‘Biệt thự đắp chiếu, trường mầm non thì thiếu’
Các chuyên gia giáo dục cho rằng, Việt Nam đang có những căn biệt thự, nhà ở đắp chiếu, trong khi nhiều nơi đang thiếu trường mầm non cho trẻ, thiếu các tòa nhà đào tạo tài năng và nguồn nhân lực…
Sáng 18/12, các đại biểu tham dự hội thảo về “ xã hội hóa giáo dục” khẳng định, cần phải để cho toàn xã hội làm giáo dục, tất cả cho giáo dục và giáo dục cho mọi người. Xã hội hóa giáo dục bao hàm cả xã hội hóa trách nhiệm, nghĩa vụ và quyền lợi của mọi người đối với lĩnh vực trồng người.
Đại biểu Thái Xuân Đào cho rằng, cộng đồng phải coi việc nâng cao dân trí là trách nhiệm của địa phương chứ không phải của riêng ngành giáo dục. Cần phải xã hội hóa để tạo cơ hội cho mọi lứa tuổi, mọi trình độ được học thường xuyên, suốt đời, khuyến khích và tạo điều kiện để cả xã hội tham gia phát triển giáo dục.
Để làm được điều này, PGS Lê Hồng Sơn (Hội Khuyến học Việt Nam) đề xuất, Nhà nước cần giữ vai trò chủ đạo trong phát triển sự nghiệp giáo dục, thực hiện đa dạng hóa loại hình trường, lớp và các hình thức giáo dục. Một giải pháp hữu hiệu và quan trọng để thực hiện xã hội hóa giáo dục là tổ chức đại hội giáo dục.
“Đây là hội nghị dân chủ của cộng đồng dân cư bàn về giáo dục, tổ chức ở từng cấp chính quyền, với sự tham gia của người dân”, PGS Sơn nói và cho rằng, đại hội sẽ đánh giá tình hình phát triển giáo dục địa phương, xây dựng kế hoạch và phát triển giáo dục. Ngoài ra, đại hội cần bầu ra Hội đồng giáo dục địa phương, gồm đại diện người dân, tổ chức đoàn thể, lãnh đạo ban ngành…
Cả xã hội cần quan tâm đến giáo dục bởi đó là nghĩa vụ, trách nhiệm và quyền lợi. Ảnh minh họa: AT.
Theo ông Sơn, đại hội giáo dục huy động được sự tham gia dân chủ và của toàn dân vào sự nghiệp giáo dục, đào tạo mang đặc thù địa phương và phát huy được sự đóng góp của nhân dân vào phát triển, xây dựng xã hội học tập. “Có thể xem đạo hội giáo dục như một hội nghị Diên Hồng của địa phương bàn về giáo dục”, PGS Sơn nói.
Còn PGS Đặng Quốc Bảo thông tin, xã hội hóa giáo dục đã huy động nguồn tài chính trong và ngoài nước để phát triển giáo dục như thành lập các quỹ học bổng, trợ giúp học sinh, sinh viên nghèo vượt khó. Xã hội hóa giáo dục làm tăng ngân sách của giáo dục ước tính 25 – 30% tổng số ngân sách Nhà nước. Nhờ xã hội hóa mà 76 – 80% số cháu nhà trẻ, 60% mẫu giáo, 0,4% tiểu học, hơn 2% THCS, 30% THPT, 21% sinh viên được học trong các trường ngoài công lập.
Video đang HOT
Theo PGS Bảo, giáo dục được cho là quốc sách hàng đầu nhưng thực tế thì chưa được như thế. Ông Lý Quang Diệu từng tâm sự với các nhà lãnh đạo Việt Nam “có thắng trong giáo dục mới thắng trong kinh tế”. Thế nhưng, Việt Nam đang có những căn biệt thự, nhà ở đắp chiếu, một nguồn vốn rất lớn đang trong tình trạng “vốn chôn” trong khi nhiều nơi đang thiếu trường mầm non cho trẻ, thiếu các tòa nhà đào tạo tài năng và nguồn nhân lực…
“Không thể coi việc tiếp tục mở thêm trường ngoài công lập, có thêm các hình thức thu từ người học, phụ huynh là việc làm bình thường của xã hội hóa giáo dục. Cách làm này chỉ phù hợp với những năm cuối thế kỷ 20 và thập niên đầu thế kỷ 21″, PGS Bảo nói.
Theo vị giáo già, trong bất cứ trường hợp nào, mở thêm một trường học là bớt đi một nhà tù, trừ các nhà trường đội lốt, trá hình cho âm mưu trục lợi bất chính. Vì vậy, cần lập quỹ hỗ trợ phát triển trường ngoài công lập để bất cứ học sinh, sinh viên nào học trường ngoài công lập đều được thụ hưởng một khoản kinh phí nhất định từ nhà nước, bởi nhà nước có trách nhiệm cung ứng dịch vụ giáo dục cho họ. Khi nhà nước không có khả năng lo chỗ học cho học sinh hoặc họ không chọn dịch vụ cung ứng từ nhà nước thì họ vẫn phải được hưởng quyền lợi trên.
“Khi nào tạo nên sự cộng hưởng ba trạng tháng: Tổ chức nhà nước, cơ chế thị trường và sự hoạt động của các mạng lưới đoàn thể xã hội phục vụ cho mục tiêu xã hội hóa giáo dục, lúc đó xã hội hóa giáo dục sẽ phát triển bền vững chứ không ăn đong như hiện nay”, PGS Bảo nhận xét.
Hoàng Thùy
Theo VNE
Tham nhũng giáo dục núp vỏ xã hội hóa
Từ tiền tưới cây, thuê bảo vệ, quét rác, xây bể bơi, mua điều hoà, đến... cái chổi quét lớp, cũng yêu cầu phụ huynh "xã hội hóa"!
Tại hội thảo về xã hội hoá giáo dục ngày 18/12, nhiều chuyên gia giáo dục cho rằng hình thức này đã xuất hiện nhiều biến tướng.
Cố tình hiểu nhầm xã hội hóa
Theo TS.Nguyễn Tùng Lâm - Chủ tịch hội Tâm lý giáo dục Hà Nội, xã hội hoá là sự chuyển đổi từ chỗ chỉ dựa vào Nhà nước bao cấp hoàn toàn sang việc huy động nguồn lực trong dân để "cởi trói" cho giáo dục.
Tuy nhiên, trong quá trình huy động đóng góp tiền của dân đã dẫn đến nhiều hệ luỵ tiêu cực, mà những quốc gia tham gia viện trợ cho giáo dục Việt Nam, thời gian qua đã gọi chỉ danh là "tham nhũng trong giáo dục".
Ông Lâm dẫn chứng bằng số liệu khảo sát gần đây của Công ty Tư vấn Quản lý và chuyến đổi tổ chức thực hiện ở 3 lĩnh vực giáo dục có thể xã hội hoá bao gồm: tuyển sinh đầu cấp, các khoản thu phí và dạy thêm học thêm.
Theo đó, có khoảng 20% số học sinh hiện đang học trái tuyến. Tỷ lệ này cao nhất tại các thành phố như: Hà Nội, Đà Nẵng, TP. Hồ Chí Minh. Lý do phụ huynh "quyết tâm" cho con học trái tuyến là: chọn trường công, chất lượng đào tạo tốt, gần nhà và chi phí phù hợp...
Trong đó, hầu hết nhà trường, phụ huynh được khảo sát đều thừa nhận học sinh phải đóng góp nhiều khoản phí khác nhau dưới danh nghĩa "tự nguyện - xã hội hoá".
Dưới "chiêu" xã hội hóa, lãnh đạo nhà trường này đã "ép" phụ huynh đóng tiền xây bể bơi (Ảnh minh họa: Dân Việt)
Kết quả khảo sát cũng cho thấy: Việc học thêm xuất hiện ở hầu hết các trường. Trong đó, do nhà trường tổ chức chiếm 40%, do thầy cô dạy thêm riêng 49%, do cơ quan ngoài tổ chức 36%. Mức tiền chi cho việc học thêm hàng tháng trung bình là 470.000 đồng/ học sinh/ tháng.
GS.TS Phạm Tất Dong, Phó chủ tịch Hội Khuyến học Việt Nam cũng nhận định: "Nhiều người đang cố tình hiểu nhầm bản chất của xã hội hoá giáo dục. Theo họ, xã hội hoá giáo dục chỉ là: phát triển hệ thống giáo dục ngoài công lập có thể tự chủ tài chính và dân phải góp các khoản tiền để đầu tư xây dựng cơ sở vật chất".
Chính việc hiểu sai bản chất dẫn đến xã hội hoá bị lợi dụng: "Nhiều nơi kêu gọi phụ huynh "xã hội hoá" từ tiền tưới cây, thuê bảo vệ, quét rác, xây bể bơi, mua điều hoà, đến... cái chổi quét lớp. Nguyên tắc tự nguyện bị lấp liếm dưới vỏ bọc Hội phụ huynh, như thế là trái luật. Xã hội hoá không chỉ là thu tiền", GS Dong nói.
Chi cho giáo dục chiếm hơn 30% thu nhập
Nhiều ý kiến cho rằng, mặt trái của xã hội hoá giáo dục còn khiến người nghèo đang khó tiếp cận hơn với các dịch vụ phúc lợi trong lĩnh vực này.
Nghiên cứu của TS. Dương Việt Anh, Trung tâm Hội nhập và Phát triển về "sự tiếp cận các dịch vụ giáo dục của người nghèo ở nông thôn trong bối cảnh xã hội hoá" cho thấy: Gần 95% học sinh đang theo học tại các trường dân lập ở nông thôn là con em các hộ nông dân và phần lớn là các gia đình có hoàn cảnh khó khăn.
Người nghèo đang ngày càng khó tiếp cận với dịch vụ giáo dục chất lượng cao (Ảnh minh họa)
Theo đó, người nghèo đang chịu rào cản lớn hơn về học phí và phụ phí nếu so với 5 năm trước. Cụ thể, khi xã hội hoá giáo dục, các khoản phụ phí và học phí ngày càng tăng khiến khoản chi cho giáo dục của mỗi gia đình phải chiếm hơn 30% thu nhập, điều này hạn chế các hộ nghèo tiếp cận với các dịch vụ giáo dục chất lượng cao.
PGS.TS Đặng Quốc Bảo, nguyên Hiệu trưởng Học viện Quản lý giáo dục đề xuất cần xây dựng một cơ chế bảo đảm cho học sinh nghèo có thể tiếp cận với dịch vụ giáo dục tốt nhất ở mọi hoàn cảnh. Làm thế nào để ngay cả khi học ở trường dân lập hay công lập học sinh cũng có thể được hưởng các chính sách phúc lợi giáo dục của Nhà nước.
Từ đây, ông Bảo đưa ra giải pháp xây dựng quỹ "phát triển giáo dục". "Nên ban hành các sắc thuế đặc biệt đánh vào các loại hàng xa xỉ như thuốc lá, rượu, các cửa hàng sang trọng, dịch vụ cao cấp... Tiền thuế này sẽ được chuyển về quỹ "phát triển giáo dục" nhằm đầu tư mạnh hơn và có chiều sâu hơn cho hệ thống giáo dục bền vững", ông Bảo nói.
Tuyết Mai (Khampha.vn)
Tìm lời giải cho giáo dục phổ thông Đề án đổi mới chương trình, sách giáo khoa phổ thông sau năm 2015 vừa được đưa ra đã gặp không ít lo ngại về tính khả thi từ các chuyên gia giáo dục Một cuộc hội thảo quốc tế về xây dựng và phát triển chương trình giáo dục phổ thông đã được Bộ GD-ĐT, Bộ Giáo dục và Trẻ em Đan...