Bà Trương Mỹ Lan “rửa” 445.000 tỷ đồng, tuồn 4,5 tỷ USD ra nước ngoài
Trong vụ án Vạn Thịnh Phát giai đoạn 2, bị cáo Trương Mỹ Lan bị cáo buộc đã rửa tiền với hơn 445.000 tỷ đồng, vận chuyển trái phép qua biên giới 4,5 tỷ USD.
Đoàn xe áp giải bà Trương Mỹ Lan và đồng phạm đến tòa ( Video: Cao Bách).
Tháng 4 vừa qua, bà Trương Mỹ Lan (cựu Chủ tịch Tập đoàn Vạn Thịnh Phát) bị TAND TPHCM tuyên án tử hình về các tội Tham ô tài sản, Vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng và Đưa hối lộ. Bà kháng cáo bản án và sẽ được xem xét vào tháng 10 sắp tới.
Ở giai đoạn 2 của vụ án xảy ra tại Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, Ngân hàng TMCP Sài Gòn (SCB) và các đơn vị liên quan, người phụ nữ này tiếp tục bị xét xử về 3 tội danh: Lừa đảo chiếm đoạt tài sản, Rửa tiền và Vận chuyển trái phép tiền tệ qua biên giới.
33 bị cáo khác trong đó có ông Chu Lập Cơ (chồng bà Lan), Trương Huệ Vân (cháu bà Lan) bị cáo buộc với vai trò đồng phạm về một trong các tội danh trên.
Cơ quan công tố xác định bị cáo Trương Mỹ Lan cùng đồng phạm đã rửa tiền với hơn 445.000 tỷ đồng – lớn nhất từ trước đến nay bị phát hiện. Bên cạnh đó, cựu Chủ tịch Tập đoàn Vạn Thịnh Phát còn bị cáo buộc vận chuyển trái phép qua biên giới 4,5 tỷ USD (106.730 tỷ đồng).
Thủ đoạn hợp thức dòng tiền bất chính
Theo cáo trạng, từ tháng 1/2018 đến tháng 10/2022, bà Trương Mỹ Lan và đồng phạm đã chiếm đoạt hơn 445.000 tỷ đồng thông qua hành vi phạm tội Tham ô tài sản (hơn 415.000 tỷ đồng) của SCB và Lừa đảo chiếm đoạt tài sản (hơn 30.000 tỷ đồng) thông qua hành vi bán trái phiếu khống cho hàng chục nghìn nhà đầu tư.
Để hợp thức hóa nguồn tiền bất chính khổng lồ này, bà Lan chỉ đạo cấp dưới lên phương án thực hiện việc rút, chuyển tiền ra khỏi hệ thống SCB, chủ yếu diễn ra tại SCB Chi nhánh Sài Gòn.
Quy trình rút tiền được thực hiện khép kín. Bà Trương Mỹ Lan chỉ đạo cấp dưới lập danh sách các pháp nhân, cá nhân nhận tiền, rút tiền, chủ yếu là từ các công ty “ma”. Sau khi nhân viên Tập đoàn Vạn Thịnh Phát và SCB phối hợp, hoàn tất thủ tục rút tiền mặt, các cá nhân được thuê đứng tên công ty “ma” sẽ đến ngân hàng ký chứng từ rút tiền.
Bị cáo Trương Mỹ Lan (Ảnh: Hải Long).
Video đang HOT
Tiền sau khi xuất khỏi quỹ của SCB sẽ được giao cho bị cáo Bùi Văn Dũng – lái xe của bà Trương Mỹ Lan. Lái xe này sau đó vận chuyển tiền về tòa nhà Sherwood tại số 127 Pasteur, quận 3, TPHCM, giao cho thư ký của bà Trương Mỹ Lan là Trần Thị Hoàng Uyên, rồi tiếp tục giao cho các cá nhân theo chỉ đạo của Chủ tịch Tập đoàn Vạn Thịnh Phát.
Cơ quan tố tụng còn xác định có một lượng lớn tiền mặt được lái xe của bà Lan vận chuyển thẳng về trụ sở Tập đoàn Vạn Thịnh Phát (tại địa chỉ số 193-203 Trần Hưng Đạo, quận 1, TPHCM) hoặc trực tiếp chuyển tiền cho các cá nhân theo chỉ đạo của bị cáo này.
Từ 26/2/2019 đến ngày 12/9/2022, thực hiện chỉ đạo của Trương Mỹ Lan, Bùi Văn Dũng đã nhận, vận chuyển hơn 108.000 tỷ đồng và hơn 14,7 triệu USD. Trong tổng số tiền trên có hơn 6.300 tỷ đồng từ nguồn tiền phạm tội Tham ô tài sản và Lừa đảo chiếm đoạt tài sản.
Sau khi chiếm đoạt được tiền từ SCB, tùy theo mục đích sử dụng mà bà Lan chỉ đạo các bị cáo khác sử dụng các pháp nhân được thuê và các công ty thuộc Tập đoàn Vạn Thịnh Phát đến ngân hàng ký khống giấy nộp/rút tiền, thực hiện ủy nhiệm chi để chạy dòng tiền theo phương án đề ra.
Đích đến cuối cùng của việc chạy dòng tiền là để bà Lan chi trả các khoản vay khác tại SCB; chi thực hiện các dự án; chi cho các cá nhân; thanh toán các khoản nợ; trả gốc và lãi trái phiếu; chuyển tiền cho SCB Chi nhánh Cầu Giấy, các chi nhánh khác của SCB; chuyển tiền ra nước ngoài…
Trong số tiền được rửa, Viện KSND Tối cao xác định các bị can rút tiền mặt chuyển cho các cá nhân hơn 15.000 tỷ đồng, chi thực hiện các dự án gần 1.900 tỷ đồng, chi trả nợ hơn 48.000 tỷ đồng, chi trả cho các khoản vay tại SCB hơn 183.000 tỷ đồng, chuyển tiền ra nước ngoài hơn 32.000 tỷ đồng…
4,5 tỷ USD được vận chuyển qua biên giới như thế nào?
Trong 10 năm từ 2012 đến 2022, bà Trương Mỹ Lan thông qua Tập đoàn Vạn Thịnh Phát đã sử dụng 23 công ty (12 công ty tại Việt Nam và 11 công ty, tổ chức ở nước ngoài) để chuyển tiền ra nước ngoài và nhận tiền từ nước ngoài về Việt Nam. Trong đó, 21 công ty đã thực hiện 78 giao dịch chuyển tiền ra nước ngoài trái quy định (tổng cộng 1,5 tỷ USD – khoảng 35.360 tỷ đồng) và thực hiện 152 giao dịch nhận tiền từ nước ngoài về (3 tỷ USD, tương đương 71.360 tỷ đồng). Tổng số tiền bà Trương Mỹ Lan bị cáo buộc vận chuyển trái phép qua biên giới là 4,5 tỷ USD (106.730 tỷ đồng).
Bà Trương Mỹ Lan bị xác định là người chi phối, chỉ đạo, điều hành mọi hoạt động của Tập đoàn Vạn Thịnh Phát và các pháp nhân thuộc Vạn Thịnh Phát. Bà Lan cũng chịu trách nhiệm cao nhất ở hành vi Vận chuyển trái phép tiền tệ qua biên giới.
Quá trình điều tra bà Lan khai, khi cần chuyển tiền ra nước ngoài để trả nợ hoặc nhận vay tiền từ nước ngoài về Việt Nam sẽ giao Trịnh Quang Công (Tổng giám đốc Công ty Cổ phần Tập đoàn quản lý Acumen) phối hợp Nguyễn Phương Anh (cựu Phó tổng giám đốc Công ty Cổ phần Tập đoàn Sài Gòn Peninsula), Chiu Bing Keung Kenneth (quốc tịch Anh và Bắc Ireland, được bà Lan giao quản lý các công ty ở nước ngoài, đồng thời là người đại diện pháp luật của Công ty Vinaland Việt Nam).
Bị cáo Trương Khánh Hoàng, đồng phạm giúp sức tích cực cho bà Trương Mỹ Lan (Ảnh: Hoàng Hùng).
Những người này sẽ lập các hợp đồng khống mua bán cổ phần, vốn góp, tư vấn, vay nợ giữa các công ty tại Việt Nam và công ty, tổ chức nước ngoài. Đây đều là các công ty “ma” thuộc sự quản lý, điều hành của các cá nhân ở Tập đoàn Vạn Thịnh Phát.
Thông qua các hợp đồng “khống” này, tiền vay được chuyển từ nước ngoài về Việt Nam và tiền trả nợ được chuyển từ Việt Nam ra nước ngoài qua hệ thống SCB. Bà Lan tiếp tục chỉ đạo các cá nhân thuộc Vạn Thịnh Phát phối hợp với nhân viên của SCB thực hiện chuyển và nhận tiền quốc tế.
Cơ quan điều tra cáo buộc đa số hồ sơ, giấy tờ, thủ tục chuyển tiền ra nước ngoài đều không đủ điều kiện. Các giao dịch nhận tiền từ nước ngoài về Việt Nam thiếu trường thông tin về chuyển tiền, bị hệ thống tự động khóa, nhưng các cá nhân có thẩm quyền tại SCB như Võ Tấn Hoàng Văn (cựu Tổng giám đốc SCB), Chen Yi Chung (cựu quyền Tổng giám đốc SCB), Trương Khánh Hoàng (cựu quyền Tổng giám đốc SCB), Bùi Anh Dũng (cựu Chủ tịch HĐQT SCB) vẫn duyệt cho chuyển tiền trên hệ thống để hoàn tất việc chuyển tiền quốc tế.
Để vận chuyển 4,5 tỷ USD trái phép qua biên giới, bà Lan được hàng loạt người thân tín giúp sức. Trong đó, Trương Khánh Hoàng bị cáo buộc từ tháng 5/2021 đến tháng 8/2022 đã ký duyệt 38 lệnh chuyển tiền ra nước ngoài, với số tiền 929 triệu USD (21.810 tỷ đồng) và 106 giao dịch nhận 1,9 tỷ USD (47.392 tỷ đồng) từ nước ngoài về. Các giao dịch này đều thông qua hợp đồng khống.
Các lệnh chuyển tiền ra nước ngoài do Hoàng ký đều không đủ điều kiện chuyển tiền, như thiếu văn bản xác nhận của công ty tại Việt Nam về việc công ty nước ngoài sở hữu cổ phần theo hợp đồng chuyển nhượng; chứng nhận hợp pháp hóa lãnh sự của người đại diện công ty nước ngoài đứng ra ký hợp đồng chuyển nhượng; giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh, chứng nhận hoàn tất việc chuyển nhượng cổ phần giữa công ty tại Việt Nam và công ty nước ngoài; chứng từ thể hiện công ty ở nước ngoài đã hoàn thành đầy đủ nghĩa vụ thuế với Nhà nước Việt Nam…
Các giao dịch chuyển tiền từ nước ngoài về, dù thiếu trường thông tin về mục đích chuyển tiền, bị hệ thống tự động khóa nhưng Hoàng vẫn duyệt mở khóa trên hệ thống để hạch toán vào tài khoản của khách hàng nhận tiền.
Bị cáo Võ Tấn Hoàng Văn bị cáo buộc từ tháng 12/2013 đến tháng 7/2020, đã ký duyệt 20 giao dịch chuyển tiền ra nước ngoài với 516 triệu USD (11.998 tỷ đồng), để thanh toán hợp đồng khống. Ông Bùi Anh Dũng bị cáo buộc trong 10 tháng, từ tháng 1 đến tháng 10/2020 đã ký duyệt 6 lệnh chuyển 30 triệu USD (712.000 tỷ đồng) ra nước ngoài thông qua hợp đồng khống.
Ngoài ra, còn 5 bị cáo khác ở các công ty thuộc Vạn Thịnh Phát đã ký các hợp đồng khống, thực hiện lệnh chuyển tiền, giúp sức cho bà Trương Mỹ Lan.
Đặc biệt, hai người nước ngoài là Chen Yi Chung, cựu quyền Tổng giám đốc SCB (quốc tịch Hong Kong – Trung Quốc) và Chiu Bing Keung Kenneth (quốc tịch Anh và Bắc Ireland, quản lý 11 công ty thuộc Tập đoàn Vạn Thịnh Phát) đã xuất cảnh trước khi bị phát hiện giúp bà Trương Mỹ Lan vận chuyển trái phép hơn 50.000 tỷ đồng qua biên giới. Hai bị can này đang bị Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu (C03, Bộ Công an) truy nã.
Người nào không bị xem xét trách nhiệm?
Trong vụ án này, có 12 người thuộc Tập đoàn Vạn Thịnh Phát đứng tên mở tài khoản tín dụng tại ngân hàng SCB, ký các chứng từ nộp tiền vào tài khoản gồm: Chu Duyệt Phấn (con gái bà Lan), Trương Mễ, Trương Lập Hưng, Trương Lập Hải, Hồ Vĩnh Ní, La Khiết Dinh, Huỳnh Nữ, Dư Thúy Hoa, Ngô Lệ Nga, Vương Quang Huy và Thái Giai Tú.
Bị cáo Trương Huệ Vân, cháu gái bị cáo Trương Mỹ Lan, bị xét xử về tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản (Ảnh: Hải Long).
Những người này có mối quan hệ thân cận với vợ chồng bà Trương Mỹ Lan và Chu Lập Cơ (là con, cháu, thư ký, trợ lý), được bà Lan nhờ đứng tên mở các thẻ tín dụng tại SCB, ký hồ sơ chứng từ nộp tiền vào tài khoản thẻ, trong những lần đi cùng với vợ chồng bà Lan sang Hong Kong, các cá nhân này được bà Lan chỉ đạo sử dụng thẻ để thanh toán mua trang sức, chi tiêu khác theo yêu cầu của bà Lan. Ngoài ra, La Khiết Dinh là người thường xuyên ký giấy nộp tiền vào tài khoản thẻ của Chu Lập Cơ mà không thực hiện giao dịch nộp tiền thực tế theo sự chỉ đạo của Trương Mỹ Lan.
Viện KSND Tối cao nhận định những người này không biết nguồn tiền thanh toán thẻ, không biết chứng từ chuyển tiền, rút tiền, nhận tiền đã được Trương Mỹ Lan và đồng phạm “lập khống”, nên cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an không truy cứu trách nhiệm hình sự là phù hợp.
Ông Chu Lập Cơ cho vợ "mượn" tài sản để đảm bảo các khoản vay
Ngày 6/3, phiên tòa xét xử vụ án Vạn Thinh Phát bước sang ngày thứ 2. Đại diện VKS tiếp tục công bố cáo trạng.
Trong cáo trạng của đại diện VKS công bố, nổi bật lên trong đó là vai trò, thủ đoạn của bà Trương Mỹ Lan về việc thành lập và điều hành "hệ sinh thái" Vạn Thịnh Phát với hơn 1.000 doanh nghiệp gồm các công ty con, công ty thành viên trong và ngoài nước, được chia thành nhiều tầng lớp. Trong đó, Tập đoàn Vạn Thịnh Phát giữ vai trò trung tâm, nắm giữ cổ phần, kiểm soát toàn bộ hoạt động của các công ty trong hệ sinh thái và thường không tham gia trực tiếp vào hoạt động kinh doanh.
Đại diện Viện Kiểm sát tiếp tục công bố cáo trạng, sáng 6/3.
Trong số 86 bị cáo ra tòa trong vụ án Vạn Thịnh Phát, ông Chu Lập Cơ (Chu Nap Kee Eric - Chủ tịch HĐQT Công ty CP đầu tư Times Square) là bị cáo phải cần tới phiên dịch. Ông Chu Lập Cơ là người có ảnh hưởng và giúp sức không nhỏ cho vợ, bà Trương Mỹ Lan, thực hiện các hành vi phạm tội.
Ông là cổ đông chính (có 99,26% cổ phần), Chủ tịch Hội đồng quản trị, giữ vai trò quyết định cao nhất tại Công ty Cổ phần Times Square Việt Nam. Năm 2012, để lập hồ sơ vay vốn tại Ngân hàng SCB nhằm cơ cấu các khoản nợ xấu sau khi hợp nhất 3 ngân hàng, gồm ngân hàng Đệ Nhất, Ngân hàng Việt Nam Tín Nghĩa và Ngân hàng Sài Gòn thành Ngân hàng TMCP Sài Gòn (SCB), Trương Mỹ Lan đã trao đổi, thống nhất với Chu Lập Cơ và lãnh đạo Ngân hàng SCB về việc sử dụng tài sản Dự án Times Square (Quyền sử dụng đất thuê và tài sản hình thành trong tương lai gắn liền với đất thuê) gồm Cao ốc phức hợp Văn phòng - Khách sạn - Căn hộ cao cấp - Trung tâm Thương Mại Times Square (tọa lạc tại số 22-36 Nguyễn Huệ và 57-69F Đồng Khởi, phường Bến Nghé, quận 1, TP Hồ Chí Minh và Quyền tài sản có liên quan) để đảm bảo cho các khoản vay.
Ông Chu Lập Cơ tại tòa.
Thực hiện theo chỉ đạo của Trương Mỹ Lan, Chu Lập Cơ đã ký Biên bản họp Đại hội đồng cổ đông, Biên bản họp Hội đồng quản trị của Công ty Times Square chấp thuận thế chấp tài sản của Công ty bảo lãnh nợ vay cho các cá nhân, tổ chức do bà Lan chỉ định.
Sau khi có tài sản đảm bảo để vay vốn, Trương Mỹ Lan chỉ đạo các cá nhân tại Ngân hàng SCB, Tập đoàn Vạn Thịnh Phát và Công ty Times Square lập các hồ sơ vay vốn "khống"; nhờ người đứng tên các khoản vay và ký "khống" hồ sơ, thủ tục vay vốn. Bằng phương thức này, từ tháng 12/2012 đến tháng 12/2014, Chu Lập Cơ đã giúp Trương Mỹ Lan hợp thức hóa hồ sơ vay vốn "khống" để giải ngân số tiền vay tại Ngân hàng SCB cho 73 khoản vay của 67 khách hàng, tổng số tiền giải ngân gần 30 ngàn tỷ đồng, thời hạn vay vốn 5 năm. Toàn bộ số tiền vay vốn được sử dụng cho mục đích riêng của Trương Mỹ Lan.
Bà Trương Mỹ Lan tại tòa, sáng 6/3.
Đến năm 2017, do phương án vay vốn là lập "khống", khoản vay chỉ dùng trả nợ xấu, không có nguồn để thu hồi gốc, lãi nên các khoản nợ đến hạn nhưng không thể trả được, Trương Mỹ Lan thuyết phục Chu Lập Cơ ký Biên bản họp HĐQT Công ty Cổ phần Times Square, tiếp tục sử dụng tài sản của Công ty Times Square để thế chấp đảm bảo nghĩa vụ thanh toán nợ vay cho 54 khách hàng đang vay vốn tại Ngân hàng SCB nhằm gia hạn nợ. Tổng dư nợ được đảm bảo gần 36 ngàn tỷ đồng.
Các bị cáo tại phiên xử thứ 2, ngày 6/3.
Tính đến thời điểm ngày 17/10/2022, tổng nghĩa vụ các khoản nợ do Chu Lập Cơ ký hợp thức thủ tục còn 46 khoản vay với dư nợ gốc hơn 19,5 ngàn tỷ, đồng; nợ lãi hơn 19,6 ngàn tỷ đồng; tổng cộng dư nợ là 39,2 ngàn tỷ đồng. Sau khi đối trừ giá trị tài sản bảo đảm của các khoản vay mà Chu Lập Cơ đã ký các tài liệu để hợp thức thủ tục vay vốn nêu trên (theo kết quả định giá của Công ty Hoàng Quân tại thời điểm ngày 30/9/2022 được SCB chấp nhận có đủ pháp lý để trích lập dự phòng rủi ro được phân bổ cho các khoản vay còn dư nợ nêu trên) là 30,1 ngàn tỷ đồng. Như vậy, ông Chu Lập Cơ đã giúp sức cho vợ, bà Trương Mỹ Lan, gây thiệt hại cho Ngân hàng SCB số tiền hơn 9,1 ngàn tỷ đồng.
Với hành vi của mình, ông Chu Lập Cơ bị truy tố về tội "Rửa tiền" và "Vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng"
Lời khai đầu tiên của bà Trương Mỹ Lan tại tòa Dù bị đưa ra xét xử với nhiều tội danh, nhưng bà Trương Mỹ Lan tỏ ra khá bình tĩnh, thần thái nhanh nhẹn, sức khỏe ổn định. Sáng ngày 5/3, TAND TP.HCM mở phiên xét xử sơ thẩm đối với Trương Mỹ Lan (68 tuổi, Chủ tịch Tập đoàn Vạn Thịnh Phát) cùng chồng là Chu Lập Cơ (68 tuổi) và 84...