“Bệnh lạ”: Hoài nghi mới về nguyên nhân
Tại Hội thảo Chẩn đoán và điều trị hội chứng viêm da dày sừng bàn tay, bàn chân do Cục Quản lý khám chữa bệnh (Bộ Y tế) tổ chức ở Đà Nẵng ngày 7/6, các chuyên gia cho rằng cần xét nghiệm dioxin khi tìm nguyên nhân gây bệnh.
Thông tin mới nhất được PGS. TS Trần Hậu Khang – giám đốc Bệnh viện Da liễu T.Ư kiêm chủ tịch hội đồng chuyên môn của Bộ Y tế – cho biết sáng 7/6, Hội Da liễu châu Á liên lạc với ông, đề nghị nếu cần hội sẽ đưa chuyên gia sang giúp đỡ tìm hiểu căn bệnh “lạ”. Tuy nhiên, do ngày 6/6 Bộ Y tế đã có cuộc làm việc với Trung tâm Kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) và Tổ chức Y tế thế giới (WHO) nên chưa cần hội tham gia.
Ông Lương Ngọc Khuê (cục trưởng Cục Quản lý khám chữa bệnh) cho rằng nguyên nhân bệnh thì có thể nay mai hoặc trường kỳ kháng chiến mới tìm ra.
Dioxin có thể có trong thuốc bảo vệ thực vật
Khẩn trương cứu người Tại phiên thảo luận của Quốc hội ngày 7/6 về tình hình kinh tế – xã hội, đại biểu Nguyễn Cao Phúc (Quảng Ngãi) rất bức xúc khi phác đồ điều trị cũng như các khuyến nghị của Bộ Y tế đã được địa phương kịp thời thực thi nhưng vẫn không hiệu quả, người bệnh vẫn cứ c.hết. “Tôi xin kiến nghị với Chính phủ chỉ đạo Bộ Y tế cần sử dụng tất cả các nguồn lực và tất cả tổ chức có thể, khẩn trương mời Tổ chức Y tế thế giới vào nghiên cứu nhằm sớm tìm ra giải pháp hữu hiệu để cứu người” – ông Phúc gay gắt. Lê Kiên
Các chuyên gia dự hội thảo đều nhận định nguồn gốc bệnh “lạ” là do nhiễm độc. Đồng thời các chuyên gia đề nghị phải đưa dioxin vào “tầm ngắm”. Theo PGS Khang, trong tất cả các xét nghiệm có một cái chưa làm đó là dioxin, và việc nhiễm độc dioxin có thể liên quan đến việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật trong nông nghiệp.
TS Phạm Duệ – giám đốc Trung tâm chống độc (Bệnh viện Bạch Mai) – thẳng thắn đề nghị phải đưa dioxin vào yếu tố nghi ngờ bởi lâu nay nguyên nhân từ dioxin bị xem nhẹ. Ông cũng thống nhất cao với kết luận nguồn gốc bệnh là từ nhiễm độc mãn tính dẫn tới hội chứng tổn thương gan và dày sừng da bàn tay, bàn chân.
“Tôi nghi ngờ dioxin có liên quan đến bệnh nhưng kinh phí xét nghiệm quá lớn nên chưa thể thực hiện. Lâu nay chúng ta nghĩ dioxin là do chiến tranh để lại nhưng không hẳn vậy, nó còn có trong thuốc bảo vệ thực vật” – TS Duệ cho hay.
Video đang HOT
Đồng quan điểm, bác sĩ Hoàng Văn Minh – Bệnh viện ĐH Y dược TP.HCM – cũng cho rằng phải tập trung vào việc xác định nhiễm độc do chất gì và không thể loại bỏ dioxin.
Cục Quản lý khám chữa bệnh cho biết về việc xét nghiệm dioxin, phía WHO và CDC đã nắm tình hình và sẽ có kế hoạch cụ thể.
Bệnh nhân mắc bệnh “lạ” điều trị tại Trung tâm Y tế huyện Ba Tơ
“Cần di dời dân thì sẽ di dời ngay”
Ông Nguyễn Xuân Mến – phó giám đốc Sở Y tế Quảng Ngãi – bức xúc cho rằng đa số trường hợp bị bệnh “lạ” mà lọc m.áu đều dẫn đến t.ử v.ong. Ông cho biết thêm lãnh đạo tỉnh Quảng Ngãi đang chờ ý kiến của Bộ Y tế. Nếu bộ nói nhiễm độc do nước thì tỉnh sẽ xây dựng nhà máy cấp nước cho dân. Cần thiết cho di dời dân ở Ba Điền thì tỉnh cũng sẽ di dời ngay.
Tại hội thảo, Bộ Y tế đã công bố kế hoạch can thiệp giảm t.ử v.ong do bệnh “lạ” ở Ba Tơ từ tháng 5 đến tháng 12. Bộ Y tế giao đầu mối triển khai kế hoạch này là 14 bệnh viện, cơ sở y tế trên toàn quốc.
Kế hoạch được triển khai theo hai giai đoạn. Giai đoạn 1 tập trung nâng cao năng lực chuyên môn cho tỉnh Quảng Ngãi và chuyển tuyến điều trị các trường hợp bệnh nặng. Các trường hợp nặng được chuyển và các tuyến cuối điều trị như Bệnh viện T.Ư Huế, Bệnh viện Chợ Rẫy, Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện Nhi Đồng 1, 2… Giai đoạn 2 sẽ triển khai điều trị tại chỗ: bệnh nhẹ thì điều trị ở Trung tâm Y tế huyện Ba Tơ, nặng thì đưa về Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Ngãi.
Trả lời thắc mắc bệnh nhân nặng khi chuyển về bệnh viện tuyến cuối điều trị còn bị t.ử v.ong, nay lại đưa về Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Ngãi liệu có cáng đáng nổi không, PGS. TS Trần Hậu Khang nói ngắn gọn: “Bộ sẽ tăng cường các chuyên gia có kinh nghiệm về giúp đỡ điều trị, đào tạo bác sĩ tại địa phương. Đồng thời tăng thêm nhân lực, cơ sở vật chất, kỹ thuật cho Quảng Ngãi”.
Hội thảo chuyên đề đầu tiên
Tính từ khi xuất hiện bệnh nhân mắc bệnh “lạ” đầu tiên (19/4/2011), đây là hội thảo chính thức thứ hai về căn bệnh này được Bộ Y tế tổ chức (hội thảo lần 1 được tổ chức tháng 4/2012 tại Quảng Ngãi, với sự tham gia của Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến và Thứ trưởng Nguyễn Thanh Long). Tuy nhiên đây là hội thảo chuyên đề về điều trị cho bệnh nhân bệnh “lạ” đầu tiên.
Theo Bộ Y tế, đã có hai chuyến khảo sát của Bệnh viện Da liễu T.Ư trong năm 2011, hai đoàn khảo sát liên viện. Đoàn 1 từ ngày 25 đến 28-4 với 35 thành viên và đoàn 2 trong tháng 5/2012 với 70 thành viên, chưa kể các chuyến công tác lẻ tẻ khác. L. Anh
Theo Đoàn Cường (T.uổi Trẻ)
Truy tìm nguồn cơn "bệnh lạ"
Từ mái hiên nhà đến chuồng trâu, chuồng bò, từ nhà vệ sinh đến gầm nhà sàn, từ mẫu m.áu đến mẫu tóc, đầu móng tay... từ rắn rết, chuột, ve, ong, muỗi... không một cái gì bị bỏ qua trong chiến dịch truy lùng mầm của bệnh "lạ".
Các chuyên viên ngành y đang ngày đêm lùng sục khắp bản làng nơi rẻo cao xa xôi để tìm ra gốc tích của căn bệnh đầy bí ẩn và c.hết chóc.
Vạch rừng tìm bệnh
Tổng hành dinh của đoàn công tác Viện Sốt rét - ký sinh trùng - côn trùng Quy Nhơn là một nhà kho cũ ọp ẹp nằm sát trụ sở chính quyền xã Ba Điền. Căn phòng chưa đến 20m2 là chốn ăn, ở, sinh hoạt, vừa là phòng thí nghiệm và cũng là nhà kho của 14 chuyên gia viện nghiên cứu này. Đã gần một năm qua, từ ngày căn bệnh "lạ" đến tai các nhà quản lý, Viện Sốt rét - ký sinh trùng - côn trùng Quy Nhơn là đơn vị đầu tiên được Bộ Y tế đưa đến đây để lấy mẫu phân tích.
Nắng như nung. Con đường đất đỏ từ trung tâm huyện Ba Tơ vào làng Rêu ngập trong bụi. Thắng gấp chiếc xe máy chở đầy bẫy chuột và lũ chuột với nhiều loài khác nhau được chuyên gia Trần Thanh Hùng thu gom từ đêm trước ở làng Hi Long mang về nghiên cứu. Kéo tay áo quẹt mồ hôi trán, ông Hùng cẩn thận bắt từng con chuột, phân loài bỏ riêng vào từng giỏ chờ phẫu thuật. "Vạch lá tìm sâu", công việc tưởng chừng đã khó khăn nhưng so với việc vạch muông thú tìm côn trùng gây bệnh là điều càng khó hơn. "Công việc tỉ mỉ đòi hỏi người nghiên cứu phải hết sức nghiêm túc và tập trung trong công việc. Chúng tôi rất nóng lòng tìm ra nguyên nhân căn bệnh nhưng đây chỉ là một trong tám công việc mà nhóm chúng tôi đảm trách. Việc thu thập dữ liệu bây giờ ngoài tìm ra căn nguyên của bệnh "lạ", đây còn là dữ liệu quý giá cho hàng trăm năm sau khi tiến hành phân tích bệnh ở vùng đất này" - chuyên gia Hùng tiết lộ.
Truy tìm côn trùng gây bệnh từ các vật dụng trong nhà người dân
Bắt chú chuột có bộ lông màu nâu ra phẫu thuật, ông Hùng giải thích đây là loài chuột hươu rất ít gặp. Trước khi phẫu thuật chúng phải dùng lược chải nhẹ từng thớ lông màu nâu và soi kính lúp tỉ mẩn để tìm những côn trùng ký sinh trên chuột. Cạnh đó một ống nghiệm chứa chất lỏng được để sẵn để ngâm các côn trùng vừa tìm thấy. Từng con bọ chét, từng con mò trắng, mò đỏ được chuyên gia Hùng soi kính lúp, dùng kẹp cẩn thận lấy ra từ lưng con chuột hươu bỏ vào dung dịch. "Chúng có thể là mầm bệnh của căn bệnh "lạ" và cũng có thể là nguồn cơn của những căn bệnh khác liên quan mà sau này chúng ta tiếp tục nghiên cứu" - ông Hùng giải thích.
Ứng phó trước tình hình bệnh "lạ" ngày một nóng tại Quảng Ngãi, chuyên gia Bùi Quốc Đạt được Viện Sốt rét - ký sinh trùng - côn trùng Quy Nhơn điều tức tốc từ Lào về Việt Nam để vào cuộc. Ngồi dưới mái hiên nhà lợp bằng tôn nóng cháy da, ông Đạt soi từng mẫu m.áu, phân tích từng vật thể li ti qua kính hiển vi rồi cẩn thận ghi chép vào nhật ký. "Việc tìm kiếm mầm bệnh không thể một sớm một chiều được vì trong hàng vạn sinh vật chưa biết yếu tố nào gây nên. Có thể còn do các nguồn khác như đất, nước, chất độc hoặc dịch tễ, thực phẩm hoặc một yếu tố khác, nhưng chúng tôi vẫn phải miệt mài..." - chuyên gia Đạt chia sẻ.
Công việc thường ngày của các chuyên gia ký sinh trùng ở làng Rêu
Bẫy côn trùng...
Sáng nay đoàn công tác của viện nghiên cứu sẽ nghiên cứu nhà ông Phạm Bèo ở làng Hi Long của xã Ba Điền. Đối diện nhà ông Bèo là nhà của hai bệnh nhân đang mắc chứng bệnh "lạ" nên xóm này được đưa vào "tầm ngắm" để nghiên cứu. Những chiếc đĩa nhạc hiệu akay, những chiếc khay inox cùng hàng loạt bao vải, bóng đèn được mang đến hiện trường.
Xắn tay áo, thạc sĩ Bùi Văn Tuấn chui xuống gầm giường nơi góc tối của căn nhà sàn đầy mạng nhện để đặt chiếc đĩa akay. Một chiếc khác đặt bên rãnh nước thải đầy bụi dại nơi nước thải sinh hoạt của nhà ông Bèo chảy ra ruộng. Thạc sĩ Tuấn tiết lộ: "Chúng tôi đang bẫy mò, bọ chét và chấy rận. Những chiếc đĩa akay cũ kỹ với những rãnh nhỏ là nơi trú ngụ ưa thích của các loài côn trùng nhỏ bé này".
Những chiếc khay inox được cho vào một ít nước rồi đem đặt dưới nền nhà của người H'Rê. Khay inox cũng là nơi các loài côn trùng có cánh tìm tới và bị mắc lại trong nước. Người mang chiếu ra giũ vào bồn inox, người mang mùng, mền, áo quần cũ của từng thành viên trong gia đình ra tìm côn trùng... Cứ thế công việc bắt đầu một cách đều đặn. Khoảng một giờ sau, từng chiếc bẫy được tháo dỡ và tìm các loài ký sinh trùng dính trên đó. Các chuyên gia soi tìm các con vật nhỏ bé và bỏ vào các bình dung dịch chứa sẵn.
Chuyên gia Trần Thanh Hùng tâm sự: "Sức ép rất lớn từ dư luận, từ ngành nên chúng tôi cố gắng tìm kiếm trong mọi hoàn cảnh. Nếu nói về độ hiểm nguy và các căn bệnh lây lan, chúng tôi là những người đầu tiên phải đối diện với nguy cơ đó. Nhưng đây là nghề chúng tôi đã chọn... Nghĩ đến hàng ngàn người dân đang đối mặt với căn bệnh quái ác này chúng tôi đứng ngồi không yên. Tin một người trong làng ra đi làm chúng tôi xốn xang lắm".
21h, làng Rêu đã chìm trong màn đêm đen kịt. Ngoài kia chỉ có tiếng côn trùng rả rích cùng tiếng chó sủa từ xa vọng về. Đó là lúc các chuyên gia trong đoàn công tác này bắt đầu vào cuộc. Trong cái chuồng bò hôi hám và ẩm thấp đầy mùi phân, mọi người bắt đầu bẫy muỗi, phù du và những động vật nhỏ có cánh khác. Chúng tôi đứng đó gần một giờ để làm mồi nhử các loài muỗi bay đến và tìm thấy ánh sáng chui vào. Sau khi túm gọn một bao với nhiều côn trùng khác nhau, chuyên gia Hùng bắt đầu công tác phân loại, đ.ánh dấu. Lật từng trang sách có ghi hẳn các loài côn trùng có dấu hiệu mang mầm bệnh thường gặp, ông Hùng chọn từng loài muỗi khác nhau và bỏ vào từng lọ phục vụ công tác nghiên cứu. Hai mươi năm lăn lộn với côn trùng, từ đỉnh Ngọc Linh cao ngất đến nước bạn Lào xa xôi, ông Hùng quen mặt từng loài côn trùng như quen mặt chữ.
Ngày đoàn công tác của Viện Sốt rét - ký sinh trùng - côn trùng Quy Nhơn làm lễ sơ kết dập dịch đợt một, đích thân PGS.TS Triệu Nguyên Trung, viện trưởng, tay cầm hai con gà, hai chai rượu Vodka Hà Nội vào làm quà cho anh em. Buổi trưa đầm ấm bên căn phòng chật chội, nóng bức, chén rượu đắng môi nhưng ai nấy chưa vui bởi phía trước vẫn là chặng đường dài hiểm nguy mà người dân làng Rêu đang đối mặt.
Theo Tấn Vũ - Đoàn Cường (T.uổi Trẻ)
Sống trong sợ hãi ở vùng bệnh “lạ” "Hết đoàn này tới đoàn khác đến lấy m.áu, cắt tóc, hớt móng tay... Bây giờ móng tay cụt rồi, đầu hói tóc rồi, m.áu cũng cạn rồi, mà bệnh thì ở đâu không biết. Ở làng này, lâu lâu lại có người c.hết, người mắc bệnh cứ tăng lên", già làng Phạm Văn Đang, ở làng Rêu, xã Ba Điền nheo mắt...
