Băn khoăn học phí trường chất lượng cao
Mức trần học phí trường chất lượng cao của Hà Nội dự kiến sẽ tăng lên 3,9 đến 4,1 triệu đồng/tháng.
Trong khi đó, tại TP.HCM, các trường tiên tiến phải xây dựng mức học phí bảo đảm phi lợi nhuận
Sở Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) cùng Sở Tài chính Hà Nội vừa có tờ trình gửi UBND TP về việc đề xuất điều chỉnh Nghị quyết 15/2013/NQ-HĐND của HĐND TP về cơ chế tài chính đối với trường chất lượng cao.
Nặng thu tiề.n, ít chú ý chất lượng
Sau 3 năm xây dựng và phát triển hệ thống trường chất lượng cao theo Nghị quyết 15 về đổi mới cơ chế tài chính đối với các cơ sở GD&ĐT công lập chất lượng trên địa bàn giáo dục thủ đô, mức học phí của các trường này đã tăng lên chóng mặt.
Nếu năm học 2013-2014 mức học phí chỉ từ 2,9 đến 3 triệu đồng/học sinh/tháng, tùy theo bậc học, thì ở Tờ trình số 439 ngày 22/11/2016 do Giám đốc Sở GD&ĐT Nguyễn Hữu Độ và Giám đốc Sở Tài chính Hà Nội Hà Minh Hải ký gửi UBND TP Hà Nội, mức trần học phí của trường chất lượng cao năm học 2016-2017 được đề xuất tăng lên ở mức 3,9 đến 4,1 triệu đồng/học sinh/tháng. So với học phí của các trường đại trà, mức này là quá cao.
Chủ trương triển khai mô hình trường học chất lượng cao được đán.h giá phù hợp xu hướng phát triển. Nhu cầu học tại các trường chất lượng cao của người dân Hà Nội là có thật. Tuy nhiên, điều khiến xã hội băn khoăn là mức học phí mà phụ huynh phải bỏ ra khá cao, trong khi ngành giáo dục Hà Nội lại chưa chứng minh được việc thu tiề.n cao thì các trường bảo đảm các tiêu chí chất lượng cao theo quy định.
Học sinh trường THPT Lê Quý Đôn – trường theo mô hình tiên tiến tại TP.HCM. Ảnh: Tấn Thạnh/Người Lao Động.
Không ít ý kiến cho rằng quá trình triển khai mô hình trường chất lượng cao ở Hà Nội quá nặng về thu tiề.n mà ít chú ý đến chất lượng và sự công bằng trong giáo dục.
Trên thực tế, sau một thời gian triển khai, kết quả giám sát của HĐND TP Hà Nội đợt tháng 4/2015 cho rằng đề án phát triển chất lượng cao của một số trường còn hạn chế, không đầy đủ, chưa chỉ ra được lộ trình và cơ chế tài chính dẫn đến tính khả thi chưa cao; sở GD&ĐT, sở Tài chính chậm trễ trong việc thực hiện nghị quyết của HĐND TP, dẫn đến các trường còn lúng túng…
Một chuyên gia giáo dục nhận xét phần lớn trường chất lượng cao đều là cơ sở GD&ĐT từng được đầu tư tốt về điều kiện cơ sở vật chất, đội ngũ, được hỗ trợ kinh phí trong giai đoạn thí điểm, sau đó được thu học phí cao thì phải có trách nhiệm cam kết về chất lượng. Rõ ràng, người dân bỏ ra một khoản tiề.n đóng học phí không hề nhỏ thì họ cũng phải nhận được “sản phẩm” tương xứng.
Video đang HOT
Lấy thu bù chi
Tại TP.HCM, hiện có 3 trường THPT thực hiện mô hình trường tiên tiến theo xu thế hội nhập quốc tế và khu vực từ năm học 2015-2016 theo Quyết định số 3036/QĐ-UBND ngày 20-6-2014 của UBND TP.HCM. Đó là các trường THPT Lê Quý Đôn, THPT Nguyễn Hiền và THPT Nguyễn Du.
Cơ chế thu học phí được UBND TP.HCM quy định: Các đơn vị thực hiện mô hình tiên tiến theo xu thế hội nhập được chủ động xây dựng mức thu tương xứng để trang trải chi phí đào tạo trên nguyên tắc xác định mức thu như sau: Bảo đảm nguyên tắc thu đủ bù chi (không bao gồm các khoản thu chi hộ), không vì mục đích lợi nhuận, phù hợp khả năng đóng góp của người học trên nguyên tắc thỏa thuận và không thu một khoản nào khác.
Học phí được tính toán trên cơ sở các khoản chi thực tế theo giờ giảng và các hoạt động chuyên môn đáp ứng yêu cầu chất lượng của trường tiên tiến, đầu tư trang thiết bị, tài liệu dạy học.
Mức thu bao gồm: Học phí chính quy 120.000 đồng/học sinh/tháng. Khoản thu còn lại được thỏa thuận để bảo đảm các yêu cầu hoạt động thực hiện mô hình tiên tiến, sao cho tổng mức thu không quá 1,5 triệu đồng/học sinh/tháng, bao gồm: tổ chức dạy học 2 buổi/ngày; tổ chức tăng cường tiếng Anh; tổ chức học với giáo viên người nước ngoài; tổ chức dạy các bộ môn năng khiếu, môn tự chọn; chương trình kỹ năng sống; tổ chức chương trình ngoại khóa; cơ sở vật chất cho mô hình tiên tiến, vật tư thực hành.
Kể từ năm học 2016-2017, toàn TP.HCM có 26 trường học thực hiện mô hình tiên tiến theo xu thế hội nhập quốc tế và khu vực, bao gồm cả bậc mầm non, tiểu học, THCS, THPT. Cơ chế thu học phí vẫn giữ nguyên theo Quyết định 3036.
Cần đán.h giá hiệu quả trước khi tăng học phí
Ông Vũ Thành Vĩnh, thành viên Hội đồng Tư vấn dân chủ – pháp luật Ủy ban MTTQ TP Hà Nội, cho rằng để có thể tăng trần học phí trường chất lượng cao, cần có báo cáo đán.h giá tác động, tính hiệu quả của mô hình thời gian qua ra sao; cần làm rõ kết quả của việc thu, chi tại các trường, nhất là việc thu học phí ở các trường có sự chênh lệch lớn.
Theo PGS Bùi Thị An, Phó chủ tịch Liên hiệp Các hội Khoa học Kỹ thuật TP Hà Nội, UBND TP cần đán.h giá chi tiết những trường đã công nhận, thí điểm không đạt chất lượng và chỉ rõ trách nhiệm đối với những hạn chế trong quá trình triển khai.
Theo Yến Anh – Đặng Trinh / Người Lao Động
Mô hình phi lợi nhuận: Doanh nghiệp khẳng định vị thế trên trường quốc tế
"Đã đến lúc chúng ta cần phải có những doanh nghiệp phi lợi nhuận có đẳng cấp, có tầm cỡ. Đó không chỉ vì cộng đồng mà còn là một cách để khẳng định vị thế của Việt Nam trên trường Quốc tế", một chuyên gia phát biểu.
Nhiều gia đình hiện nay đều muốn gửi con em vào học ở Vinschool
Mới đây tập đoàn Vingroup tuyên bố chuyển đổi bệnh viện Vinmec và hệ thống Vinschool thành mô hình phi lợi nhuận. Cụ thể, Vingroup cam kết dành 100% lợi nhuận thu được từ Vinmec và Vinschool để sử dụng cho việc tái đầu tư và cam kết không thu hồi hơn 4.000 tỷ đồng đã đầu tư đến thời điểm hiện tại.
Ngay sau thông tin được phát đi, nhiều người đặt câu hỏi vậy doanh nghiệp phi lợi nhuận là gì và tại sao một Tập đoàn tư nhân lớn như Vingroup lại lựa chọn phát triển 2 thương hiệu đang tăng trưởng với tốc độ cao theo mô hình phi lợi nhuận?
Phi lợi nhuận nhìn từ Harvard, Yale, Stanford...
Trong khi các tổ chức vụ lợi nhuận tồn tại để tìm kiếm và phân phối lợi nhuận kinh doanh sau khi đã đóng thuế cho các cổ đông thì các tổ chức phi lợi nhuận tồn tại chỉ nhằm cung cấp các chương trình và dịch vụ cho lợi ích cộng đồng. Hay nói cách khác, phi lợi nhuận được biết đến là mô hình hoạt động không vì mục tiêu lợi nhuận trong các lĩnh vực nghiên cứu khoa học, y tế, giáo dục, từ thiện hoặc các lĩnh vực phục vụ cộng đồng.
Trên thế giới, không ít tổ chức đang hoạt động dưới hình thức này, trong đó nhiều mô hình giáo dục - y tế phi lợi nhuận nổi tiếng có thể kể tới như: Mayo Clinic, Cleveland Clinic, John Hopkins Medicine ở Mỹ, Samsung của Hàn Quốc; Đại học Harvard, Yale, Stanford ở Mỹ, Keio ở Nhật, Yonsei ở Hàn Quốc...
Cũng cần phải nhấn mạnh thêm rằng, phi lợi nhuận không phải là không có lợi nhuận mà chính là chọn cách sử dụng lợi nhuận như thế nào. Với mô hình này, các dịch vụ cung cấp như giáo dục hay y tế cũng không phải là miễn phí, thậm chí khi đi cùng với các dịch vụ cao cấp còn là mức chi phí cao tương ứng.
Một trong những ví dụ điển hình là trường Đại học nổi tiếng nhất thế giới - Harvard. Hoạt động theo mô hình phi lợi nhuận. Nhưng đây cũng là một trong những ngôi trường được mệnh danh là dành cho giới nhà giàu với mức học phí cao và tăng nhanh bậc nhất thế giới. Nếu không có học bổng thì những sinh viên "không giàu có" hầu như không có cơ hội học tập tại đây.
Không chỉ vậy, Harvard còn là ngôi trường cực kỳ giàu có với doanh thu lớn hơn GDP của nhiều nước trên thế giới. Theo báo cáo tài chính năm 2015, tổng doanh thu hoạt động của trường trong năm tài chính 2015 tăng 3% lên mức 4,5 tỷ USD. Số tiề.n này đến chủ yếu từ những khoản quyên góp của các cá nhân và tổ chức, học phí... Theo thống kê của Forbes, giá trị tài sản ròng của Harvard lên tới 44,6 tỷ USD (tính đến ngày 30/6/2016) khiến nó trở thành trường đại học giàu có nhất nước Mỹ.
Các trường như Harvard có các nguồn thu chính đến từ: Các khoản quyên góp, học phí, tài trợ, quà hiện vật, cho thuê bằng sáng chế. Theo Bloomberg, những khoản này chiếm từ 60-70% ngân sách của Harvard. Phần còn lại đến từ chính nguồn lực của trường.
Những trường như Harvard hay Yale, Stanford dùng những khoản thu này để giảm gánh nặng cho sinh viên hoặc cung cấp nguồn lực dành cho học bổng. Để không vì doanh thu sụt giảm ảnh hưởng tới sinh viên, giảng viên cũng như chất lượng giáo dục, nghiên cứu, những trường như Harvard ngoài mục tiêu giáo dục cũng có những chiến lược kinh doanh, đầu tư để đảm bảo ổn định cho tổng nguồn thu.
Vinmec tại TP Hồ Chí Minh
Đến lúc Việt Nam cần doanh nghiệp phi lợi nhuận tầm cỡ
Tại Việt Nam, mô hình doanh nghiệp phi lợi nhuận đã manh nha trong vài năm trở lại đây nhưng vẫn chưa mấy thành công. Đáng lưu ý, theo quy định pháp luật, các tổ chức/doanh nghiệp phi lợi nhuận chỉ cần sử dụng ít nhất 51% tổng lợi nhuận hàng năm tái đầu tư thực hiện các mục tiêu xã hội đã đăng ký, phần còn lại có thể vẫn được chia về cho chủ sở hữu/cổ đông.
Tuy nhiên, giới chuyên gia cho rằng, chính việc chỉ không cần sử dụng cả 100% lợi nhuận tạo ra để tái đầu tư như trên đã góp phần tạo ra mâu thuẫn trong cách vận hành của mô hình phi lợi nhuận cũng như ảnh hưởng phần nào tới niềm tin của xã hội vào các tổ chức/doanh nghiệp phi lợi nhuận.
Một ví dụ có thể thấy là đối với trường Đại học Hoa Sen, mặc dù tuyên bố là trường phi lợi nhuận nhưng không sử dụng 100% lợi nhuận kiếm được để tái đầu tư mà hàng năm vẫn chia cổ tức cho cổ đông. Và khi cổ đông thấy rằng đây là lĩnh vực có thể kiếm lời thì chính họ bắt đầu đòi hỏi một lợi ích cao hơn khiến chi phối đến chuyên môn, bởi họ nắm quyền quản lý tài chính và đưa lợi nhuận lên trên những giá trị giáo dục.
"Tuy nhiên, với mô hình của Vingroup đang hướng tới, vấn đề trên hoàn toàn được tháo gỡ nhờ cam kết tái đầu tư toàn bộ (100%) nguồn lợi nhuận của Vingroup từ Vinmec và Vinschool để mở rộng mạng lưới và tiếp tục nâng cao chất lượng chuyên môn, quản lý", một chuyên gia nhìn nhận.
Giới chuyên gia cũng cho rằng, việc phi lợi nhuận hóa hoàn toàn với hai thương hiệu đang phát triển tốc độ cao, có triển vọng lợi nhuận bền vững - Vingroup đã khẳng định tầm vóc, uy tín và trách nhiệm xã hội của một tập đoàn kinh tế tư nhân hàng đầu Việt Nam, theo xu hướng phát triển của các doanh nghiệp lớn trên thế giới.
Theo một vị chuyên gia kinh tế, đa số các doanh nghiệp phi lợi nhuận ngay từ đầu đã phải xác định rõ sự kết hợp bền vững giữa sứ mệnh xã hội với mục tiêu kinh tế, trong đó mục tiêu kinh tế là phương tiện để đạt mục tiêu phát triển xã hội. Theo đó, lợi nhuận thu được chủ yếu để sử dụng tái đầu tư hoặc để mở rộng tác động xã hội của doanh nghiệp.
"Họ nhìn thấy cơ hội tạo giá trị vật chất từ những hàng hóa và dịch vụ giàu nhân văn mà họ cung cấp cho cộng đồng. Bên cạnh đó, cũng cần phải thấy rằng, theo xu hướng phát triển chung của thế giới, đã đến lúc chúng ta cần phải có những doanh nghiệp phi lợi nhuận có đẳng cấp, có tầm cỡ. Đó không chỉ vì cộng đồng mà còn là một cách để khẳng định vị thế của Việt Nam trên trường Quốc tế", vị này cho biết.
Hà Anh
Theo Dantri
Phi lợi nhuận Vinmec và Vinschool: Hướng tới nền giáo dục, y tế đỉnh cao Ngày 27/9, Vingroup bất ngờ tuyên bố chuyển Vinmec và Vinschool sang mô hình phi lợi nhuận, cam kết sử dụng 100% lợi nhuận thu được từ hai đơn vị này cho việc tái đầu tư phát triển nguồn nhân lực, nâng cấp cơ sở vật chất, trang thiết bị, trao học bổng, tài trợ cho các hoạt động nghiên cứu khoa học......