Bánh cúng trong ký ức tuổi thơ của những đứa trẻ miền Tây
Nếu người vùng khác, chỉ nghe tên bánh cúng thì sẽ rất khó đoán định được nguyên liệu, hương vị, nhưng với những đứa con miền Tây thì đây là một món ăn vô cùng gần gũi và thân thuộc. Hơn nữa, bánh cúng còn là một phần ký ức tuổi thơ “một đi không trở lại” .
Miền Tây vốn nổi tiếng với những món bánh dân dã, say lòng người lữ khách ghé thăm. Và món bánh cúng mộc mạc sẽ mang những “đứa trẻ” lên chuyến tàu khứ hồi ngược về thơ ấu đã xa. Ngày xưa, đây là một thức quà xa xỉ, khiến trẻ con háo hức mong chờ mỗi dịp được người lớn trao tặng với tình cảm thân thương.
Nhiều người cho rằng, cái tên bánh cúng thực chất xuất phát từ bánh cuốn, do cách làm bánh là phải cuốn lại, nhưng vì sợ nhầm lẫn với món bánh cuốn nóng nhân thịt nên mới đọc lệch sang thành bánh cúng. Và cũng có ý kiến khác lại quan niệm bánh dùng để cúng ông bà tổ tiên vào các dịp lễ chạp nên mới có tên là bánh cúng. Chính từ tên gọi này cũng khiến cho món bánh này trở nên hấp dẫn, khiến nhiều người tò mò hơn.
Món ăn dân dã này được làm từ nguyên liệu chính là bột gạo, bên ngoài bao bọc bằng lá chuối xanh mướt và có hình dạng thon dài. Để có được món bánh cúng đúng điệu thì trước tiên người ta phải làm khuôn bánh. Khuôn được làm từ lá chuối tươi cắt thành từng miếng vuông vắn. Người chế biến khéo léo cuộn lá chuối theo chiều xéo để tạo thành một ống thuôn dài. Sau khi cuộn xong thì người ta sẽ cột chặt một đầu thật kín rồi cho hỗn hợp bột gạo, nước cốt dừa, muối, đường pha loãng vào và gấp đầu khuôn lại, rồi dùng dây cố định.
Video đang HOT
Đứa trẻ nào cũng sẽ mê mẩn hương vị bột bánh hòa quyện cùng mùi lá chuối, thêm chút cốt dừa béo ngậy khi bánh được hấp chín. Để có thể thưởng thức bánh cúng chuẩn vị thì bạn cần chờ cho bánh nguội, săn lại và dai hơn. Cắn một miếng bánh, ngay lập tức bạn sẽ bị cuốn hút bởi độ mềm dẻo, chút ngọt, chút mặn và chút béo. Chính sự thanh đạm từ những nguyên liệu đã làm cho món bánh miền Tây trở thành “cao lương mỹ vị” đối với du khách.
Và với những người con miền Tây xa quê, thì chỉ cần được nếm chút hương vị của bánh cúng nghĩa là đã được trở về thơ ấu, ngồi quanh nồi bánh nóng hổi, háo hức chờ bánh nguội. Dù bây giờ có vô số lựa chọn món bánh hiện đại, thế nhưng người ta vẫn cảm mến món bánh cúng tựa như nâng niu một ký ức thưở xưa đẹp đẽ.
Ăn bánh giá Chợ Giồng nhớ công người gìn giữ
Sự đa dạng về vùng miền không chỉ tạo nên bức tranh đầy màu sắc trong phong tục tập quán mà còn ẩn hiện trong cả văn hoá ẩm thực.
Cứ mỗi vùng miền người ta lại bắt gặp những món ăn mang phong vị khác nhau. Với phần lớn diện tích là đồng bằng cùng sự bồi đắp của những dòng chảy lớn nhỏ, miền Tây có hẳn một kho nguyên liệu dân dã để chế biến những món ăn đặc trưng của xứ này. Một trong những đặc sản nhất định phải thử một lần khi đến miền Tây là bánh giá chợ Giồng.
"Một mai em gái theo chồng
Còn đâu bánh giá chợ Giồng mời anh"
Chẳng biết tự bao giờ cứ nhắc đến chợ Giồng là người ta nhất định phải rủ rê nhau ăn cho được bánh giá. Những người lớn bảo rằng cái nôi của bánh giá là ở Chợ Giồng- ngôi chợ lâu đời này thuộc huyện Gò Công Tây - Tiền Giang. Đến cả những người làm bánh lâu đời nhất cũng không biết rõ vì sao loại bánh này lại có tên gọi lạ lùng như vậy. Là bánh giá do trong nguyên liệu làm bánh có giá, hay là bánh vá - mà tiếng miền Tây đọc nghe thành giá - do bánh được đổ lên dụng cụ hình vá rồi đem chiên.
Bánh giá trong tiềm thức người dân miền Tây là những miếng bánh béo ngậy, mùi giá ngọt ngất, miếng gan thơm lừng, con tôm tươi chong...Đến cả mùi bột đánh đều tay đủ lửa cũng làm ta say cả lòng. Thế mới nói đừng nhầm lẫn giữa bánh công và món bánh này. Vốn dĩ để có được một mẻ bánh ngon người ta đã phải mất rất nhiều công cán và tỉ mỉ từ khâu chuẩn bị đến lúc bày bánh ra bàn ăn.
Người con gái Gò Công một đêm trước khi đổ ra những chiếc giá ngon lành đã phải ngâm 3 phần gạo, 1 phần đậu nành rồi mới đem xay thành bột. Bí quyết thành công của vỏ bánh còn nằm ở việc bột được đánh càng lâu thì càng nở và càng xốp. Tuỳ theo giá thành và sở thích giờ đây người ta còn cho thêm trứng gà cho bánh thêm thơm ngon. Bột sau khi trộn vào đủ thứ nguyên liệu theo tỉ lệ vàng của người "cầm vá" được cho vào chảo dầu đang sôi. Lửa chiên bánh cũng phải canh cho liêu riêu và trở mặt bánh liên tục để không bị khét. Những chiếc bánh vàng ươm được vớt ra gác nằm trên những thanh ngang để thấm bớt dầu mỡ.
Công phu, nhọc nhằn là vậy thế nhưng giá mỗi chiếc bánh chẳng đáng là bao. Thầm nghĩ hẳn người làm bánh này là người yêu nghề lắm mới còn đủ sức ôm ấp trong mình những con tôm, những cọng giá, những vá bột mà sống qua ngày.
Nguyên liệu tạo nên bánh giá không phải loại chỉ có theo mùa nên loại bánh này hầu như có quanh năm. Ghé những buổi chợ ở Gò Công Tây hay những chuyến phà chuyên chở khách đều có thể bắt gặp những nia bánh cứ nhắc đến là thấy thương này.
Bánh giá được sử dụng như một món ăn chơi trong những dịp rôm rả bạn bè. Trên những bàn ăn, chiếc bánh thường được chia làm tư, dĩa rau sống kề bên thêm vài cọng bún. Chén nước mắm chua cay được thêm vài cọng củ cải đỏ ngâm chua. Người tinh tế, khéo tay thì cuốn bánh lại rồi chấm cùng nước mắm thưởng thức. Hoặc nếu vội vàng có thể hoà trộn mỗi thứ một ít rồi cừ chan nước mắm vào mà tận hưởng vị mộc mạc của ẩm thực xứ này.
Chiếc bánh giá ngon thật ngon phải dùng tôm đất, gói lá chuối mang về vẫn nóng hôi hổi. Nhưng do giá thành những nguyên liệu này dần ít đi thế nên người làm bánh giá không còn là "đi đâu cũng có thể bắt gặp" nữa. Tuy nhiên, sâu xa trong những ngày xưa, những ký ức của người già vẫn cứ thích kể và tấm tắc khen mãi một chiếc bánh mãi chưa biết gọi tên như thế nào cho đúng.
"Anh ơi về tới Gò Công
Nhớ mua bánh giá chợ Giồng tặng em"
Hi vọng thức bánh mà người ta xem như món quà tặng này sẽ còn được phát huy và giữ gìn như một nét văn hoá của Gò Công xưa.
Món bánh dân dã miền Tây Cách làm đã đặc biệt, nguyên liệu cũng đặc biệt không kém nên bánh sau khi hoàn thành có mùi thơm vô cùng đặc trưng và hấp dẫn. Miền Tây từ xưa đến nay vốn rất nổi tiếng về các loại bánh ăn chơi, bánh quà vặt cho trẻ nhỏ. Đặc biệt, nếu bạn là con người sinh ra và lớn lên ở...