5 dấu hiệu cảnh báo vô sinh ở chồng, chị em cũng có thể dễ nhận thấy nếu tinh ý
Một số dấu hiệu cảnh báo nguy cơ vô sinh ở nam giới có thể phát sợm sớm để kịp thời xử lý.
Khoảng 15-20% các cặp vợ chồng gặp vấn đề vô sinh. Nhiều người thường suy nghĩ vô sinh chủ yếu xảy ra ở nữ giới nhưng thực tế nhiều nam giới cũng là lý do cho việc mãi không có con.
Vô sinh nam có thể do sản xuất ít tin.h trùn.g, chức năng tin.h trùn.g bất thường hoặc tắc nghẽn ngăn cản việc vận chuyển “các tinh binh”. Ngoài ra, bệnh tật, chấn thương, các vấn đề sức khỏe mãn tính, lối sống thiếu lành mạnh và các yếu tố khác có thể góp phần gây vô sinh nam.
Nhiều nam giới bị vô sinh mà không có hoặc có rất ít triệu chứng và thường chỉ nhận thấy khi không có khả năng thụ thai.
Tuy nhiên, trong một số trường hợp, một vấn đề tiềm ẩn như rối loạn di truyền, mất cân bằng nội tiết tố, giãn tĩnh mạch xung quanh tin.h hoà.n hoặc một tình trạng cản trở sự di chuyển của tin.h trùn.g có thể gây ra các dấu hiệu nhận thấy được. Ngay cả những người phụ nữ cũng có thể nhận ra biểu hiện này ở chồng nếu tinh ý một chút.
1. Thay đổi ham muốn tìn.h dụ.c
Khi một người đàn ông trải qua những thay đổi lớn về ham muốn tìn.h dụ.c, điều này có thể liên quan tới các vấn đề về nội tiết tố và nó có thể là nguyên nhân gây vô sinh.
Các vấn đề nội tiết tố phổ biến bao gồm:
- Khối u tuyến yên: Những khối u này thường lành tính nhưng chúng có thể là nguyên nhân cho các vấn đề sinh sản như gây thiếu hụt androgen và thậm chí vô sinh.
- Thiếu hormone hướng sin.h dụ.c bao gồm LH và FSH: Nó là nguyên nhân gây ra 1-2% trường hợp vô sinh ở nam giới. Tình trạng này có thể do bẩm sinh hoặc mắc phải do lão hóa, bệnh tật, thuố.c hoặc các yếu tố khác.
- Lạm dụng steroid: Việc lạm dụng steroid có thể khiến khả năng sin.h dụ.c của nam giới giảm sút trong quá trình sử dụng và có thể ảnh hưởng lâu dài nếu lạm dụng kéo dài.
2. Đau hoặc sưng tin.h hoà.n
Có một số tình trạng có thể dẫn đến đau hoặc sưng tin.h hoà.n và góp phần gây vô sinh. Bất cứ ai gặp vấn đề này cần đi khám càng sớm càng tốt vì một số trường hợp có thể rất nghiêm trọng. Các nguyên nhân phổ biến gây sưng đau tin.h hoà.n bao gồm:
- Xoắn tin.h hoà.n: Đây là tình trạng tin.h hoà.n bị xoắn bên trong bìu, gây gián đoạn lưu lượng má.u đến tin.h hoà.n. Nếu không được cung cấp má.u, tin.h hoà.n có thể bị hỏng và buộc phải cắt bỏ.
- Viêm mào tin.h hoà.n: Trong hầu hết các trường hợp, nam giới bị viêm mào tin.h hoà.n vì nhiễ.m trùn.g do vi khuẩn. Tình trạng này có thể xảy ra ở mọi lứa tuổ.i nhưng phổ biến nhất là ở độ tuổ.i từ 20 đến 39. Nhiễ.m trùn.g có thể dẫn đến sốt, chảy mủ dươn.g vậ.t và tiểu ra má.u.
- Nang nước thừng tinh (tràn dịch màng tin.h hoà.n): Một loại sưng ở bìu xảy ra khi chất lỏng tích tụ trong vỏ bọc mỏng bao quanh tin.h hoà.n. Nó thường không gây hại hoặc không gây đa.u đớ.n và không cản trở khả năng thụ thai của nam giới.
- Giãn tĩnh mạch thừng tinh: Giãn tĩnh mạch thừng tinh là hiện tượng các tĩnh mạch bị phì đại ở bìu. Có khoảng 35-40% nam giới bị vô sinh có giãn tĩnh mạch thừng tinh.
Video đang HOT
Rối loạn chức năng tìn.h dụ.c xảy ra ở khoảng 20-25% các cặp vợ chồng đang gặp vấn đề vô sinh. Rối loạ.n cươn.g dươn.g cũng thường liên quan đến sự mất cân bằng nội tiết tố. Ngoài ra, các nguyên nhân phổ biến gây rối loạ.n cươn.g dươn.g là:
- Rò rỉ tĩnh mạch còn được gọi là rối loạ.n cươn.g dươn.g do độc tố và suy tĩnh mạch dươn.g vậ.t, là một loại liệt dương do mạch má.u – nguyên nhân của rối loạ.n cươn.g dươn.g ở nam giới.
- Yếu tố tâm lý: 10-15% trường hợp rối loạ.n cươn.g dươn.g là do tâm lý như trầm cảm, lo lắng và căng thẳng.
4. Các vấn đề về xuấ.t tin.h và sức khỏe tin.h trùn.g
Nếu một người đàn ông gặp khó khăn khi xuấ.t tin.h chẳng hạn như tin.h dịc.h không có hoặc không đủ tin.h trùn.g, tin.h trùn.g di chuyển không tốt,… có thể cho thấy một vấn đề liên quan đến việc sản xuấ.t tin.h trùng hoặc các rối loạn thể chất khác.
Các vấn đề về sản xuấ.t tin.h trùng bao gồm:
- Do nhiễm sắc thể hoặc di truyền: Ngay từ khi sinh ra, các nhiễm sắc thể của một người có thể không đủ số lượng hoặc nhiễm sắc thể bị sắp xếp sai gây ảnh hưởng đến khả năng sinh sản.
- Tin.h hoà.n ẩn: Khi đứ.a tr.ẻ sinh ra mà một hoặc cả hai tin.h hoà.n không di chuyển xuống bìu mà nằm ở bụng hoặc chỉ xuống bìu một phần có thể gây vô sinh và cuối cùng dẫn đến xoắn, thoát vị và ung thư tin.h hoà.n.
- Xoắn tin.h hoà.n: Xoắn tin.h hoà.n cũng gây ảnh hưởng tới việc sản xuấ.t tin.h trùng.
- Giãn tĩnh mạch thừng tinh: Đây là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất gây vô sinh ở nam giới, ảnh hưởng đến việc sản xuất và chất lượng tin.h trùn.g ở 40% nam giới.
- Do bức xạ: Tiếp xúc với bức xạ có thể làm giảm sản xuấ.t tin.h trùng nhưng nó thường sẽ trở lại bình thường. Tuy nhiên, liều lượng bức xạ cao có thể gây ra tổn thương vĩnh viễn.
Sự tắc nghẽn vận chuyển tin.h trùn.g có thể là do:
- Nhiễ.m trùn.g
- Các vấn đề liên quan đến tuyến tiề.n liệt
- Không có ống dẫn tinh
- Thắt ống dẫn tinh
- Xuấ.t tin.h ngược dòng: Đây là khi tin.h dịc.h đi thẳng vào bàng quang thay vì xuất ra ngoài dươn.g vậ.t.
- Chậm xuấ.t tin.h. Khoảng 3% nam giới phải vật lộn với chứng xuấ.t tin.h muộn. Ngoài ra, một số nam giới không thể đạt được cực khoái trong suốt quá trình gia.o hợ.p.
- Rối loạ.n cươn.g dươn.g
5. Tin.h hoà.n nhỏ và cứng
Tin.h hoà.n là nơi chứa tin.h trùn.g của nam giới, vì vậy sức khỏe của tin.h hoà.n là tối quan trọng đối với khả năng sinh sản của nam giới. Tin.h hoà.n nhỏ hoặc cứng có thể chỉ ra các vấn đề tiềm ẩn cần được bác sĩ kiểm tra.
Vô sinh, muộn con do các bệnh lây qua đường tìn.h dụ.c và cách phòng tránh
Vô sinh không chỉ tạo ra gánh nặng chi phí đáng kể cho bệnh nhân mà còn là tác nhân gây căng thẳng tâm lý lớn cho hàng triệu cặp vợ chồng.
I. Vô sinh do đâu?
Trước đây, nếu một cặp vợ chồng vô sinh thì người ta thường nghĩ nguyên nhân là do lỗi của người vợ gây ra (!?). Tuy nhiên khoa học ngày một phát triển không ngừng đã chứng minh rằng, vô sinh không chỉ do nữ giới chịu trách nhiệm mà còn do cả nam giới.
Vô sinh nữ, được định nghĩa là không có khả năng thụ thai sau 12 tháng hoặc lâu hơn khi quan hệ tìn.h dụ.c thường xuyên không sử dụng các biện pháp tránh thai.
Vô sinh nam, liên quan đến các bộ phận sin.h dụ.c, số lượng và chất lượng tin.h trùn.g...
Tuy nhiên, vô sinh nữ có thể do nhiều nguyên nhân gây ra, thường được chia thành các nguyên nhân như: yếu tố nội tiết, yếu tố â.m đạ.o, cổ tử cung, tử cung, ống dẫn trứng, vòi trứng và bệnh vùng chậu - phúc mạc do các bệnh nhiễ.m trùn.g khác nhau, trong đó bệnh nhiễ.m trùn.g đường tìn.h dụ.c chiếm vai trò đáng kể.
Vô sinh gây căng thẳng tâm lý cho hàng triệu cặp vợ chồng.
Vô sinh không chỉ tạo ra gánh nặng chi phí đáng kể cho bệnh nhân và hệ thống chăm sóc y tế (khám, chữa vô sinh, thụ tinh nhân tạo...) mà còn là tác nhân gây căng thẳng tâm lý lớn cho hàng triệu cặp vợ chồng.
Ở một số khu vực trên thế giới, đặc biệt là ở các quốc gia có thu nhập thấp và trung bình, nơi mà việc sinh con của các cặp vợ chồng được coi trọng và mong đợi, vô sinh có thể dẫn đến kỳ thị, cô lập xã hội, trong khi đó, bệnh lây qua đường tìn.h dụ.c gặp ở các nước này chiếm tỷ lệ đáng kể.
II. Một số bệnh lây qua đường tìn.h dụ.c (ĐTD) có thể gây vô sinh
1. Bệnh lậu
Trước hết phải kế đến bệnh lậu do vi khuẩn lậu (Neisseria gonorrhoeae) gây ra. Bệnh gặp chủ yếu ở bộ phận sin.h dụ.c cả nam và nữ giới.
Nếu bị bệnh lậu mà không được phát hiện sớm, điều trị đúng, có thể dẫn đến biến chứng, trong đó biến chứng vô sinh là đáng lo ngại nhất. Hiện nay, phát hiện muộn và điều trị sai không phải hiếm thấy. Bởi vì, các triệu chứng của bệnh lậu cấp dễ nhầm lẫn với các bệnh viêm đường tiết niệu (cả nam và nữ giới) hoặc nhiễ.m trùn.g âm đạo (nữ giới).
Biến chứng của bệnh lậu đối với nam giới ở ĐTD là có thể gây viêm mào tin.h hoà.n, tin.h hoà.n. Từ đó việc sản xuấ.t tin.h trùng sẽ gặp rất nhiều khó khăn, gây ảnh hưởng rất lớn đến số lượng cũng như chất lượng tin.h trùn.g và gây vô sinh nam.
Đối với nữ giới mắc bệnh lậu ở ĐTD cũng rất dễ nhầm lẫn với bệnh viêm â.m đạ.o, cổ tử cung do những bệnh nhiễ.m trùn.g khác. Nếu mắc bệnh lậu không phát hiện sớm và điều trị đúng, kịp thời có thể dẫn đến nguy cơ vô sinh do vi khuẩn lậu làm tổn thương cổ tử cung, vòi trứng, ống dẫn trứng gây vô sinh. Ngay cả khi vi khuẩn lậu gây viêm â.m đạ.o cũng đã làm cho việc thụ tinh rất khó khăn bởi pH của â.m đạ.o bị thay đổi...
2. Bệnh do vi khuẩn Clammydia hoặc Mycoplasma
- Bệnh lây qua ĐTD gây vô sinh cũng phải phải kể đến do mắc bệnh bới vi khuẩn Clammydia (Chlamydia trachomatis) hoặc Mycoplasma (Mycoplasma genitalium). Khi mắc bệnh ĐTD do một trong hai loại vi khuẩn này rất khó phát hiện do kích thước hình thể của chúng vô cùng nhỏ bé không thể soi dưới kính hiển vi quang học thông thường được (kính hiển vi ở các phòng thí nghiệm bệnh viện).
Vi khuẩn lậu, nguyên nhân gây vô sinh.
Hai vi khuẩn này trước đây được xếp vào loại trung gian giữa vi khuẩn và virus (bây giờ được xếp vào họ vi khuẩn) bởi đặc điểm sinh học của chúng vừa giống virus (giống virus vì kích thước vô cùng nhỏ bé và chưa có môi trường nuôi cấy nhân tạo), nhưng lại chịu tác dụng của kháng sinh lại giống với đặc tính của vi khuẩn.
Trong khi đó, triệu chứng lâm sàng của một trong hai vi khuẩn này gây nên rất giống bệnh lậu, cho nên trên thế giới, các nhà khoa học gọi là "bệnh lậu, không phải lậu", tức là triệu chứng rất giống bệnh lậu nhưng tác nhân gây bệnh không phải do vi khuẩn lậu mà do Chlamydia hoặc do Mycoplassma.
Cả hai loại vi khuẩn này khi gây bệnh ĐTD cho một ai đó vừa khó phát hiện lại vừa khó điều trị, trong khi đó khi mắc bệnh ĐTD chúng vẫn gây tổn hại đến các cơ quan sin.h dụ.c tương tự như vi khuẩn lậu và có thể gây vô sinh (cả nam nữ).
3. Bệnh giang mai
Một loại vi khuẩn khác gây bệnh ĐTD gặp chủ yếu ở các nước kém phát triển và đang phát triển, trong đó có nước ta là bệnh giang mai.
Bệnh giang mai do vi khuẩn giang mai (Treponema palidum) gây ra. Tùy theo từng giai đoạn phát triển của bệnh, vi khuẩn giang mai có thể gây tổn thương nhiều cơ quan và hậu quả xấu nếu không phát hiện, chữa trị đúng. Mắc bệnh giang mai có thể gây vô sinh cho cả nam hoặc nữ.
Tuy nhiên, bệnh giang mai so với bệnh do Chlamydia hoặc Mycoplassma, việc phát hiện dễ dàng hơn, điều trị thuận lợi hơn vì vi khuẩn giang mai chưa kháng thuố.c kháng sinh, đặc biệt vẫn còn nhạy cảm tốt với kháng sinh họ Penicillin, nếu người bệnh đến phòng khám chuyên khoa sớm.
4. Bệnh do trùng roi
Có một số ký sinh trùng gây bệnh ở đường sin.h dụ.c - tiết niệu có thể gây vô sinh, điển hình như loại trùng roi Trichomonas vaginalis (trùng roi â.m đạ.o).
Loại trùng roi này gặp chủ yếu ở nữ giới do tiếp xúc với môi trường nước bẩn (ngâm mình dưới nước để lao động, tắm ở ao hồ...). Khi mắc bệnh viêm â.m đạ.o, cổ tử cung nếu không được điều trị dứt điểm có thể gây vô sinh. Phụ nữ mắc bệnh này rất dễ lây cho nam giới khi sinh hoạt tìn.h dụ.c và có thể ảnh hưởng xấu đến sinh sản của nam giới.
5. Nhiễm virus Herpes
Ngoài các bệnh kể trên, nhiễm Herpes sin.h dụ.c có thể liên quan đến giảm số lượng tin.h trùn.g khiến cơ thể nam giới khó sản xuấ.t tin.h trùng hơn có thể gây vô sinh nam.
III. Cách phòng tránh bệnh lây qua đường tìn.h dụ.c
Các bệnh lây qua ĐTD có thể phòng tránh được bằng cách có ý thức bảo vệ mình và bạn đời khi am hiểu các kiến thức về tìn.h dụ.c an toàn bằng cách:
Quan hệ một vợ một chồng, không quan hệ tìn.h dụ.c bừa bãi, đặc biệt là gái mại dâm;Có sử dụng ba.o ca.o s.u khi quan hệ;Vệ sinh thân thể, bộ phận sin.h dụ.c trước và sau khi quan hệ;Không sử dụng các chất kích thích như m.a tú.y, rượu...;Kiểm tra sức khỏe định kỳ để có thể phát hiện và điều trị kịp thời.
Chuyên gia nam học chỉ rõ "kẻ thù" của tin.h trùn.g gây vô sinh nam SKĐS - PGS.TS Nguyễn Quang - Giám đốc Trung tâm Nam học, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức cho biết, giãn tĩnh mạch tinh là nguyên nhân gây ra các trường hợp vô sinh nam nguyên phát và thứ phát. Đây là bệnh thường gặp trong nhóm vô sinh nam, song rất may, bệnh có thể điều trị được. Mới đây, Trung tâm...