6 việc bệnh nhân đái tháo đường cần nhớ để tránh ‘mất Tết’ ?

Theo khuyến cáo từ TS.BS Nguyễn Quang Bảy, Trưởng khoa Nội tiết – Đái tháo đường, BV Bạch Mai, các bệnh nhân đái tháo đường phải cảnh giác với mọi bất thường vì đó có thể là những dấu hiệu của biến chứng, đe dọa phải nhập viện làm ‘mất Tết’.

Không chủ quan khi thấy mệt

Theo chia sẻ của BS Nguyễn Quang Bảy, với người không bị ĐTĐ thì việc mệt mỏi chút xíu, dù là ngày thường hay ngày Tết, đều không đáng ngại. Nhưng các bệnh nhân ĐTĐ thì phải cảnh giác với mọi bất thường vì đó có thể là những dấu hiệu của biến chứng, đe dọa phải nhập viện làm “mất Tết”.

Lưu ý chỉ số đường huyết để tránh “mất Tết” (ảnh minh họa).

Chính vì vậy, có một số điều bệnh nhân ĐTĐ cần làm là:

Thứ nhất là, ngay khi thấy mệt mỏi, nhất là mệt nhiều hay mệt kèm theo đau ngực, sốt , khát nước … thì cần phải đo ngay huyết áp , đường huyết mao mạch và nhiệt độ.

Thứ hai là, nếu chỉ mệt nhẹ và chắc chắn là do làm việc nhiều hơn bình thường hay thức khuya quá… thì nên dành thời gian nghỉ ngơi. Có thể cắt bớt một số công việc hoặc lịch trình du xuân.

Thứ ba là, nếu đường huyết thấp < 4,0 mmol/L là đã bị hạ đường huyết, BN nên ăn ngay kẹo bánh (nhiều glucose) hoặc bánh chưng, cơm (tinh bột) và đo lại đường huyết sau 15 phút để đánh giá. Nếu vẫn thấp thì ăn tiếp. Tuy nhiên nếu mệt nhiều, mệt kéo dài, không tỉnh táo hoặc đường huyết thấp < 2,5 mmol/L thì phải đi cấp cứu vào bệnh viện gần nhất.

Thứ tư là nếu đường huyết cao> 14,0 mmol/L thì cần cảnh giác với nguy cơ bị nhiễm toan ceton. BN nên uống thêm nước, nghỉ ngơi, hạn chế vận động, và có thể tiêm thêm 1 mũi insulin nhanh hoặc tăng liều mũi insulin (khoảng 2 đơn vị) trước bữa ăn tiếp theo. Sau đó, BN cũng cần theo dõi đường huyết thường xuyên hơn.

Thứ năm là nếu mệt kèm theo sốt, đặc biệt là sốt cao , rét run , hay đau tức ngực… là những triệu chứng nhiễm khuẩn nặng, và có nguy cơ gây rối loạn đường huyết, thậm chí nhiễm toan ceton nên BN cần liên hệ ngay với bác sĩ điều trị ĐTĐ của mình hoặc đến khám ở bệnh viện gần nhất. Còn nếu sốt nhẹ kèm sổ mũi, ho húng hắng thì BN nên nằm nghỉ, tránh đi ra chỗ gió rét, và kiểm tra đường huyết thường xuyên, ăn uống bình thường.

Thứ sáu là nếu huyết áp tăng (> 140/90 mmHg) thì phải kiểm tra xem đã uống thuốc huyết áp chưa, nếu chưa thì cần uống ngay theo đơn, còn nếu đã uống rồi thì có thể cân nhắc uống thêm 1 viên nữa hoặc xin ý kiến Bác sỹ.

Bệnh nhân ĐTĐ lưu ý điều gì để ăn Tết vui vẻ, an toàn ?

BS Quang Bảy khuyến cáo, với các bệnh nhân ĐTĐ, trước Tết cần đi khám bệnh, làm các xét nghiệm để đánh giá kiểm soát đường huyết có tốt không và xin tư vấn từ bác sĩ về quản lý bệnh của mình. Bệnh nhân nên xin và lưu số điện thoại bác sĩ điều trị hoặc khoa Nội tiết của bệnh viện gần nhà mình nhất

Cỗ ngon ngày Tết có thể ảnh hưởng sức khỏe người bệnh đái tháo đường (ảnh minh họa).

Ngoài ra, bệnh nhân cần mua thuốc (cả thuốc đái tháo đường và thuốc tim mạch , mỡ máu …) thừa ít nhất 1 tuần so với dự kiến, để có đủ thuốc khi phải tăng liều trong những ngày Tết; Kiểm tra máy đo đường huyết, máy đo huyết áp xem pin thế nào, có đủ kim và que thử không?

Bệnh nhân cũng lưu ý làm việc vừa phải và điều độ, tránh quá sức, tránh thức khuya. Nếu làm việc hoặc đi chơi xa nhiều thì cần ăn thêm; Có thể uống thêm ngày 1 viên thuốc bổ (multivitamin); đồng thời, xem xét tiêm các loại vaccin phòng cúm, phế cầu…

Trong Tết, bệnh nhân ĐTĐ cố gắng giữ nếp sinh hoạt như bình thường. Việc rất quan trọng là phải tiêm và uống các thuốc đầy đủ và đúng giờ. Lưu ý là các thuốc đái tháo đường (tiêm và/hoặc uống) thường được dùng trước hoặc sau các bữa ăn chứ không phải là theo đúng 1 giờ cố định; ăn đủ số bữa và đúng giờ, tuyệt đối tránh bỏ bữa dù ngủ dậy muộn

Cũng cần lưu ý việc đo đường huyết thường xuyên hơn, có thể 2-4 lần/ngày, cả sau ăn nhất là khi ăn nhiều, ăn đồ ăn lạ

Khi thấy cỗ ngon, muốn ăn thêm thì có thể tiêm thêm 1-2 đơn vị insulin nhanh trước ăn; Giữ ấm cơ thể, uống đủ nước. Có thể uống rượu vang được, hạn chế uống rượu mạnh

Khi đi lễ hay du lịch nên mang giầy thể thao buộc dây, êm nhẹ; kiểm tra bàn chân thường xuyên, nhất là với những người đã có biến chứng thần kinh ngoại vi, bị tê chân hoặc mất cảm giác chân. Liên hệ ngay với bác sỹ điều trị khi thấy mệt nhiều

“Bệnh nhân tránh suy nghĩ kiêng khem quá mức ngày Tết như ăn ít, không dám ăn cỗ Tết, và cũng phải tránh tư tưởng kiêng đến bệnh viện dù rất mệt, sốt cao, hay hạ đường huyết nặng. Các bác bệnh nhân ĐTĐ cần lưu ý giữ đường huyết trước bữa ăn từ 5,0-7,2 mmol/L (90-130 mg/dL), đường huyết sau ăn < 11,0 mmol/L (200mg/dL) và huyết áp < 130/80 mmHg", BS Bảy lưu ý.