Bị tuyên 18 năm tù tội nhận hối lộ, cựu Bộ trưởng Nguyễn Thanh Long kháng cáo
Bị tòa sơ thẩm tuyên phạt 18 năm tù về tội nhận hối lộ, cựu Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt.
Sáng nay 15.5, TAND cấp cao tại Hà Nội mở phiên tòa xét xử phúc thẩm vụ “đại án” kit test Việt Á, xét đơn kháng cáo của cựu Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long cùng một số bị cáo khác.
Dẫn giải cựu Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long đến tòa sáng 15.5. Ảnh PHÚC BÌNH
Khoảng 8 giờ 30, các bị cáo được lực lượng cảnh sát hoàn thành việc dẫn giải đến tòa. Cựu Bộ trưởng Nguyễn Thanh Long mặc áo sơ mi màu xanh nhạt, với mái tóc bạc. Sau khi xuống khỏi xe chuyên dụng, ông Long được dẫn qua cửa an ninh rồi lên hội trường xét xử.
Hồi tháng 1, TAND TP.Hà Nội xét xử sơ thẩm, phạt tù 37 bị cáo trong vụ án nêu trên. Trong số này có 3 cựu Ủy viên T.Ư, gồm cựu Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long, cựu Bộ trưởng Bộ KH-CN Chu Ngọc Anh và cựu Bí thư Tỉnh ủy Hải Dương Phạm Xuân Thăng.
‘Đại án’ Việt Á: Xét xử phúc thẩm cựu Bộ trưởng Y tế Nguyễn Thanh Long
Sau phiên tòa sơ thẩm, hàng chục bị cáo và người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan có đơn kháng cáo. Cựu Bộ trưởng Nguyễn Thanh Long và Tổng giám đốc Công ty CP công nghệ Việt Á (gọi tắt là Công ty Việt Á) Phan Quốc Việt, cùng kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt.
Bị cáo Phan Quốc Việt, Tổng giám đốc Công ty Việt Á. Ảnh PHÚC BÌNH
Nhóm bị cáo khác cũng kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt. Riêng bị cáo Vũ Đình Hiệp, Phó tổng giám đốc Công ty Việt Á, đề nghị xem xét toàn bộ bản án sơ thẩm, xác định lại tội danh với mình.
Ngoài các bị cáo, bà Hồ Thị Thanh Thủy (vợ bị cáo Phan Quốc Việt) kháng cáo đề nghị hủy kê biên 2 sổ tiết kiệm trị giá 20 tỉ đồng đứng tên con chung của họ. Mẹ đẻ bị cáo Việt kháng cáo xin hủy bỏ kê biên 52 sổ hoặc thẻ tiết kiệm đứng tên mình với tổng số 412 tỉ đồng.
Phía Công ty Việt Á cũng có kháng cáo, đề nghị không tịch thu sung công số tiề.n được cho là “hưởng lợi bất chính” từ việc bán kit test Covid-19 cho các tổ chức. Đồng thời, doanh nghiệp này đề nghị tòa án yêu cầu các đơn vị đã mua test phải thanh toán đủ tiề.n còn nợ.
Bị cáo Vũ Đình Hiệp, Phó tổng giám đốc Công ty Việt Á. Ảnh TUYẾN PHAN
Theo bản án sơ thẩm, bị cáo Phan Quốc Việt là người duy nhất bị tuyên mức án trong khung truy tố, với tổng hình phạt 29 năm tù về 2 tội vi phạm đấu thầu và đưa hối lộ.
37 bị cáo còn lại, gồm 36 người nhận mức án dưới khung, 1 người được miễn trách nhiệm hình sự. 6 cựu quan chức bị truy tố tội nhận hối lộ, với khung hình phạt 20 năm tù, chung thân hoặc t.ử hìn.h, nhưng cả 6 người đều được hưởng mức án dưới khung.
Trong đó, tòa tuyên các bị cáo Nguyễn Thanh Long (nhận 2,25 triệu USD) 18 năm tù; Phạm Duy Tuyến (nhận 27 tỉ đồng) 13 năm tù; Trịnh Thanh Hùng (nhận 350.000 USD) 14 năm tù; Nguyễn Minh Tuấn, cựu vụ trưởng thuộc Bộ Y tế (nhận 300.000 USD) 8 năm tù; Nguyễn Huỳnh, cựu thư ký của bị cáo Nguyễn Thanh Long (nhận 4 tỉ đồng) 9 năm tù; Nguyễn Nam Liên 7 năm tù.
Bị cáo Phạm Duy Tuyến, cựu Giám đốc CDC Hải Dương. Ảnh TUYẾN PHAN
Cáo buộc xác định, sau khi chiếm dụng kết quả nghiên cứu đề tài kit test vốn thuộc sở hữu nhà nước, Công ty Việt Á sản xuất hơn 8,7 triệu kit test, nâng khống giá rồi bán cho các cơ sở y tế trên khắp cả nước, qua đó thu lợi bất chính hơn 1.235 tỉ đồng.
Tính riêng tại 19 tỉnh, thành mà vụ án này xét xử, số tiề.n thiệt hại tại các cơ sở y tế sử dụng ngân sách để mua kit test là hơn 402 tỉ đồng. Để thuận lợi trong việc cấp phép và phân phối kit test, bị cáo Phan Quốc Việt, chi tới hơn 106 tỉ đồng hối lộ quan chức các bộ, ngành, địa phương…
Hội đồng xét xử sơ thẩm đán.h giá: hành vi của các bị cáo đã xâm phạm uy tín của cơ quan, tổ chức; gây bức xúc xã hội, mất niềm tin trong nhân dân; gây thiệt hại nghiêm trọng cho ngân sách; thể hiện sự băng hoại giá trị đạo đức trong một bộ phận cán bộ, công chức. Việc đưa các bị cáo ra xét xử và có bản án nghiêm khắc là cần thiết, nhằm trừng trị những cá nhân đi ngược lại với lợi ích chung của nhân dân.
Dẫn giải các bị cáo đến tòa. Ảnh TUYẾN PHAN
Bị cáo Trịnh Thanh Hùng, cựu vụ phó thuộc Bộ KH-CN. Ảnh TUYẾN PHAN
Dẫn giải cựu Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long lên phòng xử. Ảnh TUYẾN PHAN
Các bị cáo tại phần thủ tục sáng 15.5. Ảnh PHÚC BÌNH
Nhật ký xét xử Việt Á: Phan Quốc Việt và câu chuyện "cảm ơn, hoa hồng"
"Có được nguồn lợi nhuận, bị cáo nghĩ đơn giản là chia sẻ bởi vì họ đã có những đóng góp", Phan Quốc Việt khai và cho biết muốn chia sẻ lợi ích trên "tinh thần là người Á Đông".
Sau 3 ngày xét xử, phiên tòa đại án Việt Á kết thúc phần xét hỏi, chuyển sang phần tranh luận với những cáo buộc của VKS và phần bào chữa của bị cáo cùng các luật sư.
Những ngày xét xử vừa qua, HĐXX đã làm rõ được nhiều tình tiết, thủ đoạn của Phan Quốc Việt (Chủ tịch kiêm Tổng Giám đốc Công ty Việt Á) cùng thuộc cấp đã sử dụng để kit test của doanh nghiệp này "bao sân" tại nhiều tỉnh/TP trên cả nước.
Những bước đi đầu tiên
Tại tòa, Phan Quốc Việt khai cuối tháng 1, đầu tháng 2/2020, bị cáo Trịnh Thanh Hùng (cựu Phó Vụ trưởng Vụ Khoa học Công nghệ các ngành kinh tế kỹ thuật, Bộ KH&CN) gọi điện cho Việt gợi ý tham gia cùng Học viện Quân y vào đề tài nghiên cứu sản xuất kit test Covid-19.
Khi đó, ông Hùng lý giải việc tham gia đề tài là để chống dịch, cần Việt Á tham gia bởi công ty này đủ điều kiện của Bộ Y tế nên Việt đồng ý tham gia.
Đầu tháng 2/2020, Việt chỉ đạo cấp dưới ra Hà Nội họp về đề tài nghiên cứu sản xuất kit test Covid-19 do ông Phạm Công Tạc (cựu Thứ Trưởng Bộ KH&CN) chủ trì.
Bị cáo Phan Quốc Việt (Ảnh: Nam Phương).
Sau cuộc họp này, Việt Á tham gia vào việc nghiên cứu, sản xuất 20.000 kit test Covid-19 trong vòng một tháng.
Đến trung tuần tháng 2/2020, Việt Á đã nghiên cứu ra kit test. Sau đó, Phan Quốc Việt cùng cấp dưới mang sản phẩm ra Hà Nội đến Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương để kiểm nghiệm.
Cùng thời điểm này, Học viện Quân y cũng nghiên cứu kit test nhưng sản phẩm không tối ưu bằng Việt Á.
Sau khi kiểm nghiệm tại Viện vệ sinh Dịch tễ Trung ương kit test của Việt Á kết quả "đạt".
Việt khai, do dịch bệnh Covid-19 thời điểm đấy hoàn toàn mới trên thế giới nên Bộ Y tế yêu cầu Việt Á thực hiện nghiệm thu đề tài giai đoạn 1. Sau đó, Bộ KH&CN kết hợp cùng Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương nghiệm thu đề tài giai đoạn 1, kết quả "đạt".
Đến 4/3/2020, Việt Á được cấp phép lưu hành tạm thời kit test Covid-19 và tới 4/12/2020 mới được lưu hành chính thức.
"Bôi trơn" cho... kit test
Tại tòa, Tổng Giám đốc Công ty Việt Á thừa nhận, quá trình được cấp phép lưu hành chính thức kit test gặp một số khó khăn.
Bị cáo đã nhờ ông Nguyễn Huỳnh (cựu Phó phòng Quản lý giá thuốc, Cục Quản lý Dược Bộ Y tế, cựu trợ lý ông Nguyễn Thanh Long) tác động với một số bên. Bên cạnh đó, bản thân ông Trịnh Thanh Hùng cũng có những "nhờ vả" để kit test Việt Á sớm được cấp phép lưu hành.
Phan Quốc Việt khai, dựa vào từng vị trí làm việc và lợi nhuận người đó đem lại cho Công ty Việt Á, những đóng góp cho việc chống dịch, mà bị cáo sẽ có những mức "quà cảm ơn" cho từng người.
Bị cáo Nguyễn Thanh Long (Ảnh: Nam Phương).
"Có được nguồn lợi nhuận, bị cáo nghĩ đơn giản là chia sẻ bởi vì họ đã có những đóng góp", Việt khai và cho biết muốn chia sẻ lợi ích trên "tinh thần là người Á Đông".
Theo kết luận điều tra, Phan Quốc Việt đã chi tiề.n "cảm ơn" cho: Nguyễn Văn Trịnh (cựu cán bộ Văn phòng Chính phủ) 200.000 USD; Chu Ngọc Anh (cựu Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ) 200.000 USD; Phạm Công Tạc (cựu Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ) 50.000 USD.
Ngoài ra, cơ quan điều tra xác định Việt còn đưa hối lộ cho các ông: Nguyễn Thanh Long (cựu Bộ trưởng Y tế) 2,25 triệu USD; Nguyễn Huỳnh (cựu Thư ký của ông Long) 4 tỷ đồng;
Nguyễn Minh Tuấn (cựu Vụ trưởng Vụ Trang thiết bị và Công trình y tế Bộ Y tế) 300.000 USD; Trịnh Thanh Hùng (cựu Vụ phó Vụ KH&CN) 350.000 USD; Nguyễn Nam Liên (cựu Vụ trưởng Vụ Kế hoạch Tài chính, Bộ Y tế) 100.000 USD.
Việt cho biết, trong quá trình điều tra đã chủ động khai báo để làm rõ hành vi phạm tội của bản thân cũng như các bị cáo khác. Ngoài ra, Việt còn cung cấp cho cơ quan điều tra danh tính những người nhận tiề.n "cảm ơn".
Trong khi đó, bị cáo Trịnh Thanh Hùng khẳng định, việc đưa Công ty Việt Á vào tham gia nghiên cứu đề tài chỉ là tạo ra sản phẩm, không sản xuất thương mại.
Chia "hoa hồng"
Trước bục khai báo, bị cáo Phan Quốc Việt, Tổng Giám đốc Công ty Việt Á cho biết, thời điểm diễn ra dịch Covid-19, bị cáo dành nhiều thời gian để chống dịch nên việc công ty giao cho các nhân viên phục trách theo từng vùng, miền, bộ phận.
Cựu Giám đốc CDC Hải Dương Phạm Duy Tuyến (Ảnh: Như Ý).
Đối với các sản phẩm của Công ty Việt Á, sau khi được bán ra và thanh toán hợp đồng, công ty sẽ chiết khấu lại từ 5-20%.
Về tiêu chí trích phần trăm hoa hồng cho các đơn vị mua hàng, cựu lãnh đạo CDC các tỉnh..., Việt khai dựa vào đóng góp cho chống dịch như thế nào, trị giá hợp đồng, chủng loại hàng hóa.
Khi chiết khấu hoa hồng cho các đơn vị mua hàng, Công ty Việt Á chuyển tiề.n với nội dung "nhờ thanh toán tiề.n mua hàng" để tránh nhạy cảm.
Lời ngụy biện của các bị cáo
Trong những ngày xét xử, các bị cáo bị cáo buộc nhận tiề.n "cảm ơn", tiề.n hối lộ đều thừa nhận cáo buộc của cơ quan tố tụng. Tuy nhiên, các bị cáo đều có chung lý lẽ rằng thời điểm nhận tiề.n, họ không nghĩ đó là vi phạm pháp luật hoặc "không biết bên trong có tiền".
Cựu Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long khai việc nhận tiề.n diễn ra sau 10 tháng kit test của Việt Á được cấp phép lưu hành chính thức. Khi đưa tiề.n, Huỳnh (cựu Thư ký ông Long) nói Việt Á làm ăn được nên tự "cảm ơn".
Ông Long khẳng định việc nhận tiề.n diễn ra nhiều lần nhưng do Việt chủ động chứ ông không "gợi ý".
Đối với cựu Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Chu Ngọc Anh, ông này trình bày không hề biết trong "túi quà cảm ơn" Việt đưa tại văn phòng ông có chứa 200.000 USD. Mãi sau này khi phát hiện có tiề.n trong túi, bị cáo đã cất tiề.n và.o vali, bảo nhân viên đưa về nhà để khi nào có dịp sẽ trả lại Phan Quốc Việt.
Cựu Bộ trưởng Chu Ngọc Anh (Ảnh: Nam Phương).
"Bị cáo nghĩ việc nhận tiề.n là sai nên muốn trả lại", ông Ngọc Anh nói và cho biết 200.000 USD trong túi được bị cáo cất vào vali, đem đến UBND TP Hà Nội.
Tuy nhiên, vì phòng làm việc tại ủy ban chưa sửa xong, ông Ngọc Anh mang về nhà, để ở gara ô tô và dự định sẽ đem trả trong chuyến công tác tới.
"21 tháng ở Hà Nội, bị cáo không có chuyến công tác nào nên quên mất, đây là điều đa.u xó.t nhất", cựu Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ phân trần lý do không trả lại tiề.n cho Việt.
Bị cáo buộc 3 lần nhận tiề.n của Việt Á với tổng số tiề.n 27 tỷ đồng, cựu Giám đốc CDC Hải Dương Phạm Duy Tuyến khai rằng: "Lúc đầu bị cáo nhận thấy việc chia sẻ lợi nhuận như vậy là không sai nhưng khi bị bắt, bị cáo mới biết đây là vi phạm pháp luật".
Phong tỏa hàng trăm tỷ đồng của Phan Quốc Việt
Tại tòa, HĐXX cho biết Phan Quốc Việt có 3 tài khoản ngân hàng, 55 sổ tiết kiệm bị phong tỏa với tổng số tiề.n hơn 320 tỷ đồng. Ngoài ra, cơ quan chức năng cũng phong tỏa 52 sổ tiết kiệm của mẹ bị cáo Việt và 2 sổ tiết kiệm của con bị cáo này (2 sổ này trị giá 20 tỷ đồng).
Tại tòa, Việt lý giải một phần tiề.n trong các sổ tiết kiệm của mẹ là do bị cáo trả nợ. Trong khi làm ăn, Việt đã mượn tiề.n của mẹ để phát triển công ty.
Toàn cảnh phiên tòa (Ảnh: Nam Phương).
Đối với số tiề.n trong 2 sổ tiết kiệm của con, Phan Quốc Việt thừa nhận đây là tiề.n của mình. Số tiề.n này Việt có được từ nhiều hoạt động khác nhau.
Tại bục khai báo, Việt cho biết sẽ khắc phục toàn bộ số tiề.n gây thiệt hại cho ngân sách Nhà nước là hơn 400 tỷ đồng. Tổng Giám đốc Việt Á nói bản thân sẽ khắc phục bằng tất cả những tài sản mà mình đứng tên.
Trong khi đó, đại diện Công ty Việt Á cho biết, nhiều đơn vị đang còn nợ công ty này hơn 700 tỷ đồng nên đề nghị HĐXX xem xét, yêu cầu các đơn vị trả nợ cho Việt Á.
Hôm nay (8/1), Tòa tiếp tục bước vào ngày xét xử thứ 4.
Cựu Bộ trưởng Y tế Nguyễn Thanh Long hầu tòa vụ Việt Á với mái tóc bạc trắng Cựu Bộ trưởng KH-CN Chu Ngọc Anh, cựu Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long, cựu Bí thư Tỉnh ủy Hải Dương Phạm Xuân Thăng cùng các bị cáo được dẫn giải đến tòa trong vụ án kit test Việt Á. Sáng nay 3.1, TAND TP.Hà Nội mở phiên tòa xét xử vụ án liên quan đến Công ty CP công nghệ...