Ai thực sự sở hữu Huawei?
Sự bí ẩn của Huawei khiến nhiều người đặt ra câu hỏi ai ở Trung Quốc thực sự sở hữu tập đoàn công nghệ có doanh thu hơn 100 tỷ USD.
Cơ cấu của các công ty hàng đầu thế giới là rất rõ ràng và cụ thể. Việc xác định người chịu trách nhiệm cao nhất của những tập đoàn này là điều rất đơn giản. Nhưng với Huawei, một trong những công ty công nghệ lớn nhất thế giới, câu hỏi “Ai là chủ sở hữu thực sự?” thì lại không hề dễ trả lời.
Theo báo New York Times, do phải đối mặt với sự nghi ngờ của chính phủ Mỹ và nhiều quốc gia khác, tập đoàn Trung Quốc đang có những động thái thể hiện sự cởi mở và minh bạch nhằm xây dựng lòng tin.
Trụ sở Huawei tại Thâm Quyến, Trung Quốc. Ảnh: Japan Times.
Tuy nhiên những nỗ lực của Huawei không hẳn lúc nào cũng thành công. Một nguyên nhân là do có nhiều câu hỏi tưởng chừng đơn giản nhưng Huawei không thể trả lời một cách rõ ràng.
Công đoàn nắm giữ 99% cổ phần Huawei
Ngày 17/4, tác giả Donald Clark thuộc Đại học George Washington và Christopher Balding thuộc Đại học Fullbright Việt Nam công bố một nghiên cứu với tên gọi “Ai sở hữu Huawei”.
Trong nghiên cứu này, hai tác giả cho biết Huawei được sở hữu hoàn toàn bởi một công ty làm chủ cổ phần (holding company), trong đó 99% do một tổ chức gọi là “ủy ban công đoàn” nắm giữ.
Theo các tài liệu chính thức, một công ty holding có tên Huawei Investment & Holding sở hữu hoàn toàn Huawei Technologies. Công ty này chỉ có cổ đông là ông Nhậm Chính Phi, người sáng lập Huawei, và công đoàn của Huawei Investment & Holding. Tuy nhiên, ông Nhậm chỉ sở hữu hơn 1% cổ phần công ty.
Các tác giả nghiên cứu cho rằng công đoàn này – nếu như có tổ chức giống như các công đoàn khác tại Trung Quốc (có sự tham gia của chính phủ) – thì điều đó đồng nghĩa với việc với Huawei thuộc sở hữu và chịu sự điều khiển của chính phủ Trung Quốc.
Huawei đã lên tiếng phủ nhận quan điểm này. Theo ông Jiang Xisheng, chánh văn phòng hội đồng quản trị của Huawei, công đoàn không có tác động đến định hướng của công ty, và công đoàn được tổ chức theo quy định của luật pháp.
Những nghi ngờ về tổ chức của Huawei khiến công ty này bị nhiều quốc gia cấm cửa cung cấp mạng 5G.
“Ủy ban công đoàn chỉ quản lý công đoàn của Huawei, tức là tổ chức các hoạt động ngoài giờ như thể dục thể thao, nhằm đảm bảo nhân viên có đời sống cân bằng. Công đoàn không hề có tác động gì đến các quyết định kinh doanh và tổ chức của Huawei”, ông Jiang nhấn mạnh.
Thông tin này được Huawei đưa ra sau khi báo Times của Anh mô tả báo cáo của CIA, khẳng định Huawei nhận tài trợ từ chính phủ và quân đội Trung Quốc cũng như mạng lưới tình báo nước này.
Video đang HOT
Người sở hữu Huawei là một chủ đề được quan tâm nhưng khó tìm được lời giải, bởi Huawei chưa từng bán cổ phiếu cho công chúng trong hơn 30 năm hoạt động. Công ty này luôn khẳng định rằng quyền sở hữu hoàn toàn thuộc về những nhân viên, và không có tổ chức nào khác có cổ phần.
New York Times cho biết trong cuộc họp báo ngày 25/4, ông Jiang còn đem ra một cuốn sách làm bằng chứng. Cuốn sách này – được đặt trong tủ kính khóa chặt tại trụ sở Huawei tại Thâm Quyến – gồm 10 phần liệt kê tất cả những nhân viên có cổ phần của Huawei. Ông Jiang cho rằng đây là bằng chứng rõ ràng nhất cho thấy chính phủ Trung Quốc không sở hữu Huawei.
Nhân viên được sở hữu “cổ phần ảo”
Theo ông Jiang, mọi nhân viên đều được sở hữu một “cổ phần ảo” của Huawei. Ông giải thích việc sở hữu cổ phần ảo giúp cho nhân viên chia sẻ với các khó khăn của công ty hoặc được hưởng lợi khi công ty làm ăn phát đạt. Cổ phần ảo cũng giúp cho họ có quyền lựa chọn ủy ban đại diện, từ đó chọn lên hội đồng quản trị.
Lượng cổ phần ảo này về lý thuyết không liên quan gì đến cổ phần thực tế do công đoàn nắm giữ. Cổ phần ảo cũng có những sự khác biệt so với cổ phần thật: chúng không thể được chuyển nhượng cho người khác, và nhân viên nghỉ việc sẽ không được sở hữu cổ phần ảo nữa.
Khi một người nghỉ việc, Huawei sẽ mua lại lượng cổ phần của người đó, nhưng điều này sẽ không xảy ra đối với những người đã làm việc lâu năm.
Theo tác giả nghiên cứu “Ai sở hữu Huawei”, chương trình cổ phần ảo của Huawei chỉ là cách để công ty này chia sẻ lợi nhuận với nhân viên khi làm ăn phát đạt, và những người sở hữu cổ phần ảo không có tiếng nói trong định hướng công ty.
Đại diện của Huawei cho rằng mô hình “cổ phần ảo” giúp nhân viên công ty có động lực làm việc, trong khi họ vẫn là một công ty tư nhân.
Tuy nhiên ông Jiang thì khẳng định cổ phần ảo là thứ giúp cho nhân viên chia sẻ khó khăn khi công ty thua lỗ, và nếu Huawei phá sản thì họ vẫn có quyền được hưởng một phần tài sản của công ty.
Trong nỗ lực tỏ ra minh bạch, Huawei vừa qua đã lần đầu tiên công bố báo cáo tài chính quý. Họ cũng mời rất nhiều nhà báo trên thế giới tới trụ sở công ty ở Thâm Quyến để phỏng vấn các lãnh đạo, bao gồm cả ông Nhậm Chính Phi, người hiện giữ chức tổng giám đốc.
Tuy nhiên với giới quan sát, những động thái này vẫn chưa giúp cho hình ảnh của Huawei bớt phần bí mật. Dù Huawei liên tục khẳng định không làm theo những mệnh lệnh từ chính phủ Trung Quốc, người ngoài vẫn không đủ thông tin để kết luận.
“Sẽ rất khó khẳng định điều gì nếu như bạn không phải là một công ty đại chúng”, New York Times dẫn lời chuyên gia Xiaomeng Lu thuộc công ty tư vấn Access Partnership nhận định. Theo bà Lu, nếu niêm yết tại các sàn chứng khoán của Mỹ, các công ty công nghệ Trung Quốc sẽ giúp cả thế giới biết rõ hơn cách họ vận hành.
Tuy nhiên theo góc nhìn của Huawei, một phần thành công của họ đến từ việc họ không phải chịu những áp lực tài chính ngắn hạn mà các công ty đại chúng thông thường phải nhận. Ông Jiang mô tả mô hình của Huawei vừa giúp tạo động lực cho nhân viên, vừa giúp hãng vẫn hoạt động theo mô hình tư nhân.
“Với nhiều người, dù bạn có nói thế nào thì họ cũng chỉ nói theo cách họ muốn. Họ sẽ không nghe những gì bạn trình bày”, ông Jiang than thở.
Theo Zing
Bên trong bản doanh Huawei: Châu Âu thu nhỏ, robot thay dần con người
Huawei liên tục mời phóng viên đến đại bản doanh của mình ở Trung Quốc để giới truyền thông phương tây có cái nhìn cụ thể hơn về 'cừu thù công nghệ' của nước Mỹ.
Một chiếc xe lửa điện màu đỏ đang chạy, nối các thành phố Paris, Verona và Grenada với nhau qua cầy cầu Budapest Liberty. Chuyến xe lửa này hướng tới lâu đài Heidelberg trong một công viên rộng 120 ha. Tất cả nhũng ý tưởng này đang dần thành hình trong đầu của vị tỷ phú Trung Quốc Nhậm Chính Phi.
Ông Nhậm Chính Phi, 74 tuổ.i, cựu quân nhân và là người sáng lập công ty viễn thông Huawei năm 1987. Ông đã yêu cầu kiến trúc sư Nhật Bản Kengo Kuma tái tạo một số thành phố lịch sử của Châu Âu với hy vọng truyền cảm hứng cho một "đội quân" gồm 25.000 nhà nghiên cứu và phát triển của mình. Tất cả vì mục tiêu thách thức Apple, Google và Samsung.
Trong khi các đối thủ cạnh tranh ở Mỹ luôn giữ kín cơ sở nghiên cứu để ngăn chặn gián điệp từ Huawei (được cho là được chống lưng bởi chính phủ Trung Quốc), thì công ty này lại mời những kênh truyền thông quốc tế vào phòng thí nghiệm và nhà máy của mình. Động thái của Huawei nhằm phản ứng lại tuyên bố từ chính phủ Mỹ, rằng công ty là một cánh tay của nhà nước Trung Quốc nhằm tấ.n côn.g nền chinh trị phương Tây,
Giai đoạn khó khăn của Huawei
Các chính trị gia Mỹ cáo buộc mạng viễn thông mà Huawei sắp cung cấp có thể bị các điệp viên Trung Quốc tấ.n côn.g để nghe lén các cuộc gọi nhạy cảm, tiếp cận những cuộc điện đàm phỏng vấn, và thậm chí hại chế.t chính khách bằng cách cho xe tự hành đâ.m vào xe chở họ. Những quốc gia đã cho phép công nghệ 5G của Huawei hoạt động cũng bị cảnh báo về việc buộc chấm dứt nhận nguồn thông tin tình báo mà Mỹ chia sẻ.
Mỹ cũng đã ra lệnh bắt giữ con gái chủ tịch Huawei, Meng Wanzhou, đồng thời là giám đốc tài chính của công ty vì những cáo buộc vi phạm lệnh trừng phạt của chính phủ nước này đối với Iran.
Bà Meng bị giam giữ tại Vancouver, Canada vào tháng 12 và vẫn đang bị quản thúc tại gia trong khi chờ dẫn độ về Mỹ. Huawei kịch liệt phủ nhận các cáo buộc và cho rằng đây là một ví dụ khác về chiến thuật gây áp lực chính trị của Mỹ. Meng Wanzhou hiện kiện ngược lại Canada vì tội bắt người vô căn cứ.
Bà Mạnh Vãn Châu trong thời gian quản thúc tại gia. Ảnh: Caixin.
"Chúng tôi đã dành hơn một thập kỷ để tìm tiếng nói chung với chính phủ Mỹ, qua đó tìm cách cho họ thấy Huawei thực sự là ai", Catherine Chen, một phó giám đốc của Huawei trả lời phỏng vấn của The Guardian tại trụ sở của tập đoàn ở Thâm Quyến: "Đã đến lúc chính phủ nước này trình bày các bằng chứng và sự thật để chứng minh cho cáo buộc của họ".
Chen, người đã từng nhiều lần thăng cấp tại Huawei trong suốt 25 năm làm việc, cho biết công ty đã cố gắng tránh một cuộc tranh cãi công khai với Mỹ, nhưng vẫn trong trạng thái sẵn sàng cho cuộc chiến. "Bên đối lập đang sử dụng rất nhiều nguồn lực của họ, cả các biện pháp chính trị và ngoại giao để bôi bác chúng tôi", cô nói: "Họ đã can thiệp và hoạt động kinh doanh của công ty. Điều này khá hiếm gặp. Các công ty hiếm khi bị đối xử thế này".
Đại bản doanh Huawei có gì?
Chiến thuật của Huawei hiện tại có vẻ không giống với những gì một công ty Trung Quốc thường làm: mời hàng chục phóng viên quốc tế đến thăm văn phòng và tự do đặt câu hỏi cho các giám đốc điều hành. Chỉ riêng trong tuần này, công ty đã chi hàng trăm nghìn USD để chi trả cho đông đảo nhà báo từ khắp Châu Âu, Australia, Ấn Độ, Châu Phi và Nam Mỹ để đến dự hội nghị của mình.
Bên trong nhà máy của Huawei. Ảnh: The Guardian.
Khu phức hợp mới trị giá 10 tỷ Nhân dân tệ (1,4 tỷ USD) tại Đông Quản của Huawei có diện tích tương đương với khoảng 140 sân bóng đá. Một chuyến khứ hồi trên tàu điện quanh khuôn viên sẽ mất 22 phút để đi qua toàn bộ 12 "thành phố" bên trong. Khu phức hợp cũng sẽ bao gồm nhà ở cho hàng nghìn công nhân, được cấp với thời hạn kéo dài đến 8 năm.
Khi tàu điện đến trạm dừng Heidelberg vào buổi trưa, hàng chục nhân viên - trong trang phục ảnh hưởng từ "thời trang thung lũng Silicon", với quần jean, áo phông in logo và hoodie - tiến đến bàn của họ tại 1 trong 24 căn-tin ở khu Heidelberger Schloss để cùng nhau ăn trưa. Ngoài ra, trong khu phức hợp còn những nhà hàng cao cấp hơn phục vụ cho dịp đặc biệt.
"Chúng tôi đã thỏa thuận với một nhà điều hành Argentina và nhận thanh toán bằng thịt bò. Một số dùng để bán và số khác được chuyển về cho các nhân viên, cũng để bán", người phát ngôn nói. "Công ty cũng đã chấp nhận thành toán bằng ngũ cốc và các mặt hàng khác do hệ quả của việc kiểm soát đồng nhân dân tệ".
Tại một nhà máy sản xuất điện thoại, cũng trong khu phức hợp, công nhân mặc quần áo đồng phục - gồm áo khoác phòng thí nghiệm màu trắng, giày đen và mũ lưỡi trai với một trong 3 màu: trắng cho người vận hành máy, hồng cho bộ điều khiển chất lượng và màu xanh cho kỹ sư. Trong những năm gần đây, số lượng mũ trắng đã giảm đáng kể khi Huawei cố gắng hạn chế lượng nhân công tay nghề thấp trong số 188.000 công nhân của mình.
Những công nhân "mũ trắng". Ảnh: The Guardian.
Lúc phóng viên trang The Guardian đến thăm nhà máy năm 2015, số lượng công nhân trên dây chuyền sản xuất là 86 người so với con số 17 của năm nay, vì robot và AI đã thay con người trong những tác vụ đơn giản. Một công nhân đã từng thuyết phục người quản lý rằng robot có thể hoàn thành công việc tốt hơn chính anh ta, và người công nhân này đã được thăng chức lên cấp quản lý.
Một nhóm trưởng tại nhà máy cho biết các công nhân được trả tối thiểu 10.000 nhân dân tệ (khoảng 1.500 USD) mỗi tháng và tuyên bố mức lương này cao hơn 50% so với những người làm việc trong vai trò tương tự ở các công ty đối thủ ở Trung Quốc.
Dây chuyền sản xuất, nơi đang làm ra những chiếc P30, các linh kiện vi mạch được đưa vào các cuộn băng dài và đặt vào bảng mạch bằng lazer cùng với robot.
Khoảng 2.500 linh kiện được hàn vào mỗi bảng mạch, bao gồm cụm camera, micro, pin và tấm nền màn hình. Các bộ phận khác sẽ được bổ sung lần lượt để tạo thành chiếc điện thoại hoàn chỉnh sau hai tiếng rưỡi lắp ráp.
Quá trình kiểm tra, chủ yếu do robot thực hiện, mất thêm 11 tiếng nữa. Như vậy, mỗi dây chuyền sản xuất sẽ cho ra một chiếc điện thoại sau khoảng 28,5 giây. Khi tất các dây chuyền hoạt động đều chạy cùng lúc, công ty có thể tạo ra một điện thoại mới mỗi giây.
Một góc trụ sở Huawei tại Shenzhen. Ảnh: The Guardian.
Quay lại hồi tháng 1/2019, Apple đã buộc phải đưa ra cảnh báo đầu tiên giảm doanh số trong hơn một thập kỷ, do nhu cầu đối với iPhone tại thị trường Trung Quốc dang ngày một ít dần.
Trong khi đó, Huawei vẫn đang phát triển nhanh chóng. Thành công của những dòng điện thoại thông minh, với mức giá rẻ hơn đáng kể so với Apple, đã giúp công ty đạt được mức tăng trưởng 20%, đưa tổng doanh thu đạt mức kỷ lục 721 tỷ Nhân dân Tệ (107 tỷ USD) vào năm ngoái. Lợi nhuận của Huawei cũng tăng mạnh 25% lên 59 tỷ Nhân dân Tệ (khoảng 9 tỷ USD).
Bằng tất cả những nỗ lực và sáng tạo trong việc tái tạo một "thung lũng Silicone" ngay trên lãnh thổ Trung Quốc, và đưa smartphone Trung Quốc sánh ngang các sản phẩm cao cấp khác trên thị trường quốc tế, Nhậm Chính Phi đã ghi danh mình vào danh sách người giàu nhất thế giới. Theo Forbes, ông là giàu thứ 83 ở Trung Quốc, với khối tài sản cá nhân trị giá 2,2 tỷ USD.
Theo The Guardian
Huyền thoại Huawei sẽ 'cứu' iPhone của Apple? Ông Nhậm Chính Phi ca ngợi Steve Jobs là người vĩ đại vì tạo ra kỷ nguyên Internet di động. Ông cho rằng Huawei sẵn sàng cung cấp chip 5G nếu Apple muốn, không cần đến Qualcomm. Trong cuộc trả lời phỏng vấn trên đài CNBC, nhà sáng lập Huawei đã chia sẻ khá nhiều vấn đề xung quanh sự phát triển của...