Bất hợp lý đào tạo hướng dẫn viên

Có những bất hợp lý về việc cấp thẻ và công nhận sự chuyên nghiệp của một hướng dẫn viên (HDV) du lịch.

Cần thay đổi quy định về việc cấp thẻ đối với HDV quốc tế – Ảnh: Đào Ngọc Thạch

Học 3 tháng trở thành HDV

Theo Thông tư 89/2008 của Bộ Văn hóa – Thể thao – Du lịch, những người được cấp thẻ hành nghề HDV quốc tế cần phải có bằng tốt nghiệp ĐH chuyên ngành HDV và một trong các chứng chỉ về ngoại ngữ như: TOEFL 500, IELT 5.5 hoặc TOEIC 650 điểm trở lên. Nếu tốt nghiệp ĐH thuộc các ngành du lịch nhưng không phải chuyên ngành HDV thì phải có chứng chỉ nghiệp vụ HDV du lịch học trong vòng 1 tháng do các trường mà Tổng cục Du lịch cho phép đào tạo. Người tốt nghiệp khối kinh tế, khoa học xã hội nhân văn học 2 tháng, khối ngành khoa học tự nhiên – kinh tế kỹ thuật – công nghệ học lớp 3 tháng.

Hiện tại chưa trường ĐH nào ở VN có ngành HDV mà chỉ là các ngành như VN học, quản trị dịch vụ du lịch và lữ hành, quản lý môi trường và du lịch sinh thái… Chỉ một vài trường đào tạo chuyên ngành HDV nhưng chương trình học chủ yếu giảng dạy lý thuyết và khi ra trường bằng tốt nghiệp không ghi tên chuyên ngành.

Vì quy định này nên dẫn đến thực trạng một kỹ sư tin học hoặc cử nhân cơ khí chỉ cần học nghiệp vụ 3 tháng cộng thêm chứng chỉ tiếng Anh theo tiêu chuẩn là được cấp thẻ HDV du lịch quốc tế. Trong khi đó, một người học chuyên về nghiệp vụ HDV bậc CĐ có chứng chỉ tiếng Anh theo chuẩn, kinh nghiệm làm việc cả chục năm lại không được cấp thẻ vì thiếu bằng ĐH.

Thạc sĩ Phan Bửu Toàn – Phó hiệu trưởng Trường CĐ nghề Du lịch Sài Gòn – cho biết: “Mỗi năm trường mở 4 khóa đào tạo chuyển đổi, mỗi khóa khoảng 50 người học, trong đó có nhiều người là kỹ sư cơ khí, tin học, thủy sản… Tôi nhận thấy việc chuyển đổi trong vòng 2, 3 tháng này không thể biến một cử nhân thành HDV, đặc biệt là HDV quốc tế được. Bởi đây là một nghề đòi hỏi kỹ năng, kinh nghiệm và sự trải nghiệm trong một quãng thời gian dài”.

Được biết, sinh viên ngành HDV bậc CĐ được đi “tour” 5 lần trong vòng 3 năm học chưa kể kỳ thực tập vào năm cuối ở các doanh nghiệp lữ hành, thế nhưng nhiều người vẫn còn lúng túng, ngỡ ngàng khi giải quyết các tình huống thực tế. Trong khi đó, ngành quản trị dịch vụ du lịch và lữ hành bậc ĐH, trong 4 năm chỉ đi khoảng 2-3 “tour”. Ông Lê Văn Tuyên – phụ trách khoa Tiếng Anh Trường ĐH Kỹ thuật công nghệ TP.HCM, nơi có đào tạo ngành này – nhận định: “HDV quốc tế cần kiến thức chuyên môn và kỹ năng, trong đó có kỹ năng thuyết trình, kỹ năng giao tiếp, truyền đạt… Một sinh viên bậc CĐ được học 3 năm liên tục chuyên về HDV sẽ hơn hẳn một cử nhân mà chỉ học có 3 tháng”.

Bằng cấp hay nghiệp vụ?

Có thể nói HDV là người đầu tiên tiếp xúc trực tiếp với khách nước ngoài, giới thiệu với khách về văn hóa, lịch sử, đất nước, con người VN, do đó rất cần nghiệp vụ giỏi. Ông Nguyễn Đức Chí, Phó phòng Lữ hành Sở Văn hóa – Thể thao – Du lịch TP.HCM, chia sẻ: “Trong khi ngành du lịch VN còn nhiều sản phẩm chưa chuyên nghiệp, thì HDV sẽ là người giúp khách nước ngoài đạt độ hài lòng đến mức tối đa. Nước ta có nhiều cảnh đẹp, nhiều di sản thế giới hơn hẳn các quốc gia khác nhưng họ lại không hài lòng do nhiều nguyên nhân, trong đó một phần do HDV quốc tế của ta chưa giỏi”. Ông Chí nói thêm, HDV không cần học vị vì thế yêu cầu HDV quốc tế phải có bằng ĐH là một bất hợp lý, bởi thực tế nhiều người giỏi nghề, có kinh nghiệm thì lại không được cấp thẻ trong khi người không có kỹ năng nghiệp vụ, thiếu trải nghiệm lại dễ dàng có thẻ hành nghề. Điều này dẫn đến chất lượng nhân lực không đáp ứng được yêu cầu thực tế.

Ông Phan Bửu Toàn cho biết có nhiều người học chuyển đổi nghiệp vụ trong vòng 2-3 tháng, sau đó lấy được thẻ hành nghề, tuy nhiên không thể trụ lại được, phải xin việc khác. “Tổng cục Du lịch muốn nâng cao chất lượng HDV quốc tế bằng cách đòi hỏi bằng ĐH, nhưng quy định này lại mang tính hình thức và không có trường ĐH nào ở VN dạy chuyên ngành HDV theo hướng đầu tư dạy nghề mà chỉ dạy chung chung, trong khi HDV là một nghề cần nhiều kỹ năng” – ông Toàn nói.

Theo TNO