Bất ngờ bị đột quỵ khi đang ăn cơm trưa
Thời điểm khởi phát đột quỵ, bệnh nhân đang ăn cơm trưa, đột ngột xuất hiện méo miệng, nói khó, tay làm rơi đũa, liệt nửa người phải.
Đó là trường hợp người bệnh Đ.N.V. (61 tuổi, quê Ninh Bình) bất ngờ bị đột quỵ trên đường đi công tác từ Ninh Bình đến Hà Giang.
Thời điểm khởi phát đột quỵ, bệnh nhân đang ăn cơm trưa, đột ngột xuất hiện méo miệng, nói khó, tay làm rơi đũa, liệt nửa người phải. Nhờ sự hiểu biết của đồng nghiệp về các địa chỉ điều trị chuyên khoa đột quỵ nên bệnh nhân đã được di chuyển tới Bệnh viện đa khoa tỉnh Phú Thọ để cấp cứu sau 30 phút di chuyển.
Tại Trung tâm Đột quỵ – Bệnh viện đa khoa tỉnh Phú Thọ, trước tình trạng rối loạn ý thức, gọi hỏi không trả lời, huyết áp tăng cao của người bệnh, các bác sĩ đã khám và nhận định các dấu hiệu điển hình của đột quỵ não cấp tính, từ đó đưa ra chỉ định chụp CT cắt lớp vi tính mạch máu não.
Kết quả hình ảnh chụp cắt lớp vi tính có dựng mạch não cho thấy bệnh nhân bị tắc động mạch cảnh trong trái. Người bệnh được chẩn đoán xác định: Đột quỵ nhồi máu não giờ thứ 2 do tắc động mạch cảnh trong bên trái/ Tăng huyết áp.
Sau khi hội chẩn, người bệnh được chỉ định can thiệp lấy huyết khối mạch não và nhanh chóng được chuyển tới phòng can thiệp.
Huyết khối được lấy ra. Ảnh: Bệnh viện đa khoa tỉnh Phú Thọ
Sau khoảng 40 phút người bệnh đã được can thiệp tái thông thành công, với lượng huyết khối được lấy ra khỏi cơ thể và mạch máu não bị tắc đã tái thông hoàn toàn. Người bệnh đã được chuyển về điều trị tại Khoa Cấp cứu và Điều trị tích cực thần kinh đột quỵ.
Sau can thiệp khoảng 12 tiếng, người bệnh đã hồi phục ý thức, cải thiện gần như hoàn toàn về mặt cơ lực chân tay và tiếp tục được theo dõi điều trị, phục hồi chức năng tại Trung tâm Đột quỵ.
Trong quá trình điều trị, người bệnh tiếp tục được làm các xét nghiệm và theo dõi. Các bác sĩ đã xác định được bệnh nhân có bệnh rung nhĩ, là yếu tố nguy cơ chính gây ra tình trạng tắc mạch não. Do đó, người bệnh đã được lên kế hoạch điều trị dự phòng thuốc chống đông để tránh nguy cơ tái phát.
Thạc sĩ, Bác sĩ Phan Ngọc Nhu, Trưởng Khoa Điều trị Thần kinh – Đột quỵ bán cấp, Trung tâm Đột quỵ chia sẻ: “Đây là trường hợp rất may mắn khi người bệnh đột quỵ trên đường đi công tác. Nhờ sự hiểu biết của đồng nghiệp nên đã nhanh chóng được chuyển đến cơ sở y tế có chuyên môn, đầy đủ phương pháp, trang thiết bị, nhờ đó có thể cấp cứu kịp thời trong giờ vàng đột quỵ.
Video đang HOT
Ngay sau can thiệp, người bệnh đã có những cải thiện rõ về lâm sàng ý thức, bệnh nhân đã nhận biết được gia đình, tay chân từ liệt hoàn toàn (cơ lực bậc 0/5) cải thiện lên có thể vận động, giơ tay chân lên khỏi mặt giường (cơ lực bậc 4/5). Tiên lượng người bệnh sẽ có những hồi phục tốt hơn trong những ngày tới”.
Ths. Bs Phan Ngọc Nhu cho biết, “giờ vàng” trong đột quỵ là khoảng thời gian kể từ khi khởi phát tới 4,5 giờ (tiêu sợi huyết), 6 giờ (can thiệp lấy huyết khối). Bệnh nhân đột quỵ nhồi máu não đến trong thời gian này có thể được điều trị bởi những kỹ thuật tiên tiến: Tiêu sợi huyết đường tĩnh mạch, can thiệp mạch não, đem lại hiệu quả cao, hồi phục nhanh và ít di chứng hơn.
Để nhận biết các dấu hiệu tai biến mạch máu não, áp dụng nguyên tắc từ FAST (nhanh) khi kiểm tra bệnh nhân, tức là:
- Face (mặt): yêu cầu bệnh nhân cười hoặc nhe răng, một bên không cử động.
- Arm (tay): cánh tay một bên yếu hơn bên kia khi bệnh nhân giơ hai tay lên.
- Speech (lời nói): nói đớ líu lưỡi, dùng từ không thích hợp hoặc câm lặng.
- Time (thời gian): nếu nghi ngờ có một trong các triệu chứng trên, gọi cấp cứu 115 ngay và ghi nhớ thời gian triệu chứng bắt đầu xuất hiện để thông báo cho các bác sĩ nhằm chọn phương pháp điều trị thích hợp nhất.
Bác sĩ khuyến cáo khi có người biểu hiện của nhồi máu cơ tim cấp (đau tức ngực, khó thở) hoặc đột quỵ não (méo miệng, đi lại khó khăn, yếu liệt, rối loạn ngôn ngữ, tri giác), cần nhanh chóng đưa đến cơ sở y tế có chuyên khoa thần kinh và tim mạch gần nhất để được can thiệp, cấp cứu kịp thời.
Nguy cơ đột quỵ khi trời chuyển lạnh: Chuyên gia khuyến cáo cách phòng tránh
Thời tiết miền Bắc đang trở lạnh và bước vào mùa đông. Thời điểm này cũng là lúc tình trạng đột quỵ có nguy cơ gia tăng, đặc biệt ở người cao tuổi.
Nhận biết dấu hiệu
Trao đổi với PV Báo Đại Đoàn Kết, bác sĩ Lê Văn Thiệu, Khoa Nhiễm khuẩn tổng hợp (Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương) cho biết, đột quỵ (còn gọi là tai biến mạch máu não, xuất huyết não) là tình trạng rối loạn chức năng thần kinh như hôn mê, liệt nửa người, nói đớ, nuốt bị sặc... Các biểu hiện này xuất hiện nhanh, đột ngột, thường tồn tại trên 24 giờ.
Bác sĩ Lê Văn Thiệu đang thăm khám cho bệnh nhân. Ảnh: Bác sĩ cung cấp.
Dựa vào tiến triển của bệnh trong 2-3 tuần đầu, giới chuyên môn chia đột quỵ thành 5 loại:
- Cơn thiếu máu não cục bộ thoáng qua: Khỏi hoàn toàn trước 24 giờ. Về sau, bệnh nhân có thể bị tai biến mạch máu não thực sự nếu không quan tâm đến việc điều trị và phòng ngừa.
- Thiếu máu não có hồi phục: Khỏi hoàn toàn sau 24 giờ bị liệt.
- Khỏi một phần và di chứng kéo dài.
- Không hồi phục hoặc nặng lên liên tục.
- Diễn tiến đến tử vong.
Theo bác sĩ Thiệu, trong vòng vài giờ sau khi tai biến mạch máu não xảy ra, các triệu chứng đột ngột xuất hiện như:
- Yếu liệt hoặc tê rần ở vùng mặt, tay hoặc chân, đặc biệt là một bên cơ thể, chỉ một tay hoặc một chân.
- Lú lẫn, rối loạn lời nói hoặc hiểu biết (khó tìm từ hoặc không hiểu từ; nói líu ríu, lắp bắp).
- Không nhìn thấy ở một hay cả hai mắt, hoặc nhìn một hóa hai.
- Khó khăn khi bước đi, mất thăng bằng, chóng mặt hoặc khó phối hợp các động tác.
- Nhức đầu dữ dội mà không biết nguyên nhân. Suy giảm ý thức nhanh chóng. Mất thăng bằng, chóng mặt, nôn, kèm theo nhức đầu.
Trong một số trường hợp, người bệnh vẫn còn tỉnh táo, nhưng đa số bị giảm sút tri giác (như lơ mơ, ngủ gà, có thể hôn mê). Bệnh nhân có thể liệt nửa người, liệt mặt và các cơ hầu họng (gây nuốt khó, sặc khi ăn uống, nói khó), tiểu tiện không tự chủ.
Khuyến cáo phòng tránh và điều trị
Bác sĩ Thiệu lưu ý, khi xuất hiện các triệu chứng đột quỵ, người nhà bệnh nhân nên thực hiện 3 việc:
- Liên hệ với trung tâm cấp cứu hoặc bệnh viện gần nhất, nơi có trang bị phương tiện điều trị tai biến mạch máu não.
- Trấn an bệnh nhân.
- Theo dõi thường xuyên tri giác và tình trạng liệt của bệnh nhân.
"Đa số bệnh nhân và gia đình không nhận biết được cơn đột quỵ đang xảy ra, hoặc không biết là cần cấp cứu ngay khi bệnh khởi phát. Do đó, họ mất nhiều thời gian cho những phương pháp dân gian như cạo gió, cắt lể... Những việc này chẳng những không có tác dụng gì mà còn làm giảm cơ hội chữa khỏi cho bệnh nhân. Khả năng điều trị tai biến mạch máu não rất hạn chế, khó khăn và tốn kém", chuyên gia nhấn mạnh.
Bên cạnh đó, các thuốc làm tan cục máu đông có thể khắc phục tình trạng tắc nghẽn mạch máu ở tim và ở não khi cơn đột quỵ mới xuất hiện nhưng giá lại rất đắt (gần 20 triệu đồng/mũi). Bệnh nhân dùng thuốc này phải được theo dõi bằng các kỹ thuật hiện đại và tốn kém như chụp SPECT hoặc MRI có tiêm thuốc cản quang.
Vì vậy, theo bác sĩ Thiệu, đối với đột quỵ, cách nhất là phòng ngừa và tránh tái phát bằng các phương pháp sau:
- Ngừng hút thuốc lá, vì thuốc lá là nguy cơ chính của bệnh mạch máu não. Người hút thuốc lá nhiều có thể bị đột quỵ dù chỉ ở tuổi trung niên.
- Điều trị tốt bệnh huyết áp cao (nguyên nhân chính gây đứt mạch máu não).
- Phòng và điều trị tiểu đường (yếu tố nguy cơ gây mảng xơ vữa động mạch lớn, dẫn đến thiếu máu ở não).
- Khắc phục tình trạng tăng cholesterol máu cùng với triglyceride máu.
- Phòng và trị bệnh đa hồng cầu (có thể gây cơn thiếu máu não hay nhũn não).
Nên tắm trước hay gội đầu trước? Tắm gội là việc chúng ta làm hàng ngày, nhưng không phải ai cũng biết tắm gội thế nào là đúng cách, chẳng hạn nên tắm trước hay gội đầu trước để không hại sức khỏe. Tắm gội giúp chúng ta sạch sẽ và đem lại cảm giác khỏe khoắn, nhưng tắm gội không đúng cách lại có thể ảnh hưởng xấu đến...