Băn khoăn việc chuyển Bộ Công an cấp bằng lái xe
Một số đại biểu Quốc hội, chuyên gia cho rằng không nên tách Luật Giao thông đường bộ và chuyển việc cấp bằng lái sang Bộ Công an.
“Theo đề nghị của Chính phủ, Luật Giao thông đường bộ (GTĐB) 2008 được tách thành hai dự luật (Luật GTĐB và Luật Bảo đảm trật tự, an toàn GTĐB). Tuy nhiên, việc tách này sẽ dẫn tới nhiều hệ lụy…”.
Thiếu tướng Nguyễn Mai Bộ, Ủy viên thường trực Ủy ban Quốc phòng và An ninh, chia sẻ như trên với Pháp Luật TP.HCM về đề xuất tách Luật GTĐB 2008.
Tách luật giao thông là không phù hợp
Thiếu tướng Nguyễn Mai Bộ nêu quan điểm: GTĐB gồm bốn yếu tố là kết cấu hạ tầng giao thông, phương tiện giao thông, người điều khiển phương tiện giao thông và người tham gia GTĐB. Bốn thành tố này là một thể thống nhất không thể tách rời, bởi nếu tách rời sẽ dẫn tới hệ thống kết cấu hạ tầng GTĐB chỉ là phần diện tích đất nối liền hoặc được nối với nhau bởi một cây cầu mà trên đó không có công trình kiến trúc.
Nếu tách ra thì phương tiện giao thông chỉ là tài sản cấu tạo vật chất có thể di chuyển được theo sự điều khiển của con người. Người điều khiển hoặc người tham gia giao thông chỉ là cá nhân con người và quy tắc GTĐB chỉ là quy tắc trên giấy, không có đối tượng điều chỉnh. Do vậy, chỉ khi nào con người điều khiển phương tiện giao thông hoặc đi bộ trên đường giao thông thì lúc ấy mới tồn tại khái niệm GTĐB.
Cạnh đó, Thiếu tướng Nguyễn Mai Bộ cho rằng Luật GTĐB là một luật chuyên ngành có bốn chế định chính, với bốn phạm vi điều chỉnh đó là kết cấu hạ tầng, phương tiện, con người điều khiển giao thông và quy tắc giao thông. Nếu tách bốn yếu tố này sẽ phá vỡ kết cấu hệ thống giao thông.
Hơn nữa, trật tự an toàn giao thông chỉ là mục đích của việc xây dựng và ban hành Luật GTĐB, chứ không phải là đối tượng điều chỉnh của Luật GTĐB hay Luật Bảo đảm trật tự, an toàn GTĐB. Do vậy, nếu tách thành hai luật sẽ phát sinh hệ lụy là hệ thống đường bộ chỉ còn là công trình GTĐB và về mặt quản lý nhà nước, công trình GTĐB lại thuộc thẩm quyền quản lý của Bộ Xây dựng.
“Với logic này và nếu tiếp tục tách các luật hàng không, Luật Giao thông đường thủy nội địa, Luật Đường sắt… thành hai luật: Một luật quy định về kết cấu hạ tầng và một luật quy định về bảo đảm trật tự, an toàn giao thông đường hàng không, đường thủy, đường sắt… thì có lẽ phải bỏ Bộ GTVT” – Thiếu tướng Nguyễn Mai Bộ cho hay và đề nghị không tách Luật GTĐB.
Đồng quan điểm, ông Nguyễn Văn Thanh, nguyên Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Đường bộ Việt Nam, nguyên Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ô tô Việt Nam, cho rằng việc tách Luật GTĐB 2008 thành hai dự luật là duy ý chí, không có cơ sở khoa học. Thừa một luật nhưng luật nào cũng thiếu.
Video đang HOT
Cụ thể, về Luật GTĐB (sửa đổi) bị thiếu hai thành tố quan trọng là quy tắc GTĐB và người điều khiển phương tiện tham gia GTĐB. Do vậy, quan điểm của ông Thanh là nên chỉ có một luật GTĐB. Trong đó, lần sửa này phân công nhiệm vụ và quyền hạn thật rõ ràng cho Chính phủ và các bộ, ngành phải thực hiện tới từng điều của luật. Không vì thay đổi một số nhiệm vụ và quyền hạn của các bộ, ngành trong Luật GTĐB năm 2008 mà tách luật.
Học viên học lái xe ô tô tại một trung tâm đào tạo lái xe ở TP.HCM. Ảnh: LƯU ĐỨC
Có bảo đảm cơ chế giám sát quyền lực?
Về việc chuyển đào tạo, sát hạch và cấp giấy phép lái xe (GPLX) từ Bộ GTVT sang Bộ Công an, Thiếu tướng Nguyễn Mai Bộ cho rằng đây là chính sách lớn, tuy nhiên hồ sơ cả hai dự án luật không có đánh giá tác động đầy đủ, khách quan.
Nhiệm vụ của lực lượng công an trong lĩnh vực này là kiểm tra, phát hiện và xử lý vi phạm pháp luật. Thiếu tướng Nguyễn Mai Bộ cho rằng nếu chuyển thẩm quyền trên cho Bộ Công an sẽ dẫn tới một số hệ lụy rất lớn là lãng phí. Bởi lẽ hiện nay cả nước có tới 463 cơ sở đào tạo lái xe máy, 339 cơ sở đào tạo lái ô tô đang được xã hội hóa 100%. Nếu chuyển thì hơn 2.000 cán bộ, công chức mất việc. Đồng thời, Bộ Công an phải bổ sung biên chế, tổ chức bộ máy và ngân sách tương tự để thực hiện việc đào tạo lái xe.
Nếu vì lý do GPLX giả để chuyển nhiệm vụ trên, Thiếu tướng Nguyễn Mai Bộ cho rằng sẽ không thuyết phục. “Bởi hiện nay đã xuất hiện giấy chứng minh nhân dân, hộ chiếu giả, không lẽ lại chuyển nhiệm vụ cấp giấy chứng minh nhân dân, hộ chiếu từ Bộ Công an sang bộ khác… ?” – thiếu tướng đặt câu hỏi.
Để khắc phục tình trạng cấp GPLX giả, nâng cao chất lượng đào tạo, Thiếu tướng Nguyễn Mai Bộ đề xuất sửa Luật GTĐB theo hướng bổ sung quy định đại diện công an là thành phần bắt buộc của hội đồng thi sát hạch, cấp GPLX…
Trên quan điểm này, ông Nguyễn Văn Thanh cho rằng trong 25 năm qua, Bộ GTVT quản lý tốt, đã ổn định công tác này, thay đổi sẽ gây xáo trộn xã hội rất lớn.
Nếu Bộ Công an đảm nhận công tác này sẽ khép kín từ đào tạo, sát hạch, cấp GPLX đến xử lý vi phạm, có thể thuận lợi cho ngành công an. Nhưng ông phân vân về tính độc lập của ba thành tố là lập pháp, hành pháp, tư pháp, đặc biệt có bảo đảm cơ chế giám sát quyền lực không.
Liệu những tiêu cực từ trước tới nay của công tác này khi chuyển đổi sang Bộ Công an quản lý có ngăn chặn được không? Chất lượng đào tạo và sát hạch lái xe có được nâng lên không? Ông Thanh cho rằng thực tế này chưa được kiểm chứng. “Vì vậy, theo tôi, công tác này thuộc lĩnh vực dân sự nên để cơ quan dân sự đảm nhận, không nên giao cho lực lượng vũ trang thực hiện…” – ông Thanh nêu quan điểm.
Bộ Công an nói về cấp giấy phép lái xe
Một số ý kiến cho rằng việc chuyển nhiệm vụ quản lý sát hạch, cấp bằng lái xe sang Bộ Công an sẽ dẫn tới tình trạng "vừa đá bóng vừa thổi còi", thậm chí là vũ trang hóa nhiệm vụ ngành dân sự.
Chiều 29-9, Cục CSGT (C08, Bộ Công an) tổ chức hội nghị thông tin với báo chí về dự án Luật Bảo đảm trật tự, an toàn giao thông đường bộ (TTATGTĐB).
Tách hai dự án luật là cần thiết
Tại hội nghị, C08 khẳng định việc tách hai dự án Luật GTĐB (sửa đổi) và Luật Bảo đảm TTATGTĐB là cần thiết, phù hợp với xu thế chuyên sâu hóa trong xu thế xây dựng pháp luật hiện nay.
Theo C08, Luật GTĐB hiện nay chưa giải quyết được hai vấn đề lớn là ATGT và phát triển hạ tầng. Đây là hai lĩnh vực rất lớn và khác nhau nhưng lại được điều chỉnh trong cùng một đạo luật, không xác định được cơ quan nào chịu trách nhiệm chính về ATGT... Trước yêu cầu bảo vệ tính mạng, tài sản của người tham gia giao thông, Luật Bảo đảm TTATGTĐB được xây dựng, quy định cụ thể trách nhiệm này thuộc về Bộ Công an với quan điểm xây dựng luật lấy con người là trung tâm.
Bên cạnh đó, C08 cho rằng nếu việc sát hạch và cấp giấy phép lái xe (GPLX) được quy định như trong dự thảo luật (chuyển từ Bộ GTVT sang Bộ Công an), cơ quan chức năng sẽ quản lý được hành vi chấp hành pháp luật của người tham gia giao thông một cách xuyên suốt và nhất quán, từ khâu đào tạo, sát hạch, cấp GPLX và sau khi được cấp GPLX. Điều này cũng đáp ứng đòi hỏi nâng cao chất lượng người lái xe về kỹ năng điều khiển, kiến thức và ý thức chấp hành pháp luật; phòng ngừa, hạn chế các vụ tai nạn giao thông.
Trước lo ngại việc chuyển nhiệm vụ sát hạch, cấp GPLX giữa hai bộ sẽ gây ra xáo trộn, C08 cho hay hiện cả nước có trên 1.655 sát hạch viên, trong đó có 650 cán bộ, công chức chuyên trách làm công tác quản lý, chỉ cần sắp xếp liên quan đến số cán bộ này, việc bố trí lại nhiệm vụ sẽ không gặp khó khăn.
Về phía Bộ Công an, lực lượng được phân thành bốn cấp, trong bố trí cán bộ làm công tác đăng ký và quản lý phương tiện theo ba cấp (bộ, tỉnh, huyện), gồm 780 đầu mối nên chỉ thêm nhiệm vụ, không tăng biên chế. Ngoài ra, Bộ Công an cũng được đầu tư, trang bị hệ thống phần mềm đăng ký, quản lý phương tiện bố trí tới cấp huyện, phần mềm in và quản lý GPLX của ngành công an tại Cục CSGT và công an 63 địa phương.
Vì thế, khi tiếp quản hệ thống quản lý của Bộ GTVT, Bộ Công an chủ yếu kết nối, đồng bộ hóa phần mềm ứng dụng sử dụng, không gây tốn kém lớn về chi phí, không gây ảnh hưởng đến quá trình chuyển giao và triển khai thực hiện.
Cùng với đó, người dân sẽ được tự do lựa chọn về đào tạo, sát hạch, được công khai, minh bạch, công bằng, tiết kiệm được thời gian học và được thụ hưởng đúng theo mức phí đã bỏ ra. Đặc biệt, Bộ Công an sẽ tổ chức thực hiện cấp, cấp đổi, cấp lại GPLX đến công an cấp xã, đảm bảo nhanh gọn, chính xác, phục vụ người dân ngay tại cơ sở.
Đại tá Đỗ Thanh Bình, Cục phó Cục CSGT, thông tin tại buổi họp báo. Ảnh: TP
Không có việc "vũ trang hóa"
Đáng chú ý, một số ý kiến băn khoăn việc chuyển nhiệm vụ sát hạch, cấp GPLX từ Bộ GTVT sang Bộ Công an sẽ dẫn tới tình trạng "vừa đá bóng vừa thổi còi", vũ trang hóa nhiệm vụ của ngành dân sự.
C08 cho rằng công tác quản lý đào tạo, sát hạch, cấp GPLX là quản lý hành vi của người lái xe tham gia giao thông, quyết định kiến thức pháp luật, kỹ năng điều khiển, ý thức tự giác chấp hành pháp luật của người lái xe - chủ thể quyết định đến an toàn giao thông.
"Chính kiến thức, kỹ năng, ý thức kém của nhiều lái xe đã gây ra tình trạng giao thông lộn xộn, mất trật tự hiện nay, gây ra nhiều vụ ùn tắc giao thông do thiếu ý thức nhường đường, chen lấn trong giờ cao điểm ở các đô thị lớn" - C08 nêu.
Bên cạnh đó, C08 khẳng định rất nhiều vụ phạm tội sử dụng phương tiện giao thông để gây án chỉ bị phát hiện và xử lý thông qua công tác nghiệp vụ của ngành công an.
Cũng theo cơ quan này, công tác quản lý nhà nước về đào tạo, sát hạch, cấp GPLX đang có rất nhiều sơ hở, bất cập, lỏng lẻo. Do vậy phải có sự thay đổi cơ quan quản lý theo đúng chức năng, nhiệm vụ để thực hiện mục tiêu kiềm chế, làm giảm tai nạn giao thông, lập lại trật tự, kỷ cương, nề nếp của hoạt động giao thông.
C08 nhấn mạnh Bộ Công an luôn đẩy mạnh ứng dụng công nghệ, chia sẻ, kết nối với các bộ, ngành trong công tác quản lý với mục tiêu cải cách hành chính, tăng cường tính công khai, minh bạch, giải quyết công việc nhanh chóng, thuận lợi nhất cho người dân.
Vì vậy, không có việc vũ trang hóa nhiệm vụ của ngành dân sự như một số ý kiến nêu ra, mà quan trọng là thay đổi để thực hiện đúng chức năng, nhiệm vụ và vì mục tiêu chung, vì lợi ích của người dân, của đất nước.
Nói thêm, Đại tá Đỗ Thanh Bình, Cục phó Cục CSGT, cho biết dự thảo luật đã đưa ra đủ các thiết chế để kiểm soát hoạt động của lực lượng CSGT, tránh việc "vừa đá bóng vừa thổi còi", trong đó có quy định xử phạt qua hình ảnh và sự giám sát của nhân dân.
"Tới đây, chúng tôi sẽ nghiên cứu công khai tất cả dữ liệu về đào tạo, sát hạch GPLX, thậm chí là cả vấn đề tài chính của cơ sở đào tạo. Tất cả hành vi xử phạt của CSGT sẽ được lưu lại bằng dữ liệu điện tử chứ không có chuyện đôi co với người vi phạm" - Cục phó C08 nói.
Chuyển việc đào tạo, sát hạch, cấp giấy phép lái xe sang Bộ Công an không làm tăng biên chế Chiều 29/9, Cục Cảnh sát giao thông (Bộ Công an) tổ chức Hội nghị thông tin về dự án Luật Bảo đảm trật tự, an toàn giao thông đường bộ. Bảo đảm an toàn tính mạng, sức khỏe cho người tham gia giao thông Đại tá Đỗ Thanh Bình, Phó Cục trưởng Cục Cảnh sát giao thông, Bộ Công an thông tin về...