Bí quyết để không bị ‘tào tháo đuổi’ trong những ngày Tết

Thời tiết mưa phùn ẩm ướt là điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn phát triển nên nhiều thực phẩm rất dễ mốc, gây ngộ độc cho người sử dụng nếu chỉ cần sơ suất nhỏ.

Ngộ độc thực phẩm ngày Tết, nỗi ám ảnh của nhiều bà nội trợ.

Theo Cục trưởng Cục ATTP (Bộ Y tế) Nguyễn Thanh Phong, vào dịp cuối năm, khi nhu cầu tiêu thụ thực phẩm tăng cao cũng là lúc gia tăng nguy cơ xảy ra các vụ ngộ độc thực phẩm.

Đặc biệt, trong dịp Tết, các thực phẩm có sức tiêu thụ tăng gấp 10 lần ngày bình thường như bánh kẹo, rượu bia, nước giải khát… có thể bị làm giả, làm nhái rất nhiều, ảnh hưởng tới sức khỏe của người tiêu dùng.

Cùng với đó, thời tiết mưa phùn ẩm ướt là điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn phát triển nên nhiều thực phẩm rất dễ mốc, gây ngộ độc cho người sử dụng. Do đó, chỉ cần sơ suất trong chế biến và bảo quản thực phẩm là có thể dẫn đến ngộ độc.

Trong số này, một số thực phẩm có nguy cơ cao gây ra ngộ độc trong những ngày lễ, Tết như ăn gỏi hay thịt chưa chín kỹ. Bánh, mứt, nước ngọt và thực phẩm giá rẻ không rõ nơi sản xuất, thực phẩm có mầu (hóa chất) và mùi lạ, không rõ hạn dùng. Các loại hải sản khô lâu ngày bị nấm mốc, các loại cá và hải sản không tươi sống hay chưa chín kỹ. Hay người dân ăn phải các loại rau sống không được rửa sạch. Sữa và các sản phẩm từ sữa chưa qua diệt khuẩn, các thức uống tự pha chế không bảo đảm vệ sinh.

Trong khi đó, theo TS Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc Trung tâm Chống độc (BV Bạch Mai) có ba nguyên nhân chính gây ngộ độc thực phẩm hay gặp: Đó là thực phẩm bị nhiễm các vi sinh vật gây bệnh như vi khuẩn, vi-rút, ký sinh trùng và các độc tố của chúng; thực phẩm có chứa nhiều chất phụ gia như hóa chất bảo quản, hóa chất tạo mầu, tạo mùi, tạo vị, hóa chất chống sâu mọt… vượt ngưỡng quy định; thực phẩm tự nó có chứa độc chất (cá nóc, gan cóc, trứng cóc, vỏ sắn, nấm độc…) hoặc thực phẩm bị nhiễm độc các hóa chất do ô nhiễm môi trường như thức ăn và nước uống bị nhiễm chất độc như kim loại (asen, kẽm, chì…).

Vì tác nhân gây độc là đa dạng nên triệu chứng của ngộ độc thực phẩm cũng khá đa dạng. Tùy vào loại nguyên nhân gây độc mà triệu chứng ngộ độc có thể xuất hiện sớm sau vài giờ hoặc muộn trong một vài ngày.

Hầu hết các triệu chứng thường bắt đầu từ đường tiêu hóa. Các biểu hiện thường gặp của ngộ độc thực phẩm là buồn nôn, nôn, tiêu chảy, đau bụng quằn quại, nhức đầu, có thể sốt hoặc không…, xảy ra vài phút, vài giờ, thậm chí một ngày sau khi ăn. Trường hợp nặng người bệnh có thể khó thở, da tím tái, co giật, trụy mạch, ngưng thở, hôn mê.

Các chuyên gia cho biết ai cũng có thể bị ngộ độc thực phẩm, tuy nhiên, nhóm người lớn tuổi, trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ và người mắc các bệnh mãn tính dễ bị ngộ độc thực phẩm hơn.

Do đó, việc phòng tránh ngộ độc thực phẩm là rất cần thiết. Để đảm bảo có cái Tết an vui, không bị ngộ độc thực phẩm, thầy thuốc ưu tú, Bác sỹ Chuyên khoa cấp II Nguyễn Anh Tuấn – Trưởng khoa Hồi sức tích cực – Chống độc, Bệnh viện đa khoa tỉnh Tuyên Quang khuyến cáo:

Bà nội trợ nên chọn thực phẩm có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng (nên chọn các thực phẩm có Giấy Chứng nhận vệ sinh an toàn thực phẩm Bộ y tế hoặc ban ngành liên quan).

Đối với thực phẩm tươi sống như thịt, cá… cần phân loại rồi cất trong ngăn đá (trữ trong 2-5 ngày).

Với rau, trái cây nên cất ngăn mát. Riêng củ nên để ở ngoài không khí, nơi thoáng mát, tránh môi trường ẩm ướt.

“Không để lẫn lộn thực phẩm đã nấu chín với thực phẩm tươi sống để tránh lây nhiễm chéo vi khuẩn”, BS Nguyễn Anh Tuấn nêu.

Đáng lưu ý, để đảm bảo an toàn trong khâu chế biến món ăn, BS Nguyễn Anh Tuấn nhấn mạnh người nấu bếp luôn phải rửa tay sạch sẽ trước chế biến món ăn (nên mang găng tay). Khi ăn đảm bảo ăn chín, uống sôi.

Trong trường hợp nếu không may bị ngộ độc thức ăn với các triệu chứng: đau bụng, buồn nôn, đi ngoài phân lỏng…cần đến cơ sở y tế gần nhất để được thăm khám và điều trị sớm, nếu đến muộn, người bệnh có thể bị mất nước, nhiễm trùng nhiễm độc nặng có thể dẫn đến tử vong.

Người dân tuyệt đối không sử dụng thuốc chống tiêu chảy vì thuốc có thể làm chậm việc đào thải vi khuẩn khỏi cơ thể.