Bỏ biên chế ở trường đại học: Người tài sẽ đi hết
TS Vũ Thu Hương cho biết sau 20 năm giảng dạy ở đại học, lương của bà là 7 triệu đồng/tháng. Nhiều giảng viên lương thấp nhưng vẫn ở lại trường vì biên chế.
Sau khi Bộ trưởng GD&ĐT Phùng Xuân Nhạ phát biểu sẽ thí điểm bỏ biên chế tại trường đại học, TS Vũ Thu Hương, giảng viên khoa Giáo dục Tiểu học, ĐH Sư Phạm Hà Nội, cho rằng cần cân nhắc kỹ lưỡng vấn đề này.
‘Tôi nghĩ đến tương lai không ổn định’
Đại học là nơi làm việc của rất nhiều nhân tài. Tuy rằng vẫn còn một số giảng viên chưa phải tài năng, kiến thức của họ đủ để làm ở nhiều môi trường khác nhau.
Khi mới ra trường, đi tìm việc làm, giảng viên đại học là nghề nghiệp mơ ước của rất nhiều cử nhân, kỹ sư, thạc sĩ. Khi đó, họ có khả năng nhưng chưa có đất dụng võ, chưa thể hiện được bản thân nên còn đôi chút lo lắng.
Vào trường đại học để làm việc là điều tuyệt vời. Họ được học tiếp lên cao học, tiến sĩ. Họ có môi trường nghiên cứu khoa học và phát triển tài năng của mình.
TS Vũ Thu Hương, giảng viên khoa Giáo dục Tiểu học, ĐH Sư phạm Hà Nội.
Đến khoảng 35, 40 tuổi trở lên, phần lớn giảng viên đã lấy bằng tiến sĩ, có người nhận chức danh phó giáo sư, giáo sư. Công trình nghiên cứu của họ rất nhiều. Lúc này, khả năng của giảng viên đã được khẳng định. Danh tiếng được hình thành và phát triển.
Công việc giảng viên không còn quá tuyệt vời nữa khi họ thấy mức lương “ba cọc ba đồng” vẫn đeo bám suốt bao năm. Ngoài chế độ bảo hiểm do biên chế đem lại, họ làm vì bổn phận, vì đam mê hoặc vì chính sự ràng buộc biên chế đã ký cách đó hơn chục năm.
Chắc chắn, nhiều lưu học sinh là giảng viên đại học sẽ chứng thực cho tôi rằng trước khi ra nước ngoài học cao học, tiến sĩ, họ đều phải ký bản cam kết trở về phục vụ cơ quan, trường đại học.
Đến khi hết cam kết, biên chế là thứ duy nhất “níu chân” họ. Ra khỏi biên chế không dễ dàng gì, họ ngại phải làm thủ tục, ngại làm mất lòng những thầy cô đã hết lòng vì mình, ngại có sự ầm ĩ trong cơ quan khi bỏ biên chế…
Những cơ quan, doanh nghiệp bên ngoài sẵn sàng trả lương gấp 5 đến 10 lần để họ làm bán thời gian cho họ. Giảng viên sẽ thấy trường đại học đang trả lương cho họ quá ít. Vì biên chế, họ ở lại tiếp tục công hiến và giảng dạy.
Ở khoa của tôi, nhiều giảng viên đã được doanh nghiệp mời làm bán thời gian với mức lương 30-50 triệu đồng/tháng, thậm chí là 70 triệu đồng/tháng. Họ từ chối để tiếp tục hoàn thành trách nhiệm tại trường đại học vì sự tự trọng, vì trách nhiệm và đặc biệt là vì họ còn đang trong biên chế.
Nhân tài ra đi ngay lập tức
Nếu giờ đây, Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ nói sẽ bỏ biên chế để đổi thành hợp đồng lao động ở các trường đại học, tôi nghĩ sẽ có một lượng khá lớn nhân tài ra đi ngay lập tức.
Không còn ràng buộc biên chế, họ sẽ thỏa sức tung hoành ở những lĩnh vực mà mình là chuyên gia. Điều đó vừa giúp họ thực hiện ước mơ, biến nghiên cứu của bản thân thành hiện thực, vừa đem lại cho gia đình cuộc sống khá giả với mức lương cao gấp 10, 15 lần.
Video đang HOT
Nếu bỏ biên chế, bộ trưởng có thể cho giảng viên chúng tôi mức lương cao gấp 10 lần ở trường đại học không?
TS Vũ Thu Hương
Tôi muốn hỏi Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ, liệu bộ trưởng có thể cho giảng viên chúng tôi mức lương như vậy không?
Sau 20 năm làm việc tại ĐH Sư phạm Hà Nội, mức lương của tôi hiện giờ vẫn là 7 triệu đồng/tháng. Liệu bộ trưởng có thể cho một người như tôi mức lương cao hơn gấp 5, 10 lần như các doanh nghiệp đã mời chào hay không?
Đó mới chỉ là tôi, một giảng viên chưa thực sự nhiều uy tín và kinh nghiệm trong giới khoa học. Còn các giáo sư với 30, 40, 50 năm kinh nghiệm, liệu Bộ trưởng Nhạ sẽ trả lương cho họ bao nhiêu?
Chúng tôi, giảng viên đại học, có tiết thì vào dạy, không có thì phải ở nhà vì không có bàn làm việc trong cơ quan. Điều kiện thí nghiệm, nghiên cứu khoa học cũng kém. Mức lương quá tệ. Điều giữ chân chúng tôi chỉ ở biên chế.
GS Phạm Minh Hạc cho rằng bỏ biên chế trong giáo dục là nguy hại và vô bổ. Đồ họa: Phượng Nguyễn.
Nếu bộ trưởng muốn những người thực sự có khả năng ra đóng góp cho doanh nghiệp hết, còn ai sẽ ở lại đào tạo sinh viên?
Tôi nghĩ đã đến lúc việc bỏ biên chế nên được xem xét lại một cách nghiêm túc chứ không phải câu chuyện phát biểu mỗi lúc một khác như hiện nay.
Điều cuối cùng tôi muốn khẳng định nếu các trường đại học chuyển đổi từ biên chế sang hợp đồng lao động, những giảng viên tài năng sẽ vô cùng mừng rỡ và… ra đi.
Vì vậy, Bộ GD&ĐT cần cân nhắc kỹ lưỡng vấn đề này. Nếu bộ trưởng có đủ người thay thế cho lực lượng giảng viên tài năng đi khỏi trường đại học, tôi nghĩ việc bỏ biên chế chắc chắn sẽ được hoan nghênh nhiệt liệt. Còn nếu không, việc bỏ biên chế tại trường đại học cần xem xét lại trước khi thực hiện.
Ngày 16/5, thông tin Bộ trưởng GD&ĐT Phùng Xuân Nhạ đưa ra tại buổi tiếp xúc cử tri tại Bình Định, sẽ thí điểm bỏ biên chế trong ngành giáo dục, được xã hội quan tâm.
Theo đó, Bộ GD&ĐT sẽ triển khai thí điểm không còn công chức, viên chức trong giáo viên mà theo chế độ hợp đồng có vào – ra. Lĩnh vực đào tạo sẽ theo hướng thị trường lao động, tăng cường chất lượng.
Mặc dù chưa đi vào triển khai, thông tin Bộ trưởng GD&ĐT đưa ra được giáo viên trên cả nước tiếp nhận với tâm lý lo lắng.
Trước nhiều ý kiến phản đối, chiều 6/6, tại cuộc họp về công tác chuẩn bị đội ngũ giáo viên cho chương trình giáo dục phổ thông mới, Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ cho biết Bộ GD&ĐT sẽ đề xuất thí điểm chuyển giáo viên viên chức sang hợp đồng lao động với một số trường đại học và trung học phổ thông đủ điều kiện.
Bộ GD&ĐT chưa xem xét thí điểm đối với giáo viên mầm non, tiểu học, THCS và những nơi chưa đảm bảo các điều kiện, nhất là các vùng có điều kiện kinh tế khó khăn, vùng sâu, xa, biên giới.
* Bài viết thể hiện quan điểm của tác giả
Theo Zing
Nguyên Bộ trưởng GD&ĐT: 'Bỏ biên chế là đề xuất nguy hại và vô bổ'
GS Phạm Minh Hạc, nguyên Bộ trưởng GD&ĐT, cho rằng bỏ biên chế là đề xuất nguy hại, không làm phát triển và nâng cao chất lượng giáo dục.
Thông tin Bộ trưởng GD&ĐT Phùng Xuân Nhạ đưa ra tại buổi tiếp xúc cử tri tại Bình Định sẽ thí điểm bỏ biên chế trong ngành giáo dục được xã hội quan tâm.
#Giáo viên lo lắng là có cơ sở
- Quan điểm của ông như thế nào về việc Bộ trưởng GD&ĐT Phùng Xuân Nhạ nói sẽ chuyển giáo viên từ biên chế sang hợp đồng?
- Tôi rất ngạc nhiên khi nghe đến việc sẽ thí điểm xóa biến chế giáo viên ở trường phổ thông. Tôi không tán thành và cho rằng đó là đề xuất vô bổ, nặng hơn là nguy hại. Đề xuất này không làm phát triển, nâng cao phong trào, chất lượng giáo dục, mà có thể làm nát hệ thống giáo dục.
Có thể thấy phần lớn giáo viên trên toàn quốc đang kêu cứu và lo lắng khi nghe Bộ trưởng GD&ĐT phát biểu ý kiến này. Họ không biết cuộc sống sẽ thế nào? Giáo viên sống bằng đồng lương ổn định, bỏ biên chế nghĩa là lương sẽ không có hàng tháng. Vì vậy, việc băn khoăn của họ rất chính đáng.
GS Phạm Minh Hạc cho rằng bỏ biên chế trong giáo dục là nguy hại và vô bổ. Đồ họa: Phượng Nguyễn.
- Theo Bộ trưởng GD&ĐT, xóa biên chế chuyển sang chế độ hợp đồng đối với giáo viên là cần thiết để từng bước cải thiện thu nhập, nâng cao chất lượng đội ngũ gắn liền quá trình đổi mới, nâng cao chất lượng giáo dục. Ông có đồng tình với quan điểm này?
- Bộ trưởng GD&ĐT nói xóa biên chế để tăng lương, tôi cho rằng lương là cần thiết, nhưng giáo viên không phải chỉ vì đồng lương mà dạy học. Khác với lao động khác, nghề giáo có đặc thù riêng là "trồng người". Vì vậy, không thể để tư tưởng thương mại hóa lọt vào hệ thống trường học.
Bộ trưởng nói thay hợp đồng để tăng năng lực cạnh tranh chuyên môn, tôi thấy hơi lạ. Tôi không bao giờ có khái niệm này khi nói về môi trường giáo dục. Mong muốn đảm bảo, nâng cao chất lượng dạy học trong các trường đều rất chính đáng, nhưng không vì thế mà bỏ biên chế, giáo viên.
Có thể, đề xuất bỏ biên chế của Bộ trưởng GD&ĐT sẽ đáp ứng cho việc phát triển ở một bộ phận nhỏ giáo viên, nhưng đa số thầy cô trong cả nước sẽ ra sao?
Phần lớn các quốc gia có nền giáo dục lâu năm như Mỹ, Đức đều không bao giờ có chuyện trường công lập bỏ biên chế giáo viên. Các nước chỉ tự chủ đại học chứ không có nguyên tắc tự chủ phổ thông. Giáo viên phổ thông đều thuộc biên chế và hưởng lương của Nhà nước.
Vấn đề tăng chất lượng giáo viên cần có sự quan tâm của Bộ GD&ĐT và toàn xã hội với nhiều cách thức khác nhau chứ không phải việc bỏ biên chế.
#Hậu quả báo trước
- Theo giáo sư, bỏ biên chế giáo viên sẽ để lại hậu quả gì?
Tôi không tán thành và cho rằng đó là đề xuất vô bổ, nặng hơn là nguy hại. Đề xuất này không làm phát triển, nâng cao phong trào, chất lượng giáo dục, mà có thể làm nát hệ thống giáo dục.
GS Phạm Minh Hạc
- Hậu quả thất bại của việc bỏ biên chế đã được dự báo trước. Giáo viên phải thật sự yên tâm và say sưa với nghề mới có thể thực hiện tốt công việc giáo dục. Người làm nghề giáo còn không ổn định, tâm trạng bất an thì không thể hoàn thành nhiệm vụ. Khi đó, người chịu hậu quả lại là học sinh.
Nước ta đã có hơn một triệu giáo viên, trường học phủ khắp vùng cao, hải đảo, thôn xóm. Chúng ta không thể làm ngơ trước cuộc sống của họ. Tôi mong Bộ trưởng GD&ĐT quan tâm hơn để giáo viên có thể yên tâm công tác.
Nếu không có biên chế thì sẽ có hợp đồng, đã là hợp đồng đương nhiên phải có người đứng đầu ký. Như vậy, quyền ký hợp đồng và sa thải người lao động nằm trong tay hiệu trưởng.
Cô giáo vùng cao gian nan đến trường. Đồ họa: Phượng Nguyễn.
Sinh thời, Thủ tướng Phạm Văn Đồng từng nói: "Nghề dạy học là cao quý nhất trong những nghề cao quý". Ngành giáo dục cần thấm nhuần tư tưởng này trong chỉ đạo, quản lý. Nếu hiệu trưởng điều hành, ký hợp đồng rồi sa thải nhân viên, thầy giáo chỉ là người đi làm thuê, hết tất cả sứ mệnh cao cả. Tôi cho rằng lo lắng trường học biến thành doanh nghiệp của giáo viên là rất có cơ sở.
Trong khi đó, giáo dục không bao giờ được thương mại hóa, nhà trường không bao giờ được là doanh nghiệp. Ngay những nước tư bản châu Âu cũng không thương mại hóa trong nhà trường.
- Giáo sư muốn chia sẻ gì với giáo viên?
- Các thầy cô giáo không nên quá lo lắng về điều này, bởi đây mới chỉ là đề xuất của Bộ trưởng GD&ĐT Phùng Xuân Nhạ.
Vấn đề này rất lớn, liên quan nhiều cơ quan khác như Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Nội vụ... và Thủ tướng mới có quyền quyết định.
* Thạc sĩ Trần Trung Hiếu, giáo viên trường THPT chuyên Phan Bội Châu, Nghệ An, lo lắng: Ai là người có quyền tiếp nhận, tuyển dụng giáo viên? Ai là người ký quyết định hủy bỏ hợp đồng?
Những cán bộ quản lý, giáo viên kém cỏi về mặt trình độ quản lý, chuyên môn, tệ hại về nhân cách đạo đức liệu có bị ra khỏi guồng "biên chế" không khi họ là những "con ông này, cháu bà kia"?
* TS Vũ Thu Hương, khoa Giáo dục Tiểu học, ĐH Sư phạm Hà Nội, cho rằng trong bối cảnh đổi mới giáo dục diễn ra trong điều kiện rất khó khăn, đại bộ phận giáo viên hiện nay đang phải sống trong môi trường làm việc với áp lực nặng nề, thậm chí là quá sức so với khả năng chịu đựng.
Như vậy, nếu bỏ biên chế, giáo viên trường công lập sẽ thấy áp lực không giảm, công việc bấp bênh, không "an cư" thì không "lập nghiệp". Một khi người thầy đứng lớp còn hoang mang, lo lắng bất cứ lúc nào cũng có thể bị cắt hợp đồng, họ không thể toàn tâm, toàn ý làm việc.
* Cô giáo Vân Phạm (Mù Cang Chải, Yên Bái) bày tỏ: "Nhà nước đang có nhiều chế độ thu hút mà vẫn chưa nhiều giáo viên giỏi đến với vùng cao. Vậy, giáo dục vùng cao sẽ đi về đâu nếu bỏ biên chế?".
Theo Zing
Bỏ biên chế giáo viên: Không 'rung' đến mức phải hoang mang, lo sợ PGS Trần Hữu Nghị - hiệu trưởng Đại học dân lập Hải Phòng - cho hay: "Bỏ biên chế giáo viên không chỉ là ý tưởng tốt mà còn là cuộc cách mạng trong suy nghĩ". PGS phân tích: Thực tế, xưa nay đại bộ phận giáo viên sau khi vào biên chế rồi thường "yên vị" và cứ thế và an tâm...