Báo động cận thị lứa tuổi học đường

Cận thị là tật khúc xạ hay gặp nhất ở lứa tuổi đến trường và đang có xu hướng ngày càng gia tăng. Theo thống kê của Bộ Y tế, trong 36 triệu người mắc bị cận thị trên cả nước, có khoảng 3 triệu ca là trẻ em trong độ tuổi 6 – 15; tỷ lệ cận thị ở các TP lớn lên đến hơn 40% và tại vùng ven và vùng nông thôn khoảng 10% – 15%.

Mắc bệnh do thói quen xấu

Sống chung với cặp kính dày cộm đã hơn 2 năm qua, em Nguyễn Minh Anh (8 tuổi, ngụ quận Gò Vấp, TPHCM) cho biết, em bị cận thị nặng cả 2 bên mắt, mắt trái cận 4,75 độ và mắt phải là 5 độ. “Con bị cận thị khi đi học, nhìn bảng không rõ nên mẹ đưa đi khám và được bác sĩ nói mắt con mỗi ngày phải điều tiết quá nhiều và ngồi học không đúng tư thế. Lớp con cũng có rất nhiều bạn đeo kính giống con”, Minh Anh cho hay.

Bác sĩ thăm khám mắt bệnh nhân nhỏ tuổi. Ảnh: HOÀNG HÙNG

Theo bác sĩ chuyên khoa 2 Bùi Thị Thu Hương, Bệnh viện Mắt quốc tế Hoàn Mỹ, cận thị là nguyên nhân hàng đầu gây giảm thị lực và là 1 trong 5 nguyên nhân gây mù lòa. Cận thị thường xảy ra ở đối tượng trẻ như học sinh, sinh viên. Hiện tình trạng trẻ em mắc cận thị ngày càng gia tăng do nhìn gần trong thời gian dài, thiếu ánh sáng, ngồi học sai tư thế cùng việc liên tục tiếp xúc với các thiết bị điện tử. “Trẻ từ 0 – 17 tuổi là giai đoạn độ cận tiến triển nhanh, thậm chí tại các bệnh viện chuyên khoa mắt trên địa bàn TPHCM, nhiều trường hợp mới 4 – 5 tuổi đã được chẩn đoán mắc cận thị không do bẩm sinh. Nguyên nhân trẻ tiếp xúc với các thiết bị hiện đại như máy tính, iPad, điện thoại… quá sớm”, BS Bùi Thị Thu Hương băn khoăn.

Để bảo vệ mắt, theo BS Thu Hương, mỗi người cần thực hiện chế độ “20-20-20″ theo khuyến cáo của Viện Mắt quốc gia Mỹ, tức là cứ 20 phút làm việc với máy tính, thì hãy rời mắt nhìn vào thứ gì đó cách xa 20 feet (khoảng 6m) trong 20 giây để giảm căng thẳng cho mắt. Ngoài ra, khi mắt làm việc lâu với máy tính trong phòng điều hòa sẽ gây ra việc hạn chế chớp mắt, từ đó dẫn đến mắt bị khô, ảnh hưởng đến thị giác. Vì vậy, việc chớp mắt rất quan trọng, giúp mắt giữ được độ ẩm, không bị khô. Bên cạnh thiếu thói quen khám mắt định kỳ khiến các bệnh về mắt không được phát hiện sớm, còn tình trạng đáng lo ngại là trẻ thường được bố mẹ cho đeo kính một cách vô tội vạ sau khi đi đo mắt tại một cửa hàng kính thuốc. “Việc cho trẻ đeo kính không theo yêu cầu của bác sĩ chuyên khoa mắt, có thể biến cận thị giả thành cận thị thật và trẻ sẽ phải đeo kính suốt đời. Ngoài ra, tại các cửa hàng kính thuốc, người bệnh hầu như không được tư vấn cách chăm sóc mắt như thế nào”, BS Bùi Thị Thu Hương cho hay.

Cẩn trọng với những phương pháp điều trị

Trước tình trạng tỷ lệ mắc cận thị đang tăng cao ở trẻ em lứa tuổi học đường, nhiều website, mạng xã hội, thậm chí tờ rơi được trao tận tay phụ huynh ở nhiều cổng trường với những lời quảng cáo điều trị dứt điểm cận thị và các tật khúc xạ bằng phương pháp xoa bóp, bấm huyệt, tập yoga… Liên hệ với một cơ sở chữa cận thị bằng phương pháp bấm huyệt trên Facebook, một người đàn ông tự xưng là chủ cơ sở khẳng định sẽ chữa được cận thị chỉ trong… 2 tuần với chi phí 7 triệu đồng một đợt điều trị. Người này còn khẳng định đây là phương pháp kết hợp giữa y học cổ truyền và y học hiện đại và có rất nhiều người chữa khỏi. Tuy nhiên, theo các chuyên gia về mắt, đó là những phương pháp không có cơ sở khoa học, phụ huynh cần cẩn trọng. Các phương pháp này chỉ giúp thư giãn các cơ ở mắt, giúp mắt nghỉ ngơi nhưng không thể giúp trẻ bỏ được cặp kính cận.

Ngồi thẳng lưng và đọc sách dưới nguồn sáng tốt sẽ giúp học sinh ngăn ngừa tật cận thị. Ảnh: HOÀNG HÙNG

Theo BS Bùi Thị Thu Hương, trẻ nhỏ thay đổi số độ cận thị thường xuyên. Độ cận thị sẽ tăng dần theo tuổi, đến 18 tuổi thì độ cận thường sẽ ổn định. Do đó, với trẻ dưới 18 tuổi, không có chỉ định phẫu thuật của bác sĩ, bắt buộc phải đeo kính cận thị phù hợp. Ngoài 18 tuổi, khi độ cận thị không tăng nữa, các bác sĩ sẽ khám và cân nhắc phương pháp phẫu thuật thích hợp để giúp bệnh nhân bỏ kính. Phương pháp tập luyện mắt chỉ có hiệu quả đối với những người làm việc ở khoảng cách gần (như làm việc cùng máy tính) thường xuyên, bị rối loạn đáp ứng điều tiết, khiến mắt nhìn xa mờ và khi đeo thử kính cận thì thấy mắt nhìn rõ khiến họ nghĩ mình bị cận thị. Ngay cả khi những người này đi khám tại các cơ sở y tế không phải chuyên khoa về tật khúc xạ thì cũng dễ dẫn đến kết luận là bị cận thị.

“Muốn phòng bệnh về mắt cho trẻ, đặc biệt là bệnh cận thị, cha mẹ nên hướng dẫn trẻ ngồi học bài đúng tư thế với việc giữ khoảng cách từ mắt đến mặt bàn là 30 – 40cm; học bài, đọc sách ở nơi có đủ ánh sáng; không đọc sách khi ngồi trên tàu, xe; khoảng cách an toàn khi ngồi xem ti vi. Khi dùng máy vi tính, cứ khoảng 30 phút nên dừng lại cho mắt nghỉ ngơi. Thấy trẻ xuất hiện các biểu hiện hay nheo mắt, chảy nước mắt khi nhìn, xem tivi hoặc đọc sách… cha mẹ cần đưa trẻ đến ngay cơ sở y tế chuyên khoa để được điều trị kịp thời. Đồng thời, hãy có thói quen đưa trẻ đi khám mắt định kỳ ngay từ khi mắt còn tốt, là cách giúp phụ huynh chăm sóc “cửa sổ tâm hồn” cho con một cách hữu hiệu”, BS Bùi Thị Thu Hương khuyến cáo.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), hiện trên thế giới có khoảng 1,4 tỷ người mắc bệnh cận thị, tương đương 20% dân số toàn cầu. Dự báo, sau 10 năm nữa, con số này có thể là 30% và đến năm 2050, có thể 50% dân số thế giới bị cận thị.

THÀNH AN

Theo SGGP