AHS Krab – Kẻ lật kèo trên chiến trường mang ADN công nghệ đa quốc gia

Với sự kết hợp công nghệ tiên tiến từ nhiều quốc gia, pháo tự hành AHS Krab ‘con cua’ không chỉ thể hiện năng lực kỹ thuật của Ba Lan mà còn là sản phẩm hợp tác quốc tế với Hàn Quốc và Anh, khuấy đảo chiến trường .

Pháo tự hành AHS Krab ‘con cua’. Ảnh: Bộ Quốc phòng Ba Lan/Militarnyi

AHS Krab ‘con cua’ là một trong những hệ thống pháo tự hành hiện đại nhất của quân đội Ba Lan, được thiết kế để đáp ứng các yêu cầu tác chiến trong môi trường chiến tranh hiện đại.

Công nghệ khung gầm và khả năng cơ động

Khung gầm của AHS Krab được lấy từ K9 Thunder của Hàn Quốc, do Hanwha Defense sản xuất, loại khung gầm bánh xích được thiết kế để hoạt động trên nhiều loại địa hình, từ đồng bằng đến đồi núi. Khung gầm K9 nổi bật với các đặc điểm như:

Hệ thống treo thủy lực của K9 giúp duy trì sự ổn định khi di chuyển trên địa hình gồ ghề, đồng thời giảm rung lắc trong quá trình bắn.

Khung gầm được thiết kế với lớp giáp thép có khả năng chống đạn pháo cỡ nhỏ và mảnh đạn. Ngoài ra, pháo được trang bị 2×4 ống phóng lựu đạn khói cỡ 81mm, giúp tạo màn khói che giấu vị trí trước các hệ thống quan sát quang học và hồng ngoại của đối phương.

AHS Krab sử dụng động cơ diesel MTU MT 881 Ka-500, 8 xy-lanh, công suất 1.000 mã lực. Động cơ này cung cấp khả năng cơ động vượt trội, cho phép pháo di chuyển nhanh trên chiến trường và rút lui kịp thời sau khi khai hỏa.

Tuy nhiên, một số báo cáo cho rằng khung gầm K9 trên AHS Krab từng gặp vấn đề như nứt thân, động cơ quá nóng và rò rỉ hệ thống xả nhiên liệu. Những vấn đề này đã được khắc phục dần trong các phiên bản sau, nhưng vẫn là điểm cần cải thiện để đảm bảo độ tin cậy trên chiến trường.

Hệ thống pháo và đạn dược

Trái tim của AHS Krab là khẩu pháo 155mm, nòng dài bằng 52 lần cỡ nòng (caliber), được tích hợp hệ thống nạp đạn bán tự động. Đây là một trong những hệ thống pháo tiên tiến nhất trong phân khúc.

Với đạn pháo thông thường, AHS Krab đạt tầm bắn tối đa 40km. Tuy nhiên, khi sử dụng đạn dẫn đường Vulcano, tầm bắn có thể vượt quá 70km với độ chính xác cao nhờ hệ thống dẫn đường kết hợp quán tính và GPS, hoặc laser bán chủ động (phiên bản Vulcano GLR). Đạn Vulcano có tốc độ đầu nòng trên 1.000 m/s và ngòi nổ lập trình, cho phép tùy chỉnh chế độ nổ (va chạm, nổ trên không, hoặc xuyên phá).

Hệ thống nạp đạn bán tự động cho phép pháo bắn tối đa 6 phát/phút, hoặc 2-3 phát/phút ở chế độ bắn liên tục. Điều này giúp Krab duy trì hỏa lực áp đảo trong các tình huống tác chiến.

Ngoài đạn Vulcano, AHS Krab có thể sử dụng các loại đạn 155mm tiêu chuẩn NATO, bao gồm đạn nổ phá mảnh, đạn xuyên giáp, và đạn chiếu sáng. Khả năng tương thích với đạn NATO giúp Krab dễ dàng tích hợp vào các chiến dịch liên minh.

Hệ thống điều khiển hỏa lực

AHS Krab được trang bị hệ thống điều khiển hỏa lực (FCS) hiện đại, tích hợp các công nghệ tiên tiến để tối ưu hóa hiệu quả bắn.

FCS của AHS Krab sử dụng cảm biến quán tính và GPS để xác định vị trí mục tiêu. Hệ thống này cho phép tính toán các tham số bắn nhanh chóng, giảm thời gian từ khi phát hiện mục tiêu đến khi khai hỏa.

AHS Krab được tích hợp với hệ thống chỉ huy và kiểm soát (C2) của Ba Lan, cho phép chia sẻ dữ liệu mục tiêu với các đơn vị khác như UAV, radar phản pháo, hoặc trinh sát pháo binh. Điều này đặc biệt hữu ích trong các kịch bản tác chiến mạng lưới (network-centric warfare).

Hệ thống FCS hỗ trợ tự động hóa một phần quá trình ngắm bắn và nạp đạn, giảm tải cho kíp vận hành và tăng tốc độ phản ứng.

Vũ khí phụ và khả năng tự vệ

Ngoài khẩu pháo chính, AHS Krab được trang bị các hệ thống vũ khí phụ để tăng khả năng tự vệ.

Một súng máy 12,7mm WKM-B được lắp trên tháp pháo, có khả năng chống bộ binh và máy bay tầm thấp.

Hệ thống 2×4 ống phóng lựu đạn khói giúp AHS Krab tạo màn khói để che giấu vị trí, đặc biệt hiệu quả khi bị phát hiện bởi UAV hoặc trinh sát đối phương.

Tuy nhiên, AHS Krab không được trang bị hệ thống phòng thủ chủ động (APS) như một số pháo tự hành hiện đại khác, khiến nó dễ bị tổn thương trước các cuộc tấn công từ UAV cảm tử, như đã thấy trong xung đột Nga-Ukraine. Các báo cáo cho biết Nga đã sử dụng UAV Lancet để phá hủy nhiều khẩu AHS Krab của Ukraine, cho thấy nhu cầu cải thiện khả năng phòng thủ trước các mối đe dọa trên không.

Pháo tự hành AHS Krab ‘con cua’ tham chiến ở Ukraine. Ảnh: Bộ Tổng tham mưu các Lực lượng vũ trang Ukraine.

Ứng dụng thực chiến và bài học từ Ukraine

AHS Krab đã được thử nghiệm thực chiến trong cuộc xung đột Nga-Ukraine, khi Ba Lan viện trợ hàng chục khẩu pháo cho Ukraine. Hệ thống này được đánh giá cao nhờ tầm bắn xa, hỏa lực mạnh và khả năng cơ động. Tuy nhiên, thực tế chiến trường cũng bộc lộ một số hạn chế.

Việc bảo trì và cung cấp đạn dược cho AHS Krab tại Ukraine gặp khó khăn, đặc biệt khi sử dụng đạn dẫn đường Vulcano vốn đắt đỏ và không phổ biến.

Mặc dù đạn Vulcano mang lại tầm bắn và độ chính xác vượt trội, hiệu quả thực chiến của nó tại Ukraine chưa được ghi nhận rõ ràng, có thể do hạn chế về số lượng đạn và phương tiện chiếu xạ laser.

Tương lai và cải tiến

Ba Lan đang tiếp tục nâng cấp AHS Krab để đáp ứng các thách thức chiến trường hiện đại. Một số cải tiến tiềm năng bao gồm:

Trang bị hệ thống phòng thủ chủ động để chống lại UAV và tên lửa chống tăng.

Mở rộng sử dụng đạn Vulcano và các loại đạn dẫn đường khác để cải thiện độ chính xác và tầm bắn.

Tăng cường hệ thống che giấu nhiệt và radar để giảm nguy cơ bị phát hiện bởi UAV và radar đối phương.

Ngoài ra, Ba Lan đang hợp tác với Hàn Quốc để phát triển phiên bản Krab sử dụng khung gầm nội địa, giảm sự phụ thuộc vào linh kiện nước ngoài.

Với các cải tiến trong tương lai, AHS Krab có thể tiếp tục là một trong những hệ thống pháo tự hành hàng đầu, góp phần định hình chiến lược pháo binh của Ba Lan và các đồng minh.

AHS Krab được phát triển từ những năm 1990, sau khi Ba Lan cần một hệ thống pháo tự hành hiện đại để thay thế các loại pháo lạc hậu từ thời Liên Xô. Dự án ban đầu dựa trên khung gầm xe tăng T-72/PT-91 nhưng thất bại, dẫn đến việc Ba Lan hợp tác với Hàn Quốc để sử dụng khung gầm của pháo tự hành K9 Thunder.

Tháp pháo được lấy từ hệ thống AS-90M Braveheart của Anh, trong khi nòng pháo sử dụng công nghệ của Rheinmetall (Đức). Sự kết hợp này tạo nên một hệ thống pháo tự hành mạnh mẽ, linh hoạt và phù hợp với tiêu chuẩn NATO.

Thông số kỹ thuật chính: Cỡ nòng 155mm, nòng dài 52 lần cỡ nòng (52 caliber); Tầm bắn tối thiểu 4,7 km, tối đa 40km (với đạn thông thường) và hơn 70km (với đạn dẫn đường Vulcano); Trọng lượng chiến đấu khoảng 48 tấn; Kíp vận hành 5 người; Tốc độ tối đa 60 km/h trên đường nhựa, 15 km/h trên địa hình gồ ghề; Phạm vi hoạt động lên đến 400 km.