4 mũi vắc xin thiết yếu ngăn ngừa bệnh bạch hầu

Chương trình Tiêm chủng mở rộng quốc gia (Bộ Y tế) cho biết đã ghi nhận 2 ổ dịch bạch hầu ở Đắk Nông từ đầu năm đến nay. Riêng trong tháng 6.2020, tại H.Đắk Glong (Đắk Nông) đã có 12 trường hợp bệnh bạch hầu, trong đó 1 ca tử vong.

Bạch hầu có thể gây dịch, diễn tiến nặng trên trẻ nhỏ – TƯ LIỆU BỘ Y TẾ

Qua rà soát và điều tra dịch tễ, đại diện chương trình Tiêm chủng mở rộng quốc gia (TCMR) cho biết, các ca mắc và ca tử vong do bạch hầu tại Đắk Nông chủ yếu là các trẻ lớn chưa tiêm chủng đủ mũi vắc xin phòng bệnh.

Lây truyền dễ dàng qua đường hô hấp

Theo Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế), bạch hầu là bệnh nhiễm khuẩn, nhiễm độc cấp tính do vi khuẩn bạch hầu gây nên. Bệnh lây truyền dễ dàng qua đường hô hấp hoặc qua tiếp xúc trực tiếp với các dịch tiết từ niêm mạc mũi họng của bệnh nhân hoặc người lành mang trùng khi ho, hắt hơi, đặc biệt trong khu vực dân cư đông đúc hoặc nơi có điều kiện vệ sinh không đảm bảo.

Biểu hiện bệnh có thể từ nhẹ đến nặng, thường có giả mạc màu trắng ở tuyến hạnh nhân, hầu họng, thanh quản, mũi (cần lưu ý phân biệt với bệnh viêm họng có giả mạc mủ khác hoặc viêm amidan có hốc mủ). Giả mạc có thể xuất hiện ở da, kết mạc mắt; trường hợp nặng có thể gây biến chứng và tử vong. Tỷ lệ tử vong khoảng 5 – 10%.

Bệnh bạch hầu có thể gây dịch, nhất là ở trẻ dưới 15 tuổi chưa được miễn dịch (tiêm vắc xin) đầy đủ.

Khuyến cáo của Bộ Y tế

Theo Bộ Y tế, trước đây bệnh lưu hành khá phổ biến ở hầu hết các địa phương trên cả nước. Từ khi vắc xin phối hợp phòng bạch hầu được đưa vào chương trình TCMR, bệnh đã được khống chế và chỉ ghi nhận một vài trường hợp lẻ tẻ do không tiêm vắc xin phòng bệnh.

Ổ dịch bạch hầu những năm gần đây thường chỉ xảy ra ở các khu vực vùng sâu, vùng xa nơi có tỷ lệ tiêm chủng thấp.

Tại Việt Nam, bệnh bạch hầu chưa được loại trừ, do đó người dân vẫn có thể mắc bệnh nếu chưa tiêm vắc xin phòng bệnh và tiếp xúc với mầm bệnh. Chương trình TCMR khuyến cáo, người dân cần cho con em tiêm chủng đầy đủ, kịp thời, đặc biệt tại các vùng sâu, vùng xa, có nhiều khó khăn trong việc tiếp cận với dịch vụ tiêm chủng.

Ngay khu vực thành thị, các tỉnh đồng bằng cũng không được chủ quan, dù hầu như không ghi nhận ca mắc bạch hầu do tỷ lệ tiêm chủng đạt mức cao. Nhưng nếu lơ là, không được tiêm chủng đầy đủ, trẻ cũng dễ nhiễm bệnh, như đã từng ghi nhận các ca bệnh ho gà. Bạch hầu thường gặp ở trẻ nhỏ, tuy nhiên cũng có thể gặp ở người lớn nếu không có miễn dịch.

Để chủ động phòng chống bệnh bạch hầu, chương trình TCMR khuyến cáo người dân cần đưa trẻ đi tiêm chủng vắc xin phối hợp có thành phần phòng bệnh bạch hầu đầy đủ, đúng lịch, bao gồm các mũi tiêm khi trẻ dưới 1 tuổi và tiêm nhắc khi trẻ 18 tháng tuổi. Tại các địa phương nguy cơ cao, trẻ 7 tuổi cần tiêm nhắc mũi thứ 5 với vắc xin Td (vắc xin bạch hầu giảm liều – uốn ván).

Ngoài ra, cần giữ vệ sinh cá nhân, thường xuyên rửa tay bằng xà phòng; che miệng khi ho hoặc hắt hơi; vệ sinh mũi, họng hằng ngày; đảm bảo nhà ở, nhà trẻ, lớp học thông thoáng, sạch sẽ và có đủ ánh sáng. Người dân trong ổ dịch cần chấp hành nghiêm túc việc uống thuốc phòng và tiêm vắc xin phòng bệnh theo chỉ định và yêu cầu của cơ quan y tế.

Lịch tiêm chủng vắc xin phòng bạch hầu trong TCMR (tiêm miễn phí, theo lịch tiêm chủng tại các trạm y tế xã, phường)

Mũi 1: Tiêm vắc xin “5 trong 1″ (vắc xin DPT-VGB-Hib, phòng 5 bệnh: bạch hầu, ho gà, uốn ván, viêm gan B, viêm phổi/viêm màng não mủ do Hib) khi trẻ 2 tháng tuổi.

Mũi 2: Tiêm vắc xin DPT-VGB-Hib khi trẻ 3 tháng tuổi.

Mũi 3: Tiêm vắc xin DPT-VGB-Hib khi trẻ 4 tháng tuổi.

Mũi 4: Tiêm vắc xin DPT (phòng bệnh bạch hầu, ho gà, uốn ván) khi trẻ 18 tháng tuổi.

( Nguồn: Chương trình TCMR quốc gia)