầu bộ phận nghiên cứu tại Galaxy Digital Holdings Ltd, một công ty dịch vụ tài chính tập trung vào tiền số cho biết. “Một số lượng lớn các quỹ tiền số sẽ không tồn tại”.

Khi nhìn lại, nhận xét “đầu cơ tuyệt vời” của Jones có thể trở thành nhận xét khoa học nhất về Bitcoin. Sự khoe khoang vốn ăn sâu vào thế giới tiền số đang mờ dần khi các chính sách dễ kiếm tiền đó đã bị đảo ngược và đà tăng giá của chứng khoán đã biến mất.

Sự tàn sát đã lan rộng từ tiền số sang các công ty cung cấp dịch vụ trên thị trường. Đối với các sàn giao dịch, hoạt động giao dịch thúc đẩy phần lớn hoạt động kinh doanh của họ và với việc bán tháo, doanh thu của họ cũng giảm. Coinbase đã báo cáo khoản lỗ quý đầu tiên 429,7 triệu USD vào tháng 5 và cho biết người dùng của họ đang tháo chạy khỏi nền tảng này, ngay cả khi các giám đốc điều hành của họ đã bán cổ phiếu và bỏ túi lợi nhuận.

Vào tháng 6, lần đầu tiên kể từ khi thành lập vào năm 2012, công ty đã sa thải nhân viên – gần 1/5 lực lượng lao động. Cổ phiếu của họ hiện giao dịch khoảng 51 USD/1 cổ phiếu, so với mức cao 429,54 USD vào ngày giao dịch đầu tiên 14/4/2021. Gemini, BlockFi và Crypto.com cũng đã sa thải nhiều nhân viên.

Vào đầu tháng 5, áp lực giảm liên tục trong thị trường tiền số đã phá vỡ một điều gì đó lớn lao: Sstablecoin TerraUSD và Luna. Gần như chỉ sau một đêm, 40 tỷ USD giá trị của hai loại tiền số này đã biến mất. Sự sụp đổ đó đã có những tác động hạ nguồn. Đầu tháng 6, một dịch vụ cho vay tiền số lớn có tên là Celsius đã đóng băng việc rút tiền. Hiện công ty đã thuê một công ty luật để cố gắng giải quyết các nghĩa vụ và khoản nợ của mình. Một công ty cho vay khác là Babel Finance, hôm thứ sáu cũng đã đình chỉ việc rút tiền.

NHỮNG NGƯỜI VẪN LẠC QUAN

Mặc dù thua lỗ, một số nhà đầu tư vẫn lạc quan. Marshall Johnson Jr., một nhà sản xuất truyền hình 54 tuổi ở Maryland, bắt đầu mua Bitcoin vào năm 2021 khi đồng tiền số này có giá khoảng 38.000 USD. Kế hoạch của anh ấy vào thời điểm đó là từ từ tích lũy tiền để sở hữu một Bitcoin đầy đủ. Anh ấy vẫn tin tưởng vào tương lai của Bitcoin và không thay đổi kế hoạch của mình bất chấp việc đà bán tháo và mặc dù trên giấy tờ là anh đã mất tiền. Trên thực tế, với việc giảm giá, anh nghĩ rằng mình sẽ đạt được mục tiêu sớm hơn.

“Tôi đã gần hơn với mục tiêu đặt ra so với một năm trước”, anh nói và cười.

C.J. Wilson lần đầu tiên nghe nói đến Bitcoin vào năm 2012. Vào thời điểm đó, anh là vận động viên ném bóng chày của Giải bóng chày Major. Anh cho biết mình đã xem tiền số với sự hoài nghi. Tuy nhiên, vào năm 2019, sau khi nghỉ hưu tại MLB, anh đã đọc sách trắng của Satoshi Nakamoto về Bitcoin và bị thu hút.

“Về lâu dài, chúng tôi là những người tin tưởng lớn vào tiền số. Nhưng trong ngắn hạn, hãy coi chừng”

Wilson cho biết anh bắt đầu giao dịch Bitcoin vào lúc nửa đêm và bắt đầu nghiên cứu các loại tiền số khác. “Đôi khi bạn chỉ nhìn vào chúng và nghĩ rằng đó là một cái tên hay ho”, anh nói. Anh đã tham dự các hội nghị về tiền số trên khắp thế giới, từ San Francisco đến London rồi Las Vegas.

Wilson cuối cùng đã tập trung sự chú ý của mình vào Bitcoin. Tuy nhiên, năm ngoái, anh nói rằng bắt đầu nhận thấy các dấu hiệu của băng giá. Khi Crypto.com tài trợ cho Lakers, anh ấy bắt đầu tự hỏi: “Họ lấy tất cả số tiền này từ đâu?” Anh cho biết mình đã nhận được lời mời tham gia các bữa tiệc trên du thuyền từ những người đã thành công lớn trong lĩnh vực tiền số. Anh cũng để ý thấy Giám đốc điều hành của Coinbase, Brian Armstrong, đã mua một ngôi nhà ở California với giá 133 triệu USD. Tại hội nghị Bitcoin ở Miami vào mùa xuân này, anh đã tham dự một bữa tiệc hào nhoáng do Gemini tổ chức tại một biệt thự.

“Đối với tôi, tất cả những điều đó khiến tôi nhận ra rằng đó có lẽ là đỉnh của thị trường”, anh nói. Wilson cho biết anh vẫn tin vào Bitcoin.

Sự bùng nổ hiện tại của thế giới tiền số tấn công một số nhà đầu tư tương tự như vào cuối những năm 1990 với các công ty internet. Một mặt, các nhà đầu tư đã đúng trong thời kỳ bong bóng đó: Internet là tương lai. Nhưng điều đó không ngăn được nhiều người trong số họ mất cả đống tiền khi hàng trăm công ty internet thất bại.

Shaun Maguire, một đối tác tại Sequoia Capital, người đầu tư vào tiền số cho biết: “Về lâu dài, chúng tôi là những người tin tưởng lớn vào tiền số. Nhưng trong ngắn hạn, hãy coi chừng”.

Trước đại dịch, Kelly Miller, 35 tuổi, là một nhạc sĩ chuyên nghiệp ở San Francisco. Anh chứng kiến thu nhập của mình về 0 khi thế giới phong tỏa và bắt đầu đầu tư vào cổ phiếu thông qua Robinhood Markets Inc. Vào tháng 1/2021, anh quyết định thử mua một số đồng tiền số và cả Dogecoin. Anh chứng kiến khoản đầu tư nhỏ của mình tăng vọt trước khi nhanh chóng giảm trở lại. Mặc dù đã trải nghiệm “tàu lượn siêu tốc” nhưng Kelly cho biết vẫn bị mắc câu. Trong hơn một năm rưỡi qua, anh ấy đã mua Bitcoin, Ethereum và Solana với hầu hết số tiền của mình. Sự suy thoái mới nhất đã ảnh hưởng đến danh mục đầu tư của Kelly, khiến anh ấy thấy cần phải thay đổi trong thế giới tiền số.

Anh nói: “Ngành này cần được quản lý, cần an toàn cho người dùng. Anh nói rằng mình tin tưởng có rất nhiều giá trị trong công nghệ cơ bản và đặc biệt là trong NFT, nhưng anh nói rằng vẫn lo lắng việc bán tháo như mùa đông tiền số hiện tại này sẽ làm xói mòn lòng tin giữa các nhà đầu tư”.

Dan Held tham gia vào Bitcoin vào năm 2012, bị thu hút bởi ý tưởng về một hệ thống tiền mới vào thời điểm mà hầu hết mọi người thậm chí còn chưa nghe đến nó. Anh chuyển đến San Francisco từ Texas, bắt đầu tham gia các buổi hội ngộ Bitcoin và đắm mình trong nền văn hóa này.

Held đã ủng hộ Bitcoin trong nhiều năm và có một lượng người theo dõi trên Twitter khá lớn, nhưng anh đã rất ngạc nhiên vào đầu năm nay khi bắt đầu được nhận ra cả trên đường phố và trong thang máy trong một khách sạn ở Texas. Đó là một dấu hiệu cho anh ta biết hiện tượng này đã lan rộng đến mức nào. “Tôi được nhận ra trên đường phố? Đi dạo quanh Austin? ” anh ấy nói. “Điều đó thực sự đáng ngạc nhiên”.

Sự nhiệt thành của anh ấy được thúc đẩy bởi ý tưởng rằng Bitcoin giải quyết các vấn đề cơ bản với hệ thống hiện có. Không có sự cố nào – thậm chí kể cả sự cố hiện tại – có thể làm lung lay niềm tin đó.

“Luận điểm của tôi vẫn y nguyên như năm 2012. Có rất nhiều người khác cũng giống như tôi. Tôi không thấy đây là sự kết thúc của Bitcoin”.