Bộ sách sử phải tạm dừng vì gây tranh cãi về cha Trần Thủ Độ

Sách viết nhân vật Trần Hoằng Nghị là thân phụ Thái sư Trần Thủ Độ khiến con cháu họ Trần phản ứng gay gắt.

Ngày 9/7, ông Phạm Chí Thành, quyền giám đốc, Tổng biên tập NXB Chính trị quốc gia sự thật, cho biết đã tạm dừng phát hành bộ sách Lịch sử Việt Nam phổ thông (9 tập) do đang có tranh cãi về một số chi tiết. Sách do Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam và Viện Sử học biên soạn, xuất bản năm 2018.

“Trong hợp đồng, chúng tôi ghi rất rõ các tác giả chịu trách nhiệm về toàn bộ nội dung mang tính chính trị, khoa học, đảm bảo sự chính xác. Khi còn tranh cãi thì chúng tôi tạm dừng phát hành để các bên có ý kiến”, ông Thành giải thích.

Sách Lịch sử Việt Nam phổ thông tập 3 bị tạm dừng phát hành. Ảnh: KMS.

Trước đó, nhóm con cháu dòng họ Trần (gồm Trần Ngọc Bảo, Đào (Trần) Quang Cát, Trần Văn Hân, Trần Quang Thiện, Trần Nguyên Trung) gửi thư đến nhiều cơ quan cho rằng bộ sách Lịch sử Việt Nam phổ thông có nhiều chi tiết sai. Phần viết về nhà Trần “có những sai trái nghiêm trọng khiến nhiều người, nhất là con cháu họ Trần hết sức bất bình và phê phán mạnh mẽ”.

Sai sót đầu tiên mà con cháu họ Trần chỉ ra là tại trang 194, sách viết Thống quốc Thái sư Trần Thủ Độ sinh ra ở Bến Trấn, huyện Ngự Thiên, lộ Long Hưng, nay thuộc xã Thái Phương, huyện Hưng Hà, tỉnh Thái Bình. Con cháu họ Trần cho rằng Bến Trấn thuộc hương Tinh Cương xưa, sau là xã Thái Đường, nay là xã Tiến Đức, huyện Hưng Hà.

Đặc biệt, nhóm con cháu họ Trần bức xúc về chi tiết viết thân sinh Thái sư Trần Thủ Độ là Trần Hoằng Nghị. Nhóm con cháu họ Trần cho rằng nhân vật Trần Hoằng Nghị chưa được đề cập trong bất cứ tài liệu lịch sử nào liên quan đến triều đại nhà Trần. Đây là nhân vật huyền bí, không có tên tuổi, công lao gì trong thời kỳ khởi nghiệp của nhà Trần.

“Điều đáng nói là, tác giả cùng với một số người lại tìm cách lý giải, biện minh cho nhân vật này bằng cách gán ghép Trần Hoằng Nghị là em trai cụ Trần Lý, là thân sinh ra Trần Thủ Độ, để rồi quy cho đây là tổ tiên họ Trần”, thư viết.

Con cháu họ Trần khẳng định các sách sử và tông phả nhà Trần được phát hiện vào những năm qua ghi rõ Trần Lý không có em trai. Vậy nên chi tiết Trần Hoằng Nghị là thân phụ Trần Thủ Độ làm tông phả họ Trần “bị xuyên tạc, ảnh hưởng lòng tin của nhân dân và uy tín quốc gia, gây hệ lụy lớn cho thế hệ trẻ vì sự méo mó, biến dạng của lịch sử Việt Nam”.

Trong thư, con cháu họ Trần đề nghị cơ quan chức trách thu hồi sách, kiểm tra, xác minh thông tin để chấn chỉnh sai sót.

Đề nghị tổ chức hội thảo làm rõ Trần Hoằng Nghị là ai

Sau khi bộ sách bị tạm dừng phát hành, PGS Đinh Quang Hải, Viện trưởng Sử học đã có báo cáo giải trình. Ông phân trần việc tìm hiểu lai lịch một nhân vật lịch sử sống cách đây 800 năm trong hoàn cảnh thiếu thốn về tài liệu, thư tịch là vô cùng khó khăn. Vì thế các nhà khoa học phải đặt ra nhiều giả thuyết.

“Trên cơ sở các nguồn tài liệu hiện có, kết hợp với những tư liệu khảo sát thực địa, phần đông nhà khoa học đã đưa ra kết luận thân phụ của Trần Thủ Độ là Trần Hoằng Nghị. Đây cũng là một giả thuyết khoa học, chưa phải là kết luận cuối cùng về vấn đề này”, ông Hải viết.

PGS Nguyễn Minh Tường, chủ biên tập 3 bộ sách (phần nhà Trần) cũng có thư ngỏ nêu rõ nếu ai có tư liệu mới, chứng cứ đủ thuyết phục về cha Thái sư Trần Thủ Độ thì “sẽ tiếp thu kết quả nghiên cứu mới đó và sẵn sàng từ bỏ nhận định trên”. Khi tái bản bộ sách này, ông sẽ chỉnh sửa.

Nhiều năm nghiên cứu lịch sử Thái Bình, nhà sử học Đặng Hùng cho biết, căn cứ vào thực tế khảo sát điền dã, có thể khẳng định không có đền, đình nào thờ Hoằng Nghị Đại Vương. “Đó là sự thật không thể lầm lẫn được”, ông Hùng nói và nhấn mạnh không có nhân vật Trần Hoằng Nghị nào được ghi trong sách sử Việt Nam từ xưa đến nay.

Ông Đặng Hùng đề xuất tổ chức hội thảo làm rõ nhân vật Trần Hoằng Nghị có phải là cha Trần Thủ Độ hay không, hoặc gặp mặt đối chất giữa các nhà nghiên cứu, đại diện dòng họ Trần, Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam, Viện Sử học, các tác giả và đơn vị có liên quan, để làm sáng tỏ vấn đề.

Viết Tuân

Theo vnexpress.net