Anh, Đức, Pháp hối thúc Iran sớm hoàn tất thỏa thuận
Ngày 9/6, các nước Đức, Anh và Pháp hối thúc Iran “khẩn trương hoàn tất thỏa thuận đang đàm phán” nhằm khôi phục thỏa thuận hạt nhân mang tên Kế hoạch Hành động chung toàn diện (JCPOA) ký năm 2015.
Toàn cảnh vòng đàm phán mới về khôi phục thoả thuận hạt nhân Kế hoạch Hành động chung toàn diện (JCPOA) giữa đại diện Iran và các cường quốc tại Vienna, Áo ngày 27/12/2021. Ảnh: AFP/TTXVN
Trong một tuyên bố chung, chính phủ 3 nước nêu rõ, từ tháng 3 vừa qua, các bên đang đàm phán một thỏa thuận có tính khả thi. Các nước này cho rằng Iran đã không nắm bắt cơ hội ngoại giao để ký kết thỏa thuận và hối thúc Tehran có hành động này.
Về việc Iran dỡ bỏ camera giám sát tại các cơ sở hạt nhân, tuyên bố trên cho rằng, những hành động này chỉ khiến tình hình thêm phức tạp, ảnh hưởng tới nỗ lực của các cường quốc nhằm khôi phục cũng như thực hiện đầy đủ JCPOA.
Video đang HOT
Trước đó cùng ngày, Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) thông báo việc Iran dỡ bỏ 27 camera giám sát tại các địa điểm hạt nhân ở nước này. Tổng Giám đốc IAEA Rafael Grossi cảnh báo “đây sẽ là một đòn giáng mạnh” vào tiến trình đàm phán khôi phục thoả thuận hạt nhân Iran.
Giới phân tích nhận định động thái mới của Iran dường như nhằm tiếp tục đáp trả nghị quyết được Hội đồng Thống đốc IAEA gồm 35 quốc gia thành viên thông qua vào tối 8/6. Nghị quyết này chỉ trích Tehran không giải thích được về các dấu vết urani tại những cơ sở không khai báo.
Sau khi IAEA thông qua nghị quyết trên, Tổ chức Năng lượng nguyên tử của Iran khẳng định nước này đang tiếp tục tuân thủ thỏa thuận an toàn với IAEA. Hơn 80% số camera hiện có của IAEA đang hoạt động theo thỏa thuận và sẽ tiếp tục hoạt động như trước. Trong khi đó, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Iran Saeed Khatibzadeh nhấn mạnh những bên khởi xướng nghị quyết trên phải chịu trách nhiệm về hậu quả. Ông khẳng định phản ứng của Iran là kiên quyết và tương xứng.
Theo thỏa thuận hạt nhân giữa Iran và các cường quốc ký năm 2015, Tehran hạn chế hoạt động hạt nhân của nước này để đổi lấy việc nới lỏng các biện pháp trừng phạt quốc tế. Tuy nhiên, năm 2018, Tổng thống Mỹ khi đó là ông Donald Trump rút Mỹ khỏi thỏa thuận và tái áp đặt trừng phạt Iran. Đáp lại, Iran bắt đầu giảm bớt cam kết trong thỏa thuận từ năm 2019.
Từ tháng 4/2021, các bên bắt đầu đàm phán nhằm khôi phục thỏa thuận thông qua việc Mỹ dỡ bỏ các biện pháp trừng phạt và Iran trở lại tuân thủ hoàn toàn thỏa thuận, tuy nhiên đàm phán đình trệ kể từ tháng 3 năm nay.
EU xác nhận đàm phán hạt nhân Iran tạm dừng
Điều phối viên của Liên minh châu Âu (EU) Enrique Mora ngày 28/1 cho biết, vòng đàm phán mới nhất tại Vienna (Áo) nhằm khôi phục thỏa thuận hạt nhân Iran năm 2015 đã tạm dừng, đồng thời kêu gọi cần đến "những quyết định chính trị" để khai thông bế tắc.
Toàn cảnh vòng đàm phán về khôi phục thoả thuận hạt nhân Kế hoạch Hành động chung toàn diện (JCPOA) giữa đại diện Iran và các cường quốc tại Vienna, Áo, ngày 27/12/2021. Ảnh: AFP/TTXVN
Trong bài viết trên mạng xã hội, ông Enrique nêu rõ: "Các bên tham gia sẽ trở về thủ đô (nước mình) để tham vấn và xin chỉ thị trước khi quay trở lại vào tuần tới. Giờ là lúc cần đến các quyết định chính trị".
Cùng ngày, các nhà đàm phán thuộc nhóm 3 nước châu Âu gồm Anh, Pháp và Đức (E3) ra tuyên bố cho biết những cuộc thảo luận giữa Iran và các cường quốc phương Tây đã đến giai đoạn cuối cùng và cần đến quyết định chính trị.
Trong khi đó, theo một quan chức phủ Tổng thống Pháp đề nghị giấu tên, các cuộc đàm phán tại Vienna về việc hồi sinh thỏa thuận JCPOA hiện vẫn khó khăn vì các bên cần làm rõ vấn đề đảm bảo việc dỡ bỏ các lệnh trừng phạt và khuôn khổ kiểm soát đối với chương trình hạt nhân của Iran. Tuy nhiên, "có một số dấu hiệu cho thấy tiến trình đàm phán có thể thành công".
Quan chức trên tiết lộ thêm rằng Tổng thống Emmanuel Macron có thể sẽ điện đàm với người đồng cấp Iran Ebrahim Raisi trong những ngày tới.
Theo thỏa thuận hạt nhân mang tên Kế hoạch hành động chung toàn diện (JCPOA) mà Iran ký với nhóm P5 1 (gồm Mỹ, Anh, Pháp, Nga, Trung Quốc và Đức) vào năm 2015, Iran sẽ hạn chế chương trình hạt nhân đổi lại việc Mỹ và phương Tây dỡ bỏ các biện pháp trừng phạt nhằm vào nước này. Tuy nhiên, năm 2018, Tổng thống Mỹ khi đó là ông Donald Trump quyết định rút Washington khỏi thỏa thuận do cho rằng JCPOA còn nhiều điều khoản chưa chặt chẽ, đồng thời áp đặt trở lại các biện pháp trừng phạt Iran.
Về phần mình, Tehran cũng thu hẹp dần các cam kết đối với thỏa thuận này sau khi các nỗ lực trung gian của châu Âu không thu được kết quả. Kể từ ngày 27/12 năm ngoái, các đại diện của Iran và Nhóm P4 1 (các thành viên còn lại tham gia JCPOA) đã bắt đầu vòng đàm phán thứ 8 tại Vienna, trong đó tập trung vào vấn đề dỡ bỏ tất cả các biện pháp trừng phạt Tehran sau khi Mỹ đơn phương rút khỏi thỏa thuận.
Vòng đàm phán này được nối lại vào ngày 3/1 sau khi các bên tạm nghỉ 3 ngày dịp Năm mới và bổ sung một số yêu cầu của Iran vào tiến trình làm việc. Mới đây nhất, ngày 25/1, Tổng thống Iran Ebrahim Raisi cho rằng việc hồi sinh thỏa thuận JCPOA có thể thực hiện được nếu Mỹ dỡ bỏ các biện pháp trừng phạt vốn đã làm tê liệt nền kinh tế Cộng hòa Hồi giáo này. Trong cùng khoảng thời gian này, các quan chức Iran cho hay nước này không phản đối các cuộc đàm phán trực tiếp với Mỹ, song nêu rõ rằng đối thoại trực tiếp phải tuân theo một số điều kiện tiên quyết.
IAEA thông qua nghị quyết chỉ trích Iran Theo các nguồn tin ngoại giao, Hội đồng thống đốc Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) với 35 thành viên ngày 8/6 đã thông qua một nghị quyết chính thức chỉ trích Iran thiếu hợp tác với cơ quan giám sát hạt nhân của Liên hợp quốc (LHQ). Hình ảnh vệ tinh một cơ sở hạt nhân Iran. Ảnh: AFP/TTXVN...