8 yếu tố có thể làm thất bại điều trị HIV

DS. Nguyễn Kim Thủy06:04 19/11/2023

Thất bại trong điều trị HIV xảy ra khi thuốc kháng virus ARV không còn khả năng ức chế virus hoặc ngăn chặn sự suy giảm hệ thống miễn dịch, khiến bạn dễ bị nhiễm trùng cơ hội.

Thất bại điều trị có thể được phân loại là do virus (liên quan đến virus), do miễn dịch(liên quan đến hệ thống miễn dịch) hoặc cả hai. Nếu điều trị thất bại, bước đầu tiên là xác định các yếu tố có thể góp phần trực tiếp hoặc gián tiếp.

Trong hầu hết các trường hợp, sự thất bại sẽ là kết quả của việc tuân thủ thuốc kém, trong đó liều thuốc thường xuyên bị bỏ sót hoặc việc điều trị bị gián đoạn.

1. Bỏ liều thuốc có thể dẫn đến thất bại điều trị HIV

Thuốc trị HIV hoạt động bằng cách làm chậm tốc độ virus có thể tạo ra các bản sao của chính nó trong cơ thể. Khi bạn bỏ qua một liều thuốc, sẽ tạo cơ hội cho HIV tăng số lượng, nhân bản trong cơ thể.

Càng tạo ra nhiều bản sao thì khả năng virus sẽ biến đổi thành loại có thể kháng thuốc càng lớn, nghĩa là thuốc điều trị HIV hiện tại sẽ không còn tác dụng nữa.

Bỏ liều thuốc điều trị HIV có thể gây kháng thuốc, khiến bạn có ít lựa chọn điều trị hơn.

2. Kháng chéo

Khi viruschuyển sang dạng kháng lại thuốc điều trị HIV, nó cũng có thể chống lại các loại thuốc điều trị HIV khác, ngay cả khi bạn chưa từng dùng chúng trước đây. Điều này được gọi là kháng chéo. Đây là một lý do khác khiến bạn không nên bỏ liều, vì nó có thể mang lại cho bạn ít lựa chọn điều trị hiệu quả hơn.

3. Thực phẩm ăn hàng ngày có thể ảnh hưởng đến thuốc điều trị HIV

Một số loại thuốc điều trị HIV di chuyển vào máu dễ dàng hơn nếu uống thuốc khi bụng đói, trong khi những loại khác hoạt động tốt hơn khi được uống cùng thức ăn.

Bác sĩ sẽ tư vấn cho bạn về thời điểm uống thuốc. Ngoài ra, người có HIV cũng nên thảo luận với bác sĩ xem có cần tránh thực phẩm nào không.

Một số thực phẩm như nước ép bưởi, có thể cản trở hiệu quả hoạt động của thuốc điều trị HIV.

Nước ép bưởi ảnh hưởng tới hoạt động của thuốc.

4. Lạm dụng rượu

Video đang HOT

Gan giúp cơ thể loại bỏ chất thải từ thuốc trị HIV. Uống quá nhiều rượu có thể làm tổn thương gan, khiến gan không thể thực hiện tốt chức năng của mình.

Nếu bạn dùng chung kim tiêm, bạn sẽ tăng nguy cơ mắc các bệnh nhiễm trùng gây viêm gan, một tình trạng khác gây tổn thương gan.

Say rượu cũng có thể khiến bạn khó uống thuốc đúng cách hơn.

5. Tác dụng phụ của thuốc

Thuốc điều trị HIV có thể gây ra các vấn đề khác như tiêu chảy, buồn nôn, đau đầu hoặc đau nhức cơ thể. Nếu các tình trạng này đủ trầm trọng có thể khiến bạn không muốn dùng thuốc.

Tuy nhiên, có những cách để khắc phục các bất lợi này. Hãy trao đổi với bác sĩ điều trị để tìm cách quản lý chúng. Bạn hãy tìm sự giúp đỡ từ bác sĩ và không được tự ý ngừng dùng thuốc.

6. Tương tác thuốc

Các loại thuốc khác bạn dùng có thể ảnh hưởng đến thuốc điều trị HIV. Điều này bao gồm thuốc theo toa, thuốc bạn mua không cần kê đơn để trị các chứng bệnh thông thường, thảo mộc và thực phẩm bổ sung dinh dưỡng .

Chúng có thể khiến việc điều trị của bạn không còn hiệu quả hoặc việc kết hợp các loại thuốc có thể gây ra những tác dụng phụ mới. Hãy cho bác sĩ biết về bất kỳ loại thuốc nào khác mà bạn dùng, thậm chí ngay cả đó chỉ là vitamin. Đừng bắt đầu dùng thứ gì mà không hỏi bác sĩ xem nó có ảnh hưởng đến việc điều trị HIV của bạn hay không.

7. Mệt mỏi

Bạn có thể cảm thấy mệt mỏi khi phải uống thuốc mỗi ngày, đặc biệt nếu bạn đã dùng thuốc trong thời gian dài. Điều này được gọi là “mệt mỏi do dùng thuốc” hoặc “mệt mỏi do điều trị”.

Bác sĩ có thể giúp bạn tìm ra cách dùng thuốc để nó trở thành thói quen và không cảm thấy phiền phức. Ngoài ra, nếu bạn đang uống vài loại thuốc điều trị HIV mỗi ngày, hãy trao đổi với bác sĩ xem có thể đơn giản hóa hơn không, như dùng viên phối hợp, thuốc tác dụng kéo dài hay thuốc tiêm… để hạn chế số viên thuốc và số lần dùng thuốc trong ngày.

8. Căng thẳng

Căng thẳng, trầm cảm, các bệnh tâm thần khác và thậm chí cả cảm giác xấu hổ, tự kỳ thị về việc nhiễm HIV… có thể khiến bạn khó tiếp tục điều trị.

Điều trị và hỗ trợ sức khỏe tâm thần có thể mang lại sự tự tin và nhẹ nhõm hơn cho bạn. Điều này cũng sẽ giúp bạn kiểm soát tốt tình trạng nhiễm HIV của mình. Hãy hỏi bác sĩ về thuốc, liệu pháp và các nguồn lực khác có thể giúp ích cho bạn.

Các thuốc điều trị HIV và tác dụng phụ cần lưu ý

Thuốc là một phần thiết yếu trong việc chăm sóc người nhiễm HIV/AIDS, giúp họ sống khỏe mạnh, lâu dài... nhưng tác dụng phụ của thuốc cũng rất phổ biến và thường có thể ngăn ngừa hoặc kiểm soát được.

Dưới đây là một số nhóm thuốc dùng trong điều trị HIV/AIDS và các tác dụng phụ phổ biến. Để ngăn ngừa tương tác với các loại thuốc khác, bạn cần trao đổi với bác sĩ điều trị về tất cả các loại thuốc đang dùng, đồng thời báo ngay cho bác sĩ nếu bạn có các triệu chứng mới, bất thường hoặc kéo dài.

Thuốc ARV là một phần không thể thiếu được trong điều trị HIV giúp người nhiễm HIV khỏe mạnh và sống lâu hơn...

1. Thuốc ức chế men sao chép ngược nucleoside (NRTIs)

Thuốc ức chế men sao chép ngược nucleoside (NRTIs) ngăn không cho HIV nhân rộng bằng cách ngăn chặn một loại enzyme được gọi là men sao chép ngược. Điều này giúp làm giảm tải lượng virus HIV trong cơ thể của một người, gồm:

- Abacavir (ziagen, triumeq, trizivir) : Tác dụng phụ thường gặp phản ứng quá mẫn, tăng cholesterol, tăng nguy cơ mắc bệnh tim... Do đó, cần thực hiện xét nghiệm di truyền trước khi bạn bắt đầu dùng thuốc này.

- Emtricitabine (emtriva, atripla, descovy, truvada...): Thường gặp phát ban và sạm da ở lòng bàn tay hoặc lòng bàn chân.

- Lamivudine (epivir, combivir, delstrigo, trizivir): Có thể gây phát ban da.

- Tenofovir disoproxil fumarate - TDF (viread, truvada): Gây tổn thương thận và xương. Do đó, không sử dụng cho người có vấn đề về thận.

- Tenofovir alafenamide - TAF: Tăng cholesterol LDL (có hại), gây tăng cân.

- Zidovudine - còn gọi là AZT (retrovir, combivir, trizivir): Gây thiếu máu, buồn nôn, nôn, nhiễm axit lactic, tăng cholesterol, giảm mỡ ở tay, chân hoặc mặt, gan nhiễm mỡ...

2. Thuốc ức chế men sao chép ngược không nucleoside (NNRTI)

Cách tăng cường cơ bắp trong quá trình điều trị HIV

Các chất ức chế men sao chép ngược không nucleoside (NNRTI) ngăn không cho HIV sao chép bằng cách liên kết và thay đổi men sao chép ngược mà HIV sử dụng để sao chép. Điều này làm giảm tải lượng virus HIV trong cơ thể người bệnh, gồm:

- Doravirine (pifeltro, delstrigo): Phát ban da, tăng cân.

- Efavirenz (sustiva, atripla): Có thể gây những giấc mơ sống động, lo lắng, trầm cảm, mất ngủ, nổi mẩn da, tổn thương gan, có ý định tự tử. Không nên dùng ở người bị trầm cảm hoặc các bệnh tâm thần khác.

- Etravirine (intelence): Gây phát ban da.

- Rilpivirine (edurant, odefsey): Phát ban da, tổn thương gan, trầm cảm, khó ngủ, nổi mẩn da, có ý định tự tử... Không nên sử dụng ở những người có vấn đề về gan, hoặc ở phụ nữ có CD4 lớn hơn 250 hoặc ở nam giới có CD4 lớn hơn 400. Sủ dụng cùng với thức ăn.

3. Thuốc ức chế protease (PI) trị HIV

Các chất ức chế protease (PI) ngăn không cho HIV nhân lên bằng cách ngăn chặn một loại enzyme gọi là protease. HIV cần enzym này để tái tạo, gồm các thuốc:

- Aatazanavir (reyataz, evotaz): Gây buồn nôn, nôn, tiêu chảy, vàng da, sỏi mật và thận, tổn thương gan, nổi mẩn da, tăng cholesterol, thay đổi nhịp tim. Người bệnh nên dùng thuốc cùng với thức ăn.

- Darunavir (prezista): Buồn nôn, nôn, tiêu chảy, nổi mẩn da, tăng cholesterol xấu, tổn thương gan. Nên dùng thuốc cùng với thức ăn.

- Lopinavir/ritonavir (kaletra): Gây buồn nôn, nôn, tiêu chảy, nổi mẩn da, tăng cholesterol, tổn thương gan. Nên dùng thuốc cùng với thức ăn.

- Ritonavir (norvir): Buồn nôn, nôn, thay đổi khẩu vị. Nên dùng thuốc cùng với thức ăn. Ở liều thấp để tăng cường các loại thuốc PI (thuốc ức chế protease)khác, không gây ra các bất lợi này.

4. Thuốc ức chế integrase

Thuốc ức chế Integrase ngăn chặn DNA HIV được tích hợp vào ADN của người, gồm:

- Cabotegravir: Sốt, mệt mỏi, phồng rộp, đau cơ hoặc khớp, sưng ở mắt, miệng và mặt. Những người có tiền sử nhiễm virus viêm gan B hoặ c C hoặc những người có những thay đổi nhất định trong xét nghiệm chức năng gan có thể có nhiều khả năng phát triển những thay đổi mới hoặc trầm trọng hơn.

- Cabotegravir và rilpivirine (cabenuva) : Phản ứng tại chỗ tiêm, sốt, mệt mỏi, nhức đầu, đau cơ xương, buồn nôn, rối loạn giấc ngủ, chóng mặt, phát ban.

- Dolutegravervir (tivicay, dovato, triumeq) : Mất ngủ, trầm cảm, nổi mẩn da, có ý định tự tử, tăng cân.

- Elvitegravervir (vitekta): Mất ngủ, buồn nôn, tiêu chảy, trầm cảm, nổi mẩn da, có ý định tự tử, tăng cholesterol, tăng cân.

5. Một số thuốc khác

- Chất ức chế hợp nhất (FI) như enfuvirtide (fuzeon): Để tái tạo thành công, HIV phải xâm nhập vào một tế bào trong một quá trình gọi là hợp nhất. Thuốc ức chế hợp nhất là loại thuốc ngăn không cho HIV xâm nhập vào các tế bào bạch cầu, được gọi là tế bào CD4. Tác dụng phụ là đỏ, ngứa, sưng, đau hoặc nổi cục cứng ở chỗ tiêm.

- Chất ức chế xâm nhập như maraviroc (selzentry ): Phát ban, phản ứng quá mẫn, tổn thương gan. Thực hiện xét nghiệm để xác định xem tế bào CD4 của bạn có thụ thể phù hợp hay không.

- Chất ức chế Capsid như lenacapavir (sunlenca): Buồn nôn, đỏ hoặc đau ở chỗ tiêm.

Lưu ý, người bệnh không được tự ý ngừng thuốc. Khi gặp bất kỳ triệu chứng khó chịu nào trong quá trình dùng thuốc, cần thông báo cho bác sĩ biết để được tư vấn cách ứng phó thích hợp. Trong một số trường hợp nếu tác dụng phụ nặng nề cần phải thay thế thuốc ARV khác phù hợp hơn.

HIV có thể làm tăng nguy cơ mắc đái tháo đường Những người nhiễm HIV có nhiều khả năng mắc bệnh đái tháo đường cao hơn những người không nhiễm HIV... Một nghiên cứu cho thấy, người nhiễm HIV tăng nguy cơ mắc đái tháo đường gấp 4 lần so với người không nhiễm HIV. Bệnh đái tháo đường là một vấn đề sức khỏe phổ biến hiện nay. Có nhiều nguyên nhân khiến...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có

Không

Tin liên quan

Xem thêm Share

Xem nhiều

Tổng tài đến quán cà phê xin lỗi, mẹ nhân viên nói 1 câu phải ngậm miệng02:47

Xe tải mất lái đâm vào chợ chuối ở Quảng Trị, ít nhất 3 người tử vong01:07

Danh tính nạn nhân vụ xe tải lao vào chợ chuối ở Quảng Trị, có 3 người quốc tịch Lào09:32

Tổng thống Vladimir Putin mặc quân phục, thị sát thao trường tập trận03:27

Bão số 8 đổ bộ Trung Quốc, gây mưa lớn ở Việt Nam08:52

Thuê người đứng tên thành lập công ty để buôn lậu00:40

Vụ nhân viên quán cà phê bị hành hung ở Hà Nội: 'Tổng tài' đến xin lỗi và cái kết khó ngờ11:50

Bên trong hang ổ lừa đảo trực tuyến ở Campuchia qua lời kể người trong cuộc06:39

Venezuela điều tàu chiến, máy bay tập trận rầm rộ giữa căng thẳng08:15

Bộ trưởng Israel hứa hẹn có 'sốt bất động sản' ở Gaza sau chiến sự08:11

Nhật Bản lần đầu đưa chiến đấu cơ đến châu Âu, Canada08:02

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Uống loại nước này ngay sau khi ngủ dậy, cơ thể nhận được vô vàn lợi ích

07:53:29 24/09/2025

Một yếu tố khác thường bị bỏ qua là tuần hoàn máu. Nước ấm giúp giãn mạch nhẹ, từ đó cải thiện lưu thông máu, đặc biệt có ích khi vừa thức dậy và hệ tuần hoàn còn chưa vào guồng.

Dấu hiệu thận yếu dễ thấy vào buổi tối

06:15:15 24/09/2025

Khó thở, mất ngủ về đêm hay đi tiểu nhiều lần có thể là những dấu hiệu điển hình của bệnh thận mà bạn không nên bỏ qua.

Nguy cơ suy thận vì nghiện đồ ăn nhanh

06:12:37 24/09/2025

Trong khi đó, bữa cơm truyền thống - nếu được chuẩn bị đầy đủ - sẽ cung cấp nguồn protein, vitamin, khoáng chất và chất xơ từ rau củ, thịt cá và gạo nguyên cám.

Khám phá tác dụng của nước ấm đối với cơ thể

06:09:10 24/09/2025

Nước có vai trò rất quan trọng giúp duy trì sức khỏe, sự sống của con người, đồng thời là dung môi quan trọng để hòa tan các chất khi sắc thuốc.

Khoai lang có thứ được ví như 'thuốc bổ tự nhiên', nhiều người lại thường bỏ đi

06:04:43 24/09/2025

Một trong những lợi ích nổi bật nhất của vỏ khoai lang là hàm lượng chất xơ dồi dào, bao gồm cả chất xơ hòa tan và không hòa tan. Chất xơ không hòa tan giúp tăng cường nhu động ruột, ngăn ngừa táo bón và các vấn đề tiêu hóa khác.

Điều trị đồng nhiễm HIV và viêm gan C, giúp giảm tổn thương gan

06:02:06 24/09/2025

Đồng nhiễm HIV và viêm gan C (HCV) là tình trạng nguy hiểm, khi sự kết hợp của hai loại virus làm tăng nhanh tốc độ tổn thương gan, dẫn đến nhiều biến chứng nặng nề và có thể gây tử vong.

10 loại thực phẩm nên ăn để nướu răng khỏe mạnh hơn

05:46:26 24/09/2025

Phòng ngừa luôn là cách tốt nhất vì một khi bệnh nướu răng phát triển và ảnh hưởng nghiêm trọng hơn đến các mô nướu, sẽ rất khó để điều trị, kiểm soát và ngăn ngừa tình trạng nhiễm trùng trở nên trầm trọng hơn cũng như phục hồi các mô n...

Mẹo ăn kiêng giúp tăng khối lượng cơ bắp cho nam giới

05:41:06 24/09/2025

Bổ sung đủ lượng protein vào chế độ ăn uống là điều cần thiết để tăng khối lượng cơ. Cơ bắp của bạn sẽ phát triển nếu cơ thể nạp vào nhiều protein hơn lượng protein đào thải.

7 thảo dược hỗ trợ giảm huyết áp

05:40:30 24/09/2025

Thiên ma có tác dụng tức phong chỉ kinh, bình can tiềm dương, chỉ thống, dùng trong trường hợp huyễn vựng, tăng huyết áp do can dương thượng cang; có mặt trong bài thuốc Long đởm tả can thang, Thiên ma câu đằng ẩm.

Loại lá là 'thần dược tự nhiên', bảo vệ gan, hỗ trợ kiểm soát đường huyết, chế biến thành nhiều món ngon

05:38:19 24/09/2025

Mặc dù chỉ là một loại cây dại mọc ven đường, nhưng những lợi ích sức khỏe mà nó mang lại đã được khoa học chứng minh và công nhận trong việc hỗ trợ gan, kiểm soát đường huyết và điều trị tiểu đường hiệu quả.

Làm thế nào để giảm 15kg an toàn và hiệu quả?

05:31:13 24/09/2025

Uống nước trước bữa ăn có thể giúp giảm lượng thức ăn tiêu thụ. Một số nghiên cứu cho thấy, uống 500ml nước trước bữa sáng giúp giảm 13% lượng calo nạp vào.

Bất ngờ mối liên hệ giữa cà phê và sức khỏe của gan

05:27:28 24/09/2025

Đối với bệnh xơ gan ở bệnh nhân MASLD, việc uống cà phê cũng giúp giảm trung bình 30% nguy cơ, với mức bảo vệ cao nhất được ghi nhận ở người uống 3 ly cà phê mỗi ngày.