6 điều cần làm và 3 điều không nên làm đối với bệnh nhân đột quỵ

Xuân Quý10:48 12/10/2024

Việt Nam là một trong những nước có tỷ lệ đột quy cao nhất với khoảng 200.000 người bị đột quỵ mỗi năm.

Với những người sống sót sau đột quỵ, tỷ lệ bị khuyết tật ở mức cao.

Những năm gần đây, nhờ công tác truyền thông nên số người dân bị đột quỵ đến viện sớm đạt khoảng 20%. Tuy nhiên, con số này vẫn là rất thấp so với thế giới . Với thực trạng như vậy, việc nâng cao nhận thức để người dân đến viện sớm trong “giờ vàng” là vô cùng quan trọng.

PGS.TS Mai Duy Tôn – Giám đốc Trung tâm Đột quỵ, Bệnh viện Bạch Mai thăm khám cho bệnh nhân đột quỵ

6 điều cần làm

Theo PGS.TS Mai Duy Tôn – Giám đốc Trung tâm Đột quỵ, Bệnh viện Bạch Mai, đột quỵ não có thể đe dọa đến tính mạng và dẫn đến tàn tật vĩnh viễn. Vì vậy, điều tối quan trọng khi phát hiện người thân có dấu hiệu đột quỵ là cần hành động nhanh để kịp đến viện trong giờ vàng. Cụ thể:

- Lập tức gọi xe cứu thương: Gọi 115 là lựa chọn thông minh nhất khi người thân của bạn bị đột quỵ. Xe cứu thương 115 sẽ đưa người thân của bạn đến địa điểm có thể thực hiện kỹ thuật cấp cứu bệnh nhân đột quỵ chuẩn nhất và nhanh nhất.

Thêm vào đó, nhân viên y tế của 115 được trang bị kiến thức y tế để xử lý các tình huống khẩn cấp khác nhau, họ có thể hỗ trợ cứu sống bệnh nhân trên đường đến bệnh viện và có khả năng làm giảm các tác động của đột quỵ não.

- Hãy nói “đột quỵ não” với cấp cứu 115 : Khi bạn gọi 115 và yêu cầu trợ giúp, hãy thông báo cho người điều hành rằng bạn nghi ngờ bệnh nhân bị đột quỵ não. Nhân viên cấp cứu 115 sẽ được chuẩn bị phương tiện y tế phù hợp và chọn bệnh viện chuyên điều trị đột quỵ não trước khi họ chuyển bệnh nhân.

- Phải theo dõi các triệu chứng và hỏi chuyện người bệnh : Người thân của bạn có thể không giao tiếp được tại bệnh viện. Vì vậy, trong khi chờ xe cứu thương đến hãy hỏi người bệnh càng nhiều thông tin càng tốt. Hỏi về tất cả các loại thuốc mà người bệnh đang dùng, tình trạng sức khỏe , có dị ứng gì không? Ghi lại tất cả các triệu chứng bao gồm: thời điểm đột quỵ, tiền sử bệnh tật của người bệnh như tăng huyết áp, bệnh tim, ngừng thở khi ngủ, tiểu đường. Những thông tin này rất hữu ích khi bác sĩ khai thác bệnh sử…

Video đang HOT

- Hãy khuyến khích người bệnh nằm xuống: Nếu người bệnh đang ngồi hoặc đứng, hãy khuyến khích họ nằm nghiêng với tư thế đầu cao. Để giữ cho người bệnh thoải mái, hãy nới lỏng quần áo của họ. Tư thế này giúp tăng cường lưu lượng máu đến não. Tuy nhiên, nếu người bệnh bị ngã thì đừng cố di chuyển họ.

- Thực hiện hồi sinh tim phổi (CPR): Một số người bệnh có thể bất tỉnh trong cơn đột quỵ não. Nếu điều này xảy, hãy đánh giá tình trạng hô hấp của họ, xem họ có còn thở không. Nếu bạn không thể bắt được mạch, hãy bắt đầu thực hiện hồi sinh tim phổi…

- Phải bình tĩnh: Cố gắng giữ bình tĩnh trong suốt quá trình chờ cứu thương 115 đến

3 điều không nên làm

Bên cạnh những việc cần làm, PGS.TS Mai Duy Tôn cũng khuyến cáo những điều không nên làm đối với bệnh nhân đột quỵ não như sau:

- Không được cho người bệnh uống thuốc: Mặc dù aspirin là chất làm loãng máu, tuy nhiên không được cho người bệnh uống aspirin hay bất kỳ một loại thuốc nào khác. Cục máu đông chỉ là một trong vô số nguyên nhân dẫn dến đột quỵ não.

Đột quỵ não cũng có thể do một mạch máu vỡ trong não gây ra. Vì vậy, khi không biết người thân bị mắc loại đột quỵ nào thì tuyệt đối không cho họ uống bất kỳ loại thuốc nào. Đã có nhiều sự cố vô cùng đáng tiếc khi người thân cho bệnh nhân uống An cung.

- Không cho bệnh nhân ăn hoặc uống bất cứ thứ gì: Tránh đưa thức ăn hoặc nước uống cho người bị đột quỵ não. Bởi vì bệnh nhân đột quỵ não thường không tỉnh táo và có thể có rối loạn nuốt. Do đó, cho người bệnh ăn hoặc uống có thể dẫn đến tình trạng nghẹn, gây sặc dẫn đến suy hô hấp và hệ quả là viêm phổi.

- Không cho người bệnh tự đi xe đến bệnh viện: Các triệu chứng đột quỵ não rất khó để nhận biết ngay từ đầu. Người bệnh có thể nhận ra có gì đó không ổn, nhưng không nghi ngờ đột quỵ não. Nếu bạn phán đoán người bệnh đang bị đột quỵ não thì tuyệt đối không để người bệnh tự đi xe đến viện mà hãy gọi 115 và chờ sự giúp đỡ.

9 điều nằm lòng dành cho bệnh nhân đột quỵ

PGS.TS. Mai Duy Tôn - Giám đốc Trung tâm Đột quỵ, Bệnh viện Bạch Mai đã đưa ra 9 khuyến cáo về 6 điều nên làm và 3 điều nên tránh dành cho bệnh nhân đột quỵ, nhất là khi thời tiết chuyển lạnh.

PGS.TS. Mai Duy Tôn - Giám đốc Trung tâm Đột quỵ, Bệnh viện Bạch Mai đang thăm khám cho bệnh nhân

Theo thống kê của Trung tâm Đột quỵ - Bệnh viện Bạch Mai, trong những ngày thời tiết chuyển lạnh, mỗi ngày, bệnh viện tiếp nhận 50 - 55 người bệnh bị đột quỵ, trong số đó khoảng 8% là người trẻ và bệnh nhân đột quỵ đang có xu hướng trẻ hóa.

"Việt Nam là một trong những nước có tỷ lệ đột quy cao nhất, với khoảng 200.000 người bị đột quỵ mỗi năm. Đột quỵ là nguyên nhân thường gặp thứ hai gây tử vong tại Việt Nam. Trong số người sống sót sau đột quỵ, tỷ lệ bị khuyết tật do đột quỵ ở mức cao. Những năm gần đây, nhờ công tác truyền thông nên số người dân bị đột quỵ đến viện sớm đạt khoảng 20%. Tuy nhiên, con số này vẫn là rất thấp so với thế giới"- PGS.TS. Mai Duy Tôn, Giám đốc Trung tâm Đột quỵ, Bệnh viện Bạch Mai cho hay.

Cũng theo PGS.TS. Mai Duy Tôn, việc nâng cao nhận thức để người dân đến viện sớm trong "giờ vàng" là rất quan trọng, chính vì vậy người bệnh và người nhà bệnh nhân cần lưu 6 điều cần làm và 3 điều không nên làm khi nghi ngờ đột quỵ não.

6 điều nên làm

PGS.TS. Mai Duy Tôn cho biết, đột quỵ não có thể đe dọa đến tính mạng và dẫn đến tàn tật vĩnh viễn. Vì vậy, điều quan trọng nhất khi phát hiện người thân có dấu hiệu đột quỵ là cần hành động nhanh để kịp đến viện trong giờ vàng.

Thứ nhất, lập tức gọi xe cứu thương (gọi 115) để các bác sĩ chuyên khoa có thể cấp cứu kịp thời bệnh nhân đột quỵ đúng đắn, nhanh nhất và đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế có thể thực hiện kỹ thuật cấp cứu tốt nhất. Thêm vào đó, nhân viên y tế của 115 được trang bị kiến thức y tế để xử lý các tình huống khẩn cấp khác nhau, họ có thể hỗ trợ cứu sống bệnh nhân trên đường đến bệnh viện và có khả năng làm giảm các tác động của đột quỵ não.

Thứ hai, khi gọi cấp cứu, phải nói rõ tình trạng bệnh của người nhà là "đột quỵ não" với cấp cứu 115. Bởi khi gọi 115 và yêu cầu trợ giúp nhân viên cấp cứu 115 sẽ được chuẩn bị phương tiện y tế phù hợp và chọn bệnh viện chuyên điều trị đột quỵ não trước khi họ chuyển bệnh nhân.

Thứ ba, phải theo dõi các triệu chứng và hỏi chuyện người bệnh. Vì bệnh nhân có thể không thể giao tiếp được tại bệnh viện, nên trong khi chờ xe cứu thương, người nhà nên hỏi người bệnh càng nhiều thông tin càng tốt. Hỏi về tất cả các loại thuốc mà người bệnh đang dùng, tình trạng sức khỏe, có dị ứng gì không? Ghi lại tất cả các triệu chứng bao gồm: thời điểm đột quỵ, tiền sử bệnh tật của người bệnh như tăng huyết áp, bệnh tim, ngừng thở khi ngủ, tiểu đường... Những thông tin này rất hữu ích khi bác sĩ khai thác bệnh sử và có giải pháp điều trị tốt nhất cho bệnh nhân.

Thứ tư, khuyến khích người bệnh nằm xuống với tư thế đầu cao, bởi vì tư thế này giúp tăng cường lưu lượng máu đến não. Tuy nhiên, nếu người bệnh bị ngã thì đừng cố di chuyển mà phải giữ nguyên và tạo sự thoải mái cho người bệnh bằng cách nới lỏng quần áo và giữa thoáng khí.

Thứ năm, cần thực hiện hồi sinh tim phổi (CPR). Một số người bệnh có thể bất tỉnh trong cơn đột quỵ não. Nếu điều này xảy, hãy đánh giá tình trạng hô hấp của người bệnh, xem người bệnh có còn thở không. Nếu bạn không thể bắt được mạch, hãy bắt đầu thực hiện hồi sinh tim phổi...

Thứ sáu, cần phải giữ bình tĩnh trong suốt quá trình chờ cứu thương 115 đến.

3 điều nên tránh

Bên cạnh những việc cần làm để cấp cứu bệnh nhân thì PGS.TS Mai Duy Tôn cũng khuyến cáo 3 điều không nên làm đối với bệnh nhân đột quỵ não.

Khi có những dấu hiệu của đột quỵ não, cần gọi cho cứu thương 115

Thứ nhất, không nên cố cho người bệnh uống thuốc. Mặc dù aspirin là chất làm loãng máu, tuy nhiên không được cho người bệnh uống aspirin hay bất kỳ một loại thuốc nào khác, bởi các cục máu đông chỉ là một trong vô số nguyên nhân dẫn đến đột quỵ não. Đột quỵ não cũng có thể do một mạch máu vỡ trong não gây ra. Vì vậy, khi không biết người thân bị mắc loại đột quỵ nào thì tuyệt đối không cho họ uống bất kỳ loại thuốc nào.

Thứ hai, không nên cho bệnh nhân ăn hoặc uống bất cứ thứ gì. Tránh đưa thức ăn hoặc nước uống cho người bị đột quỵ não. Bởi vì bệnh nhân đột quỵ não thường không tỉnh táo và có thể có rối loạn nuốt. Do đó, cho người bệnh ăn hoặc uống có thể dẫn đến tình trạng nghẹn, gây sặc dẫn đến suy hô hấp và hệ quả là viêm phổi.

Thứ ba, không cho người bệnh tự đi xe đến bệnh viện. Các triệu chứng đột quỵ não rất khó để nhận biết ngay từ đầu. Người bệnh có thể nhận ra có gì đó không ổn, nhưng không nghi ngờ đột quỵ não. Nếu có thể phán đoán người bệnh đang bị đột quỵ não thì tuyệt đối không để người bệnh tự đi xe đến viện mà hãy gọi 115 và chờ sự giúp đỡ.

Hiểu về "thời gian vàng" trong đột quỵ não

Theo PGS.TS Mai Duy Tôn, chúng ta phải chạy đua với thời gian để tới viện sớm nhất có thể khi có triệu chứng nghi ngờ. Đó là méo miệng một bên, nói ngọng, thất ngôn, yếu liệt hoặc tê bì tay chân một bên, mất thị lực đột ngột một hoặc hai mắt...

Chúng ta không được phép để mất một giây phút nào để nằm bất động đợi chờ tự hồi phục hay tự điều trị theo "phương pháp dân gian truyền miệng". Cơ hội để dùng thuốc tiêu sợi huyết chỉ có 4,5 giờ từ khi khởi phát. Cơ hội để can thiệp lấy huyết khối chỉ có 6 giờ đầu, ngoài ra một số trường hợp đặc biệt có thể tới 24 giờ. Nếu càng đến sớm bao nhiêu thì tỉ lệ điều trị thành công càng cao bấy nhiêu.

"Thời gian vàng trong đột quỵ não hay 'thời gian là não' là cụm từ để nhấn mạnh rằng càng trì hoãn đột quỵ não thì càng có nhiều thiệt hại cho người bệnh. Tế bào não sẽ chết chỉ trong vài phút nếu không được cấp máu hoặc oxy. Đối với đột quỵ thiếu máu não, khi mạch máu lớn trong não bị tắc, cứ mỗi giây trôi qua có 32.000 tế bào não chết và cứ mỗi phút trôi qua sẽ có 1,9 triệu tế bào não bị chết. Cứ mỗi giờ trôi qua, số tế bào não chết tương ứng mất đi 3,6 năm tuổi thọ của người bình thường (đó là trong trường hợp người bệnh may mắn sống sót)" - PGS.TS Mai Duy Tôn phân tích.

Thời gian vàng trong đột quỵ thiếu máu não là 270 phút nếu sử dụng thuốc tiêu huyết khối làm tan cục máu đông hoặc trong 6 - 8 giờ nếu lấy huyết khối cơ học trong trường hợp tắc động mạch lớn trong não. Tuy nhiên, nếu người bệnh được điều trị càng sớm trong khoảng thời gian này thì cơ hội phục hồi, ít để lại di chứng càng cao. Ngược lại, nếu điều trị càng muộn trong "cửa sổ thời gian" này cơ hội phục hồi sẽ thấp đi. Do vậy, khi phát hiện bệnh nhân đột quỵ não, chúng ta cần đưa người bệnh vào viện ngay để điều trị càng sớm càng hiệu quả.

Thủ phạm gây đột quỵ và xơ vữa động mạch Tại Việt Nam, cứ 10 người trưởng thành thì có 5 người bị tăng cholesterol trong máu, trong đó có tới 70% phụ nữ ở lứa tuổi 50-69 tuổi gặp vấn đề này. Ăn uống thiếu khoa học, hút thuốc, lạm dụng rượu bia,... gây tăng cholesterol trong máu, dễ dẫn đến xơ vữa động mạch. Đây là nguyên nhân âm thầm có...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có

Không

Tin liên quan

Xem thêm Share

Xem nhiều

SpaceX phóng tàu chở hàng 4,99 tấn lên Trạm Vũ trụ Quốc tế21:34

Xe tải mất lái đâm vào chợ chuối ở Quảng Trị, ít nhất 3 người tử vong01:07

Danh tính nạn nhân vụ xe tải lao vào chợ chuối ở Quảng Trị, có 3 người quốc tịch Lào09:32

Tổng thống Vladimir Putin mặc quân phục, thị sát thao trường tập trận03:27

Bão số 8 đổ bộ Trung Quốc, gây mưa lớn ở Việt Nam08:52

Tổng tài đến quán cà phê xin lỗi, mẹ nhân viên nói 1 câu phải ngậm miệng02:47

Thuê người đứng tên thành lập công ty để buôn lậu00:40

Vụ nhân viên quán cà phê bị hành hung ở Hà Nội: 'Tổng tài' đến xin lỗi và cái kết khó ngờ11:50

Bên trong hang ổ lừa đảo trực tuyến ở Campuchia qua lời kể người trong cuộc06:39

Venezuela điều tàu chiến, máy bay tập trận rầm rộ giữa căng thẳng08:15

Bộ trưởng Israel hứa hẹn có 'sốt bất động sản' ở Gaza sau chiến sự08:11

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Mật ong bổ dưỡng, nhưng kết hợp sai thực phẩm có thể gây hại

21:13:51 22/09/2025

Thực phẩm chế biến sẵn chứa nhiều chất béo không lành mạnh, muối và đường. Kết hợp với mật ong có thể gây dư thừa đường, làm tăng đột biến lượng đường trong máu và lâu dài dẫn đến nguy cơ mắc các bệnh mạn tính.

Loại lá được coi như 'thần dược tự nhiên', Việt Nam có nhiều lại ít được sử dụng

21:10:04 22/09/2025

Các chất chống oxy hóa giúp trung hòa các gốc tự do, làm chậm quá trình lão hóa của tế bào, giảm viêm nhiễm và ngăn ngừa các bệnh mạn tính.

Mẹo trị ho khan tại nhà hiệu quả và dễ làm nhất

21:09:37 22/09/2025

Súc miệng bằng nước muối ấm là một biện pháp dân gian quen thuộc, giúp làm sạch khoang miệng và giảm kích ứng cổ họng. Nước muối có tác dụng kháng khuẩn nhẹ, hạn chế sự phát triển của vi khuẩn, nấm và làm dịu niêm mạc.

Tại sao nhiều người chọn ăn chay trường?

20:55:26 22/09/2025

Quá trình này cần vài giờ đồng hồ. Nói cách khác, trong vòng vài giờ sau bữa ăn, lượng cholesterol tăng cao thực sự sẽ tạo nên những tổn hại đối với thành mạch.

Cứu bệnh nhân ung thư thực quản bị xuất huyết dạ dày ồ ạt

20:40:43 22/09/2025

Ung thư thực quản là khối u ác tính xuất phát từ các tế bào biểu mô của thực quản, gồm hai loại chính: ung thư biểu mô vảy và ung thư biểu mô tuyến.

Món ăn rất tốt cho người thường xuyên chạy bộ

20:24:49 22/09/2025

Nếu dự kiến chạy bộ trong một giờ hoặc lâu hơn, người tập nên ăn nhẹ với thực phẩm giàu tinh bột tiêu hóa nhanh trước đó khoảng 3 tiếng. Với những ai chạy vào buổi sáng sớm, một bữa ăn nhẹ là đủ để cung cấp năng lượng.

Điểm danh 6 nguy cơ khiến các ca đau tim tăng nhanh ở phụ nữ trẻ

20:21:18 22/09/2025

Các bệnh lý tự miễn như lupus (lupus ban đỏ hệ thống) và viêm khớp dạng thấp - vốn ảnh hưởng đến phụ nữ nhiều hơn nam giới - đang được chứng minh có mối liên hệ mật thiết với bệnh tim mạch.

Tự điều trị sốt xuất huyết tại nhà, nhiều ca biến chứng nặng

20:16:28 22/09/2025

Những con số không chỉ thể hiện tốc độ lây lan nhanh chóng, mà còn phản ánh sự gia tăng nguy cơ biến chứng nặng, trong bối cảnh người dân vẫn còn tâm lý chủ quan, xem thường dịch bệnh.

Loại trà giúp phụ nữ cảm thấy thoải mái, xua tan muộn phiền

20:13:03 22/09/2025

Hương phụ còn gọi là cây cỏ gấu, củ gấu, là một vị thuốc y học cổ truyền. Thực ra nó là rễ của một loại cây họ cói, có nhiều rễ phụ, trông giống một con nhím. Tuy trông rất bình thường và dễ kiếm nhưng nó lại có hiệu quả giải uất rất tố...

Vi nhựa có thể xâm nhập sâu vào mô xương gây ảnh hưởng đến sức khỏe ra sao

13:33:40 22/09/2025

Vi nhựa là những hạt nhỏ hơn một hạt gạo, được tìm thấy trong mọi thứ, từ kem đánh răng đến quần áo và thậm chí cả thực phẩm chúng ta ăn. Chúng có thể gây ra những vấn đề lớn cho sức khỏe.

Sốt xuất huyết vào mùa, nhiều người vẫn chủ quan trong điều trị

06:04:25 22/09/2025

Đến khi tiến triển rất nặng, bệnh nhân mới đến cơ sở y tế, được chẩn đoán SXH và nhanh chóng được chuyển lên Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương.

Bí quyết ăn thịt đỏ vừa bổ dưỡng, vừa an toàn

06:03:46 22/09/2025

Với bệnh nhân ung thư đại trực tràng, nên tăng cường ăn cá, đặc biệt là cá biển giàu Omega-3. Loại chất béo này được chuyển hóa tốt hơn thịt, giúp tiêu hóa nhanh và hỗ trợ sức khỏe tổng thể.