Bộ lấy đâu ra giáo viên tích hợp, sao cứ vội vã “tích hợp” 2-3 môn vào 1 sách?
Điều lo lắng nhất là khi chưa chuẩn bị đội ngũ giáo viên tích hợp, chưa có kế hoạch đào tạo giáo viên tích hợp mà chúng ta đã vội vã “tích hợp”.
Chương trình phổ thông mới 2018 xuất hiện hai bộ môn mới ở bậc trung học cơ sở là Lịch sử và Địa lý, Khoa học tự nhiên.
Việc ra đời hai môn mới Lịch sử và Địa lý, Khoa học tự nhiên được Bộ Giáo dục và Đào tạo giải thích là môn học tích hợp.
Môn mới Lịch sử và Địa lý là tích hợp của hai môn học trước đây Lịch sử, Địa lý. Môn Khoa học tự nhiên được cho là tích hợp của ba môn học Vật lý, Hóa học, Sinh học.
Việc ra đời hai môn học “tích hợp” đã nhận được ý kiến trái chiều của dư luận, đặc biệt là những giáo viên đang trực tiếp giảng dạy và các nhà giáo tâm huyết.
Điều lo lắng nhất là khi chưa chuẩn bị đội ngũ giáo viên tích hợp, chưa có kế hoạch đảo tạo giáo viên tích hợp mà chúng ta đã vội vã “tích hợp”.
Điều lo lắng này đã được minh chứng trong kết quả nghiên cứu “Giải pháp giảng dạy tích hợp môn khoa học xã hội cho học sinh các trường trung học cơ sở vùng Đông Nam Bộ” cho thấy có 53,9% giáo viên được đào tạo sư phạm đơn môn và 46,1% đào tạo đa môn. Tuy nhiên, đa số giáo viên dạy lịch sử hoặc địa lý riêng rẽ, chỉ có 15,8% giáo viên giảng dạy đồng thời cả 2 môn.
Các nghiên cứu cho thấy giáo viên các môn khoa học tự nhiên có khả năng dạy 2 môn vật lý – hóa học hoặc hóa học – sinh học dưới 30%, số giáo viên có thể dạy đồng thời 3 môn hoặc 2 môn vật lý – sinh học rất ít. Trong khi đó, số giáo viên lịch sử, địa lý có khả năng dạy cả 2 môn khoảng 16%.[1]
(Ảnh minh hoạ đăng trên Giaoduc.net.vn)
Công tác đào tạo giáo viên tích hợp như thế nào?
Người viết đã tìm hiểu công tác tuyển sinh của những trường Sư phạm hàng đầu hiện nay của nước ta để tìm hiểu chỉ tiêu tuyển sinh ngành Lịch sử và Địa lý, ngành Khoa học tự nhiên.
Trường Đại học sư phạm Hà Nội [2], Trường Đại học sư phạm thành phố Hồ Chí Minh [3] không có chỉ tiêu ngành Lịch sử và Địa lý, ngành Khoa học tự nhiên.
Video đang HOT
Trường Đại học sư phạm Huế [4] có 60 chỉ tiêu cho mỗi ngành ngành Lịch sử và Địa lý, ngành Khoa học tự nhiên.
Có thể nói, còn lâu, rất lâu nữa mới có thể có đủ giáo viên ngành tích hợp để dạy môn tích hợp khi các “máy cái” không chịu đào tạo giáo viên ngành Lịch sử và Địa lý, ngành Khoa học tự nhiên.
Vấn đề đặt ra là, tại sao Bộ Giáo dục và Đào tạo không giao chỉ tiêu đào tạo giáo viên ngành tích hợp (ngành Lịch sử và Địa lý, ngành Khoa học tự nhiên) cho các trường Sư phạm?
Hay những trường đại học Sư phạm không đào tạo ngành Lịch sử và Địa lý, ngành Khoa học tự nhiên do không có nhân lực đào tạo ngành này?
Bồi dưỡng chương trình 2018 sao Bộ Giáo dục và Đào tạo không tận dụng đào tạo giáo viên tích hợp?
Tất cả giáo viên trung học cơ sở đang học bồi dưỡng chương trình mới với phương thức trực tuyến và trực tiếp.
Mỗi giáo viên học theo đơn môn đào tạo của mình. Như vậy, sau khi hoàn thành 9 mô-đun bồi dưỡng chương trình mới, tuyệt nhiên không có thêm một giáo viên “tích hợp” nào.
Trong khi đó, số giáo viên lịch sử, địa lý có khả năng dạy cả 2 môn khoảng 16%. Giáo viên các môn khoa học tự nhiên có khả năng dạy 2 môn vật lý – hóa học hoặc hóa học – sinh học khoảng 30%.
Nếu có cơ chế thích hợp trong bồi dưỡng chương trình mới, chúng ta có thể có 16% giáo viên dạy môn Lịch sử và Địa lý; 30% giáo viên dạy môn Khoa học tự nhiên trong tổng số giáo viên đơn môn Lịch sử, Địa lý, Vật lý, Hóa học, Sinh học.
Đây chính là điều đáng tiếc, lãng phí, đáng lẽ ra chúng ta có thể “tiết kiệm” được khi bồi dưỡng chương trình mới.
Rõ ràng công tác đào tạo nhân lực ngành Lịch sử và Địa lý, ngành Khoa học tự nhiên đã và đang bị bỏ trống. Không bồi dưỡng liên môn còn lâu mới hết cảnh ba thầy cùng dạy một cuốn sách.
Điều này càng củng cố những nghi ngờ, lo lắng mà dư luận đã đặt ra khi Bộ Giáo dục và Đào tạo chủ trương “tích hợp” các môn học Lịch sử, Địa lý, Vật lý, Hóa học, Sinh học.
Vì vậy, nỗi lo “cha chung không ai khóc khi ba thầy cùng dạy một cuốn sách” sẽ còn tồn tại lâu dài với giáo dục nước nhà.
Dạy học tích hợp là xu thế của thế giới, thế nhưng không có giáo viên tích hợp thật sự liệu tích hợp có thành công?
Để góp phần xây dựng đất nước, không gì hơn lúc này, mỗi giáo viên bộ môn Lịch sử, Địa lý, Vật lý, Hóa học, Sinh học tự bồi dưỡng kiến thức cho mình, tự nâng hạng cho bản thân thành giáo viên tích hợp.
Tài liệu tham khảo:
[1]https://nld.com.vn/giao-duc-khoa-hoc/sgk-tich-hop-nhieu-noi-lo-20210108223205337.htm
[2] https://eduplus.edu.vn/dai-hoc-su-pham-ha-noi/
[3] https://eduplus.edu.vn/truong-dai-hoc-su-pham-thanh-pho-ho-chi-minh
[4] http://tuyensinh.hueuni.edu.vn/News/Detail/dai-hoc-hue-cong-bo-phuong-an-tuyen-sinh-trinh-do-dai-hoc-he-chinh-quy-nam-2021_20210208095627
(*) Văn phong, nội dung bài viết thể hiện góc nhìn, quan điểm của tác giả.
Nhiều trường tuyển sinh các ngành giáo viên 'kiểu mới'
Nhiều trường sẽ tuyển sinh các ngành đào tạo giáo viên đón đầu chương trình giáo dục phổ thông mới.
Phụ huynh cùng thí sinh trúng tuyển làm thủ tục nhập học tại Trường ĐH Sư phạm TP.HCM - ẢNH: ĐÀO NGỌC THẠCH
Đáng chú ý trong đó là các ngành đào tạo giáo viên tích hợp, ngành ghép hoặc các môn mới chưa từng được đào tạo trước đó.
Nhóm sư phạm xuất hiện nhiều ngành mới
Theo lộ trình áp dụng chương trình giáo dục phổ thông mới Bộ GD-ĐT công bố, học sinh lớp 1 bắt đầu từ năm học 2020 - 2021, tiếp tục cuốn chiếu tuần tự các lớp cao hơn để đến năm học 2024 - 2025 áp dụng toàn chương trình phổ thông.
Một trong số các điểm mới của chương trình giáo dục phổ thông mới là dạy học tích hợp để phát huy năng lực học sinh. Sự thay đổi căn bản về chương trình đào tạo so với cách dạy truyền thống trước đây đòi hỏi đội ngũ giáo viên (GV) phải thay đổi để thích nghi kịp thời. Nắm bắt nhu cầu này, các trường ĐH và CĐ đào tạo GV trong toàn quốc đã nhanh chóng cho ra đời những ngành đào tạo "kiểu mới".
Trước đây các trường ĐH chưa có ngành đào tạo chuyên giáo viên công nghệ nên trường phổ thông sử dụng giáo viên các môn khác để dạy môn học này. Do vậy, việc tuyển mới ngành này đáp ứng nhu cầu giáo viên chuyên cho môn công nghệ
Thạc sĩ Lê Phan Quốc, Phó trưởng phòng Đào tạo, Trường ĐH Sư phạm TP.HCM
Theo thạc sĩ Lê Phan Quốc, Phó trưởng phòng Đào tạo Trường ĐH Sư phạm TP.HCM, năm 2021 trường dự kiến tuyển sinh thêm các ngành mới gồm: Sư phạm (SP) công nghệ, SP giáo dục công dân và giáo dục học. Trong đó, ngành SP giáo dục công dân đào tạo GV môn học này bậc THCS, THPT cho chương trình phổ thông mới. Ngành giáo dục chính trị cũ trường tuyển sinh nhiều năm nay, thì trong năm tới cũng chuyển hướng đào tạo GV cho môn học giáo dục kinh tế - pháp luật bậc THPT theo chương trình mới.
Cũng theo ông Quốc, SP công nghệ là một ngành hoàn toàn mới, thực chất là tích hợp mạch nội dung các lĩnh vực gồm công nghiệp, nông nghiệp và kinh tế gia đình. "Trước đây các trường ĐH chưa có ngành đào tạo chuyên GV công nghệ nên trường phổ thông sử dụng GV các môn khác để dạy môn học này. Do vậy, việc tuyển mới ngành này đáp ứng nhu cầu GV chuyên cho môn công nghệ", thạc sĩ Quốc chia sẻ.
Trước đó, Trường ĐH Sư phạm TP.HCM đã có một số ngành đào tạo GV tích hợp khác như: SP lịch sử - địa lý, SP khoa học tự nhiên. Các ngành này dù mới nhưng trong 2 năm (2019 và 2020) khá thu hút thí sinh đăng ký xét tuyển.
Thạc sĩ Huỳnh Tổ Hạp, Phó trưởng phòng Đào tạo Trường ĐH Sài Gòn, cũng cho biết năm 2022 trường này sẽ có những sinh viên đầu tiên tốt nghiệp các ngành đào tạo GV tích hợp. Từ năm 2019, Trường ĐH Sài Gòn là một trong số những trường đi đầu trong việc tuyển sinh ngành SP lịch sử - địa lý và SP khoa học tự nhiên, đào tạo GV bậc THCS theo chương trình mới. Sự xuất hiện của những ngành học mới này nhằm đáp ứng yêu cầu đặt hàng GV chương trình phổ thông mới của TP.HCM.
"Sửa" chương trình, tuyển sinh ngành ghép
Trong khi đó, ở một số trường chưa kịp tuyển sinh mới các ngành đào tạo GV tích hợp thì nhanh chóng chỉnh sửa chương trình đào tạo để sinh viên tốt nghiệp các năm tới có đủ khả năng đáp ứng theo yêu cầu mới.
Tiến sĩ Trần Hữu Duy, Trưởng phòng Đào tạo Trường ĐH Đà Lạt, cho biết trường đang chuẩn bị các điều kiện để có thể triển khai mở một số ngành SP theo hướng chương trình giáo dục phổ thông mới. Tuy nhiên, ngay từ năm 2019, trường đã có những động thái điều chỉnh nội dung đào tạo để sinh viên các ngành đơn môn có thể tham gia giảng dạy chương trình tích hợp.
Trường ĐH Sư phạm TP.HCM cũng đang áp dụng cách làm này cho sinh viên theo học ngành SP cũ. Chẳng hạn, sinh viên trúng tuyển ngành SP tin học sẽ được học thêm một số học phần về công nghệ.
Ngành ghép cũng là một xu hướng được các trường đào tạo khối ngành GV triển khai để thích ứng với chương trình mới. Từ năm 2019, Trường ĐH SP (ĐH Đà Nẵng) đã mở thêm nhiều ngành đào tạo GV tích hợp để đón đầu chương trình mới, như: SP tin học và công nghệ tiểu học, SP công nghệ, SP khoa học tự nhiên, SP lịch sử - địa lý... Trường ĐH Vinh cũng tuyển mới ngành SP khoa học tự nhiên. Trường ĐH SP (ĐH Thái Nguyên) tuyển ngành SP khoa học tự nhiên.
Nhiều trường CĐ SP cũng chuyển hướng tuyển sinh các ngành ghép liên môn từ năm 2019. Ví dụ Trường CĐ Sư phạm Huế tuyển ngành SP vật lý nhưng ghép thêm hóa học, SP lịch sử ghép thêm địa lý... Trường CĐ Sư phạm Đà Lạt cũng tuyển sinh ngành ghép giáo dục công dân - công tác Đội từ năm 2019.
Dạy học tích hợp: Tránh 'bình mới rượu cũ' Đối với hai môn học Khoa học tự nhiên và Lịch sử - Địa lý ở cấp THCS, giải pháp tình thế trong năm học 2021-2022 là có thể 2-3 giáo viên sẽ cùng dạy một môn học. Tuy nhiên, về lâu về dài cần một kế hoạch về việc đào tạo lại và đào tạo mới để đảm bảo đội ngũ giáo...