‘Bộ tứ kim cương’ tung sáng kiến mới, quyết cạnh tranh ‘Vành đai và Con đường’

Lãnh đạo các nước thuộc nhóm Bộ tứ gồm Mỹ, Nhật Bản , Ấn Độ và Australia đã đạt đồng thuận đẩy nhanh vốn đầu tư cho cơ sở hạ tầng ở hơn 30 quốc gia ở Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương để cạnh tranh với sáng kiến “Vành đai và Con đường” ( BRI ) do Trung Quốc bảo trợ.

Quang cảnh cuộc gặp nhóm Bộ tứ tại Washington D.C, Mỹ ngày 25/9. Ảnh: Reuters

Đây là đồng thuận đạt được tại cuộc gặp thượng đỉnh nhóm Bộ tứ (Quad) lần đầu tiên theo hình thức trực tiếp tại Washington hồi cuối tuần qua. Thông qua sáng kiến có tên gọi “Quan hệ Đối tác hạ tầng nhóm Bộ tứ”, lãnh đạo Mỹ, Nhật Bản, Ấn Độ và Australia cũng đi tới quyết định thành nhập nhóm chuyên gia về hạ tầng, giúp khởi động việc xác định các dự án cần rót vốn tại Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương. Những dự án này sẽ do thành viên các nước nhóm Bộ tứ tài trợ vốn.

Thỏa thuận về hạ tầng được coi là ưu tiên cao thứ hai của Quad tại kỳ thượng đỉnh này, chỉ xếp sau kế hoạch cứu trợ COVID-19, phục hồi tăng trưởng với điểm nhấn liên quan đến mở rộng sản xuất, phân phối hơn 1 tỉ liều vaccine. Theo thông cáo chung được đưa ra sau hội nghị giữa Tổng thống Joe Biden, Thủ tướng Yoshihide Suga, Thủ tướng Narendra Modi và Thủ tướng Scott Morrison, bốn nước đồng ý thành lập Nhóm Điều phối Hạ tầng Quad (QICG).

QICG sẽ tiến hành các phiên thảo luận, gặp gỡ định kỳ để chia sẻ đánh giá, nhận định về nhu cầu hạ tầng và điều phối cách tiếp cận tương ứng để đầu tư, phát triển các dự án hạ tầng theo hướng minh bạch, tiêu chuẩn cao. Thông cáo cũng cho biết Quad sẽ điều phối trợ giúp kỹ thuật, năng lực xây dựng với các đối tác trong khu vực, bảo đảm rằng những dự án này mang tính hỗ trợ, bổ sung lẫn nhau giữa hai bên, nhằm đáp ứng nhu cầu đầu tư cho cơ sở hạ tầng ngày một lớn ở Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương.

Thúc đẩy đầu tư cho hạ tầng được coi là “nỗ lực làm mới” của nhóm Bộ tứ nhằm tạo đối trọng với BRI của Trung Quốc – một siêu dự án hạ tầng không chỉ bó hẹp tại Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, mà còn rộng khắp tại thế giới đang phát triển.

Đầu tư cho hạ tầng là ưu tiên nhóm Bộ tứ. Ảnh: Maritime-executive.

Chính quyền của Thủ tướng Morrison hồi tháng 4 vừa qua đã chính thức hủy bỏ hai thỏa thuận liên quan đến BRI được ký kết giữa bang Victoria với Bắc Kinh. Quyết định này nằm trong nỗ lực của Canberra, ngăn chặn hiệu quả việc Trung Quốc mua lại mạng lưới viễn thông của tập đoàn Digicel (Australia) ở Thái Bình Dương và vùng Carribean.

Nước Mỹ cũng đưa ra chiến lược riêng có tên gọi “Buid Back Better World” (3BW, tạm dịch: Xây dựng lại một thế giới tốt đẹp hơn) có sự hợp tác với đồng minh phương Tây. Sáng kiến được công bố tại Hội nghị thượng đỉnh nhóm 7 nước công nghiệp phát triển (G7) hồi tháng 6 vừa qua tại Anh, hướng đến mục tiêu cung cấp lựa chọn hạ tầng thay thế ở các nước đang phát triển có vị trí địa chiến lược nhạy cảm.

3WB được giới chức Mỹ mô tả là dự án phát triển cơ sở hạ tầng toàn cầu mới của G7, mang tính bền vững, minh bạch, tiêu chuẩn cao. G7 sẽ huy động một quỹ trị giá hàng trăm tỉ USD để hỗ trợ xây dựng hạ tầng tại những quốc gia có nhu cầu tiếp nhận vốn trước năm 2035.

Theo kế hoạch, thông qua Quan hệ Đối tác hạ tầng Nhóm bộ tứ, Mỹ, Nhật Bản, Ấn Độ và Australia sẽ rót vốn cho hàng nghìn dự án, trong đó có cả đầu mục tăng cường năng lực triển khai hạ tầng, ở hơn 30 nước trên thế giới, nhằm hỗ trợ phát triển nông thôn, hạ tầng y tế, cung cấp nước ngọt, vệ sinh, năng lượng tái tạo, mạng viễn thông, mạng lưới vận tải đường bộ… Quan hệ đối tác này sẽ có đóng góp thực chất và làm sâu săc thêm quan hệ hợp tác công-tư tại khu vực.

Điểm yếu khiến tiêm kích J-20 của Trung Quốc "hụt hơi" trước F-35 và F-22

Được kỳ vọng trở thành đối thủ cạnh tranh của các tiêm kích F-35 và F-22 Mỹ, nhưng dòng máy bay J-20 của Trung Quốc được cho là chưa thể so sánh với các máy bay chiến đấu của Mỹ.

Tiêm kích J-20 của Trung Quốc (Ảnh: AP).

J-20 lần đầu được tiết lộ vào năm 2011, biến Trung Quốc trở thành quốc gia thứ 2 sau Mỹ phát triển tiêm kích thế hệ 5 với khả năng tàng hình cũng như cơ động và năng lực tác chiến điện tử hàng không. J-20 hoàn thiện và vào biên chế năm 2017 và hiện đã có biến thể J-20B với hệ thống điều khiển véc-tơ lực đẩy.

Tạp chí quốc phòng Trung Quốc Ordnance Industry Science Technology nhận định, tiêm kích Chengdu J-20 giúp nâng cao năng lực của không quân Trung Quốc, nhưng các chuyên gia cho rằng động cơ của nó chưa đủ mạnh.

Ridzwan Rahmat, chuyên gia tại tạp chí quân sự Janes (Mỹ), nhận định rằng điểm yếu lớn nhất của J-20 tới nay chưa thể khắc phục được là động cơ.

"Một lượng lớn máy bay trong biên chế Trung Quốc vẫn đang phụ thuộc vào động cơ do Nga cung cấp. Động cơ này chỉ có thể sản sinh ra lực đẩy 125 kilonewtons, khá thấp nếu so với các máy bay chiến đấu thế hệ thứ 5 do Mỹ vận hành, như F-22 và F-35", Rahmat nhận định.

"Lực đẩy là một thông số quan trọng vì nó xác định các kiểu thao tác mà máy bay có thể thực hiện, số lượng và loại vũ khí mà máy bay có thể mang theo. Khi tham gia không chiến, máy bay có lực đẩy tốt hơn sẽ có ưu thế hơn", chuyên gia trên lý giải.

Trung Quốc hiện vẫn đang cố gắng tự chủ động cơ máy bay khi phát triển động cơ nội địa WS-10C. Tuy nhiên, tới nay, tiến trình nghiên cứu và phát triển động cơ này vẫn chưa có thông tin cụ thể và Bắc Kinh vẫn phải sử dụng động cơ AL-31F của Nga trên biến thể J-20B. Theo các chuyên gia, động cơ này được cho là không phù hợp với một máy bay chiến đấu siêu âm, tầm xa, hạng nặng như J-20.