Áp lực nợ xấu, ngân hàng tăng bộ đệm rủi ro
Ngành ngân hàng vừa ghi nhận những kết quả kinh doanh đầy ấn tượng trong nửa đầu năm với mức tăng trưởng tín dụng cao nhất trong hơn 10 năm qua cùng các kỷ lục về lợi nhuận.
Song, chất lượng tài sản lại đang là mối quan ngại tại một số ngân hàng khi nợ xấu vẫn đang có xu hướng gia tăng.
Khách hàng giao dịch tại BAOVIET Bank, số 8 Lê Thái Tổ, Hà Nội. Ảnh minh họa: Trần Việt/TTXVN
Nợ có khả năng mất vốn tăng mạnh
Tính đến thời điểm này, hầu hết các ngân hàng đã công bố báo cáo tài chính quý II/2022. Trong đó, điểm đáng lưu ý nhất là số dư nợ nhóm 5 (nợ có khả năng mất vốn) đã tăng mạnh trong 6 tháng qua.
Cụ thể, tính đến ngày 30/6/2022, nợ nhóm 5 tại các ngân hàng ở mức hơn 80.300 tỷ đồng, tăng 29% so với hồi đầu năm và chiếm đến 55% tổng số nợ xấu của ngành. Tổng nợ xấu nội bảng cũng tăng lên mức hơn 146.000 tỷ đồng, tăng 17,5% so với đầu năm.
Xét về số dư tuyệt đối, Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (Agribank) đang có số dư nợ xấu cao nhất hệ thống với gần 30.000 tỷ đồng, tăng 22% so với thời điểm đầu năm.
Trong khi đó, tại Ngân hàng TMCP Việt Nam Thịnh Vượng (VPBank), nợ xấu hợp nhất (bao gồm cả nợ xấu đến từ Công ty Tài chính FE Credit) đạt số dư tuyệt đối tới 20.000 tỷ đồng, tăng 27% trong nửa đầu năm; trong đó, nợ nhóm 5 tăng tới 143%.
Đáng chú ý, phần lớn nợ xấu trong số này thuộc về FE Credit do phân khúc cho vay tiêu dùng mang tính rủi ro cao, đi kèm với khó khăn do dịch COVID-19 nên ảnh hưởng đến khả năng trả nợ của khách hàng. Còn nếu chỉ tính riêng ngân hàng mẹ VPBank, nợ xấu ở ngưỡng 8.000 tỷ đồng; trong đó, nợ mất vốn chỉ 1.000 tỷ đồng.
Cũng là một trong những ngân hàng ghi nhận con số nợ xấu tuyệt đối ở mức cao, Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam (VietinBank) có tới 16.650 tỷ đồng nợ xấu, tăng 33,4% sau 6 tháng đầu năm; trong đó, nợ nhóm 5 tăng tới 128%.
Kế sau là Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV). Với quy mô tín dụng trong top đầu, từng giữ ngôi quán quân về nợ xấu, nhưng nay BIDV đã lui về sau với số dư nợ xấu tính đến 30/6/2022 là 15.100 tỷ đồng, tăng 11,8% so với đầu năm; trong đó, nợ có khả năng mất vốn tăng 18%.
Video đang HOT
Với quy mô tín dụng lớn, nợ xấu tuyệt đối tại các ngân hàng trên ở mức cao cũng là điều tất yếu.
Xét về con số tương đối, Ngân hàng TMCP Sài Gòn – Hà Nội (SHB) và Ngân hàng TMCP Quân đội (MB) đang là các ngân hàng có mức tăng trưởng nợ xấu cao nhất 6 tháng qua, lần lượt là 58% và 52,3%.
Còn nếu xét về tỷ lệ nợ xấu trên tổng dư nợ cho vay, đa phần các ngân hàng đều giữ tỷ lệ này dưới mức 3% như SHB (2,54%), Agribank (2,15%), VietinBank (1,34%)…
Cá biệt một số ngân hàng có tỷ lệ nợ xấu cao trên 3% như Ngân hàng TMCP Bảo Việt (BaoViet Bank) 3,63%; Ngân hàng TMCP Việt Nam Thương Tín (Vietbank) 3,99%; VPBank 5,25%. Thậm chí, nợ xấu của Ngân hàng TMCP Quốc dân (NCB) còn nhảy vọt lên hơn 11%.
Theo quy định của Ngân hàng Nhà nước, ngân hàng nếu không kiểm soát được nợ xấu dưới mức 3% sẽ bị giới hạn nhiều hoạt động như: không được mua trái phiếu doanh nghiệp; không được cấp tín dụng cho khách hàng đầu tư kinh doanh cổ phiếu cũng như mua, nắm giữ cổ phiếu các ngân hàng khác…
Việc nợ xấu của các ngân hàng tăng mạnh trong nửa đầu năm và có xu hướng tiếp tục tăng trong thời gian tới đã từng được giới chuyên gia dự báo. Đặc biệt, bức tranh nợ xấu trong các quý tới sẽ ngày càng lộ diện rõ ràng hơn khi Thông tư 14/2021/TT-NHNN về cơ cấu lại nợ, giữ nguyên nhóm nợ, miễn giảm lãi suất cho khách hàng cá nhân và doanh nghiệp do dịch COVID-19 đã chính thức hết hạn.
Theo PGS. TS Đinh Trọng Thịnh, Giảng viên cao cấp Học viện Tài chính, dù liên tục báo lãi “đậm” trong nửa đầu năm nhưng các ngân hàng cũng đang phải đối mặt với áp lực không nhỏ về nợ xấu trong tương lai, nhất là khi Thông tư 14 đã hết hạn từ ngày 30/6. Các ngân hàng do đó sẽ phải tăng trích lập dự phòng rủi ro nợ xấu, kéo theo thách thức về tăng trưởng lợi nhuận.
Đệm dày cho dự phòng rủi ro
Phân tích kết quả kinh doanh 6 tháng năm 2022, Công ty Cổ phần Chứng khoán VNDIRECT nhận định: Chất lượng tài sản của các ngân hàng đã được cải thiện đáng kể so với giai đoạn 2016-2017, cộng thêm bộ đệm dự phòng mạnh mẽ, các ngân hàng có thể giảm thiểu rủi ro nợ xấu gia tăng trong thời gian tới.
Trên thực tế, Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank) dù có tỷ lệ nợ xấu 0,61% thấp nhất trong nhóm các ngân hàng thương mại có vốn Nhà nước, song đây lại là quán quân với bộ đệm dày nhất dành cho dự phòng rủi ro khi tỷ lệ bao phủ nợ xấu của Vietcombank lên mức kỷ lục 506%.
Lãnh đạo Vietcombank từng nhiều lần chia sẻ rằng “cơm không ăn gạo còn đó”, việc tăng trích lập dự phòng không chỉ giúp ngân hàng có bộ đệm để xử lý rủi ro, mà còn là “của để dành” trong tương lai. Bởi sau khi quá trình xử lý nợ xấu hoàn tất, hoàn nhập dự phòng rủi ro cũng sẽ đóng góp tích cực vào lợi nhuận.
Tương tự tại BIDV, tỷ lệ bao phủ nợ xấu nâng từ mức 215% hồi cuối năm trước lên tới 263%. Trong khi tại MB là 221%, VietinBank là 190%. Ngân hàng TMCP Á Châu (ACB) cũng có tỷ lệ bao phủ nợ xấu tiếp tục ở mức cao 185%, tương đương với việc cứ mỗi 100 đồng nợ xấu thì ACB đang trích lập tới 185 đồng…
Ngược lại, một số ngân hàng có tỷ lệ bao phủ nợ xấu thấp là SHB với 63,1%, Ngân hàng TMCP Quốc tế (VIB) 54%, Ngân hàng TMCP An Bình (ABBank) 52,2%, VPBank 47,95%…
Trước thực tế này, các chuyên gia phân tích Công ty cổ phần Chứng khoán Bảo Việt (BVSC) cho rằng tỷ lệ trích lập dự phòng cao hay thấp là do “khẩu vị” và quan điểm riêng của mỗi ngân hàng. Theo thời gian, bên cạnh việc xử lý nợ xấu, nợ bị ảnh hưởng bởi dịch COVID-19 cơ cấu lại dần hồi phục…, tiềm năng hoàn nhập dự phòng vào lợi nhuận cũng là một điểm đáng chú ý.
Cùng quan điểm, Công ty TNHH Chứng khoán Yuanta Việt Nam cho rằng, khả năng thu hồi các khoản thanh toán của những khoản nợ tái cơ cấu sẽ tác động khá lớn lên lợi nhuận năm 2022 của các ngân hàng. Nếu dư nợ tái cơ cấu được phân loại thuộc nhóm nợ xấu, các ngân hàng, nhất là các ngân hàng có tỷ lệ dự phòng rủi ro thấp sẽ phải bổ sung trích lập dự phòng, “ăn mòn” lợi nhuận.
Theo quy định, ngân hàng được phép trích lập toàn bộ nợ xấu do bị ảnh hưởng bởi dịch COVID-19 được cơ cấu lại, hoặc trích lập rải ra trong 3 năm. Tỷ lệ bao phủ nợ xấu chênh lệch lớn giữa các ngân hàng cho thấy sự khác biệt trong “khẩu vị” rủi ro mỗi ngân hàng.
Dự báo về tình hình nợ xấu, TS. Cấn Văn Lực, Chuyên gia Kinh tế trưởng của BIDV ước tính năm nay nợ xấu nội bảng sẽ đẩy lên mức 2% và nợ xấu gộp ở mức khoảng 6%. Mặc dù nợ xấu nội bảng có vẻ như đang giảm trong thời gian vừa qua nhưng vẫn cần phải có luật hóa để xử lý nợ xấu, bởi vì nợ xấu nội bảng giảm nhưng nợ xấu tiềm ẩn lại tăng.
“Nợ xấu là vấn đề liên tục xảy ra chứ không phải chỉ có thời kỳ kinh tế khó khăn. Do đó cần có một khung pháp lý để xử lý nợ xấu chứ không phải để cho cộng dồn tích tụ tạo nên những nguy cơ, những điểm tắc nghẽn cho kinh tế quốc gia”, ông Lực đề xuất.
Liên quan đến hành lang pháp lý, Nghị quyết số 42/2017/QH14 về thí điểm xử lý nợ xấu của các tổ chức tín dụng được đánh giá là công cụ xử lý nợ xấu hiệu quả trong 5 năm qua, đã được Quốc hội đồng ý kéo dài từ ngày 15/8/2022 đến hết ngày 31/12/2023.
Theo Nghị quyết của Kỳ họp thứ 3, Quốc hội Khóa XV, Chính phủ phải hoàn thiện khung khổ pháp lý trên cơ sở kế thừa các chính sách của Nghị quyết 42/2017/QH14 thông qua việc sửa đổi, bổ sung Luật Các tổ chức tín dụng và các luật liên quan để trình kết quả đề xuất lên Quốc hội tại kỳ họp lần thứ 5, sẽ diễn ra vào tháng 5/2023. Sau đó, Quốc hội sẽ cho ý kiến hoàn thiện và thông qua vào kỳ họp tháng 10/2023, nhằm tránh khoảng trống pháp lý xử lý nợ xấu sau khi Nghị quyết 42 hết hiệu lực vào ngày 31/12/2023.
Kỳ vọng ngân hàng được sớm nới 'room' tín dụng
Dịch COVID-19 đang dần được kiểm soát đồng nghĩa với việc nhu cầu vay vốn của doanh nghiệp tăng cao.
Tuy nhiên, nhiều ngân hàng vẫn lo lắng sẽ sớm cạn room tín dụng bởi room Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cấp cho năm 2022 là 14%, bằng với tốc độ tăng trưởng tín dụng thực tế của năm 2021.
Nhiều ngân hàng kỳ vọng sẽ có đợt nới "room" tăng trưởng tín dụng ở mức hợp lý thời gian tới. Ảnh: ABBank.
Trong bối cảnh triển khai gói hỗ trợ lãi suất theo theo Nghị định 31/2022/NĐ-CP của Chính phủ, các ngân hàng sẽ lại càng phải cân nhắc nhiều hơn cho các nhu cầu vay vốn của khách hàng. "Gói hỗ trợ lãi suất là chủ trương lớn nên dự kiến số lượng khách hàng đăng ký sẽ lớn. Do đó, để có đủ vốn đáp ứng nhu cầu vay của các khách hàng đủ điều kiện, NHNN nên xem xét nới room cho các tổ chức tín dụng lớn để các ngân hàng triển khai các chính sách được thông suốt, hiệu quả", ông Trần Phương - Phó Tổng giám đốc BIDV cho biết.
Đề cập vấn đề này, chuyên gia tài chính ngân hàng, PGS.TS Đặng Ngọc Đức cho biết: " Việc sử dụng công cụ hạn mức tín dụng cho các NHTM dựa trên một số lý do cơ bản: Hạn chế tình trạng tăng trưởng tín dụng quá cao, tiềm ẩn nguy cơ rủi ro cao; đồng thời tăng trưởng tín dụng có thể thúc đẩy tăng trưởng kinh tế nóng; để phân biệt các NHTM hoạt động kinh doanh an toàn và các ngân hàng có mức độ rủi ro cao hơn; kiểm soát cơ cấu đầu tư vốn trong nền kinh tế.
Theo SSI Research, đại diện NHNN từng chia sẻ sẽ cấp thêm hạn mức tín dụng vào thời điểm hợp lý hơn (có thể vào cuối quý III/2022 - theo kỳ vọng của SSI Research) và mức điều chỉnh sẽ phụ thuộc vào sức khỏe tài chính của từng ngân hàng.
"Chúng tôi kỳ vọng tốc độ tăng trưởng tín dụng ở các ngân hàng trong thời gian tới sẽ tiếp tục tích cực khi nền kinh tế đang dần hồi phục, đặc biệt gói hỗ trợ lãi suất 2% vừa được ban hành sẽ góp phần kích thích mạnh mẽ đà tăng trưởng. Trong đó, nhóm ngân hàng quốc doanh có thể hưởng lợi hơn khi có tỷ trọng các nhóm ngành được hỗ trợ cao hơn", báo cáo Công ty chứng khoán (CTCK) Agriseco nhận định.
Theo đó, Agriseco kỳ vọng sẽ có đợt nới "room" tăng trưởng tín dụng ở mức hợp lý thời gian tới cho các NHTM. Các ngân hàng có hệ số an toàn vốn CAR cao, chất lượng tài sản tốt và hệ số LDR (tỷ lệ dư tín dụng trên số vốn huy động của ngân hàng) còn nhiều dư địa tăng trưởng sẽ có thể được nới hạn mức cao hơn.
Theo NHNN, tốc độ tăng trưởng tín dụng tính đến giữa năm 2022 đã đạt tới 8,16% so với đầu năm 2022 và tăng trưởng tín dụng so với cùng kỳ năm 2021 là 17,09% so với cùng kỳ năm 2021. Tốc độ tăng trưởng tín dụng nửa đầu 2022 cũng là mức cao nhất trong 6 tháng đầu năm kể từ năm 2017 trở lại đây. "Tốc độ tăng trưởng tín dụng trong nửa đầu năm 2022 phù hợp với diễn biến tích cực hơn của nền kinh tế. Điều này đã góp phần kích hoạt mạnh mẽ các hoạt động kinh tế, tạo đà phục hồi các chỉ số vĩ mô, từ đó giúp nền kinh tế dần khôi phục và tăng trưởng", Phó Thống đốc NHNN Đào Minh Tú cho biết,
Hiện NHNN chưa có tín hiệu sẽ nới lỏng tỷ lệ hạn mức tín dụng (room) và theo lãnh đạo NHNN, room vẫn còn chứ chưa hết và đây chính là thời điểm để các ngân hàng "gạn đục khơi trong", hướng dòng vốn vào những lĩnh vực an toàn, hiệu quả.
Ông Đào Minh Tú phân tích thêm: Thực tế tốc độ tăng trưởng tín dụng đã đạt 8,16% tuy là khá nhanh, nhưng so với hạn mức mà NHNN cấp chung cho toàn hệ thống trong năm nay (14%) thì với phần còn lại vẫn còn khoảng gần 6% cho các ngân hàng. Các ngân hàng sẽ phải tự xoay sở để tập trung dòng vốn vào các lĩnh vực thực sự hiệu quả, hạn chế phát sinh nợ xấu mới. Theo định hướng của NHNN, ngành ngân hàng tiếp tục triển khai quyết liệt các giải pháp tháo gỡ khó khăn cho người dân, doanh nghiệp bị ảnh hưởng bởi dịch COVID-19, đảm bảo đáp ứng tốt nhu cầu vốn tín dụng phục vụ sản xuất, kinh doanh.
"Nhu cầu tăng trưởng tín dụng tăng cao cũng đặt ra nhiều vấn đề lớn trong điều hành như áp lực lạm phát tăng, cũng như "vòng xoáy" về lãi suất, về nợ xấu...Theo đó, việc điều tiết tăng trưởng tín dụng của NHNN đã được thể hiện rất rõ trong Chỉ thị 01 ban hành từ đầu năm, trong đó, việc cấp room với từng ngân hàng sẽ phụ thuộc vào các tiêu chí cụ thể. Các ngân hàng có mức xếp hạng cao hơn về an toàn tài chính có thể sẽ được cấp room lớn hơn, ngoài ra room cũng có thể được ưu tiên tăng thêm cho các ngân hàng tham gia xử lý các ngân hàng yếu kém", ông Phạm Chí Quang - Phó Vụ trưởng phụ trách Vụ Chính sách tiền tệ (NHNN) cho biết.
Ngược lại, NHNN cũng luôn cảnh báo việc các NHTM i rót vốn vào các lĩnh vực rủi ro cao, những lĩnh vực đầu cơ...
"Trường hợp các ngân hàng cố tình tham gia các lĩnh vực rủi ro thì NHNN sẽ giảm room của các ngân hàng này", ông Phạm Chí Quang cho biết.
Tuy nhiên phía NHNN cũng chia sẻ, có thể room tín dụng không hoàn toàn "đóng cứng" cho đến hết năm, bởi ngay trong định hướng đưa ra thời điểm đầu năm thì chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng đặt ra là 14%, nhưng cũng có thể điều chỉnh theo diễn biến thực tế.
Vấn đề hiện nay đối với NHNN là sẽ phải điều hành trên cơ sở cân đối các mục tiêu khác nhau, trong đó, một trong những vấn đề đáng quan ngại hiện tại vẫn là nguy cơ lạm phát, bởi thực tế lạm phát đã diễn ra tại nhiều quốc gia trên thế giới, tình hình tài chính tiền tệ của các quốc gia đang có rất nhiều biến động, gây áp lực đến kinh tế Việt Nam.
Tạo hành lang pháp lý đủ mạnh để xử lý nợ chuyên nghiệp Nhiều chuyên gia kinh tế cho rằng: Việt Nam cần nhanh chóng đồng bộ hệ thống luật và các văn bản dưới luật, tạo hành lang pháp lý đủ mạnh để hướng tới việc xử lý nợ chuyên nghiệp, góp phần nâng cao mức độ an toàn, lành mạnh của hệ thống ngân hàng Việt Nam. Hoàn thiện pháp lý về nợ xấu...











Tiêu điểm
Tin đang nóng
Tin mới nhất

Việt Nam lại tăng vượt bậc về chỉ số hạnh phúc, lập kỷ lục mới

Hằng Du Mục và Quang Linh Vlogs bị phạt 140 triệu đồng do quảng cáo sai sự thật vụ kẹo rau Kera

Cảnh sát xác minh đoàn xe Porsche chạy ngược chiều, vượt ẩu trên cao tốc

Tiền Giang: Kỷ luật cán bộ 'tha bổng' xe vi phạm

Hậu Giang: Xuống kênh tắm sau khi nhậu, người đàn ông tử vong

Hai anh em ruột tử vong sau khi rơi xuống cống

Những ai được xem xét đặc xá theo diện 'trường hợp đặc biệt'?

Đề xuất hỗ trợ nạn nhân tai nạn giao thông bị thương tối đa 5 triệu/người

Sân bay Nội Bài áp dụng phương thức bay mới dẫn đường vệ tinh

Điều tra nhóm thanh niên đánh tới tấp người đàn ông ở Hà Nội

Cà Mau: Nghi vấn nạn nhân 19 tuổi tử vong sau vụ xô xát

Tây Ninh: 3 người lao động đột ngột tử vong trong ca làm việc chưa rõ nguyên nhân
Có thể bạn quan tâm

Khám xét nhà Thị trưởng Seoul để điều tra tham nhũng
Thế giới
Mới
Mất 10 năm phát triển, game bom tấn cuối cùng cũng cập bến Steam, người chơi Việt vẫn hoang mang vì một điều
Mọt game
25 phút trước
Báo động tội phạm ma túy gen Z: Những 'hot girl' lao vực thẳm tù tội
Pháp luật
58 phút trước
Sao Việt 21/3: Tuấn Hưng bị vợ giận dỗi, Lệ Quyên khoe eo nhỏ xíu
Sao việt
1 giờ trước
Những chặng đường bụi bặm - Tập 9: Bố Nguyên để lại một ngăn tủ bí mật
Phim việt
1 giờ trước
G-Dragon "sượng trân" trong lần đầu sánh đôi mỹ nữ kém 12 tuổi, 1 tiết lộ 18+ gây chú ý
Nhạc quốc tế
1 giờ trước
Ăn gì, kiêng gì trong những ngày 'đèn đỏ'?
Sức khỏe
1 giờ trước
Một số cách nấu canh chua cá hú chuẩn vị miền Tây cực thơm ngon, bổ dưỡng cho cả nhà
Ẩm thực
2 giờ trước
Phim Trung Quốc mới chiếu 3 ngày đã đạt 1 tỷ view, nữ chính nổi tiếng chỉ sau một đêm nhờ nhan sắc hoàn mỹ không vết xước
Phim châu á
2 giờ trước
Nàng Bạch Tuyết 2025: Cao chưa tới 1m60, bị chê ỏng eo vì nhan sắc nhưng thực tế đóng phim ra sao?
Hậu trường phim
2 giờ trước