Bộ Giáo dục và Đào tạo mới chỉ có “khẩu dụ“ dừng thi Toán, tiếng Anh qua mạng?

Những phát ngôn từ một lãnh đạo cấp Vụ không phải là vị trí phụ trách chỉ đạo Ban Tổ chức cuộc thi IOE, cũng không có sự uỷ quyền cụ thể của cấp cao hơn.

Ngày 19/8/2017 nhiều báo đồng loạt dẫn lời Phó vụ trưởng Vụ Giáo dục trung học thuộc Bộ Giáo dục và Đào tạo, ông Nguyễn Xuân Thành cho biết:

Từ năm học 2017-2018, Bộ Giáo dục và Đào tạo quyết định tạm dừng các cuộc thi giải Toán qua mạng (ViOlympic) và tiếng Anh trên internet (IOE).

Thông tin này lập tức thu hút sự chú ý của giáo viên, cha mẹ học sinh cả nước với nhiều luồng ý kiến khác nhau, có cả ủng hộ lẫn phản đối.

Gay gắt hơn cả là phản đối của ông Lê Thống Nhất, người được mệnh danh là “cha đẻ” của ViOlympic lẫn IOE.

Tiến sĩ Nhất giơ công văn “thách thức” Vụ phó Thành

Trả lời phỏng vấn Báo Thanh Niên ngày 19/8, ông Nguyễn Xuân Thành cho biết, trong năm học tới (2017-2018) Bộ Giáo dục và Đào tạo tạm dừng tổ chức các cuộc thi này (ViOlympic và IOE).

Tiến sĩ Nguyễn Xuân Thành, Phó Vụ trưởng Vụ Giáo dục trung học, Bộ Giáo dục và Đào tạo, ảnh: VTV.vn.

Lý do là chúng đã được tổ chức khá nhiều năm nên cần phải rà soát lại về nội dung lẫn phương thức tổ chức, để đáp ứng yêu cầu phát triển năng lực học sinh theo yêu cầu của đổi mới giáo dục. [1]

Cùng ngày 19/8/2017, ông Lê Thống Nhất có bài viết “Phải chăng Bộ Giáo dục và Đào tạo không quản lý được nên dừng 2 cuộc thi trên mạng?”

Bài viết đăng trên trang BigSchool.vn mà ông Nhất là người chịu trách nhiệm về nội dung.

Trong bài viết này, ông Nhất “bẻ” lại lập luận trên của Vụ phó Thành:

“Việc xây dựng Ngân hàng nội dung của cuộc thi IOE là do các chuyên viên chỉ đạo bộ môn Tiếng Anh của Bộ Giáo dục và Đào tạo chỉ đạo và kiểm duyệt tất cả mọi câu hỏi.

Bởi vậy các yếu tố về kiến thức và phát triển năng lực luôn được điều chỉnh theo từng năm học theo sự chỉ đạo của Bộ Giáo dục và Đào tạo.

Vậy tại sao lại còn nghi ngờ về “yêu cầu phát triển năng lực học sinh theo yêu cầu đổi mới giáo dục”?

Điều giải thích về lý do này để dừng cuộc thi, phải chăng Phó Vụ trưởng cho rằng các chuyên viên của mình thực hiện không đúng yêu cầu đổi mới của Bộ Giáo dục và Đào tạo?

Cần làm rõ điều này để minh bạch về việc đ.ánh giá cán bộ của chính Vụ Giáo dục Trung học….

…Theo ý kiến của Phó Vụ trưởng là xem lại phương thức tổ chức thi.

Tuy nhiên, Phó Vụ trưởng lại không biết rằng, hàng năm, Ban Tổ chức cuộc thi đều họp tổng kết sau một năm học và bàn về kế hoạch triển khai cho năm học mới.

Tại các cuộc họp này đều rút kinh nghiệm năm trước để điều chỉnh hợp lý cho năm sau.”

Đáng chú ý nhất là ông Lê Thống Nhất trưng ra Quyết định số 5572/QĐ-BGDĐT do Thứ trưởng Nguyễn Vinh Hiển ký ngày 26/11/2014 về việc ban hành Thể lệ cuộc thi Olympic tiếng Anh trên Internet dành cho học sinh phổ thông (IOE) với câu hỏi đầy thách thức:

“Phó Vụ trưởng có được uỷ quyền tuyên bố không?

Việc thành lập Ban Chỉ đạo, Ban Tổ chức cũng như Thể lệ của 2 cuộc thi đều do Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo ký thay Bộ trưởng.

Vậy khi dừng 2 cuộc thi này cần có văn bản chính thức của lãnh đạo Bộ Giáo dục và Đào tạo, kể cả bút phê ý kiến dừng 2 cuộc thi này của lãnh đạo cấp cao hơn khi Phó Vụ trưởng công bố với báo chí.

Đây cũng là điều cần làm minh bạch.” [2]

Trước các câu hỏi chất vấn này của ông Lê Thống Nhất, Phó vụ trưởng Nguyễn Xuân Thành phải lên tiếng trần tình qua Báo Điện tử VietnamNet hôm 21/8.

Trước hết, ông Thành tái khẳng định rõ ràng, quan điểm của Bộ Giáo dục và Đào tạo là tạm dừng các cuộc thi giải Toán, tiếng Anh qua mạng trong năm học 2017-2018 để rà soát lại. Phó vụ trưởng nói:

“Việc tạm dừng chỉ về phía Bộ, còn các cuộc thi diễn ra hay không thì Bộ không hề ngăn cấm.

Ảnh chụp màn hình một phần bài viết của Tiến sĩ Lê Thống Nhất với phần cuối Quyết định số 5572/QĐ-BGDĐT do Thứ trưởng Nguyễn Vinh Hiển ký ngày 26/11/2014, bức ảnh chụp một Phó vụ trưởng khác của Vụ Giáo dục trung học chỉ đạo IOE và phía dưới là câu hỏi hóc búa dành cho Phó vụ trưởng Nguyễn Xuân Thành.

Có điều, Bộ sẽ không ban hành các văn bản hướng dẫn mang tính chỉ đạo các địa phương phải thi hay tổ chức mà để các cuộc thi đúng nghĩa là sân chơi cho các em.

Các đơn vị vẫn có thể tổ chức, đặc biệt các sân chơi trên mạng khi đã thực sự cuộc thi đã thu hút được đông đảo học sinh tham gia thì Bộ muốn cũng không dừng được.

Bản thân học sinh nếu muốn thì tham gia”. [3]

Bộ Giáo dục và Đào tạo mới “chỉ đạo miệng” qua “khẩu dụ” của ông Phó vụ trưởng?

Trước câu hỏi của VietnamNet vể việc có hay không việc Bộ Giáo dục và Đào tạo đang tính thay thế các cuộc thi này (ViOlympic và IOE, người viết chú thích) bằng một cuộc thi mới, ông Thành khẳng định:

Bộ Giáo dục và Đào tạo không tổ chức một cuộc thi qua mạng nào khác. Phó vụ trưởng được Báo Điện tử VietnamNet dẫn lời cho biết:

“Chúng tôi sẽ có văn bản cụ thể nói rõ tổ chức những cuộc thi nào có thông tư cụ thể mà thôi.”

Ông Thành cho biết, theo công văn số 1915/BGDĐT-GDTrH về việc tinh giảm các cuộc thi dành cho giáo viên và học sinh phổ thông, Bộ Giáo dục và Đào tạo yêu cầu các địa phương rà soát.

Nếu các địa phương tổ chức các cuộc thi thì phải đảm bảo yêu cầu không chỉ kiểm tra kiến thức một cách thuần túy mà phải đáp ứng yêu cầu sân chơi trải nghiệm sáng tạo cho học sinh. [3]

Chúng tôi đã tìm đọc công văn số 1915/BGDĐT-GDTrH do Thứ trưởng Nguyễn Thị Nghĩa ký ngày 5/5/2017, nhưng công văn này chỉ nói:

“Bộ Giáo dục và Đào tạo chủ trương giảm các cuộc thi cấp quốc gia, chỉ chọn một số cuộc thi cơ bản, gắn liền với nhiệm vụ chính trị của ngành để chỉ đạo tổ chức;

Đồng thời điều chỉnh chính sách đối với người dự thi, không lấy thành tích cuộc thi để xem xét thi đua đối với các địa phương, đơn vị.”

Công văn 1915/BGDĐT-GDTrH không nhắc đến cụ thể cuộc thi cấp quốc gia nào sẽ bị “giảm”, bao gồm ViOlympic và IOE.

Kết hợp với thông tin ông Thành nói rằng Bộ Giáo dục và Đào tạo sẽ có văn bản cụ thể nói rõ tổ chức những cuộc thi nào cho thấy, dường như tuyên bố dừng ViOlympic và IOE mới là “khẩu dụ” mà vị Phó vụ trưởng này làm nhiệm vụ truyền đạt.

Cung cách xử lý vấn đề rất “khác thường” này khiến dư luận không thể không “băn khoăn”:

Phải chăng các nhà lãnh đạo Bộ Giáo dục và Đào tạo đang rất lúng túng?

Sở dĩ chúng tôi nói như vậy là vì, Tiến sĩ Lê Thống Nhất có lý khi trưng ra Quyết định số 5572/QĐ-BGDĐT do Thứ trưởng Nguyễn Vinh Hiển ký. Đến nay văn bản này vẫn còn hiệu lực.

Lẽ thường không thể chỉ dùng vài lời của ông Phó vụ trưởng mà có thể vô hiệu hóa quyết định này, cùng hàng loạt quyết định, công văn khác mà Thứ trưởng Hiển đã ký khi còn đương chức về việc tổ chức các cuộc thi trên mạng.

Tiến sĩ Nguyễn Vinh Hiển (khi đương chức) đã tổ chức các cuộc thi này với tư cách Thứ trưởng, đại diện cho Bộ Giáo dục và Đào tạo.

Ông điều hành bằng công văn giấy trắng, mực đen, dấu đỏ và chỉ đạo cả hệ thống quản lý ngành dọc, bao gồm Vụ Giáo dục trung học tham gia.

Hơn nữa, theo Quyết định số 5742/QĐ-BGDĐT ngày 5/12/2014 do Thứ trưởng Nguyễn Vinh Hiển ký, về việc kiện toàn Ban chỉ đạo, ban tổ chức, tổ thư ký và các tiểu ban của cuộc thi giải Toán qua Internet cho học sinh phổ thông (ViOlympic) thì:

Đương kim Vụ trưởng Vụ Giáo dục trung học, cấp trên trực tiếp của ông Nguyễn Xuân Thành, đang là Trưởng ban chỉ đạo kiêm Trưởng ban Tổ chức cấp quốc gia ViOlympic. [4]; đồng thời là Trưởng ban tổ chức cấp toàn quốc thi tiếng Anh qua mạng (IOE) [5], nhưng cho đến ngày 20/8/2017, Ban tổ chức này vẫn dõng dạc tuyên bố:

Hiện nay, Ban Tổ chức cấp quốc gia chưa nhận được văn bản chỉ đạo của Bộ Giáo dục và Đào tạo về triển khai hay dừng cuộc thi trong năm học mới. Bởi vậy, các vòng tự luyện vẫn mở theo lịch đã thông báo.

Việc có những phát ngôn từ một lãnh đạo cấp Vụ không phải là vị trí phụ trách chỉ đạo Ban Tổ chức cuộc thi IOE, cũng không có sự uỷ quyền cụ thể của cấp cao hơn nên chưa thể coi là quyết định của Bộ Giáo dục và Đào tạo.

Ảnh chụp màn hình tuyên bố dõng dạc, rõ ràng và khẩu khí không nhỏ của Ban tổ chức cấp quốc gia kỳ thi tiếng Anh qua mạng internet (IOE). Ông trưởng ban – Vụ trưởng Vũ Đình Chuẩn có biết đến tuyên bố này?

Khi nào có chỉ đạo chính thức của cấp có thẩm quyền bằng văn bản, Ban Tổ chức cấp toàn quốc sẽ thông báo tới các bạn.

Đề nghị các bạn không cần nhắn tin hay điện thoại hỏi về việc này.

Mọi ý kiến góp ý xin gửi về hộp thư: [e-mail].

Ngày mai, hệ thống tiếp tục mở vòng tự luyện thứ 2 để các bạn học sinh vào luyện tập.

Các nhà trường chưa bắt đầu vào học hoặc vào học chậm hơn ngày 15/8/2017 có thể cho học sinh vào tự luyện từ vòng 1 theo lịch tuần 1 của trường mình.

Cảm ơn các bạn.

Ngày 20/8/2017.

Ban Tổ chức cấp toàn quốc

Olympic tiếng Anh trên Internet. [6]

Nói như Ban tổ chức này thì một là “không đủ thẩm quyền / tư cách” tuyên bố dừng ViOlympic với IOE, hai là ông đang “giả truyền thánh chỉ”?

Do đó đã đến lúc lãnh đạo Bộ Giáo dục và Đào tạo cần lên tiếng rõ ràng, dứt khoát bằng văn bản để dư luận được biết:

Một là, Bộ Giáo dục và Đào tạo có quyết định dừng ViOlympic, IOE hay không?

Hai là, nếu Bộ Giáo dục và Đào tạo chỉ “rút ra”, “không tham gia”, “không chỉ đạo” ViOlympic, IOE nữa, mà để cho các đơn vị muốn làm gì thì làm, vậy các văn bản, quyết định mà Thứ trưởng Nguyễn Vinh Hiển ký có còn hiệu lực hay không?

Ban chỉ đạo, ban tổ chức cấp quốc gia mà ông Vũ Đình Chuẩn đang làm trưởng ban có còn tồn tại, chỉ đạo của họ xuống các địa phương có giá trị pháp lý hay không?

Ba là, ngoài ViOlympic và IOE, còn cuộc thi trên mạng nào Bộ Giáo dục và Đào tạo sẽ “dừng lại” hoặc “rút ra”?

Bốn là, tại sao khi tổ chức thì Bộ Giáo dục và Đào tạo dùng văn bản giấy trắng, mực đen, dấu đỏ đi cùng hệ thống quản lý ngành dọc, khi dừng lại hoặc “rút ra” thì lại âm thầm, “không kèm không trống” chỉ thông qua phát biểu của một Phó vụ trưởng?

Năm là, phải chăng ông Nguyễn Xuân Thành chỉ là người bị đẩy ra “giơ đầu chịu báng” trước áp lực dư luận để bao che cho những người có quyền quyết định và có trách nhiệm chính trong việc này, như nguyên Thứ trưởng Nguyễn Vinh Hiển?

Bởi lẽ bản thân ông Nguyễn Xuân Thành trong vai trò Phó vụ trưởng Vụ Giáo dục trung học cũng đã từng tuyên bố cần mở rộng giải Toán qua mạng (ViOlympic) sang các môn khoa học nói chung, như Lý, Hóa, Sinh…[7]

Ngày 11/4 năm nay, ông Nguyễn Xuân Thành vẫn còn “thừa lệnh Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo”, thay mặt Vụ trưởng Vụ Giáo dục trung học để ký công văn số 1471/BGDĐT-GDTrH.

Công văn này gửi các sở giáo dục và đào tạo, về việc cử giám sát cho vòng toàn quốc cuộc thi giải Toán, Vật lý và Olympic tiếng Anh trên Internet dành cho học sinh phổ thông năm học 2016-2107. [8]

Ấy vậy mà giờ đây chính ông phải lãnh trách nhiệm “rút Bộ ra” khỏi ViOlympic và IOE.

Dư luận hẳn chưa quên việc ông Phó vụ trưởng Nguyễn Xuân Thành phải lên tiếng giải thích với dư luận về “công văn gây hiểu lầm” về cấm dạy ngoài nội dung sách giáo khoa.

Đáng tiếc, công văn ghi rất rõ ràng, rành mạch bằng tiếng Việt: “Tuyệt đối không dạy những nội dung ngoài sách giáo khoa”, vụ phó Thành nói rằng diễn đạt như trên gây ra hiểu lầm về chỉ đạo của Bộ.

Đó chỉ là lối dùng uyển ngữ trước cái sai rõ như ban ngày.

Điều đáng nói là người ký công văn không lên tiếng mà lại để ông Phó vụ trưởng Nguyễn Xuân Thành làm thay.

Đành rằng công văn có thể sai sót do tham mưu quá tệ, nhưng người ký không thể không có trách nhiệm với văn bản mình ký.

Về phía Phó vụ trưởng Nguyễn Xuân Thành, tại sao ông lại đứng ra giải thích cho sai sót trong công văn của thượng cấp? Do ông chuẩn bị? Do ông cam tâm tình nguyện hay vì áp lực nào khác?

Hơn nữa, công văn chỉ đạo sai thì thu hồi và ra một công văn khác, chứ sao lại dùng cách “nói miệng” để sửa? Chừng nào chưa có công văn thay thế, thì công văn ngày 3/10/2017 vẫn có giá trị pháp lý.

Thật khó hiểu với cách chữa cháy này của Bộ.

Quay trở lại với câu chuyện “dừng” hay “rút lui” khỏi ViOlympic và IOE của Bộ Giáo dục và Đào tạo, dư luận càng khó hiểu hơn nữa.

Với những chỉ đạo như thế này, các địa phương biết nghe theo ai?

“Khẩu dụ” của Phó vụ trưởng Nguyễn Xuân Thành hay Quyết định của Thứ trưởng Nguyễn Vinh Hiển và thông báo của ban tổ chức mà ông Vụ trưởng Vụ Giáo dục trung học làm trưởng ban, cái nào có giá trị pháp lý?

Vì vậy các em học sinh, các bậc cha mẹ và các thày cô giáo đang đau khổ, quay cuồng vì ViOlympic, IOE xin chớ vội mừng.

Ban chỉ đạo, Ban tổ chức cũng do Bộ Giáo dục và Đào tạo đẻ ra, hơn nữa trưởng ban lại là ông Vụ trưởng Vụ Giáo dục trung học.

Ban này đang khuyến cáo các sở, các phòng, các nhà trường cứ đăng ký thi bình thường, mặc kệ ông Phó vụ trưởng.

Theo GDVN