Ấn Độ kêu gọi Israel tuân thủ luật nhân đạo quốc tế ở Gaza
Ngày 18/2, phát biểu tại Hội nghị An ninh Munich 2024 (Đức), Ngoại trưởng Ấn Độ Subrahmanyam Jaishankar kêu gọi Israel tuân thủ luật nhân đạo quốc tế tại Dải Gaza.
Người dân Palestine chờ nhận lương thực viện trợ nhân đạo tại thành phố Rafah, miền Nam Dải Gaza, giáp giới với Ai Cập ngày 9/2/2024. Ảnh: THX/TTXVN
Theo phóng viên TTXVN tại Trung Đông, Ngoại trưởng Subrahmanyam Jaishankar nhấn mạnh Israel cần phải đảm bảo an toàn cho dân thường và thiết lập hành lang nhân đạo bền vững để cung cấp cứu trợ cho người dân Gaza. Ngoại trưởng Ấn Độ cũng nhắc lại lời kêu gọi Phong trào Hồi giáo Hamas ở Gaza trả tự do cho các con tin Israel bị giam giữ tại vùng lãnh thổ này.
Phát biểu trên được đưa ra trong bối cảnh Chính phủ Israel đã tỏ rõ quyết tâm tiến hành chiến dịch tấn công lớn trên bộ vào thành phố Rafah ở phía Nam Dải Gaza. Theo Cơ quan y tế Dải Gaza, chiến sự kéo dài từ tháng 10/2023 đến nay đã khiến ít nhất 28.985 người tại đây t.hiệt m.ạng.
Cũng phát biểu tại Hội nghị An ninh Munich cùng ngày, Thủ tướng Chính quyền Palestine (PA) Mohammad Shtayyeh kêu gọi Israel cho phép người sơ tán Palestine ở khu vực phía Nam Gaza trở về nhà ở Bắc Gaza. Ông Shtayyeh cũng cho biết Palestine đang nỗ lực hợp tác với Ai Cập để ngăn làn sóng người Palestine sơ tán sang quốc gia Bắc Phi này để lánh nạn.
Thủ tướng Palestine đồng thời kêu gọi Na Uy, với tư cách Chủ tịch Ủy ban Liên lạc Ad Hoc (AHLC) – nhóm tài trợ quốc tế cho Palestine, dẫn đầu nỗ lực của châu Âu thúc đẩy công nhận Nhà nước Palestine.
Cùng ngày 18/2, ông Nabil Abu Rudeineh, người phát ngôn Văn phòng Tổng thống Chính quyền Palestine đã ra tuyên bố nhấn mạnh rằng một Nhà nước Palestine, với Đông Jerusalem là thủ đô, đóng vai trò đặc biệt quan trọng trong tiến trình giải quyết cuộc xung đột Hamas – Israel và đảm bảo sự ổn định trong khu vực.
Video đang HOT
Trước đó, Chính phủ Israel tuyên bố “bác bỏ mọi sự công nhận đơn phương” của các quốc gia khác đối với Nhà nước Palestine.
Ông Abu Rudeineh cảnh báo về những thách thức “nguy hiểm” trước mắt, nêu rõ Palestine kiên quyết phản đối quan điểm của Israel.
Ý tưởng phi quân sự hóa Palestine liệu có khả thi?
Ý tưởng phi quân sự hóa từng có t.iền lệ thành công về các quốc gia không vũ trang nhưng chưa có t.iền lệ nào áp dụng được ở Trung Đông.
Người dân sơ tán khỏi thành phố Rafah, Dải Gaza ngày 13/2/2024. Ảnh: THX/TTXVN
Theo tờ Foreign Policy ngày 15/2, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu từ lâu đã phản đối giải pháp hai nhà nước, nhưng hiếm khi phản đối rõ ràng như những tháng sau vụ tấn công của Hamas ngày 7/10/2023. Tuy nhiên, Tổng thống Mỹ Joe Biden khẳng định rằng có con đường phía trước cho một Palestine độc lập với sự hợp tác của chính phủ Israel.
Điều mà Tổng thống Biden dường như đang nghĩ đến là một nhà nước Palestine vừa độc lập vừa phi quân sự.
Theo trang Axios, các quan chức Bộ Ngoại giao Mỹ đã được giao nhiệm phác thảo về một Palestine phi quân sự dựa trên các mô hình khác trên khắp thế giới.
Cộng đồng quốc tế ngày càng chấp nhận ý tưởng này như một cách khả thi để thoát khỏi vấn đề hóc búa hiện tại, nhằm vừa xoa dịu những lo ngại về an ninh của Israel và trao cho người Palestine một nhà nước riêng để chấm dứt vòng luẩn quẩn bạo lực. Thủ tướng Australia Anthony Albanese đã nói rằng nước này có thể công nhận một nhà nước Palestine nếu quốc gia này được phi quân sự hóa.
Thậm chí dường như một số nước Arab quan trọng cũng ủng hộ ý tưởng đó. Tổng thống Ai Cập Abdel Fattah al-Sisi cho biết trong cuộc họp báo tháng 11/2023: "Chúng tôi sẵn sàng phi quân sự hóa nhà nước này".
Người dân Palestine bên đống đổ nát của những tòa nhà bị phá hủy sau các cuộc không kích của Israel tại thành phố Rafah, Dải Gaza ngày 12/2/2024. Ảnh: THX/TTXVN
Tuy nhiên, cần phải giải quyết một loạt thách thức ngoại giao để làm cho ý tưởng này thành công.
Hiện nay, không quốc gia và vùng lãnh thổ nào không có lực lượng vũ trang mà lại rơi vào hoàn cảnh khó khăn đặc biệt như người Palestine. Cũng không quốc gia nào có thể là mô hình để áp dụng nhằm giải quyết một trong những cuộc xung đột khó giải quyết nhất ở một trong những khu vực bất ổn nhất thế giới.
Hiện có khoảng 40 quốc gia và vùng lãnh thổ không có quân đội thường trực và gần như tất cả đều có quy mô và dân số tương đối nhỏ. Nhiều quốc gia là đảo quốc, như Grenada hay Dominica. Nhiều nước được bảo vệ nhờ các quốc gia lớn hơn và được trang bị vũ khí tốt như Mỹ hoặc với các quốc gia châu Âu thì họ được NATO bảo vệ.
Trong khi đó, các vùng lãnh thổ của Palestine rất khác biệt so với các quốc gia không vũ trang khác.
Từ quan điểm của Israel, không hiện diện trên thực địa ở Gaza có thể dẫn đến một cuộc tấn công khác giống như khi Hamas tấn công hồi tháng 10/2023.
Ông Eran Lerman, cựu phó cố vấn an ninh quốc gia của Israel, nhận định rằng trong trường hợp tốt nhất, Israel sẽ chấp nhận "giải pháp 1,8 nhà nước", áp đặt những hạn chế nghiêm trọng khiến người Palestine không thể theo đuổi các chính sách độc lập riêng trong các vấn đề quốc phòng.
Ông Lerman nói: "Đầu tiên, chúng ta cần duy trì một số biện pháp kiểm soát biên giới để có thể biết được điều gì sắp xảy ra. Thứ hai, chúng ta cần can thiệp vào số lượng và loại vũ khí mà Palestine có thể sở hữu cũng như về quy mô lực lượng cảnh sát, an ninh mà nước này có thể có để đảm bảo không biến thành quân đội trong tương lai".
Về phần mình, Thủ tướng Netanyahu đã đề xuất một "nhà nước trừ", tức là ngoài phi quân sự hóa còn gồm các hạn chế về chủ quyền và đảm bảo an ninh cho Israel. Đây là điều mà các nhà quan sát cho rằng phù hợp hơn với ý muốn người Israel.
Ngoài ra, theo ông Daniel Schwammenthal, Giám đốc Viện xuyên Đại Tây Dương của Ủy ban Do Thái Mỹ tại Brussels (Bỉ), Palestine phải đồng ý không tham gia các thỏa thuận phòng thủ với các quốc gia kẻ thù của Israel.
Trong khi đó, bà Nour Odeh, một nhà phân tích chính trị người Palestine, nói rằng câu hỏi quan trọng theo quan điểm của người Palestine không phải là liệu một quốc gia tương lai có quân đội hay không mà là việc giải quyết biên giới cuối cùng. Theo bà, người Palestine lo ngại rằng Israel có ý định giữ quyền kiểm soát phần lớn Bờ Tây theo cách khiến các vùng đất của người Palestine bị chia cắt. Bà nói thêm: "Nếu Israel không tấn công, không đưa quân vào, nếu có những đảm bảo quốc tế về điều đó, thì việc có quân đội không hẳn là ưu tiên của người Palestine".
Nhưng không phải mọi người Palestine đều có thể cảm thấy như vậy. Ông Schwammenthal chỉ ra rằng theo một cuộc thăm dò gần đây do Trung tâm Nghiên cứu Chính sách và Khảo sát Palestine thực hiện, 72% người Palestine ủng hộ cuộc tấn công ngày 7/10/2023 của Hamas. Ông cho rằng điều đó chứng tỏ người Palestine rất ủng hộ phong trào Hamas.
Trong khi đó, Tổng thống Ai Cập el-Sisi đã đề xuất rằng những lo ngại về an ninh của cả người Israel và người Palestine có thể được giải quyết nếu một lực lượng an ninh đa quốc gia được triển khai để tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình chuyển đổi. Ông nói hồi tháng 11/2023: "Cũng có thể có đảm bảo của các lực lượng, cho dù là lực lượng NATO, lực lượng Liên hợp quốc hay lực lượng Arab hay Mỹ, cho đến khi chúng ta đạt được an ninh cho cả hai quốc gia, nhà nước Palestine non trẻ và nhà nước Israel".
Điều quan trọng là tất cả những điều trên đều dựa trên giả định là Thủ tướng Netanyahu, hoặc người kế nhiệm, sẽ nghiêm túc xem xét việc đồng ý thành lập nhà nước Palestine độc lập.
Tàu chở lúa mỳ cho Gaza được qua cảng chính của Israel Ngày 19/1, Nhà Trắng ra thông báo cho biết Israel sẽ cho phép vận chuyển lúa mỳ cho dải Gaza thông qua cảng Ashdod của nước này. Quyết định được đưa ra trong cuộc trao đổi giữa Tổng thống Mỹ Joe Biden và Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu. Các xe tải chở hàng viện trợ tiến vào Dải Gaza qua cửa khẩu Rafah...