Bạn gái dễ vô sinh vì buồng trứng đa nang, ai có nguy cơ này?

Hội chứng này nhiều bạn gái mắc phải, gây nguy cơ vô sinh cao. Phải làm sao?

Nhiều bạn trẻ đăng ký tư vấn, khám hiếm muộn tại TP.HCM – Ảnh: DUYÊN PHAN

Số chị em gái mắc hội chứng buồng trứng đa nang đang có xu hướng tăng. Đang độ tuổi sinh sản, nhiều chị em lo lắng khi bị chẩn đoán mắc hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS). Ước tính có thể có khoảng 2 triệu phụ nữ Việt Nam mắc PCOS và có khuynh hướng ngày càng tăng.

PCOS gây ra nhiều vấn đề sức khỏe hiện tại và lâu dài cho người phụ nữ, trong đó đáng chú ý nhất là gây hiếm muộn, vô sinh, tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch, đái tháo đường…

Trượt dài trong căng thẳng vì khó có thai

Thấy chu kỳ kinh nguyệt kéo dài hơn 40 ngày, có khi cả hai tháng, chị N.B.C. (26 tuổi, TP.HCM) đến một phòng khám sản phụ khoa gần nhà thăm khám. Qua hình ảnh siêu âm, bác sĩ chẩn đoán buồng trứng của chị có thể bị đa nang vì có rất nhiều nang nhỏ li ti như tổ ong trong buồng trứng mà không có nang trội.

Sau siêu âm, bác sĩ xem xét thêm về cân nặng, vẻ bề ngoài, thói quen ăn uống và sinh hoạt của chị C., đồng thời cho biết để kết luận một người phụ nữ mắc PCOS cần làm thêm các xét nghiệm.

“Bác sĩ nói PCOS thường thấy ở những người quá mập, chân tay rậm lông, hay mọc mụn, rụng tóc và kèm hình ảnh siêu âm nhiều nang nhỏ trong buồng trứng. Họ khuyên tôi bước đầu phải hạn chế tối đa tinh bột, ăn uống đồ ngọt, tăng cường tập thể dục và không nên quá lo lắng”, chị C. kể.

Sau hơn nửa năm chưa có tin vui, chị T.L. (30 tuổi) cũng cấn bầu dù mắc PCOS. Chị L. chia sẻ thời gian đầu bản thân trượt dài trong căng thẳng, áp lực vì đọc được những hệ quả của hội chứng này gây ra, nặng nhất là vô sinh.

Hay tin nhiều chị em cùng mắc PCOS cũng có con và với mức độ buồng trứng đa nang của mình ở thể nhẹ, chị L. nuôi thêm hy vọng. Sau thời gian ăn uống khoa học, ngủ nghỉ hợp lý, thả lỏng tâm trí, suy nghĩ tích cực, tăng tần suất quan hệ 2-3 lần/tuần thì gia đình chị L. cũng đón nhận tin vui.

Không may mắn như chị L., nhiều chị em phụ nữ mắc PCOS nặng phải can thiệp một số phương pháp như kích thích buồng trứng, bơm tinh trùng vào buồng tử cung (IUI) hay thụ tinh trong ống nghiệm (IVF) để có được con.

Điểm mặt các dấu hiệu

Hình ảnh siêu âm cho thấy buồng trứng có rất nhiều nang nhỏ – một trong những dấu hiệu chẩn đoán mắc hội chứng buồng trứng đa nang – Ảnh: BNCC

Bác sĩ Hồ Mạnh Tường – tổng thư ký Hội Nội tiết sinh sản và Vô sinh TP.HCM – cho biết PCOS là một rối loạn nội tiết thường gặp nhất ở phụ nữ trong tuổi sinh sản. Hội chứng có thể có nhiều căn nguyên phối hợp và biểu hiện lâm sàng, cận lâm sàng rất đa dạng.

Ước tính hơn 10% phụ nữ bị PCOS với nhiều mức độ khác nhau. Nhiều phụ nữ chưa được chẩn đoán, theo dõi và điều trị đúng mức. Việt Nam có thể có khoảng 2 triệu phụ nữ có PCOS và có khuynh hướng ngày càng tăng.

Phụ nữ có một hay các dấu hiệu sau thì nhiều khả năng mắc PCOS: chu kỳ kinh không đều, có thể bị ra huyết nhiều lần trong tháng, hay hơn 35 ngày đến vài tháng mới ra huyết một lần.

Bên cạnh đó thường có mụn trứng cá nhiều trên mặt hoặc lưng; có tình trạng rậm lông ở tay, chân, mặt hoặc rụng tóc nhiều, hói đầu; có giai đoạn tăng cân nhanh, dễ tăng cân và khó giảm cân…

Bác sĩ Lê Võ Minh Hương (Bệnh viện Từ Dũ, TP.HCM) cho hay nếu chị em phụ nữ chỉ tình cờ siêu âm thấy hình ảnh buồng trứng đa nang nhưng không có bất kỳ triệu chứng bất thường nào khác (kinh thưa, vô kinh, hiếm muộn, rậm lông hoặc mụn trứng cá…) thì nhiều khả năng không mắc phải hội chứng này.

Khi kết luận mắc PCOS, bác sĩ Mạnh Tường cho rằng có các vấn đề trước mắt gây lo lắng cho chị em phụ nữ gồm: kinh không đều, khó có con, tăng cân nhiều, đôi khi trầm cảm, hay căng thẳng…

Phụ nữ bị PCOS khi có thai có thể gặp nhiều vấn đề trong thai kỳ hơn phụ nữ bình thường, ảnh hưởng đến cả mẹ và thai nhi. Do đó, phụ nữ PCOS khi có thai cần được theo dõi kỹ hơn. Em bé gái sinh ra từ mẹ bị PCOS khi lớn lên cũng có thể có nguy cơ PCOS cao hơn người bình thường.

Về lâu dài, khi trên 40 tuổi, phụ nữ bị PCOS có thể dễ bị một số bệnh khác như đái tháo đường, cao huyết áp, hội chứng chuyển hóa…

Nếu chị em phụ nữ chẩn đoán mắc PCOS, bác sĩ Minh Hương khuyến cáo cần giảm cân để đạt mức cân nặng lý tưởng, lập gia đình, có kế hoạch sinh con sớm, theo dõi sức khỏe định kỳ để đánh giá nguy cơ mắc phải các rối loạn chuyển hóa, khám phụ khoa định kỳ để đánh giá nguy cơ ung thư nội mạc tử cung.

Bên cạnh đó, PCOS là một rối loạn bệnh lý có thể theo suốt cuộc đời người phụ nữ, ảnh hưởng không những lên sức khỏe mà còn ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Nếu gặp phải các vấn đề về tâm lý như lo âu hay trầm cảm, hãy chủ động liên hệ với các chuyên gia tâm lý để giúp ổn định cả về thể chất lẫn tinh thần.

Làm gì khi mắc hội chứng buồng trứng đa nang?

Bác sĩ Hồ Mạnh Tường cho biết thêm, trong PCOS, buồng trứng không rụng tự nhiên, dẫn đến phụ nữ khó có thai.

Một số cặp vợ chồng mà người vợ bị PCOS vẫn có thể có thai tự nhiên vì một số trường hợp nhẹ thỉnh thoảng có rụng trứng tự nhiên. Nếu sau một năm vẫn không có thai, vợ chồng nên đến bác sĩ chuyên khoa để khám, xét nghiệm và điều trị.

Nếu cặp vợ chồng chỉ hiếm muộn do nguyên nhân duy nhất là PCOS, các bác sĩ sau khi chẩn đoán đầy đủ sẽ cho thuốc gây phóng noãn hoặc kích thích buồng trứng nhẹ, có thể kết hợp với bơm tinh trùng vào buồng tử cung. Nếu thất bại từ 3-6 lần, có thể chuyển sang làm thụ tinh trong ống nghiệm.