Bánh xèo Dì Nhi
Nhăc đên âm thưc Đại Lộc mọi người thường kể các món my Quảng, bánh tráng cuốn thịt heo, nhưng co môt mon cung đa thanh thương hiêu, đo la banh xeo Di Nhi.
Không quá khó tìm đối với thực khách, quán Dì Nhi nằm ngay chân cầu Ái Nghĩa (Đai Lôc). Tinh đên nay quán cung đa hơn 20 năm trong nghê, đươc xem là môt trong sô it quán bánh xèo đầu tiên ở thị trấn.
Theo lơi chu quan, để tạo nên một chiếc bánh xèo ngon ngoài bột gạo thì cần những nguyên liệu như tôm tươi, thịt heo nạc, trứng cút, giá tươi. Trong đo, bôt gao đươc khuấy lên, thêm ít muối, bột nghệ rồi trộn đều đến khi thu được hỗn hợp bột lỏng, mịn, không đóng cục. Tiếp theo, hành lá căt khuc cho vào phần bột vừa trộn, thêm một chút dầu ăn, để bột khoảng 30 phút nhằm hòa tan tất cả gia vị lai, đê khi cho vào chảo, bột sẽ tráng đều mặt chảo. Riêng tôm phải cắt râu, làm sạch, thịt heo nạc xắt miếng mỏng, ướp gia vị hành, tiêu, tỏi va không thê thiêu gừng cay. Lúc thưởng thức thực khách sẽ cảm nhận tất cả gia vị hòa nguyện vào nhau tạo nên mùi thơm đặc trưng nhưng cung rât vừa khâu vi.
Ba Nhi cho răng, muốn hấp dẫn thực khách không chỉ nhờ vào chiếc bánh vàng ươm, giòn rụm mà rau sống và nươc châm cũng là yếu tố quan trong. Trong đo, nươc châm chinh la điêu lam nên sư khac biêt giưa quan Di Nhi vơi cac quan khac. Đê pha chê nươc châm ba chọn loại mắm nêm ngon nhất lấy từ một quây hàng quen thuôc trong chợ, mang về để nguyên nhằm giữ mùi đặc trưng, sau đó cho ít đường, mì chính, ớt, gừng và tỏi cay giã nhuyễn va khuấy đều lên. Khi dọn cho khách thì rắc thêm mè rang thơm vàng và ít chanh. Rau ăn kem cung la yêu tô lam nên vi ngon cho mon banh xeo Di Nhi 20 năm qua. “Bánh xèo nếu không ăn kèm với rau sống thì không hoàn hảo. Rau ăn kèm với bánh xèo phai co dưa leo, cải con, giá, rau quế, chuối chát xắt mỏng, khế chua…. Riêng đối với người Quảng ăn bánh xèo ma không có chuối chát se mât ngon vai phân” – ba Nhi noi.
Bánh tráng thịt heo Đại Lộc
Bất cứ khi nào muốn ăn bánh tráng thịt heo, bạn cũng có thể ghé những hàng quán ở Đại Lộc, từ quán bình dân cho tới những nhà hàng. Nào, thử ghé quán bà Liên (cầu Phao, thôn Lam Phụng, Đại Đồng), người đàn bà có ngót 30 năm gắn bó nghề.
Món bánh tráng cuốn thịt heo - món ăn tinh thần ngày Tết mang đậm nét đặc trưng vùng miền của người dân Đại Lộc. Ảnh: Bích Liên
Không chỉ nắm bí quyết chọn thịt, luộc thịt, làm mắm chấm, dĩa rau của bà Liên còn có tới vài chục loại, từ rau giá đỗ, ngò, hành, dưa leo, xoài xanh, chuối chát xắt mỏng, tần ô, lá cây đinh lăng, lá cốc non, đọt ổi, đọt và lá mận non, đọt và lá non của cây trâm... cho tới những loại lá có nguồn gốc từ cây thuốc nam khiến càng ăn, càng ngon, càng thơm, giảm bớt độ ngậy của thịt.
Nhưng, tôi muốn nói tới món bánh tráng thịt heo của bà, của mẹ, của những cư dân Đại Lộc trong ngày tết. Ngày nay, nhu cầu tiêu thụ tăng lên, người dân Đại Lộc đã sử dụng máy móc để tráng bánh, cải tiến một vài công đoạn. Ngày xưa, những cái bánh ra đời là cả một "công trình" của các bà, các mẹ từ khâu xay gạo bằng cối đá, cho tới trộn bột, đưa lên lò tráng, hì hục cả ngày trời để cho ra những cái bánh còn ướt, nóng hổi; úp ra vỉ tre rồi đưa lên giàn phơi dưới nắng, rồi gỡ ra...
Tôi còn nhớ, cứ đến giữa tháng Chạp là nổi lửa lò tráng bánh ăn tết. Còn thịt heo, thời khó, nhà nào cũng cố gắng để lại một con heo ăn tết, thường là heo cỏ, heo Móng Cái chủ yếu được nuôi bằng cám bắp, gạo, rau lang, không sử dụng thức ăn công nghiệp nên thịt chắc, ngon và thơm. Thủ heo và một phần thịt được để riêng cúng tất niên, sau đó mới tính phần còn lại để ăn tết, biếu cho bà con, xóm giềng. Các mẹ, các bà còn nghĩ ra cách chế biến thêm món tré, trưởi - vốn là thịt từ đầu heo, tai heo, muôi heo ướp với gia vị, gói bằng lá chanh, lá sả, lá ổi hoặc lá chuối, rồi bọc giấy kín thành từng chùm, treo trên giàn bếp, là món "đưa cay" tuyệt ngon.
Mớ thịt còn lại có thể chế biến món thịt luộc cuốn bánh tráng (thịt ba chỉ), có thể luộc sơ rồi hon với đường để sử dụng dài ngày, hoặc luộc sơ ngâm mắm, xì dầu, tỏi, tiêu, đường phèn... bỏ vào hũ ăn dần. Thịt muối cũng được chế biến như trên nhưng công phu hơn, mặn hơn, có thể để dành ăn dài ngày, có khi ra tới tận giêng hai.
Nước chấm phải là loại mắm nhỉ hoặc mắm cái, mắm nêm nguyên chất được mẹ tôi đặt mua từ các vùng Thăng Bình, Hội An, chỉ cần thêm ít đường hoặc mì chính, tỏi và ớt trái giã nhuyễn. Song để món bánh tráng cuốn thịt heo đậm đà có lẽ phải ăn với mắm cái hoặc mắm nêm. Rau sống là cải con, rau ngò, tần ô, xà lách, hành tây, lá tỏi, húng... trước hiên nhà. Bánh tuyệt đối phải là "bánh tráng Đại Lộc" được làm từ "gạo xiệc". Và sau bữa, nhấp ngụm nước nóng hổi từ chè xanh được hãm kỹ thì còn gì tuyệt bằng.
Món bánh tráng cuốn thịt heo, tất nhiên có ở nhiều nơi. Nhưng với riêng tôi, có lẽ chỉ món bánh tráng thịt heo tại vùng Đại Lộc được chế biến tỉ mỉ, công phu từ khâu chọn thịt, chọn bánh, chọn rau, nước mắm cho tới ấm chè xanh An Bằng để sẵn trên bàn là "đỉnh của đỉnh". Không tin, tết này, bạn ghé Đại Lộc ngay đi!
Bánh xèo mùa lạnh Khi những cơn gió lạnh lùa qua những con phố, thì người dân Tam Kỳ lại thấy thèm một món ăn quen thuộc: bánh xèo! Có thể khi chiều xuống, ven đường phố có đôi chỗ nhóm bếp than hồng để tráng bánh thì bạn mới sực nhớ đến món ăn hấp dẫn đó. Bánh xèo có lẽ là món ăn quá dân...