Ăn gì ngon, bổ rẻ ở Gia Lai?
Ai đã đến Tây Nguyên nắng gió hẳn sẽ bị cuốn hút bởi vô vàn đặc sản nơi đây, ở Gia Lai cũng vậy với những món ăn ngon, bổ rẻ không thể bỏ qua.
Ăn gì ngon, bổ rẻ ở Gia Lai?
Du khách có dịp đến vùng đất Gia Lai sẽ không chỉ có cơ hội ngắm những cảnh đồi núi mênh mông bất tận, hay tìm hiểu những phong tục tập quán của người dân nơi đây mà còn có cơ hội được thưởng thức những món ăn đặc sản ngon lạ, hấp dẫn không nơi nào có được. Gia Lai, vùng đất đại ngàn hùng vĩ, cuốn hút du khách khắp nơi không chỉ bởi không khí tuyệt vời sơn cước mà còn bởi văn hóa ẩm thực khác lạ, đậm chất Tây Nguyên hoang dã.
Sau đây, chúng tôi xin gửi đến các bạn những gợi ý nên ăn gì ngon, bổ rẻ ở Gia Lai.
Cơm nướng ống (cơm lam)
Cơm nướng ống là cách gọi ở miền núi phía Bắc và sau này người Kinh áp dụng đối với đồng bào Tây Nguyên. Món này còn được gọi là cơm lam, thường xuất hiện trong các bữa ăn ở vùng núi, đặc biệt là Kon Tum, Gia Lai.
Cách làm món cơm này khá đơn giản, chỉ cần ống nứa (hoặc vầu, lồ ô) tươi có một đầu được bít lại, sau đó cho gạo nương đã được ngâm vào. Người dân tiếp tục đổ nước, dùng lá dong hoặc lá chuối rừng nút chặt lại, đặt lên bếp lửa cháy và chờ đến khi cơm chín. Người nướng phải khéo léo để cơm không sống hoặc bị nhão.
Cơm nướng ống khi chín sẽ được xếp ra gọn gàng và thực khách nên dùng ngay khi còn ấm nóng. Bạn chỉ cần tước nứa ra thành nhiều phần, bẻ khúc cơm và chấm với muối sả lá é ớt rừng, hoặc dùng kèm với miếng thịt gà nướng sẽ càng làm tăng hương vị của món cơm. Ngoài ra, thực khách cũng có thể ăn cơm nướng ống với muối đậu phộng giã, thịt nướng các loại hoặc ăn không cũng có thể cảm được hương vị riêng của của món này.
Ảnh minh họa
Phở khô còn có tên gọi khác là phở hai tô. Sở dĩ có tên gọi như vậy vì khi thưởng thức món ăn này, thực khách sẽ được phục vụ hai tô, một tô bánh phở và một tô nước súp.
Khác với bánh phở Sài Gòn, phở khô có sợi nhỏ như sợi hủ tiếu gõ, nhưng săn và hơi dai hơn. Bánh phở được chần qua nước sôi, vừa ăn, dai, không nát, không vón cục để thực khách dễ dàng pha chế với tương nâu, xì dầu, tương ớt cho vừa khẩu vị của từng người.
Nước dùng của phở khô trong veo và có vị thanh ngọt rất ngon miệng, không quá đậm đà và cũng không quá nhạt, nên khi ăn kèm với bánh phở bạn sẽ thấy rất vừa miệng. Nguyên liệu ăn phở khô rất phong phú, bạn có thể ăn với thịt gà, thịt bò tái hoặc bò viên.
Video đang HOT
Đây là món ăn rất đặc biệt, ai chưa biết ăn chỉ cần ngửi mùi là không thích ngay. Nhưng khi đã biết ăn rồi thì nó trở thành món ăn không thể nào quên được. Để có một bát bún mắm cua ngon, người làm cũng hết sức kỳ công mới chế biến ra được món ăn này.
Bún mắm cua khá kén người ăn bởi mùi vị đặc trưng của nó. Không phải ai cũng có thể chịu được mùi nồng nồng của mắm nguyên chất và nước cua lên men. Bún cua có vị mặn của mắm, vị thơm các loại rau, vị nồng đặc trưng của bún mắm, vị cay của ớt, âm thanh giòn rụm của da lợn… tất cả hòa quyện nhau tạo nên món ăn rất hấp dẫn và ngon miệng.
Trong những miếng ngon của rừng, măng chua cũng là một món ăn khoái khẩu của đồng bào dân tộc. Măng tươi giã dập với ớt rồi đem ủ trong chộ sành, khoảng hai tuần sau, măng chua đến độ vừa dùng. Miếng măng giòn tan, cả nước lẫn cái đều có vị chua, cay, đắng, ngọt. Măng chua nấu với cá trê, măng chua nấu gà khiến bạn ăn quên no…
Khoảng tháng 5 Âm lịch, mùa mưa bắt đầu cũng là lúc rừng le cho những búp măng non ngon ngọt. Măng sau khi hái về thái mỏng, phơi nắng hoặc sấy lò, làm thành món đặc sản không phải ở đâu cũng có được.
Loại muối độc nhất vô nhị – món ngon Gia Lai, làm từ loại kiến vàng rừng vùng Ayun Pa, Krông Pa (Gia Lai) có thể khiến nhiều người lắc đầu nguầy nguậy khi nhìn. Nhưng nếu đã nếm qua hương vị hoang sơ này một lần thôi, sẽ hiểu vì sao, lên Gia Lai, nhất định mua muối kiến vàng về làm quà hoặc ăn dần.
Để làm món này, người dân phải đi tìm bắt kiến vàng, loài sống sâu trong rừng. Sau đó, đem rang sơ, rồi đem giã với ớt cay thật cay, cộng thêm vài loại lá rừng, muối hột, thế mà thành một thứ chấm thịt nướng tuyệt vời.
Vị mặn riêng của kiến cùng với axit trong bụng chúng chua chua như muối và chanh kết hợp cái cay ớt, hăng hăng của thân kiến và nhiều lá lạ, rất cuốn hút.
Đến với Gia Lai đại ngàn, ngoài thắng cảnh thiên nhiên hùng vĩ, con người thân thiện chắc chắn bạn sẽ còn cảm nhận được Tây Nguyên qua những chiếc lá. Đó không chỉ là hương vị mà thiên nhiên dành tặng cho con người mà còn là hương vị của quê hương, xứ sở thông qua món đặc sản của đồng bào Gia Lai đó là lẩu lá rừng.
Mỗi loại lá đều được lựa chọn rất nghiêm ngặt, điều quan trọng nhất là chúng không có độc tố, không phản ứng lẫn nhau. Lẩu lá rừng chính là kinh nghiệm từ ngàn đời của đồng bào dân tộc bản địa được đúc kết. Mỗi loại lá đều chứa đựng trong mình những chất dinh dưỡng đặc biệt, có tác dụng tốt đối với sức khoẻ.
Những đặc sản Gia Lai nhất định phải một lần thưởng thức
Du khách có dịp đến vùng đất Gia Lai sẽ không chỉ có cơ hội ngắm những cảnh đồi núi mênh mông bất tận, hay tìm hiểu những phong tục tập quán của người dân nơi đây mà còn có cơ hội được thưởng thức những món ăn đặc sản ngon lạ, hấp dẫn không nơi nào có được.
Phở khô
Phở khô Gia Lai còn được gọi là "Phở hai tô" vì nó bao gồm 1 tô phở khô và 1 tô nước dùng đi kèm. Ngập trong tô nước lèo là thịt bò tái, xương heo, hoặc bò viên. Nổi trên mặt bây giờ mới là hành ngò xắt nhỏ.
Rau ăn kèm với Phở Khô Gia Lai cũng đơn giản chỉ có xà lách, húng quế và giá. Ăn Phở Khô Gia Lai phải đúng quy trình mới cảm nhân hết cái ngon của nó. Bạn gia giảm mặn nhạt bằng tương nâu làm từ đậu nành và đường vàng, xì dầu.
Khi ăn, cho tóp mỡ, rau giá, xà lách... lên trên rồi cho tương vào, trộn đều các thành phần lên rồi từ từ thưởng thức. Sợi phở khô khá đặc biệt, dù được làm từ bột gạo nhưng không mềm và dẹp như bánh phở thông thường mà có dáng tròn, mảnh và hơi dai. Nhờ vậy mà khi trộn đều lên, sợi phở rất dễ thấm gia vị nhưng không bị nát.
Muối kiến vàng
Loại muối độc nhất vô nhị - Muối Kiến Vàng, làm từ loại kiến vàng rừng vùng Ayun Pa, Krông Pa (Gia Lai) - Tây Nguyên có thể khiến nhiều người lắc đầu nguầy nguậy khi nhìn. Nhưng nếu đã nếm qua hương vị hoang sơ này một lần thôi sẽ hiểu vì sao lên Gia Lai, Tây Nguyên nhất định phải mua muối kiến vàng về làm quà hoặc ăn dần.
Muối kiến mang hương vị đặc trưng riêng vô cùng lạ miệng và hấp dẫn. Trưa hè nóng nực, ăn tô canh rau tập tàn có thêm chút muối kiến vàng có vị chua chua khác lạ của kiến, vị mặn của muối và vị cay hít hà của ớt thì còn gì bằng. Ngoài ra muối kiến vàng còn là bạn của cóc xanh, xoài sống, ổi tươi...
Muối kiến còn dùng để ăn với cơm nóng, thịt luộc, thịt nướng... và đậm đà nhất là dùng với Bò - Nai 1 nắng. Muối kiến vàng ăn có mùi rất đặc trưng hơi chua chua, nồng nồng, béo béo, ngòn ngọt cay cay của kiến vàng rất bắt mồi với các món nướng. Cả nhà có thể cho thêm gia vị tùy thích (muối, bọt ngọt, chanh....).
Cơm lam gà nướng
Gà nướng mọi ăn với cơm lam được xem như thứ đặc sản đáng tự hào mà người Gia Lai thường giới thiệu với khách phương xa. Gia vị ướp gà là bí quyết để món gà nướng của Gia Lai trở nên quyến rũ. Công thức không được tiết lộ, thế nhưng chỉ cần ngửi mùi khói nướng, người sành ăn đã có thể cảm nhận được hương mật ong, hương tỏi, sả, ngũ vị hương hòa quyện.
Cơm lam ở đây được nấu bằng loại gạo nếp nương hạt nhỏ, thuôn dài. Bóc từng miếng tre nứa bên ngoài sẽ thấy phần cơm trắng nõn, dẻo và thơm phức. Cơm lam được nướng trong ống tre, nứa nên mang hương vị của núi rừng.
Thưởng thức cơm lam với gà nướng sả ớt thì không gì ngon bằng. Những con gà được thả, thịt dai, chắc được ướp cùng với chút muối cho đậm đà, ớt, sả và một chút mật ong rồi kẹp vào thanh tre nướng trên bếp lửa hồng đến khi thành một màu vàng ruộm, mỡ màng. Vị ngọt của mật ong quyện với vị ngọt của thịt, vị cay của ớt kích thích vị giác, khiến bạn cứ muốn ăn mãi.
Gỏi lá
Không riêng gì Gia Lai, gỏi lá là đặc sản của núi rừng Tây Nguyên nói chung. Lá rừng là tài nguyên vô tận rừng núi đại ngàn nên một món ăn kết hợp đầy đủ các hương vị lá sẽ ấn tượng mạnh với du khách.
Lẩu lá rừng hay gỏi lá rừng chính là kinh nghiệm từ ngàn đời của đồng bào dân tộc bản địa được đúc kết. Mỗi loại lá đều được lựa chọn rất nghiêm ngặt, điều quan trọng nhất là chúng không có độc tố, không phản ứng lẫn nhau.
Trong đó có những thứ lá quen thuộc như lộc vừng, bằng lăng, cúc tần, kinh giới... Mỗi loại có một vị riêng, lộc vừng non có vị chát, tần hơi đắng có tinh dầu, kinh giới thơm, những thứ lá khác có vị chua, ngọt, thậm chí có loại vị hơi mặn.
Người ta khẽ cuốn nhẹ những chiếc lá thành hình chiếc phễu. Gắp thêm miếng xoài xanh cắt nhỏ, lát ớt, tép tỏi rồi gắp miếng thịt lợn ba chỉ thái nhỏ, cùng con tép nhỏ. Khi tất cả đã đủ mới dùng chiếc thìa nhỏ múc thứ nước xốt sền sệt vào rồi thêm hạt tiêu tươi. Thứ nước xốt đó được chế biến từ lòng cá, trứng cá xay nhuyễn, rồi chưng lên với gia vị, mắm muối. Đây là thứ quyết định để dẫn tất cả các loại lá rừng kia thành một món ăn "Gỏi lá rừng".
Bún mắm cua thối
Đây tiếp tục là một món ăn mới nghe tên thì khó chấp nhận nhưng đã mê rồi thì khó mà dứt ở Gia Lai. Với những ai không quen, chỉ cần đi ngang qua quán cũng có thể ngửi thấy mùi thum thủm của cua đồng, ủ một đêm cho lên men. Chính bởi mùi hương lạ này mà món ăn kén người hơn rất nhiều so với các loại bún cua khác ở Việt Nam.
Món ăn là sự pha trộn giữa mắm cua, thịt ba chỉ, măng, chả, nem chua, da heo chiên giòn, bánh phồng tôm, rau sống...
Nhiều thực khách cho rằng, nếu bỏ qua được cảm giác ban đầu, thì thưởng thức bún cua thối lại có vị ngon riêng, khác biệt, cảm nhận vị mằn mặn, cay cay, là lạ. Bỗng dưng món ăn khiến khách cứ thế mà thưởng thức, gắp bún liên hồi để tận hưởng vị nước cua lẫn trong bún thanh mát.
Thực khách hút sột soạt tô bún giữa tiết trời se lạnh về chiều của phố núi, tận hưởng món ăn như một đặc sản nổi tiếng của vùng đất cao nguyên này.
Phở khô - món ăn nhất định phải thử khi đến phố núi Gia Lai Không như các loại phở thông thường có phở và nước dùng cùng chung một tô, phở khô Gia Lai luôn được phục vụ với hai tô, một đựng phở, một là nước lèo. Có thể nói nếu bạn đến phố núi Gia Lai mà chưa thưởng thức phở khô thì quả là một thiếu sót bởi món ăn này là đặc sản...