Apple thúc đẩy kế hoạch biến iPhone thành thẻ nhận dạng kỹ thuật số

Apple đang đưa các bang của Mỹ tham gia vào kế hoạch biến iPhone thành thẻ nhận dạng kỹ thuật số, theo các tài liệu mật mà CNBC có được.

Dựa trên một hợp đồng được ký bởi bốn bang, Apple yêu cầu các bang duy trì hệ thống cần thiết để phát hành và cung cấp thông tin đăng nhập, thuê người quản lý dự án để trả lời các câu hỏi của công ty, tiếp thị nổi bật tính năng mới và thúc đẩy việc áp dụng nó với các cơ quan chính phủ khác. Tất cả đều được chi trả bằng tiền thuế của người dân.

Tháng 6.2021, Apple thông báo người dùng có thể sớm lưu trữ thẻ nhận dạng do nhà nước cấp trong ứng dụng Wallet trên iPhone. Gã khổng lồ công nghệ Mỹ nói rằng đó là cách an toàn, thuận tiện hơn để khách hàng cung cấp thông tin đăng nhập trong nhiều cài đặt trực tiếp và từ xa. Tính năng này, khi được kết hợp với các biện pháp bảo mật sinh trắc học của Apple như Face ID, có thể giảm thiểu hành vi gian lận.

Tuy nhiên, động thái trên đã khiến các nhà quan sát phải đặt ra câu hỏi về lý do tại sao chính quyền tiểu bang lại nhường độc quyền kiểm soát danh tính công dân cho một tập đoàn công nghệ tư nhân. Ngoài ra, việc tích hợp danh tính vào các thiết bị di động cũng làm dấy lên lo ngại về quyền riêng tư, cùng với nguy cơ xảy ra tình huống khó hiểu liên quan đến giám sát.

Hợp đồng giữa Apple và bốn bang Georgia, Arizona, Kentucky, Oklahoma cung cấp cái nhìn sơ lược hiếm có về giao dịch của công ty hùng mạnh này. Apple nổi tiếng với nỗi ám ảnh về tính bí mật. Công ty thường buộc các đối tác tiềm năng phải ký thỏa thuận không tiết lộ thông tin để ngăn chặn việc tài liệu của họ tràn lan ra công chúng.

Apple cho biết người dùng có thể sớm lưu trữ thẻ nhận dạng do nhà nước cấp trong ứng dụng Wallet trên iPhone

“Toàn quyền quyết định”

Biên bản thỏa thuận dài 7 trang, được CNBC thu thập thông qua yêu cầu hồ sơ công khai và các nguồn khác, phần lớn mô tả Apple có mức độ kiểm soát cao đối với các cơ quan chính phủ chịu trách nhiệm cấp thẻ nhận dạng. Georgia và Arizona sẽ là hai tiểu bang đầu tiên cung cấp giấy phép lái xe trên ứng dụng Wallet, nhưng hiện vẫn chưa khởi chạy chương trình này. Vì các hợp đồng thu được hầu như giống hệt nhau giữa các tiểu bang, CNBC không xem xét quá chi tiết thỏa thuận cho bốn tiểu bang mới đã đăng ký chương trình ID kỹ thuật số của Apple, bao gồm Connecticut, Iowa, Maryland và Utah.

Apple có “toàn quyền quyết định” đối với khía cạnh chính của chương trình, bao gồm loại thiết bị nào sẽ tương thích với ID kỹ thuật số, cách các trạng thái được yêu cầu báo cáo về hiệu suất thực hiện kế hoạch và thời điểm khởi chạy chương trình. Apple thậm chí còn được xem xét và phê duyệt hoạt động tiếp thị mà các tiểu bang bắt buộc phải làm. Theo ông Jason Mikula, nhà tư vấn công nghệ tài chính, người tiếp cận được với hợp đồng, động thái này tương tự như cách Apple thường giao dịch với các nhà cung cấp, mặc dù thay vì được Apple trả tiền, các bang phải gánh vác gánh nặng tài chính trong việc quản lý chương trình.

“Nó giống như mối quan hệ với nhà cung cấp. Đây là điều rất phi lý đối với tôi bởi vì đó là những tiểu bang vốn có quyền về những gì họ muốn cung cấp cho Apple. Họ đáng ra có thể thương lượng một hợp đồng bình đẳng hơn nhiều. Tôi chưa từng thấy bất kỳ ví dụ nào khác mà ở đó hệ thống thuộc sở hữu của chính phủ và thông tin xác thực được cung cấp cho các mục đích thương mại theo cách như thế này”, ông Mikula nói.

Apple từ chối bình luận. Các đại diện của bang Georgia, Arizona, Kentucky và Oklahoma cũng không trả lời ngay lập tức các yêu cầu bình luận từ CNBC.

Cùng với việc số hóa các ngành công nghiệp từ tài chính cho đến giải trí, có một sự thúc đẩy trên khắp thế giới để tạo ra hệ thống ID kỹ thuật số hiện đại hơn. Nhưng theo ông Phillip Phan, giáo sư Trường Kinh doanh Johns Hopkins Carey, nỗ lực ở các nước như Singapore, Pháp, Đức và Trung Quốc thường được thực hiện ở cấp quốc gia hơn là thông qua các công ty tư nhân.

Apple là người kiểm soát

Xuyên suốt nội dung hợp đồng, có một điều rất rõ ràng về việc ai là “người cầm lái”. Apple đang yêu cầu các bang tuân thủ yêu cầu bảo mật do Tổ chức Tiêu chuẩn hóa Quốc tế đưa ra liên quan đến giấy phép lái xe di động. Tháng 9.2021, Apple cho biết đã đóng vai trò tích cực trong quá trình phát triển tiêu chuẩn. Các tiểu bang phải đồng ý “phân bổ hợp lý đủ nhân sự và nguồn lực, ví dụ như nhân viên, quản lý dự án và kinh phí, để hỗ trợ việc khởi động chương trình vào mốc thời gian do Apple xác định”. Điều đó bao gồm việc thực hiện kiểm tra chất lượng để đảm bảo ID kỹ thuật số hoạt động “phù hợp với yêu cầu chứng nhận của Apple” trên các thiết bị khác nhau của công ty.

Ngoài ra, các tiểu bang phải đồng ý với nỗ lực trên phạm vi rộng được thiết kế để đảm bảo việc áp dụng ID kỹ thuật số của Apple, bao gồm cả việc cung cấp tính năng mới một cách “chủ động” và miễn phí bất cứ khi nào công dân nhận được thẻ nhận dạng mới hoặc thẻ thay thế. Các tiểu bang cũng phải giúp thúc đẩy việc áp dụng ID mới với “các bên liên quan chính trong chính quyền liên bang và tiểu bang”, như Sở Thuế vụ, cơ quan thực thi pháp luật của tiểu bang, và những doanh nghiệp vốn hạn chế người dùng theo độ tuổi “quan trọng để chương trình đạt được đủ mức độ chấp nhận”.

Một điểm đáng lưu ý là, mặc dù các cơ quan nhà nước phải “làm nổi bật chương trình trong tất cả thông tin liên quan đến công chúng và đến Thông tin đăng nhập nhận dạng kỹ thuật số”, nhưng nỗ lực tiếp thị “trong mọi trường hợp đều phải được Apple xem xét và phê duyệt trước”. Chi phí cho tất cả những việc này đều do các bang chi trả. Hợp đồng nói rõ rằng, “trừ khi có thỏa thuận khác giữa các bên, các bên không được phép nợ nhau bất kỳ khoản phí nào theo thỏa thuận này”.

Không có đường ray bảo vệ

Kết quả cuối cùng là các tiểu bang phải chịu gánh nặng để duy trì hệ thống công nghệ với chi phí từ đóng thuế, trong khi Apple và các cổ đông được lợi nhờ vào việc thiết bị của họ thậm chí còn cần thiết hơn mức hiện tại.

“Lợi ích của Apple rất rõ ràng, đó là bán nhiều iPhone hơn. Mối quan tâm của tiểu bang là phục vụ người dân, nhưng tôi không rõ tại sao họ lại nghĩ rằng quan hệ đối tác với một công ty công nghệ cụ thể sở hữu hệ sinh thái khép kín là cách tốt nhất để làm điều đó. Việc nhà nước chi tiền của người đóng thuế vào một sản phẩm chỉ phục vụ một nửa số công dân là điều đáng nghi ngờ”, ông Phan nói.

Ứng dụng Wallet không phải là nguồn doanh thu chính của Apple, dù nó tạo ra phí từ giao dịch Apple Pay. Thay vào đó, ứng dụng Wallet và các dịch vụ khác là tính năng chiến lược để làm cho iPhone có giá trị hơn đối với khách hàng và giữ chân họ khỏi việc chuyển sang đối thủ cạnh tranh như Android của Google.

Điều quan trọng trong hợp đồng là Apple chuyển trách nhiệm xác nhận tính xác thực về danh tính người dùng thành tuyên bố: “Apple sẽ không chịu trách nhiệm pháp lý đối với bất kỳ kết quả xác minh nào, và bên phía cơ quan thừa nhận tất cả các kết quả xác minh đều được cung cấp nguyên trạng”.

Theo ông Mikula, thỏa thuận gây chú ý về những yếu tố còn thiếu, về các ràng buộc hoặc đường ray bảo vệ liên quan đến cách Apple có thể sử dụng khả năng xác minh danh tính mạnh mẽ. Điều đó đặt ra câu hỏi liệu công ty có thể hạn chế quyền truy cập vào khả năng mới đối với các sản phẩm của đối thủ cạnh tranh hay không.

“Apple thường tận dụng vị thế thống trị trong lĩnh vực phần cứng và phần mềm điện thoại để ưu tiên các dịch vụ riêng, và thu phí chính xác từ các bên thứ ba sử dụng nền tảng của họ”, ông Mikula nói.