Bộ Y tế cảnh báo: Cứ 10 người trưởng thành thì có 3 người rơi vào tình trạng thừa cholesterol ở Việt Nam
Ở Việt Nam trung bình cứ 10 người trưởng thành thì có 3 người bị thừa cholesterol. Đáng lo ngại hơn, tình trạng thừa cholesterol ở người trẻ tuổi có xu hướng ngày càng gia tăng và trẻ hóa.
Cholesterol là một chất béo quan trọng, cần thiết cho hoạt động của cơ thể. Tuy nhiên, tình trạng thừa cholesterol trong cơ thể lại không tốt chút nào.
Chúng ta hãy cùng tìm hiểu kỹ về tình trạng thừa cholesterol hiện nay nhé!
Tình trạng thừa cholesterol là gì? Thực trạng thừa cholesterol của người Việt đáng lo ngại như nào?
Có lẽ vẫn còn không ít người chưa nắm rõ cholesterol là gì cũng như thế nào là thừa cholesterol. Cholesterol là một chất béo được gọi là lipid (mỡ) và rất quan trọng cho hoạt động bình thường của cơ thể.
Cholesterol đến từ hai nguồn: nội sinh và ngoại sinh. Nguồn nội sinh là từ gan, tại đây tạo ra tất cả lượng cholesterol chúng ta cần. Nguồn ngoại sinh chủ yếu đến từ các thực phẩm như mỡ, nội tạng động vật, thịt đỏ, thịt gia cầm…
PGS. TS. Nguyễn Trường Sơn, Thứ trưởng Bộ Y tế cảnh báo tình trạng thừa cholesterol ở Việt Nam.
Video đang HOT
Đáng lưu ý là tình trạng thừa cholesterol không có bất kỳ triệu chứng nào, nhưng lại là nguyên nhân chính dẫn đến xơ vữa động mạch và tăng nguy cơ mắc các bệnh lý tim mạch nguy hiểm có thể gây tử vong như làm tăng huyết áp, nhồi máu cơ tim, đột quỵ…
Trong Lễ phát động “Tháng hành động đẩy lùi tình trạng thừa cholesterol trong cơ thể” do PGS. TS. Nguyễn Trường Sơn, Thứ trưởng Bộ Y tế chủ trì, Thứ trưởng đã đưa ra những con số cảnh báo về thực trạng thừa cholesterol ở mức đáng báo động, có xu hướng tiếp tục gia tăng và ngày càng trẻ hóa.
Hiện nay, ngay tại Việt Nam, 1/3 số lượng người trưởng thành có tình trạng thừa cholesterol. Đặc biệt, hơn 50% phụ nữ Việt Nam ở độ tuổi từ 50 – 69 tuổi đang rơi vào tình trạng này. Đây là thực trạng đáng báo động và cần có những biện pháp ngăn chặn kịp thời vì tình trạng thừa cholesterol sẽ là gánh nặng rất lớn cho hệ thống y tế của quốc gia trong công tác phòng ngừa, phát hiện sớm, điều trị và khắc phục các biến chứng của bệnh lý này. Theo Bộ Y tế, bệnh tim mạch cùng với các bệnh không lây nhiễm khác là nguyên nhân tử vong hàng đầu trên thế giới. “Thống kê của Tổ chức Y tế thế giới cho thấy, tỷ lệ này lên tới 71% trong tổng số các ca tử vong trên thế giới. Tại Việt Nam, theo thống kê chưa chính thức thì tỉ lệ này còn cao hơn thế giới chiếm 77%.” – PGS. TS. Nguyễn Trường Sơn chia sẻ.
Nguyên nhân của việc thừa cholesterol và giải pháp đến từ chính cách sinh hoạt của chúng ta
Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến việc thừa cholesterol. Trong đó, nguyên nhân chủ yếu đến từ chế độ ăn uống và lối sống không khoa học. Cụ thể:
- Chế độ ăn uống có nhiều chất béo có hại, nhiều cholesterol: Các chuyên gia y tế trên thế giới cho rằng một chế độ ăn có nhiều chất béo có hại và cholesterol sẽ dễ làm tăng cholesterol xấu trong máu hay còn gọi là lipoprotein tỷ trọng thấp. Vì vậy, dễ hiểu nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này là do chế độ ăn uống không lành mạnh (ăn nhiều mỡ, nội tạng động vật, ăn ít rau xanh…).
Ăn nhiều nội tạng động vật cũng sẽ dẫn đến tình trạng thừa cholesterol.
Hội tim mạch học Việt Nam khuyến nghị nên ăn chế độ ít cholesterol, chất béo có hại. Thay vào đó nên bổ sung vào chế độ ăn uống chất béo có lợi (chất béo không bão hòa) được tìm thấy nhiều trong các loại cá biển sâu như cá hồi, cá trích…
Dầu thực vật cũng là nguồn bổ sung chất béo bão hòa rất tốt. Nên sử dụng thường xuyên các loại dầu ăn thực vật như dầu gạo lứt, dầu đậu nành, dầu hướng dương trong nấu nướng để chủ động tạo ra nguồn chất béo có lợi cho cơ thể thay vì sử dụng chất béo từ động vật vốn chứa nhiều chất béo có hại và cholesterol. Đặc biệt, dưỡng chất Gamma – Oryzanol và Phytosterol có trong một số loại dầu ăn và gạo lứt đã được khoa học chứng minh có tác dụng giảm hấp thụ cholesterol từ thực phẩm, rất thích hợp cho chế độ ăn hàng ngày của chúng ta.
Gamma – Oryzanol và Phytosterol được khoa học chứng minh có tác dụng giảm hấp thụ cholesterol từ thực phẩm.
- Lối sống không khoa học: Thiếu tập thể dục hoặc hoạt động thể chất không tốt là điều ai cũng biết nhưng quan trong là việc này có thể làm tăng mức độ “cholesterol xấu”. Bên cạnh đó nếu bạn thừa cân thì bạn có khả năng có mức cholesterol cao hơn.
Lối sống ảnh hưởng rất nhiều đến sức khỏe của chúng ta. Chẳng hạn như thường xuyên uống nhiều rượu, hút thuốc cũng có thể làm tăng mức cholesterol xấu. Một số hóa chất có trong thuốc có thể gây ra tình trạng xơ vữa động mạch.
Thay đổi thói quen sinh hoạt, điều chỉnh chế độ ăn uống hợp lý là “chìa khóa vàng” đẩy lùi tình trạng thừa cholesterol!
Thay đổi thói quen ăn uống để giảm cholesterol
Người Việt Nam thừa cholesterol trong cơ thể đang ở mức đáng báo động, với khoảng 1/3 số người trưởng thành. Đặc biệt hơn, 50% phụ nữ trong độ tuổi 50-69 tuổi đang trong tình trạng này
Tại lễ phát động "Tháng hành động đẩy lùi tình trạng thừa cholesterol trong cơ thể" do Bộ Y tế tổ chức mới đây, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Trường Sơn cho biết trung bình cứ 10 người trưởng thành thì có 3 người thừa cholesterol. Hơn 50% phụ nữ trong độ tuổi 50-69 tuổi đang trong tình trạng thừa cholesterol. "Thừa cholesterol gây ra các bệnh lý về tim mạch là một trong các nhóm bệnh không lây nhiễm. Tại Việt Nam, bệnh không lây nhiễm là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong. Trong năm 2016, có 548.800 ca tử vong, trong đó tử vong do bệnh không lây nhiễm chiếm 77%. Đây là một gánh nặng rất lớn cho hệ thống y tế của quốc gia trong công tác phòng ngừa, phát hiện sớm, điều trị và khắc phục các biến chứng của bệnh lý này" - ông Sơn cảnh báo.
1/3 người trưởng thành thừa cholesterol
Thống kê cho thấy cứ 10 người chết có 7 người chết do bệnh không lây nhiễm tập trung ở các bệnh như: tim mạch đa phần do lượng người mắc cholesterol cao, 10 người có 3 người chỉ số cholesterol cao vượt ngưỡng, hơn 50% phụ nữ trong độ tuổi 50-69 có cholesterol cao, đái tháo đường, ung thư và bệnh phổi mạn tính. Ước tính, trung bình mỗi năm nước ta có khoảng 12,5 triệu người bị tăng huyết áp; 3,5 triệu người bị bệnh đái tháo đường; 2 triệu người mắc bệnh tim, phổi mạn tính và gần 126.000 ca mắc mới ung thư, rối loạn tâm thần. Ông Sơn cũng cho biết bệnh tim mạch cùng với các bệnh lý không lây nhiễm khác là nguyên nhân tử vong hàng đầu trên thế giới. Theo thống kê của Tổ chức Y tế thế giới, tỉ lệ này lên tới 71% trong tổng số các ca tử vong trên thế giới.
Tại Việt Nam, tỉ lệ mắc và tử vong do các bệnh không lây nhiễm đang gia tăng. (Ảnh chỉ có tính minh họa)
5 nguyên nhân chính
Theo các chuyên gia, tình trạng thừa cholesterol ở Việt Nam cao, chủ yếu xuất phát từ lối sống ít vận động, đặc biệt là thói quen ăn uống và chế độ dinh dưỡng chưa hợp lý và việc nhìn nhận tầm quan trọng của vấn đề này còn chưa đúng cách. Có 5 nhóm nguyên nhân chính gây ra tình trạng thừa cholesterol. Trong đó, nguyên nhân chủ yếu đến từ lối sống và chế độ ăn uống. Nhiều người Việt đang có thói quen ăn nhiều thực phẩm chứa nhiều cholesterol mà không hay biết. Thói quen uống nhiều rượu, bia và các thức uống có gaz cũng sẽ làm tăng cholesterol xấu. Duy trì lối sống không khoa học như thiếu tập thể dục và các hoạt động thể chất, không kiểm soát cân nặng, hút thuốc... cũng là nguyên nhân dẫn đến tình trạng thừa cholesterol.
Làm rõ hơn về những nguy cơ này, PGS-TS Lê Bạch Mai, nguyên Phó Viện trưởng Viện Dinh dưỡng quốc gia, cho hay nguyên nhân chính gây ra tình trạng thừa cholesterol bao gồm: bệnh lý nền, tiền sử gia đình bị bệnh tim, đột quỵ, tuổi tác cao. Trong đó nhấn mạnh nguyên nhân chủ yếu đến từ lối sống và chế độ ăn uống không khoa học. "Người Việt có thói quen thường xuyên sử dụng chất béo có hại, thực phẩm chứa nhiều cholesterol như mỡ heo, mỡ bò, phủ tạng động vật, thịt gia cầm béo (vịt, ngỗng nuôi công nghiệp) trong việc nấu nướng và ăn uống hằng ngày. Ngoài ra, việc lười vận động; uống nhiều rượu bia, thức uống có gaz, hút thuốc lá cũng làm tăng lượng cholesterol xấu" - PGS Mai nhấn mạnh.
Các chuyên gia dinh dưỡng và tim mạch cũng khuyến cáo ngay khi được chuẩn đoán tình trạng thừa cholesterol cần thay đổi chế độ ăn uống và lối sống vận động. Các khuyến nghị được đưa ra bao gồm: hạn chế ăn, uống các thực phẩm chứa nhiều cholesterol; bổ sung nhóm chất béo có lợi; tăng cường rau xanh, hoa quả, ngũ cốc nguyên hạt, ăn thịt nạc hoặc gia cầm không da. Ngoài ra, tham gia một số môn thể thao với cường độ vừa phải như đi bộ, bơi lội, đạp xe cũng giúp tăng mức cholesterol tốt cho cơ thể bằng cách kích thích cơ thể di chuyển cholesterol xấu đến gan để đào thải.
Cân nhắc kỹ khi sử dụng nội tạng động vật làm thức ăn Nội tạng động vật như gan, thận, tim, dạ dày... có hàm lượng calo tương tự như thịt nạc (từ 100 đến 150 calo mỗi 100g) và có cùng hàm lượng protein, hàm lượng chất béo, nhưng chất béo bão hòa và cholesterol cao hơn so với thịt nên nếu tiêu thụ nhiều sẽ làm tăng mỡ máu có hại cho tim mạch....