Bộ GD&ĐT trả lời về dạy tiếng Nga, Trung Quốc từ lớp 3
Tối 22/9, Bộ GD&ĐT có văn bản giải đáp thắc mắc của dư luận liên quan dạy tiếng Nga, tiếng Trung Quốc trong trường phổ thông.
Mới đây, thông tin từ hội nghị trực tuyến về Đề án dạy và học ngoại ngữ trong hệ thống giáo dục quốc dân do Bộ GD&ĐT tổ chức cho biết lộ trình: Đưa tiếng Nga, tiếng Trung Quốc giảng dạy hệ 10 năm từ năm 2017.
Vấn đề này nhận được nhiều ý kiến trái chiều. Có người cho rằng thời đại hội nhập cần giỏi tiếng Anh, tiếng Pháp nên dạy tiếng Nga và tiếng Trung Quốc trong trường phổ thông là lạc hậu.
Ý kiến khác chia sẻ học sinh hiện phải học quá nhiều ngoại ngữ, Bộ GD&ĐT nên chú tâm nâng cao trình độ tiếng Anh.
Về kế hoạch thí điểm chương trình giảng dạy tiếng Nga và tiếng Trung Quốc hệ 10 năm của ngoại ngữ thứ nhất, Bộ GD&ĐT cho biết ngoại ngữ thứ nhất là bắt buộc.
Theo Quy định của Chương trình giáo dục phổ thông ban hành kèm Quyết định số 16/2006/QĐ-BGDĐT ngày 5/5/2006, học sinh được lựa chọn một trong bốn ngoại ngữ: Tiếng Anh, tiếng Nga, tiếng Pháp, tiếng Trung Quốc là ngoại ngữ thứ nhất.
Năm 2011, Bộ trưởng GD&ĐT ban hành Quyết định số 2051/QĐ-BGDĐT ngày 18/5/2011 về việc tiếng Nhật được bổ sung dạy và học trong trường phổ thông như ngoại ngữ thứ nhất hoặc ngoại ngữ thứ hai, tùy nhu cầu và lựa chọn của các địa phương và trường học.
Ngoại ngữ thứ hai là tự chọn. Tùy theo nhu cầu của người học và điều kiện dạy học, các trường phổ thông có thể bố trí dạy đáp ứng nhu cầu của học sinh. Căn cứ ngoại ngữ thứ nhất, học sinh có thể chọn một trong năm ngoại ngữ nói trên là ngoại ngữ thứ hai.
Đề án Ngoại ngữ quốc gia 2020 đã trình Bộ trưởng GD&ĐT kế hoạch triển khai giai đoạn 2016-2020, trong đó có hoạt động xây dựng môn học tiếng Nga, tiếng Trung Quốc theo chương trình mới – hệ 10 năm như đã xây dựng đối với tiếng Anh, tiếng Pháp và tiếng Nhật.
Việc xây dựng chương trình này nhằm đảm bảo người học khi hoàn thành chương trình tiểu học, THCS, THPT đạt được các chuẩn đầu ra quy định theo khung năng lực ngoại ngữ 6 bậc dùng cho Việt Nam đã được ban hành.
Tóm lại, Bộ GD&ĐT khẳng định hiện tại, 3 thứ tiếng là ngoại ngữ một gồm tiếng Anh, tiếng Pháp và tiếng Nhật. Theo lộ trình, sắp tới, tiếng Trung Quốc và tiếng Nga được thêm vào nhóm một theo quyết định được ban hành năm 2006.
Tuy nhiên, việc lựa chọn ngoại ngữ nào là thứ nhất tùy thuộc điều kiện, nhu cầu của địa phương chứ Bộ không quy định cứng.
Video đang HOT
Học sinh tại Hà Nội học tiếng Anh của “thần đồng” Đỗ Nhật Nam. Ảnh minh họa: Hoàng Anh.
Trước đó, trao đổi với Zing.vn, đại diện Ban đề án ngoại ngữ quốc gia 2020 cho biết tiếng Nga, tiếng Trung Quốc đã và đang được dạy và học như ngoại ngữ thứ nhất nhiều năm nay ở cấp THCS và THPT theo chương trình 7 năm (từ lớp 6 đến lớp 12).
Ví dụ, tiếng Trung Quốc được dạy ở các tỉnh thành: Lào Cai, Lạng Sơn, Cao Bằng, Quảng Ninh, Hà Giang, Hà Nội, Hải Phòng, TP.HCM.
Ngoại ngữ thứ hai là tự chọn, trong đó tiếng Hàn và tiếng Đức đã được cấp phép.
Ban đề án ngoại ngữ quốc gia 2020 khẳng định không có chuyện vì dạy tiếng Trung Quốc hay tiếng Nga, giáo viên và học sinh sẽ “chối bỏ” hay sẽ có những “phản ứng gây khó khăn”.
Ban đề án cho biết thông tin tiếng Trung Quốc và tiếng Nga sẽ trở thành ngoại ngữ thứ nhất theo chương trình 10 năm từ năm học 2017 là kế hoạch triển khai giai đoạn 2016-2020, chưa được Bộ trưởng GD&ĐT phê duyệt.
Nếu được phê duyệt, Ban đề án sẽ phối hợp các trường đại học, chuyên gia xây dựng chương trình từ năm học 2017-2018. Thời gian và quy mô triển khai sẽ dựa trên cơ sở điều kiện dạy học của địa phương, trường học, nhu cầu và nguyện vọng của người học. Nếu triển khai, quy mô ban đầu cũng sẽ nhỏ từ 2 tới 5 lớp mỗi ngoại ngữ.
Lý giải về băn khoăn Đề án đưa nhiều ngoại ngữ vào trường học, trong khi tiếng Anh được cho là dạy chưa tốt, đại diện Ban đề án phân tích: Chất lượng và hiệu quả của việc dạy và học tiếng Anh nói riêng hay ngoại ngữ nói chung phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Việc dạy một ngoại ngữ này ít ảnh hưởng tới chất lượng và hiệu quả của việc dạy ngoại ngữ khác.
Theo Zing
'Nên dạy tiếng Nga và tiếng Trung Quốc từ năm 2017'
Theo thầy Nguyễn Quốc Hùng, tiếng Nga và tiêng Trung Quốc có vi tri tương đối vững chắc, đặc biệt trong dịch thuật, nên cần phát triển.
Mới đây, Bộ GD&ĐT tổ chức hội nghị trực tuyến triển khai giai đoạn 2016-2020, định hướng đến năm 2025 Đề án Dạy và học ngoại ngữ trong hệ thống giáo dục quốc dân giai đoạn 2008-2020 (viết tắt: Đề án ngoại ngữ 2020). Có hai vấn đề được dư luận quan tâm.
Thứ nhất, Bộ GD&ĐT đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai.
Thứ hai, thí điểm đưa tiếng Trung Quốc, tiếng Nga trở thành ngoại ngữ thứ nhất, bắt đầu dạy từ lớp 3 đến lớp 12 vào năm 2017.
Thầy Nguyễn Quốc Hùng, nguyên Phó hiệu trưởng trường ĐH Ngoại ngữ Hà Nội, chuyên gia tư vấn cho đề án ngoại ngữ 2020, người có 25 năm dạy tiếng Anh trên truyền hình, chia sẻ với Zing.vn xung quanh vấn đề này.
Mỗi quốc gia cần đào tạo nhiều ngôn ngữ
- Bộ GD&ĐT đặt ra mục tiêu đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai. Theo ông, muốn tiến đến mục tiêu này cần những điều kiện gì?
- Theo tôi hiểu về chuyên môn, ngôn ngữ thứ nhất được coi là tiếng mẹ đẻ (viết tắt L1). Ngôn ngữ thứ hai được Nhà nước chấp nhận là ngôn ngữ chính thống dùng trong hành chính, giáo dục và quan hệ quốc tế (viết tắt L2). Ví dụ, Ấn độ, Singapore, Philippines đều sử dụng tiếng Anh là ngôn ngữ thứ hai.
Thầy Nguyễn Quốc Hùng trò chuyện với học sinh, giáo viên về cách học tiếng Anh hiệu quả. Ảnh: Quyên Quyên.
Để trở thành ngôn ngữ thứ hai, tiếng Anh phải được sử dụng trong môi trường tự nhiên: Trong nhà trường, ngoài xã hội phục vụ nhu cầu giao tiếp, giáo dục (phương tiện giảng dạy trong nhà trường) và quan hệ quốc tế.
Nói cách khác, ngôn ngữ 2 được dùng rộng rãi trong các chức năng giáo dục và hành chính ở khu vực mà hầu hết người nói không phải là bản ngữ. Ngôn ngữ thứ hai phải được sử dụng trong giáo dục thông qua chương trình giảng dạy môn học, cũng như được Nhà nước quy định trong chính sách.
- Bộ GD&ĐT cũng chủ trương đưa tiếng Nga, tiếng Trung Quốc trở thành ngoại ngữ thứ nhất. Sự khác nhau của các khái niệm ngôn ngữ thứ nhất, ngôn ngữ thứ hai và ngoại ngữ thứ nhất, ngoại ngữ thứ hai như thế nào?
- Ngoài tiếng mẹ đẻ, mỗi quốc gia đều cần có ngoại ngữ - tiếng quốc tế - sử dụng để giao tiếp và hội nhập. Ngoại ngữ, tuy được quy định trong nhà trường như một môn học, không phải là ngôn ngữ chính thống của một đất nước.
Mỗi quốc gia không thể chỉ có một ngoại ngữ. Vì vậy, tùy chính sách của Nhà nước, một quốc gia có thể có nhiều ngoại ngữ. Cũng tùy tầm quan trọng, sự cần thiết, ngoại ngữ nào được quy định là thứ nhất hoặc thứ hai.
- Trong lộ trình thực hiện đề án ngoại ngữ đến năm 2020, Bộ GD&ĐT chia thành ngoại ngữ thứ nhất (tiếng Anh, tiếng Nga, tiếng Trung Quốc), ngoại ngữ thứ hai (tiếng Hàn, tiếng Pháp, tiếng Đức). Điều này có hợp lý?
- Trong thời bao cấp, tiếng Nga là ngoại ngữ thứ nhất, tiếng Trung Quốc là ngoại ngữ thứ hai. Cũng có một thời kỳ nước ta không học tiếng Anh và tiếng Pháp. Tuy nhiên, theo xu thế hội nhập, ngày nay, tiếng Anh phát triển mạnh mẽ, trở thành ngoại ngữ thứ nhất.
Thời đại ngày nay, việc phân bổ ngoại ngữ thứ nhất hay thứ hai phụ thuộc chính sách ngôn ngữ của Bộ GD&ĐT.
Tôi cho rằng, ở nước ta, tiếng Nga, tiếng Trung Quốc cần đưa lên vị trí xứng đáng. Bởi trong mấy chục năm qua, hệ thống cán bộ khoa học chủ yếu được đào tạo ở Nga và Trung Quốc.
Trong nhiều năm, tiếng Nga và tiếng Trung Quốc có vị trí tương đối vững chắc, đặc biệt trong lĩnh vực dịch thuật, chúng ta nên phát triển. Hơn nữa, tiếng Nga và tiếng Trung Quốc có vị trí không nhỏ trên trường quốc tế.
- Cũng có ý kiến cho rằng tại sao chúng ta không chú tâm đào tạo tốt tiếng Anh thay vì thí điểm nhiều ngoại ngữ khác?
- Một xã hội phát triển về chiến lược cần đào tạo nhiều thứ tiếng. Tôi cho rằng Việt Nam cần ít nhất 4 thứ tiếng là tiếng Anh, tiếng Trung Quốc, tiếng Nga và tiếng Pháp. Việc lựa chọn học và sử dụng do nhu cầu xã hội quyết định và điều chỉnh.
Mục tiêu của Đề án ngoại ngữ 2020 chưa khả thi
- Trở lại đề án đến năm 2020, sau 8 năm thực hiện, ông đ.ánh giá đề án đang ở vị trí nào?
- Đề án 2020 đã đặt ra mục tiêu quá cao, chưa tính được tính khả thi. Tuy nhiên, đề án đã thực hiện được nhiều việc lớn như huấn luyện giáo viên (dù chưa rộng khắp vì số lượng giáo viên quá lớn), công bố chính thức bộ tiêu chí đ.ánh giá sách giáo khoa, công nghệ hóa quy trình đào tạo ở những nơi có điều kiện, hoàn thiện chương trình ngoại ngữ từ lớp 3 đến lớp 12.
- Với mục tiêu đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai, Bộ GD&ĐT cần bao nhiêu thời gian để thực hiện?
- Tôi không thể trả lời được câu hỏi này. Chúng ta chỉ có thể nói rằng việc đưa tiếng Anh ở nước ta từ nền tảng thấp trong giáo dục (kết quả thi phổ thông rất kém) thành ngôn ngữ thứ hai sẽ gian truân và đòi hỏi thời gian dài.
Theo Đề án Dạy học ngoại ngữ trong hệ thống giáo dục quốc dân giai đoạn 2008-2020, đa số thanh niên Việt Nam tốt nghiệp trung cấp, cao đẳng và đại học đủ năng lực ngoại ngữ để giao tiếp, học tập, làm việc trong môi trường hội nhập, đa ngôn ngữ, đa văn hóa.
Theo Zing
Trường ở Mỹ không bắt buộc học ngoại ngữ Ngoại ngữ không phải môn bắt buộc ở Mỹ. Các trường tiểu học tại Anh chỉ mới đưa nó thành môn bắt buộc từ năm 2014, trong khi giới trẻ Phần Lan cần biết đến 4 thứ tiếng. Ở Mỹ, ngoại ngữ không phải là môn học bắt buộc ở bậc tiểu học và trung học cơ sở. Tuy nhiên, phần lớn các...
