Bố mẹ cần tránh: 8 câu nói tưởng vô hại nhưng lại làm tổn thương sâu sắc lòng tự trọng của trẻ

Theo dõi VGT trên

Không phải bố mẹ nào cũng biết câu nói mà mình vừa sử dụng lại làm tổn thương nghiêm trọng lòng tự trọng của trẻ như vậy.

1. “Con đang vẽ gì thế?”

Ai vẽ tranh cũng mong người khác ghi nhận bức tranh hay ít nhất là đoán biết được mình đang muốn vẽ gì, truyền tải cái gì. Điều này lại càng đặc biệt quan trọng với trẻ con. Câu hỏi “Con đang vẽ gì thế?” tưởng chừng như là sự quan tâm, muốn tìm hiểu việc trẻ đang làm.

Nhưng trong thực tế, trẻ lại cho rằng những cố gắng của trẻ để vẽ nên bức tranh đều là vô ích. Bởi ngay cả bố mẹ cũng không thể nhận ra được bức tranh vẽ về cái gì. Từ đó sự tự tin của trẻ sẽ giảm sút và biến mất. Vì vậy, thay vì hỏi câu hỏi đó, bố mẹ hãy nói rằng “Con có thể kể cho bố/mẹ về bức tranh mà con đang vẽ không?”

2. “ Sao con ngốc thế? Đáng lẽ con phải như thế này chứ!”

Đây là một câu nói mà khá nhiều bố mẹ sử dụng khi con làm gì đó sai hay bất cẩn. Bố mẹ thường nghĩ rằng đây là một câu chỉ dẫn nhưng thực ra lời chỉ trích này mang tính nhận xét phiến diện về toàn bộ con người trẻ. Điều này khiến trẻ cảm thấy vô cùng tổn thương và kém cỏi. Vì vậy hãy nói rằng: “Bình thường bố/mẹ thấy con làm rất đúng nhưng tại sao bây giờ con lại như thế này?”

Bố mẹ cần tránh: 8 câu nói tưởng vô hại nhưng lại làm tổn thương sâu sắc lòng tự trọng của trẻ - Hình 1

(Ảnh minh họa)

3. “Là do con chưa cố gắng hết mình

Video đang HOT

Chắc chắn sẽ có lúc bố mẹ thất vọng với một hành động hay kết quả nào đó của con mình, nhất là trong học tập. Bởi ban đầu bố mẹ thường kỳ vọng con mình sẽ làm tốt hơn nhưng vì một lý do nào đó mà kết quả không được như mong đợi. Lúc này, thay vì trách móc rằng con chưa cố gắng, bố mẹ hãy nói: “Con hãy lên kế hoạch cho mình để đạt kết quả tốt hơn trong lần tiếp theo nhé?”

4. “Nếu tiếp tục hành động như thế bố mẹ sẽ không thương con nữa”

Bố mẹ luôn là người thương con vô điều kiện nhưng trẻ con thì chưa rõ được điều này. Nếu như bố mẹ dùng câu nói phía trên, trẻ sẽ chỉ cảm thấy bất ổn mà thôi. Lòng tự trọng của trẻ sẽ nhanh chóng bị sụt giảm nếu trẻ nghĩ rằng tình yêu mà bố mẹ dành cho mình dễ dàng mất đi như vậy. Vậy thì thay vì câu nói kia, bố mẹ hãy nói rằng: “Bố/mẹ yêu con rất nhiều nhưng bố/mẹ cảm thấy không vui vì con như vậy.”

5. “Con lúc nào cũng bẩn thỉu và luộm thuộm”

Lòng tự trọng không chỉ ở năng lực mà còn ở vẻ bề ngoài và ở quần áo trẻ đang mặc. Cụ thể thì bất kỳ nhận xét tiêu cực nào về ngoại hình của trẻ cũng có thể làm giảm sự tự tin của trẻ. Vì vậy, kể cả khi trẻ có không được sạch sẽ tinh tươm cho lắm thì bố mẹ cũng đừng vội chỉ trích hay thẳng thừng chê bai mà hãy nhẹ nhàng: “Con nên giữ quần áo sạch sẽ và gọn gàng chứ. Nếu không tự mình làm được thì bố/mẹ có thể giúp con.”

6. “Tại sao anh chị giỏi thế kia mà con không học tập một chút”

Thực ra, sự so sánh của bố mẹ không làm trẻ cố gắng hơn mà chỉ làm trẻ tự ti. Nếu điều này còn diễn ra trong gia đình thì lại càng gây chia rẽ hơn. Bởi trẻ sẽ chuyển sự oán giận của mình lên anh/chị vì trẻ cho rằng vì anh/chị quá giỏi nên bố mẹ mới nói với mình như thế. Cho nên nếu trẻ không được như anh/chị của chúng thì hãy nói rằng bố/mẹ biết rằng con sẽ tốt hơn và có tiến bộ hơn chứ không chỉ dừng lại ở đây.

Bố mẹ cần tránh: 8 câu nói tưởng vô hại nhưng lại làm tổn thương sâu sắc lòng tự trọng của trẻ - Hình 2

(Ảnh minh họa)

7. “Tại sao ít bạn chơi với con vậy?”

Giống như người lớn, 1 số đứa trẻ thích có vài người bạn thân thiết hơn là những tình bạn hời hợt. Do đó trẻ vẫn có thể hài lòng dù rất ít bạn. Nên nếu bố mẹ nói câu này thì lại gây cho trẻ cảm giác mình đã làm sai hoặc điều gì đó xấu xa nên mới bị các bạn xa lánh. Nếu thấy trẻ hài lòng với số lượng bạn của mình, bố mẹ hãy nói: “Bố/mẹ rất vui vì con có những người bạn tốt như thế!”

8. “Con từ bỏ mọi chuyện một cách dễ dàng quá”

Một khi trẻ đã không thể tiếp tục một công việc nào đó dù đã được bố mẹ ra sức động viên thì hãy để trẻ dừng lại. Vì trẻ con vô cùng thật thà nên trẻ sẽ chỉ dừng lại khi chắc chắn mình đã hết ý tưởng để giải quyết chứ không phải trẻ không cố gắng hay dễ dàng từ bỏ.

Theo Helino

Khi anh trai tôi giới thiệu người yêu, bố mẹ tôi sốc đến mức suýt ngất đi, đặc biệt khi "chị" cất tiếng chào, cả nhà tôi đơ người

Tuần trước, anh trai nói sẽ dẫn người yêu về ra mắt nhưng mong bố mẹ đừng quá sốc kẻo làm cô ấy bị tổn thương. Mẹ tôi nghe thấy thế, mừng hơn được vàng.

Gia đình tôi chỉ có hai người con. Trong đó, anh trai tôi được bố mẹ đặt nhiều kỳ vọng hơn. Anh ấy học giỏi từ nhỏ, lại năng động, ăn nói khôn khéo nên rất được lòng người khác. Khi anh đậu đại học Ngoại thương, bố mẹ tôi đi đâu cũng khen ngợi anh hết lời. Với bố mẹ tôi, anh tôi chính là niềm tự hào, hãnh diện của họ.

Tốt nghiệp đại học, anh tôi xin vào làm ở một công ty nước ngoài, lương tháng tính bằng tiền đô. Bố mẹ tôi lúc này đã hối thúc anh có người yêu. Nhưng mẹ tôi cũng nói thẳng nhiều lần là chỉ chấp nhận một cô gái ngang tài, ngang tầm với anh. Tôi lại cho rằng chuyện yêu đương không thể áp đặt bằng những tiêu chuẩn như vậy được. Vì chuyện đó mà mẹ tôi hay mắng tôi là "đã không giỏi bằng anh mày rồi mà khoản kén chồng cũng chẳng nên thân".

Trái lại với mong muốn của bố mẹ tôi, anh tôi cứ mải làm ăn, dự định lập công ty trong hai năm nữa. Riêng chuyện yêu đương, rất ít khi thấy anh đề cập đến.

Khi anh trai tôi giới thiệu người yêu, bố mẹ tôi sốc đến mức suýt ngất đi, đặc biệt khi chị cất tiếng chào, cả nhà tôi đơ người - Hình 1

Anh ấy học giỏi từ nhỏ, lại năng động, ăn nói khôn khéo nên rất được lòng người khác. (Ảnh minh họa)

Mẹ tôi ngày càng sốt ruột vì năm nay anh đã 33 tuổi. Tôi là em gái mà cũng đã có chồng rồi. Càng sốt ruột thì mẹ tôi càng hối thúc, cứ thấy mặt anh ở đâu là nói về yêu đương, vợ con ở đó. Cho đến tuần trước, anh nói sẽ dẫn người yêu về ra mắt nhưng mong bố mẹ đừng quá sốc kẻo làm cô ấy bị tổn thương. Mẹ tôi nghe thấy thế, mừng hơn được vàng. Bởi mẹ tôi sau mấy năm ròng giờ chỉ mong có con dâu, có cháu bồng thôi chứ không đòi hỏi cao xa nữa.

Thế là chủ nhật tuần này, anh tôi dẫn người yêu ra mắt thật. Nhưng thấy người yêu anh, cả nhà chúng tôi đều sốc đến á khẩu. Riêng mẹ tôi suýt ngất đi vì không thể tin nổi vào mắt mình.

Người yêu anh diện một bộ váy đỏ ôm sát, khuôn mặt trang điểm cẩn thận, tay cầm một làn trái cây. Điều quan trọng là dù "chị ấy" ăn mặc thế nào, trang điểm ra sao thì vẫn không giấu được vẻ ngoài nam tính. Đặc biệt khi "chị ấy" cất tiếng chào ồm ồm đặc trưng đàn ông, cả nhà tôi đều ngồi đơ người.

Khi anh trai tôi giới thiệu người yêu, bố mẹ tôi sốc đến mức suýt ngất đi, đặc biệt khi chị cất tiếng chào, cả nhà tôi đơ người - Hình 2

Tôi cũng quá bất ngờ trước sự thật mà anh giấu kín bao lâu nay nên cũng không biện minh được gì cho anh. (Ảnh minh họa)

Mẹ tôi sốc quá, lấy tay ôm ngực kêu khó thở rồi bảo tôi dìu lên phòng nằm nghỉ. Dìu mẹ lên rồi, tôi xuống nhà ngồi nói chuyện với mọi người. Anh tôi thừa nhận đã biết bản thân đồng tính từ rất lâu rồi nhưng không dám nói ra vì sợ mọi người chê cười. Anh và người yêu bên nhau đã hơn 5 năm nên không muốn vì chuyện lấy vợ mà phải bỏ "chị ấy". Anh tôi còn khẳng định nếu nhất định lấy vợ cũng chỉ lấy "chị ấy" mà thôi.

Bố tôi ngồi im thin thít vì sốc. Tôi hỏi anh không nghĩ đến thể diện gia đình, không nghĩ đến mẹ đang trông chờ cháu sao? Anh nói anh và người yêu đang có dự định qua Thái Lan phẫu thuật chuyển giới hoàn chỉnh. Còn chuyện con cái thì xin con nuôi là được. Tôi không biết phải nói gì trước những lời anh nói. Có nghĩa là anh đã chuẩn bị đâu vào đó hết rồi chứ nhất định không chịu cưới một cô gái bình thường.

Sau khi người yêu anh về, gia đình tôi đã xảy ra một vụ tranh cãi lớn nhất trong mấy chục năm qua. Bố mẹ tôi giận dữ đuổi anh ra khỏi nhà. Tôi cũng quá bất ngờ trước sự thật mà anh giấu kín bao lâu nay nên cũng không biện minh được gì cho anh. Nhưng dù thế nào, chắc chắn chúng tôi cũng không chấp nhận chuyện tình yêu ngược đời này của anh. Mà đuổi anh đi thế này, tôi thấy tội quá. Có cách gì để anh tôi suy nghĩ lại cho thấu đáo không?

Theo Afamily

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?
Có;
Không

Tin liên quan

Tin đang nóng

Cháy lớn nhà 4 tầng cho thuê trọ ở TPHCM, 2 người tử vongCháy lớn nhà 4 tầng cho thuê trọ ở TPHCM, 2 người tử vong
09:43:21 20/12/2024
Gặp nữ sinh 17 tuổi biết 4 ngoại ngữ vừa trúng tuyển Harvard: Quá xinh và quá giỏi!Gặp nữ sinh 17 tuổi biết 4 ngoại ngữ vừa trúng tuyển Harvard: Quá xinh và quá giỏi!
08:46:57 20/12/2024
Bạn trai phẫn nộ, gọi tôi là "kẻ lừa đảo" chỉ vì một chuyện trong quá khứBạn trai phẫn nộ, gọi tôi là "kẻ lừa đảo" chỉ vì một chuyện trong quá khứ
09:39:39 20/12/2024
Một thầy giáo về hưu ở Quảng Ngãi "rủ rê" 30 đồng nghiệp, mở một lớp học cho những trẻ em đặc biệt trong thônMột thầy giáo về hưu ở Quảng Ngãi "rủ rê" 30 đồng nghiệp, mở một lớp học cho những trẻ em đặc biệt trong thôn
08:45:16 20/12/2024
Những đám cưới đình đám của showbiz Việt năm 2024Những đám cưới đình đám của showbiz Việt năm 2024
11:04:07 20/12/2024
Vụ bác sĩ làm việc trên xe lăn bị điều chuyển: 2 tháng chưa được nhận lươngVụ bác sĩ làm việc trên xe lăn bị điều chuyển: 2 tháng chưa được nhận lương
08:49:23 20/12/2024
Sao Việt 20/12: Hương Giang đọ sắc cùng Kỳ DuyênSao Việt 20/12: Hương Giang đọ sắc cùng Kỳ Duyên
12:51:43 20/12/2024
Hồng Đào: "Tôi hay điên vì tình lắm"Hồng Đào: "Tôi hay điên vì tình lắm"
10:36:00 20/12/2024

Tin mới nhất

Còn nhiều băn khoăn về chứng nhận giỏi cấp tỉnh với học sinh điểm IELTS cao

Còn nhiều băn khoăn về chứng nhận giỏi cấp tỉnh với học sinh điểm IELTS cao

13:01:46 21/12/2022
Việc Hà Tĩnh công nhận học sinh (HS) giỏi cấp tỉnh với HS có điểm IELTS cao đang được dư luận quan tâm. Nhiều giáo viên phổ thông và giảng viên dạy Ngoại ngữ thể hiện băn khoăn trước việc này
Việc thực hiện chương trình, SGK mới còn nhiều khó khăn

Việc thực hiện chương trình, SGK mới còn nhiều khó khăn

12:01:38 21/12/2022
Tiếp tục chương trình giám sát chuyên đề Việc thực hiện Nghị quyết số 88/2014/QH13 và Nghị quyết số 51/2017/QH14 của Quốc hội về đổi mới chương trình, SGK giáo dục phổ thông trên địa bàn tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu , sáng 20/12, Đoàn Đại biểu ...
Cấp phép tổ chức thi chứng chỉ HSK trở lại

Cấp phép tổ chức thi chứng chỉ HSK trở lại

11:01:38 21/12/2022
Theo thông báo mới của Bộ GD&ĐT chứng chỉ tiếng Trung (HSK) đã được cấp phép tổ chức duy nhất tại ĐH Thành Đông (Hải Dương)
Banner tìm hiểu ngày 22/12 của Trường ĐH Tôn Đức Thắng in hình lính Mỹ

Banner tìm hiểu ngày 22/12 của Trường ĐH Tôn Đức Thắng in hình lính Mỹ

10:45:40 21/12/2022
Trường ĐH Tôn Đức Thắng (TP.HCM) đang làm rõ trách nhiệm việc cơ sở ở Bảo Lộc đăng trên fanpage banner tìm hiểu truyền thống ngày 22/12 nhưng in hình lính Mỹ
Nhiều tỉnh cho học sinh nghỉ Tết hơn 10 ngày, Hà Nội lý giải nghỉ 8 ngày

Nhiều tỉnh cho học sinh nghỉ Tết hơn 10 ngày, Hà Nội lý giải nghỉ 8 ngày

10:36:43 21/12/2022
Lịch nghỉ tết của học sinh Hà Nội thiết kế theo quy định của Nhà nước. Nếu cho nghỉ thêm, hàng nghìn học sinh mầm non, tiểu học không ai trông nom vì bố mẹ vẫn phải đi làm
Trường ĐH Kiên Giang dự kiến tuyển hơn 1.600 chỉ tiêu năm 2023

Trường ĐH Kiên Giang dự kiến tuyển hơn 1.600 chỉ tiêu năm 2023

10:01:37 21/12/2022
Năm 2023 Trường ĐH Kiên Giang tuyển sinh 22 ngành, trong đó có 2 ngành mới, dự kiến 1.675 chỉ tiêu. Trường ĐH Kiên Giang vừa tổ chức Hội nghị Tổng kết công tác tuyển sinh năm 2022 và đề ra các giải pháp, phương hướng để nâng cao hiệu qu...
Trường Đại học Hồng Đức nâng cao chất lượng đào tạo sinh viên ngành giáo dục mầm non

Trường Đại học Hồng Đức nâng cao chất lượng đào tạo sinh viên ngành giáo dục mầm non

08:06:29 21/12/2022
Cùng với các ngành đào tạo khác, trong những năm qua, Trường Đại học (ĐH) Hồng Đức không ngừng đổi mới công tác quản lý, xây dựng và hoàn thiện nội dung chương trình đào tạo ngành giáo dục mầm non (GDMN) với mục tiêu đào tạo những giáo ...
Học sinh Hà Giang nghỉ Tết Quý Mão 12 ngày, từ 27 tháng Chạp

Học sinh Hà Giang nghỉ Tết Quý Mão 12 ngày, từ 27 tháng Chạp

07:59:41 21/12/2022
UBND tỉnh Hà Giang quyết định cho học sinh trên toàn tỉnh bắt đầu nghỉ học từ ngày 18/1 đến hết ngày 29/1/2023. Ngày 19/12, Chủ tịch UBND tỉnh ban hành Quyết định số 2341/QĐ-UBND về việc cho trẻ mầm non, học sinh, sinh viên các cơ sở gi...
Nhiều tiết dạy sáng tạo tại hội thi giáo viên dạy giỏi Hà Nội

Nhiều tiết dạy sáng tạo tại hội thi giáo viên dạy giỏi Hà Nội

07:59:05 21/12/2022
Ngày 20/12, Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội tổ chức tổng kết hội thi giáo viên dạy giỏi thành phố cấp Trung học cơ sở năm học 2022-2023
Trường Đại học Kinh tế Quốc dân công bố Đề án tuyển sinh đại học năm 2023

Trường Đại học Kinh tế Quốc dân công bố Đề án tuyển sinh đại học năm 2023

07:58:36 21/12/2022
Chiều ngày 20.12, Trường Đại học Kinh tế Quốc dân đã công bố Đề án tuyển sinh đại học năm 2023. Theo đó, nhà trường tuyển sinh 60 mã ngành/chương trình với 6200 chỉ tiêu đại học chính quy
Tuyển sinh 2023: Đại học Kinh tế Quốc dân công bố đề án tuyển sinh

Tuyển sinh 2023: Đại học Kinh tế Quốc dân công bố đề án tuyển sinh

07:57:38 21/12/2022
Năm 2023, Trường đại học Kinh tế Quốc dân giữ nguyên 4 phương thức tuyển sinh và có sự thay đổi về chỉ tiêu mỗi phương thức để phù hợp tình hình thực tế
Cần cẩn trọng lựa chọn nhân sự, ra đề thi

Cần cẩn trọng lựa chọn nhân sự, ra đề thi

07:56:12 21/12/2022
Một kỳ thi học sinh giỏi được tổ chức tốn rất nhiều công sức, tâm huyết của nhiều nhà giáo, học sinh và tốn kém tiền bạc nhưng cũng là một hoạt động khuyến tài quan trọng của giáo dục địa phương. Vậy nên cấp tổ chức cần cẩn trọng trong ...

Có thể bạn quan tâm

Bức ảnh gây sốc của Lý Dịch Phong sau khi bị "đuổi" khỏi showbiz vì 1 đoạn clip 7 giây

Bức ảnh gây sốc của Lý Dịch Phong sau khi bị "đuổi" khỏi showbiz vì 1 đoạn clip 7 giây

Sao châu á

13:58:12 20/12/2024
Lý Dịch Phong bị nhận xét già đi trông thấy, gương mặt phờ phạc, mệt mỏi, đã xuất hiện dấu vết lão hóa, thậm chí còn có tóc bạc.
NSƯT Thành Lộc: "Hữu Châu quát một cái, tôi im luôn"

NSƯT Thành Lộc: "Hữu Châu quát một cái, tôi im luôn"

Sao việt

13:55:03 20/12/2024
Mới đây, tại chương trình Kịch và Nghệ, NSƯT Thành Lộc đã tiết lộ chuyện hậu trường trước khi lên sân khấu diễn kịch và xung đột với đồng nghiệp.
54 triệu người hết hồn khi nhìn kỹ vào cây thông Giáng sinh đặt giữa công ty, còn nhân viên thì cố gắng "té" vội

54 triệu người hết hồn khi nhìn kỹ vào cây thông Giáng sinh đặt giữa công ty, còn nhân viên thì cố gắng "té" vội

Netizen

13:26:24 20/12/2024
Những ngày cận Giáng sinh, cư dân mạng lại được dịp chiêm ngưỡng vô vàn ý tưởng decor nhà cửa hay cây thông độc đáo. Bên cạnh những phong cách truyền thống với nơ đỏ, đèn led hay bông tuyết...
Khám phá thú vị về loài chim mòng biển của Việt Nam

Khám phá thú vị về loài chim mòng biển của Việt Nam

Lạ vui

13:12:57 20/12/2024
Trong thế giới các loài chim, họ Mòng biển (Laridae) gồm các loài chim có mỏ dài, cánh dài và hình thức cơ thể thích hợp cho việc bay xa và nhanh.
7 cách trang hoàng nhà cửa đón Giáng sinh

7 cách trang hoàng nhà cửa đón Giáng sinh

Sáng tạo

12:40:43 20/12/2024
Không cần quá cầu kỳ, chỉ cần một vài món phụ kiện trang trí, trong một buổi của ngày nghỉ cuối tuần, bạn có thể khiến ngôi nhà trở nên lung linh, rực rỡ để đón Giáng sinh an lành.
Trang Pháp tiết lộ về chứng rối loạn hoảng sợ, quãng thời gian tăm tối

Trang Pháp tiết lộ về chứng rối loạn hoảng sợ, quãng thời gian tăm tối

Nhạc việt

12:36:35 20/12/2024
Ca, nhạc sĩ Trang Pháp từng đánh mất đam mê, chịu nhiều áp lực trước ngưỡng cửa tuổi 30 và gặp vấn đề về tinh thần.
Những bí quyết chọn kem dưỡng ẩm phù hợp mùa hanh khô

Những bí quyết chọn kem dưỡng ẩm phù hợp mùa hanh khô

Làm đẹp

12:28:08 20/12/2024
Dưỡng ẩm dạng lotion đặc hơn so với dạng gel vì chứa nhiều axit béo hoặc chất làm mềm da, có độ thẩm thấu cao, không gây nhờn dính khi sử dụng.
Những chiêu hiểm lừa đảo bằng thủ đoạn "chạy án"

Những chiêu hiểm lừa đảo bằng thủ đoạn "chạy án"

Pháp luật

11:41:32 20/12/2024
Tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản bằng thủ đoạn chạy án đang diễn biến phức tạp trên nhiều địa phương khác trong cả nước.
Chỉ số may mắn của 4 con giáp này tăng vọt trong ngày 20/12

Chỉ số may mắn của 4 con giáp này tăng vọt trong ngày 20/12

Trắc nghiệm

10:41:19 20/12/2024
Tử vi ngày mới dự báo có 4 con giáp gặp nhiều may mắn trong ngày 20/12.au Tết Nguyên đán, vận may tài lộc của 3 con giáp này bùng nổ: Người thăng chức tăng lương
Các nước NATO xem xét khả năng đưa quân tới Ukraine

Các nước NATO xem xét khả năng đưa quân tới Ukraine

Thế giới

10:27:10 20/12/2024
Bộ trưởng Quốc phòng Anh tuyên bố quân đội Anh có thể được gửi đến Ukraine để hỗ trợ huấn luyện trong cuộc chiến chống lại Nga.
'Không thời gian' tập 16: Cô giáo Tâm nảy sinh tình cảm với Trung tá Đại

'Không thời gian' tập 16: Cô giáo Tâm nảy sinh tình cảm với Trung tá Đại

Phim việt

10:08:43 20/12/2024
Trong Không thời gian tập 16, cô giáo Tâm xúc động và nảy sinh tình cảm với Trung tá Đại khi cùng bộ đội đi tìm học sinh mất tích.