Ăn bánh canh gõ gáo dừa nhớ thời đi mở đất

P.V19:06 29/12/2020

Gần đây tại huyện Phong Điền (TP Cần Thơ) xuất hiện “ bánh canh gõ” bằng gáo dừa khiến nhiều người quan tâm đến ẩm thực dân gian vui mừng và thích thú.

Tô bánh canh gõ truyền thống – Ảnh: Hoài Vũ

“Bánh canh trắng cọng dài cọng ngắn

Cải tần ô gãy dọc gãy ngang”…

Bánh canh là một trong những món ăn phổ biến có mặt từ rất lâu đời ở vùng đất phương Nam. Cho đến nay trong danh sách bánh dân gian Nam bộ đã đề cập hàng chục loại bánh canh mặn cũng như ngọt nhưng không thấy nhắc đến “bánh canh gõ”, một loại bánh dân gian cổ truyền nổi tiếng một thời, nay hầu như mai một.

Gọi là bánh canh gõ vì muốn làm loại bánh này, các nghệ nhân phải cho bột đã nhồi thật mịn vào trong một cái gáo dừa có đục lỗ ở đáy rồi dùng chiếc que cây gõ đều lên cái gáo, tạo ra một lực đẩy để bột từ từ rớt xuống nồi nước đang sôi.

Chị chủ quán ở Phong Điền cho biết muốn có một nồi bánh canh gõ đúng điệu nghệ, người làm phải rất công phu, tỉ mẩn.

Trước hết phải ngâm gạo, xay bột, bòng cho ráo nước, hòa chung với một ít bột mì (cũng có thể mua bột chợ nhưng không ngon bằng). Cho cả hai thứ bột vào ngâm với nước sôi độ 15 phút. Sau đó đem ra nhồi cho thật nhuyễn, nhồi đến khi nào bột sóng sánh không còn dính tay là đạt yêu cầu.

Trước khi gõ, người ta bắc nồi nước lên bếp nấu cho thật sôi. Tiếp theo là cho bột vào cái gáo dừa rồi dùng que cây gõ đều đều, bột từ từ rớt xuống nước, sợi ngắn sợi dài tùy bàn tay cầm gáo dừa của người gõ đưa cao hoặc hạ thấp.

Video đang HOT

Công đoạn nhồi bột để gõ bánh canh – Ảnh: Hoài Vũ

Cho bột vào gáo dừa – Ảnh: Hoài Vũ

Dùng que cây gõ vào gáo dừa cho bột rớt xuống nồi nước đang sôi – Ảnh: Hoài Vũ

Ngoài cách gõ bánh, các bà, các chị còn để tâm đến nồi nước lèo. Có thể nói tô bánh canh ngon hay dở một phần nhờ nồi nước lèo. Nồi nước lèo có thể nấu bằng xương, thịt hoặc tôm, tép, mực và nêm nếm gia vị sao cho vừa ăn.

Trước khi ăn người ta múc bánh canh vào tô, điểm xuyết thêm miếng thịt đùi xắt lát hoặc con tôm, con tép và vài cọng xà lách, ngò lên mặt bánh, sau cùng rắc thêm chút hành phi, hành lá, tiêu, ớt. Cuối cùng là chan nước lèo vào tô. Chị chủ quán ở Phong Điền kể món “bánh canh gõ” nầy do bà ngoại là bà giáo Đậu ở Bình Thủy truyền lại cho mẹ chị, mẹ chị truyền lại cho con cháu.

Mặc dù đây là món bánh làm rất công phu, chế biến bằng thủ công mất rất nhiều thời gian nhưng chị vẫn kế thừa để bảo tồn và phát huy món bánh cổ truyền, đồng thời giới thiệu với khách tham quan du lịch trong và ngoài nước những nét tinh tế và giá trị văn hóa của bánh dân gian Nam bộ.

Từ sợi bánh canh gõ, ngoài nấu với thịt cá, các bà, các chị còn biến tấu nấu với tôm, cho thêm nước cốt dừa vào ăn rất béo. Đặc biệt món bánh canh ngọt dành cho người ăn chay rất thú vị.

Bánh canh sau khi gõ vớt ra để ráo – Ảnh: Hoài Vũ

Tô bánh canh gõ (nấu với nước cốt dừa) – Ảnh: Hoài Vũ

Đặc điểm của bánh canh gõ là sợi bánh trắng trong, dai, để lâu không bở, ăn vào cảm thấy ngọt, béo, đậm đà chất quê. Đặc biệt trong tô bánh có bàn tay tài hoa và cần cù chịu khó của người làm nên loại bánh tuy mộc mạc, đơn sơ mà vô cùng độc đáo.

Một lần vào quán cùng các bạn ngồi xì xụp bên tô bánh canh gõ bốc khói, ăn xong người nào cũng sút mồ hôi, khỏe người ra, ăn rồi lại muốn ăn thêm.

Món ngon Ninh Thuận 14 năm ở Sài Gòn

Bánh canh chả cá, bánh căn chấm cá ngừ kho, gỏi cuốn chả cá là những món 14 năm thu hút khách thập phương tại quận 5.

Món ngon Ninh Thuận 14 năm ở Sài Gòn

Tọa lạc trên đường Lê Hồng Phong (quận 5), quán Tháp Chàm là điểm đến quen thuộc của những thực khách quê miền Trung, đặc biệt là người Ninh Thuận. Các món ngon Ninh Thuận khách thường yêu cầu là bánh canh chả cá thu hay cá ngừ, bánh căn chấm nước cá ngừ và gỏi cuốn chả cá.

Là khách hàng thân thiết của quán, cô Từ Ánh Chăm (quận Bình Thạnh) cho biết vợ chồng cô rất thích các món ăn của quán này, vì chồng cô là người Ninh Thuận nên đã quen khẩu vị. "Khi quan sát người đến ăn ở quán, nếu ai chan nước cá ngập chiếc bánh căn, thì đó là người Ninh Thuận chính gốc", cô Chăm cho biết.

Vợ chồng cô Từ Ánh Chăm thường từ Bình Thạnh đến quán ở quận 5 để thưởng thức những món ăn hợp vị. Ảnh: Thanh Thu.

Bánh canh cá ngừ là món ngon Ninh Thuận bán chạy của quán, giá 25.000 đồng một tô, dùng cá ngừ được bỏ da và róc xương rồi hấp nhạt vị. Bên cạnh đó, cá ngừ còn được kho đậm đà theo vị của người miền Trung, nhiều thực khách chỉ mua cá ngừ kho làm món chính, rồi mua thêm bánh căn để ăn kèm.

Món bánh căn quán bán có các loại nhân là trứng, mực, tôm, thịt heo hoặc thập cẩm. Bánh có thể có hoặc không nhân, chỉ có lớp bột chín. Anh Duy, 30 tuổi, con trai chủ quán, cho biết bột bánh do nhà tự làm, công đoạn ngâm gạo làm bột bánh phải mất gần một ngày, sau đó dùng cối xay để nghiền bột lấy nước đổ bánh.

Một đĩa 5 bánh có giá trung bình 50.000 đồng. Bánh có thể là bánh không hoặc đổ kèm mực, tôm, và thịt. Quán phục vụ thêm rau sống ăn cùng bánh căn, "để phù hợp với phong cách ẩm thực ở Sài Gòn", anh Duy nói thêm.

Quán dùng bộ khuôn đất để đổ bánh căn, giữ đúng vị truyền thống. Ảnh: Thanh Thu.

Còn đối với món gỏi cuốn gồm trứng cút, chả cá và rau, một thực khách chia sẻ rằng để có nước chấm ngon, người ăn nên pha trộn mắm nêm, nước cá ngừ kho, nước mắm ngọt, đậu phộng. Để ăn món gỏi cuốn và bánh căn cá ngừ thêm dậy vị, thực khách đừng quên ăn kèm rau sống và xoài chua bào sợi nhỏ.

Chủ quán, bà Nguyễn Thị Bông (1961), có kinh nghiệm bán bánh căn 28 năm. Từ quê nhà Ninh Thuận, bà vào Sài Gòn mở quán đến nay được 14 năm, thu hút nhiều thực khách địa phương, thường là người miền Trung sinh sống trong thành phố, những vị khách phương xa chờ chuyến xe khách về miền Trung từ trạm xe gần đó.

Bà Bông kể lại, năm 2006, xung quanh khu quận 5 có ba quán ẩm thực Ninh Thuận, đa phần có tên ghép với Phan Rang, địa danh thuộc Ninh Thuận. Mong muốn khách nhớ đến quán, bà đặt tên quán nhỏ của mình là Tháp Chàm cho có phần khác lạ.

Quán mở cửa bán từ 7h đến 21h mỗi ngày, trong đó thời gian đông khách nhất là 17h đến 19h. Với mức giá 25.000 - 50.000 đồng, nhiều thực khách đánh giá vừa túi tiền.

Bánh canh cua xứ Huế Viên chả cua trong bánh canh cua có nguyên liệu cầu kì hơn chả cua trong bún bò, bởi nó là "linh hồn" của cả món ăn. Bánh canh cua xứ Huế Mang hương vị đậm đà, ẩm thực Huế luôn để lại nhiều dấu ấn trong lòng du khách. Bên cạnh bún bò Huế nức tiếng, bánh canh cua cũng là món...