AI sẽ thay thế những công việc gì

AI không chỉ giới hạn ở các lĩnh vực khoa học, mà đã thâm nhập vào nhiều ngành nghề vốn trước kia chỉ con người đảm nhiệm.

AI đang tiến hóa nhanh hơn con người tưởng tượng. Những chương trình máy tính phức tạp này sử dụng thuật toán làm phương tiện để tương tác với môi trường và học hỏi từ chính trải nghiệm của bản thân.

Về mặt lý thuyết, việc áp dụng AI là vô tận. Nhiều ngành công nghiệp vốn thuần sử dụng lao động con người nay đã bắt đầu tận dụng sức mạnh của công nghệ để cách mạng hóa trải nghiệm làm việc. Thực tế, có rất nhiều hoạt động có ứng dụng AI trong cuộc sống mà ít người để mắt tới. Từ nhà hàng tới phòng triển lãm tranh.

Dưới đây là một số lĩnh vực đã có “dấu chân” của AI.

Viết văn

Việc tự sản sinh ra nội dung được coi là một trong những kỹ năng phức tạp và đòi hỏi nhiều thời gian luyện tập nhất của AI. Trước kia, quá trình hình thành câu, cấu trúc câu và liên kết chúng lại thành một đoạn văn có ý nghĩa, yêu cầu sự giám sát và hiệu đính khá nhiều từ con người. Trong khi việc tạo ra các bản báo cáo với số liệu có sẵn là tương đối đơn giản, viết nội dung sáng tạo là một nghệ thuật rất khó để thành thạo.

Tuy nhiên, các lập trình viên đã viết ra các chương trình tạo lập văn bản phức tạp, rất khó phân biệt với nội dung do con người viết. Các chương trình này có thể tạo ra các bài báo, kịch bản và thậm chí tiểu thuyết. Nổi bật trong lĩnh vực này là mô hình GPT-3 do OpenAI phát triển với khả năng xử lý 175 tỷ tham số. Phần mềm này sử dụng một mô hình ngôn ngữ tổng quát bao gồm hai mạng thần kinh tự cạnh tranh để hoàn thiện lẫn nhau. Chỉ dựa trên dữ liệu đầu vào hạn hẹp, GPT-3 có thể tạo ra những đoạn văn bản hoàn chỉnh không khác gì con người.

Trả lời điện thoại

Do áp lực từ đại dịch, thương mại điện tử năm nay đang trở thành xu hướng ở nhiều quốc gia trên thế giới. Tuy nhiên, cũng giống các cửa hàng truyền thống, các cửa hàng trực tuyến cũng cần một đội ngũ nhân viên làm nhiệm vụ trả lời các câu hỏi từ khách hàng. Với AI, các công ty bán lẻ dù trực tuyến hay truyền thống đều có thể cắt giảm đáng kể nguồn nhân lực này và thay thế bằng các hệ thống trả lời tự động, giải quyết các câu hỏi đơn giản từ khách hàng. Dịch vụ trả lời thoại này phức tạp hơn rất nhiều so với chatbot thông thường. Một số chương trình thậm chí có thể sử dụng trên các nền tảng viễn thông.

Google Duplex gọi đặt bàn hộ người dùng. Ảnh: Google.

Tiêu biểu cho lĩnh vực này là dự án AI Duplex của Google với khả năng trả lời điện thoại với cách nói chuyện không khác gì người thật. Google đã huấn luyện AI này bằng các cuộc gọi thoại ẩn danh, các đoạn hội thoại từ Google Voice, cũng như lịch sử hội thoại và các chi tiết như thời gian và địa điểm của cả hai đầu cuộc gọi. Hệ thống trí tuệ nhân tạo này đã xuất hiện tại Mỹ, New Zealand, Australia, Canada và Anh.

Xét xử vụ án

Một vụ án hình sự có thể kéo dài hàng tháng hoặc hàng năm trời trong khi các bên có liên quan điều tra để đưa ra những phán quyết công tâm nhất, dựa trên nhiều thông tin nhất. Nhưng khi giao vụ án đó cho một thuật toán AI, thuật toán sẽ quét mọi thông tin liên chỉ trong vài phút và dựa trên đó để ra phán quyết.

Ngày 19/2, Tòa sơ thẩm thành phố Kota Kinabalu, bang Sabah, Malaysia, đã có động thái chưa từng có tại nước này khi sử dụng AI đưa ra phán quyết với 2 bị cáo. Mặc dù bị luật sư biện hộ phản đối, cho rằng việc này có thể tác động đến việc đưa ra quyết định chính xác của tòa, thẩm phán cho biết phần mềm ứng dụng AI đã được nạp đủ các dữ liệu cần thiết để đưa ra khuyến nghị, hỗ trợ tòa trong việc ra quyết định.

Theo các chuyên gia, AI chỉ nên đóng vai trò là trợ lý cho các thẩm phán hay trợ lý trong tòa án vì AI chỉ giỏi xử lý chi tiết, tổng hợp vụ án và tìm kiếm nguồn tham khảo.

Bảo mật ngân hàng

Ngoài tội phạm mạng, hoạt động rửa tiền, trộm cắp danh tính, biển thủ, trốn thuế, giả mạo cũng đang “khủng bố” ngành ngân hàng. Công nghệ, đặc biệt là AI, được xem là công cụ đắc lực trong việc chống lại gian lận và tội phạm tài chính. Thuật toán hiện nay có khả năng phân tích các hình thức gian lận trong quá khứ và từ đó dự đoán tất cả tổ hợp tấn công, giúp các tổ chức tài chính sẵn sàng với chiến lược quản lý và giảm thiểu rủi ro cao nhất. AI giám sát các hoạt động của tài khoản trong thời gian thực và phát hiện các giao dịch mua bán đáng ngờ hiệu quả hơn các chương trình không sử dụng AI hoặc nhân viên con người.

Dự đoán thị trường chứng khoán

Giống nhiều hình thức đầu tư khác, đầu tư chứng khoán tồn tại những rủi ro mà các nhà đầu tư luôn cố gắng để tránh gặp phải. Với công nghệ AI hiện nay, thuật toán có thể can thiệp, giúp nhà đầu tư hạn chế rủi ro, gia tăng lợi nhuận. Cụ thể, trong phân tích chứng khoán, một mô hình phổ biến được các chuyên gia tài chính gọi là tam giác tăng dần, nhằm mô tả xu hướng tăng của giá cổ phiếu. Tuy nhiên, con người thường không đủ nhanh nhạy để nhận ra xu hướng này mà phải nhờ đến AI. Ngoài ra dựa trên dữ liệu trong quá khứ, công nghệ AI có thể làm tốt việc dự đoán phản ứng của thị trường khi có những sự kiện đặc biệt xảy ra.

Bảo vệ động vật

Không chỉ được áp dụng cho lợi ích của con người, AI đang được nhiều tổ chức bảo vệ động vật sử dụng để bảo tồn các loài có nguy cơ tuyệt chủng. Các nhà khoa học từ đại học Cornell đã phát triển lên một ứng dụng cho phép theo dõi vị trí của các loài cá voi có nguy cơ tuyệt chủng cao bằng hình ảnh vệ tinh và sóng âm thanh.

Sử dụng phần mềm AI này, các thuyền trưởng sẽ điều chỉnh được hướng đi của tàu nhằm tránh va chạm với cá voi. Số tai nạn giảm sẽ có lợi cho cả ngành công nghiệp hàng hải và quần thể cá voi.

Giáo dục

Con người không phải những cỗ máy được chế tạo trên một dây chuyền giống hệt nhau, những phương pháp học có hiệu quả với một số học sinh hoàn toàn có thể không có tác dụng với các học sinh khác. Phân tích AI thông qua các nền tảng học tập điện tử có thể dựa vào dữ liệu giáo dục để tạo ra các kế hoạch bài học nhằm tối ưu hóa hiệu suất của trẻ. Sử dụng các chương trình như vậy cho phép học sinh tận dụng tối đa trải nghiệm giáo dục đồng thời giúp giáo viên quản lý toàn bộ lớp học.

Dịch vụ nhà hàng

Robot phục vụ tại một nhà hàng ở Hàn Quốc. Ảnh: Hyundai Robotics.

Một số nhà hàng đang tìm cách tối ưu hóa trải nghiệm của khách hàng và nhân viên thông qua AI. Các ứng dụng tiên tiến này có thể liên quan đến việc sử dụng bot giao đồ ăn trong một nhà hàng hoặc quán cà phê mà không cần nhân viên phục vụ. Một số chuỗi nhà nhà hàng lớn thậm chí còn phát triển AI của riêng mình, như Taco Bell với ứng dụng đặt món có khả năng hiển thị cho người dùng các món ăn, chương trình khuyến mãi và nội dung có liên quan nhất dựa trên sở thích cá nhân, lịch sử ăn uống, địa điểm, thời tiết, thực đơn và giá cả cụ thể của nhà hàng.

Nghệ thuật

Một lĩnh vực hấp dẫn khác đang chứng kiến sự nổi lên của AI là nghệ thuật. Ngoài cách mạng hóa công nghệ chỉnh sửa ảnh, các thuật toán máy học giờ đây có thể tạo ra nguyên một bức ảnh hoàn chỉnh. Nghệ sĩ AI là những người làm nhiệm vụ lập trình, hướng dẫn các chương trình AI tạo ra một số loại hình nghệ thuật mới lạ và phức tạp. Đây là một cách tiếp cận sáng tạo đối với công nghệ khi nó có thể thay đổi cách nhiều người nghĩ về lập trình. Nhiều tổ chức nghệ thuật lớn trên thế giới đã công nhận một số nghệ sĩ AI và tác phẩm của họ như một “làn gió mới” cho nghệ thuật tương lai.

Tháng 10/2019, biên đạo múa Wayne McGregor đã hợp tác với Google để đào tạo ra một AI có tên “Linving Archive”. Thuật toán của AI này sử dụng hàng nghìn giờ video từ các tác phẩm trước đó của McGregor và nhiều nghệ sĩ khác để đưa ra gợi ý cho các phân đoạn vũ đạo tiếp theo, hiển thị chúng trên màn hình trong thời gian thực.