Bộ GD&ĐT khẳng định không nhập khẩu chương trình của Phần Lan
Ông Nguyễn Xuân Vang khẳng định trong cuộc hội đàm giữa Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ và Bộ trưởng Thương mại Phát triển Phần Lan không hề nhắc đến việc nhập khẩu chương trình.
Từ ngày 25/8 đến ngày 3/9, Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Phùng Xuân Nhạ dẫn đầu đoàn công tác của ngành giáo dục thăm và làm việc tại Phần Lan, Đan Mạch và Thụy Điển.
Chia sẻ với báo chí, ông Nguyễn Xuân Vang, Cục trưởng Cục Hợp tác Quốc tế, Bộ GD&ĐT, thông tin thêm về buổi làm việc.
- Dư luận có băn khoăn trước một số thông tin cho rằng trong cuộc hội đàm giữa Bộ trưởng GD&ĐT Việt Nam và Bộ trưởng Thương mại và Phát triển Phần Lan có đề cập việc xem xét nhập khẩu chương trình giáo dục của Phần Lan về áp dụng tại Việt Nam. Xin ông cho biết quan điểm chính thức của Bộ GD&ĐT về việc này?
- Trước hết, tôi khẳng định trong cuộc hội đàm giữa Bộ trưởng GD&ĐT Phùng Xuân Nhạ và Bộ trưởng Thương mại Phát triển Phần Lan không hề nhắc đến việc “nhập khẩu” chương trình giáo dục của Phần Lan.
Hai Bộ trưởng chỉ đặt vấn đề trong việc thúc đẩy các dự án hợp tác nhằm đưa giáo dục Việt Nam sớm tiệm cận trình độ giáo dục của các nước phát triển như Phần Lan.
Ông Nguyễn Xuân Vang – Cục trưởng Cục Hợp tác Quốc tế, Bộ GD&ĐT. Ảnh: Moet.
Càng không bao giờ có chuyện chúng ta sẽ mang “nguyên xi” giáo dục Phần Lan hay bất kỳ nước nào về áp dụng vào Việt Nam và cũng không thể làm được. Nhưng chúng ta hoàn toàn có thể tiếp thu những chương trình, phương pháp giáo dục tiên tiến theo hướng có chọn lọc, phù hợp điều kiện triển khai của Việt Nam. Tôi gọi đây là tư duy hội nhập có chọn lọc.
Bộ GD&ĐT đang tổ chức xây dựng chương trình giáo dục phổ thông mới. Trong quá trình xây dựng chương trình, việc học hỏi thành công và kể cả thất bại của các nước là cần thiết. Các nước Bắc Âu, đặc biệt Phần Lan, có nền giáo dục tiên tiến. Không chỉ có ta học tập, nhiều nước khác đã đến, học tập nền giáo dục của bạn.
- Sau chuyến tham quan này, ông có thể chia sẻ về những yếu tố làm nên thành công của Phần Lan trong đổi mới giáo dục?
- Thời gian gần đây, Phần Lan được biết đến với những thành công nổi bật về giáo dục phổ thông. Trong kết quả của Chương trình đánh giá học sinh quốc tế (PISA) do Hiệp hội các nước phát triển (OECD) khởi xướng, Phần Lan luôn đứng thứ hạng cao. Đã có hàng trăm đoàn tham quan từ các nước trên thế giới cùng nhiều chương trình, bài báo giới thiệu về những ưu việt của nền giáo dục nước này.
Phần Lan có một hệ thống giáo dục bình đẳng, công bằng, giúp học sinh phát huy hết năng lực của từng cá nhân để sau này hoà nhập dễ dàng với cuộc sống.
Yếu tố đầu tiên và then chốt góp phần vào thành công của giáo dục Phần Lan là giáo viên. Nhà nước đầu tư rất lớn cho giáo viên, xã hội kính trọng thực sự đối với nghề giáo. Giáo viên lương không phải cao nhất nhưng được tôn trọng nhất.
Việc tuyển chọn giáo viên cũng rất khắt khe, tỷ lệ “chọi” là 1/10, phải học 5 năm để có bằng thạc sĩ rồi mới được đi dạy. Giáo viên rất tự hào về nghề nghiệp của mình. Họ được đào tạo bài bản để biết cách khơi dậy tiềm năng của từng cá nhân học sinh.
Yếu tố thứ hai là đầu tư của nhà nước, Phần Lan chi mạnh cho giáo dục.
Video đang HOT
Yếu tố thứ 3 là những người, tổ chức liên quan như phụ huynh, cơ quan quản lý giáo dục, chính phủ, báo chí… đều ủng hộ giáo dục một cách tích cực, xây dựng.
- Ông có thể nói rõ hơn về chương trình giáo dục của Phần Lan. Việt Nam có thể tham khảo được gì?
- Mặc dù được đánh giá là có nền giáo dục phổ thông tốt nhất thế giới, nước này vẫn không ngừng đổi mới giáo dục, trên nền tảng vững chắc họ đã xây dựng.
Nhiều điều chúng ta có thể tham khảo, học tập được từ Phần Lan như chính sách về giáo viên, chương trình, sách giáo khoa, tạo dựng môi trường học tập tốt cho học sinh… nhưng việc ta có áp dụng được những điều mà Phần Lan đang làm hay không còn phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố.
Ta có thể tham khảo chương trình giáo dục của Phần Lan để chọn những gì phù hợp với Việt Nam, áp dụng đưa vào chương trình giáo dục phổ thông mới mà Bộ GD&ĐT đang xây dựng. Trong quá trình xây dựng chương trình, việc học hỏi những thành công và kể cả thất bại của các nước là cần thiết.
Thời gian qua, báo chí nêu ý kiến chuyên gia về việc Bộ GD&ĐT nhập khẩu chương trình giáo dục Phần Lan.
Báo Tuổi Trẻ nêu ý kiến của PGS.TS Chu Cẩm Thơ – Viện Nghiên cứu Giáo dục Việt Nam: Những năm gần đây, chúng ta đã “nhập khẩu” nhiều chương trình, với nhiều quy mô khác nhau. Với nhu cầu của xã hội, rất nhiều trường học, tổ chức giáo dục đã chủ động nhập khẩu chương trình, tham gia các cuộc thi, trao đổi giáo viên, chứ không phải chỉ có các chương trình, sản phẩm do Bộ GD&ĐT thực hiện.
“Khi triển khai những chương trình, phương pháp từ bên ngoài, như tôi đã đề cập ở trên, cần thiết phải xét tính phù hợp và khả năng thích ứng của yếu tố văn hóa và con người cũng như các điều kiện triển khai”, TS Thơ nói.
TS Hoàng Mai Khanh – khoa Giáo dục, ĐH Khoa học Xã hội và Nhân văn (ĐH Quốc gia TP.HCM cho rằng: “Học cái hay của giáo dục Phần Lan thì quá tốt, nhưng học như thế nào mới là điều đáng nói. Điều này những nhà quản lý giáo dục nên cân nhắc. Theo tôi, nên nhập khẩu chương trình của nước ngoài để học hỏi cái hay của họ nhưng cần điều chỉnh dựa trên triết lý và bối cảnh của mình”.
Theo Zing
Việt Nam sẽ nhận được gì nếu 'nhập khẩu' giáo dục Bắc Âu?
Điểm chung của nền giáo dục ở các nước Bắc Âu là chính phủ hỗ trợ 100% học phí cho học sinh, sinh viên và thực hiện chương trình giáo dục bắt buộc kéo dài 9 năm thay vì 12 năm.
Trước thềm năm học mới, Bộ trưởng GD&ĐT Phùng Xuân Nhạ cùng một số hiệu trưởng các trường đại học, phổ thông thăm các nước Bắc Âu, ký kết những biên bản ghi nhớ, mở ra cơ hội hợp tác, "nhập khẩu" những điểm tiên tiến của những nền giáo dục như Đan Mạch, Thụy Điển hay Phần Lan.
Đây là 3 trong số những nền giáo dục hiện đại và thành công nhất trên thế giới.
Nền giáo dục miễn phí, hiện đại
Ở Phần Lan, giáo dục được coi là quyền cơ bản và chính sách giáo dục Phần Lan nhấn mạnh cơ hội giáo dục bình đẳng cho mọi người. Vì vậy, chính phủ hỗ trợ 100% học phí.
Trong khi đó, Thụy Điển miễn phí hoàn toàn cho các học sinh từ 6 đến 19 tuổi. Không có bất kỳ quy định nghiêm ngặt nào về việc chọn trường. Học sinh có thể lựa chọn vào bất cứ trường nào họ thích, gồm trường công, tư hay trường quốc tế. Một ngày học ở Thụy Điển bắt đầu lúc 8h15 và kết thúc vào 15h30.
Chính phủ Đan Mạch cũng hỗ trợ 100% học phí trong suốt 9 năm học bắt buộc và thêm 6 năm nữa nếu người đó học tiếp đại học. Học sinh không nhất thiết phải đến trường. Điều này có nghĩa bạn có thể học tập tại trường công folkeskole (từ lớp 1 đến lớp 9), trường tư hoặc học tại nhà, miễn là đáp ứng được các tiêu chuẩn quốc gia và học đầy đủ các môn được yêu cầu.
Các nước Bắc Âu hỗ trợ 100% học phí cho học sinh, sinh viên. Ảnh: Hubstatic.com.
"Chúng tôi đều được chính phủ trả tiền học phí nếu theo học đại học, giống như ai đó trả lương cho bạn để tham gia lớp đại học vậy", Louis Moe Christoffersen, một sinh viên kỹ thuật ở Đan Mạch, nói.
Mỗi sinh viên nhận được khoảng 900 USD mỗi tháng (5.839 DKK) và ngay cả khi sinh viên bỏ học giữa chừng cũng không phải hoàn lại khoản trợ cấp này. Yêu cầu duy nhất để được nhận hỗ trợ 100% là họ không sống cùng cha mẹ.
Sinh viên được nhận hỗ trợ miễn phí tối đa 6 năm, bắt đầu từ 18 tuổi. Đa số sinh viên tốt nghiệp không phải chịu các khoản nợ sinh viên.
Madman Hammer Larsen, người phát ngôn Bộ Giáo dục Đan Mạch, nói với tờ Washington Post: "Mục đích của chương trình hỗ trợ học phí là đảm bảo rằng thành công của mỗi người được quyết định bằng tài năng và đam mê của chính họ chứ không phải vị trí xã hội hay tiềm lực kinh tế".
Một số dấu hiệu cho thấy chương trình này tạo ra hiệu quả tích cực. Các trường đại học Đan Mạch có tỷ lệ tốt nghiệp cao nhất trong số những nước thành viên của tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) và công dân của nước này hầu như không có nợ nần.
Tuy nhiên, để duy trì nền giáo dục miễn phí và các chi phí khác, quốc gia Bắc Âu này là một trong những nước có mức thuế cao nhất thế giới.
Đối với trường tư, nhà nước trợ cấp khoảng 80% chi phí học tập, cha mẹ chi trả 20% còn lại với trung bình khoảng 700 DKK (khoảng 110 USD) mỗi tháng.
Đào tạo giáo viên
Cả 3 quốc gia Bắc Âu này đền rất chú trọng vào việc đào tạo sư phạm và có những yêu cầu bắt buộc đối với giáo viên.
Ở Phần Lan, giáo viên được coi là "những người mang văn minh đến ngôi làng nhỏ". Chính vì vậy, họ được yêu cầu rất cao. Tất cả giáo viên phải có bằng thạc sĩ và trải qua một chương tình đào tạo sư phạm nghiêm túc.
Giáo viên được tự chủ về phương pháp dạy, tài liệu dạy học và cách tổ chức chương trình. Quy trình tuyển chọn vào các trường sư phạm cũng rất khắt khe. Bù lại, đây là nghề được tôn trọng và trả lương cao.
Đan Mạch có một hệ thống đào tạo sư phạm thống nhất, đào tạo một nhóm giáo viên để họ có khả năng phụ trách toàn bộ thời gian học bắt buộc kéo dài 9 năm, đồng thời có chuyên môn tối thiểu trong các môn học. Giáo viên được phân biệt rõ ràng giữa giáo viên tiểu học, trung học với các loại giáo viên khác.
Quá trình đào tạo giáo viên mất khoảng 4 năm, gồm nghiên cứu lý thuyết và thực hành. Chương trình giảng dạy sư phạm gồm nhiều môn học chính như tiếng Đan Mạch, tâm lý học, sư phạm, nghiên cứu xã hội, tôn giáo... Hiện, quốc gia này có tất cả 18 trường có các khóa đào tạo sư phạm.
Chương trình giảng dạy
Ở các nước Bắc Âu, chương trình giảng dạy mà chính phủ đưa ra chỉ là hướng dẫn chung. Quan trọng vẫn là sự tin tưởng giữa cơ quan giáo dục và nhà trường.
Chương trình giáo dục ở Bắc Âu khá thoải mái, không tạo áp lực cho sinh viên. Ảnh: Scandinavianstudy.com.
Tại Đan Mạch, Bộ Giáo dục sẽ chịu trách nhiệm thiết lập các mục tiêu đạt được cho từng môn học ở trường công. Chính quyền địa phương và các trường sẽ quyết định làm cách nào để đạt được mục tiêu đó. Bộ Giáo dục cũng cung cấp hướng dẫn chương trình giảng dạy cho từng môn học nhưng chỉ là tham khảo. Các trường được phép xây dựng chương trình học của riêng mình miễn là phù hợp với mục tiêu chung.
Một số môn học bắt buộc được đưa vào chương trình giáo dục bao gồm an toàn giao thông, giáo dục sức khỏe giới tính, định hướng nghề nghiệp và thị trường lao động.
Sau khi hoàn thành chương trình giáo dục bắt buộc (9 năm) hoặc học thêm một năm tùy chọn là 10 năm, học sinh phải hoàn thành và trình bày một dự án liên ngành. Dự án được đánh giá bằng văn bản và nếu học sinh muốn thì sẽ được cấp giấy chứng nhận ra trường.
Các kỳ thi và kiểm tra
Có tất cả 2 kỳ thi ở Đan Mạch là thi tốt nghiệp và kỳ thi nâng cao. Cả hai đều bao gồm một hỗn hợp các bài thi viết và thi nói. Thang điểm từ 0-13. Bộ Giáo dục đưa ra các quy tắc chuẩn cho kỳ thi. Bài thi viết được tổ chức và chấm điểm tập trung.
Tuy nhiên, không có kỳ thi nào là bắt buộc. Học sinh cùng với cha mẹ hoặc người giám hộ sau khi tham khảo ý kiến với nhà trường sẽ quyết định có thi hay không.
Phân cấp và quản lý
Học sinh ở Đan Mạch không bị phân cấp giữa tiểu học và trung học. Các em sẽ học cùng trường từ năm đầu tiên cho đến năm thứ 9. Khoảng 89% học sinh tham gia trường công, số còn lại học trường tư. Phụ huynh hoặc người giám hộ sẽ nhận được thông tin về hoạt động học tập và xã hội của trẻ tại trường ít nhất 2 lần mỗi năm.
Năm học mới thường bắt đầu vào tháng 8 và kết thúc vào tháng 6 năm sau, bao gồm 200 ngày học. Quy mô lớp không được vượt qua 28 học sinh, trung bình chỉ khoảng 19 em mỗi lớp. Tỷ lệ học sinh - giáo viên là 10/4.
Quốc gia này không bắt buộc trẻ em phải học mẫu giáo. Tuy nhiên, phần lớn trẻ chưa đến tuổi đi học đều tham gia một trong 3 lớp gồm dành cho trẻ dưới 3 tuổi, từ 3-7 tuổi và từ 5-7 tuổi. Trẻ em bắt đầu đi học khi lớp 1 khi 7 tuổi.
Các trường ở Đan Mạch áp dụng một hệ thống "giáo viên chủ nhiệm" độc đáo. Theo đó, một giáo viên sẽ phụ trách lớp của mình trong 9 năm. Giáo viên sẽ giám sát sự tiến bộ về học vấn xã hội và cá nhân của tất cả học sinh trong lớp, đồng thời là cầu nối giữa nhà trường và gia đình.
Theo Zing
Phần Lan sẽ bỏ tất cả môn học Phần Lan từ lâu đã nổi tiếng là một trong những nước đi đầu trong lĩnh vực giáo dục. Sự nổi tiếng đó càng được xác nhận khi tại đất nước Bắc Âu này đang diễn ra một cuộc cải cách quy mô lớn toàn bộ hệ thống giáo dục phổ thông, từ bậc tiểu học đến bậc trung học. Nguyên tắc được...