4 món ăn bài thuốc nhuận phế thanh táo thích hợp trong mùa thu

BS. Vũ Hồng06:19 25/10/2025

Mùa thu thời tiết hanh khô, hai lá phổi của chúng ta dễ bị tổn hại gây các chứng như ho khan , khô mũi , khản họng…

Vì vậy, nên dùng các món ăn – bài thuốc giúp nhuận phế thanh táo giúp bảo vệ phổi trong thời tiết khô hanh .

Mùa thu, thời tiết hanh khô có thể gây hại cho sức khỏe , đặc biệt là phổi. Để bảo vệ sức khỏe cho phổi, hãy áp dụng các món ăn bài thuốc như nước ấm, lê chưng mật ong hay cháo ý dĩ – táo đỏ – kỷ tử. Những món ăn này không chỉ giúp nhuận phế mà còn mang lại cảm giác dễ chịu trong thời tiết khô hanh.

Dưới đây xin giới thiệu với bạn đọc một vài món ăn – bài thuốc giúp nhuận phế thanh táo giúp bảo vệ phổi trong thời tiết khô hanh.

1. Cháo lạc , món ăn bài thuốc giúp nhuận phế

Nguyên liệu: Nhân lạc, hồng táo mỗi thứ 50g; gạo nếp 200g; đường phèn vừa ăn.

Cách nấu: Hồng táo rửa sạch, bỏ hạt; lạc ngâm trong nước khoảng 12 giờ, rửa sạch; gạo nếp vo sạch. Tất cả cho vào nồi, đổ 1.000ml nước, đun sôi rồi hạ lửa nhỏ. Khi cháo chín, cho thêm đường phèn vừa khẩu vị vào, đun cho tan đường là có thể thưởng thức.

Cách dùng: Ngày ăn 2 lần, ăn khi cháo còn nóng .

Công dụng: Nhuận phế, hòa vị, cầm máu, thúc sữa.

Thích ứng trong các trường hợp: Ho khan, ợ chua, bệnh tê phù (cước khí), phụ nữ thời kỳ nuôi con ít sữa hoặc không có sữa, các chứng chảy máu.

Lưu ý: Người bị tiêu chảy, phân nát không nên ăn nhiều.

Cháo lạc thích hợp dùng trong mùa thu.

2. Cháo mạch môn đông

Nguyên liệu: Mạch môn đông 30g, gạo tẻ 50g.

Cách nấu: Mạch môn đông rửa sạch, giã nát, cho vào nồi với 750ml nước, đun còn 500ml, bỏ bã, lấy nước. Cho gạo đã vo sạch vào, đun nhỏ lửa thành cháo, khi cháo chín, cho đường phèn vào đun cho tan đường là có thể dùng được.

Cách dùng: Ngày ăn 2 lần, ăn nóng vào sáng và tối, lúc đói.

Công dụng: Nhuận phế, dưỡng vị, thanh tâm, giải khát; thích ứng trong các trường hợp: Ho ít đờm, khạc ra máu, thở hổn hển, ăn ít, hay nôn, bệnh đái tháo đường, bệnh động mạch vành.

Lưu ý: Người bị ho do phong hàn cảm mạo, nhiều đờm, lạnh bụng thì không nên ăn.

Video đang HOT

Mạch môn đông kết hợp với gạo tẻ giúp nhuận phế.

3. Cháo xuyên bối mẫu

Nguyên liệu: Xuyên bối mẫu 20g, gạo tẻ 300g, đường trắng vừa đủ.

Cách nấu: Xuyên bối mẫu tán thành bột. Gạo tẻ vo sạch, cho vào nồi cùng 1.000ml nước, đun thành cháo. Khi cháo chín, cho bột xuyên bối mẫu vào, đun sôi 1-2 lần, rồi cho đường trắng vừa khẩu vị vào là có thể thưởng thức.

Cách dùng: Ngày ăn 2 lần, ăn nóng vào sáng và tối.

Công dụng: Nhuận phế, long đờm, tán kết, trừ nhiệt; thích ứng trong các trường hợp: Ho khan, nóng phổi, khó khạc đờm, ho ra máu, ho do kết hạch ở phổi, đờm kết thành u.

Lưu ý: Người tỳ vị hư hàn nên thận trọng khi ăn.

Xuyên bối mẫu kết hợp với gạo tẻ có tác dụng long đờm, thích hợp trong mùa thu.

4. Cháo mía

Nguyên liệu: Nước mía 100ml, gạo cao lương (cao lương mễ) 30g.

Cách nấu: Gạo cao lương vo sạch, cho vào nồi cùng 300ml nước, đun thành cháo. Khi cháo chín, cho nước mía vào khuấy đều là được.

Cách dùng: Ngày ăn 2 lần, nên ăn nóng vào sáng và tối trong mùa thu, hoặc mùa hạ.

Công dụng: Trừ hư nhiệt, giải khát.

Thích ứng trong các trường hợp : Ho do hư nhiệt, miệng khát, miệng lưỡi khô, người nóng, nước tiểu đỏ, đại tiện táo bón.

Lưu ý : Người lạnh bụng, phân nát nên ăn ít.

Nước mía kết hợp với gạo cao lương giúp trừ hư nhiệt, giải khát.

Thời tiết lạnh, khô hanh, lời khuyên của chuyên gia dành cho người thường xuyên bị khô mũi

Trước khi đón một đợt không khí lạnh kỉ lục giống như năm 2016 thì thời tiết Hà Nội tiếp tục hanh khô buổi trưa. Người bị bệnh khô mũi rất dễ bị nghẹt mũi, rát mũi và chảy nước mũi dẫn tới lớp niêm mạc bị tổn thương.

1. Khô mũi là gì?

Khô mũi không phải là bệnh mà là triệu chứng của một số bệnh lý hoặc thời tiết gây ra đối với mũi.

Khi bị bệnh với mũi người bị bệnh về mũi sẽ có biểu hiện mũi bị khô, ngạt mũi, rát mũi thậm chí nhiều trường hợp còn bị chảy nước mũi. Nguyên nhân khiến bạn gặp tình trạng này là do lớp niêm mạc mũi mỏng rất dễ tổn thương, mùa khô lạnh khiến mũi chịu ảnh hưởng trực tiếp làm lớp mao mạch bên trong niêm mạc bị khô và đau.

Chứng khô mũi không phải là bệnh mà chỉ là triệu chứng của bệnh không quá nghiêm trọng nhưng lại ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng cuộc sống, mức độ làm việc, sự tập trung của người bị chứng khô mũi.

2. Những nguyên nhân gây khô mũi

Khô mũi xảy ra khi ống mũi trong của người bệnh bị khô, hiện tượng này gây nên một lớp cứng trong niêm mạc mũi. Một số nguyên nhân gây nên chứng khô mũi:

- Nhiệt độ thay đổi đột ngột, thời tiết trở lạnh, hanh khô là thủ phạm chính khiến người bệnh bị khô mũi mùa hanh khô.

- Thường xuyên sử dụng thuốc nhỏ mũi trong thời gian dài.

- Tính chất công việc: Có rất nhiều công việc khiến bạn dễ bị khô mũi hơn. Các công việc văn phòng, tài xế lái xe làm việc trong môi trường điều hòa, không khí khô làm ảnh hưởng đến tình trạng khô mũi. Ngoài ra, những môi trường có chứa hóa chất độc hại, rác thải hay khói bụi công nghiệp cũng là tác nhân khiến tình trạng khô mũi trở nên nghiêm trọng hơn.

- Stress: Nếu sống trong trạng thái căng thẳng, stress kéo dài có thể khiến cho hormone của con người thay đổi, điều đó làm cho mũi có hiện tượng khô rát.

- Chất kích thích: Tiếp xúc trực tiếp với một số loại chất kích thích như khói thuốc lá, khí thải khiến cho chứng khô mũi xuất hiện.

3. Chứng khô mũi là biểu hiện của bệnh gì?

Chứng khô mũi cũng có thể là biểu hiện của nhiều bệnh về đường hô hấp khác nhau. Khô mũi mùa hanh khô trở thành mối lo ngại đối với nhiều người, đặc biệt các bệnh nhân bị viêm xoang. Nếu người bình thường gặp phải trường hợp này cũng rất dễ mắc phải viêm mũi, viêm xoang nếu không điều trị kịp thời.

Hiện tượng khô mũi là biểu hiện của một số bệnh có liên quan như: Viêm mũi cấp, viêm mũi dị ứng, viêm mũi teo, viêm mũi động mạch, viêm xoang mũi. Ngoài ra, còn một số bệnh nặng hơn liên quan đến mũi như: Lệch vách ngăn mũi, xuất huyết mũi, chấn thương, thậm chí là khối u trong mũi.

4. Phòng tránh khô mũi mùa hanh khô

- Bổ sung đủ nước cho cơ thể: Con người có đến 70% là nước, vì thế nước có vai trò vô cùng quan trọng trong quá trình trao đổi chất và nhận các chất dinh dưỡng từ thức ăn, bổ sung chất lỏng giúp cơ thể giải độc. Việc uống đủ nước mỗi ngày cũng là một cách khiến bạn đỡ mắc chứng khô mũi mùa hanh khô hơn.

- Điều chỉnh nhiệt độ điều hòa: Hạn chế tối đa tình trạng hạ thấp nhiệt độ điều hòa, nếu có thể hãy xin đổi vị trí làm việc tránh xa nơi có gió, quạt hoặc hơi điều hòa thổi vào mặt.

- Sử dụng khẩu trang: Dù đi đường trong bán kính ngắn hay dài cũng nên nhớ sử dụng khẩu trang để bảo vệ mũi, hành động này sẽ khiến tình trạng khô mũi của bạn được cải thiện và khó mắc phải chứng khô mũi mùa hanh khô hơn.

Việc cải thiện lưu thông mũi đóng vai trò quan trọng trong việc phòng ngừa các bệnh về mũi như viêm mũi, viêm xoang, các bệnh đường hô hấp. Cải thiện lưu thông mũi, khiến khả năng chống cảm lạnh cũng làm giảm nguy cơ bị cảm lạnh.

5. Điều trị khô mũi mùa hanh khô

5.1. Uống đủ nước

Uống nhiều nước khiến cơ thể có thể đủ sức đề kháng, bảo vệ cơ thể. Bổ sung nước là điều cần thiết cho sức khỏe. Quan trọng bạn nên giảm các chất kích thích, cafe, rượu làm mất nước trong cơ thể.

5.2. Dùng thuốc xịt mũi

- Sử dụng thuốc xịt mũi dạng nước muối sinh lý: Nước muối sinh lý không có hóa chất gây co mạch, người bệnh có thể xịt mũi 3 lần 1 ngày vào buổi sáng tước khi đi làm, trưa sau khi nghỉ trưa thức dậy và tối trước khi lên giường đi ngủ.

- Xịt rửa mũi bằng dung dịch vệ sinh mũi: Việc xịt rửa mũi bằng dung dịch vệ sinh mũi dạng vòi xịt phun sương là cách hiệu quả để phục hồi và tăng cường sức khỏe niêm mạc. Khi sử dụng xịt rửa mũi sẽ khiến cho đường thở trở nên thông thoáng hơn. Đảm bảo giữ độ ẩm an toàn cho mũi. Đặc biệt đối với tài xế lái xe nên trang bị cho mình một lọ xịt trên xe, mỗi ngày có thể xịt từ 3 - 6 lần để đảm bảo niêm mạc mũi ẩm, không bị khô mũi mùa hanh khô và vừa an toàn, vừa đảm bảo sức khỏe

5.3. Sử dụng một số loại dầu để bôi vào mũi

Thực tế có rất nhiều loại dầu có công dụng hữu hiệu trong việc khiến người bệnh nhanh chóng giảm chứng khô mũi như dầu olive, dầu dừa hay dầu mè đều có tính hiệu quả trong việc điều trị chứng khô mũi mùa hanh khô.

- Dầu olive: Olive chứa nhiều chất béo không bão hòa đơn, chứa thêm chất chống oxy hóa ngăn ngừa đột quỵ, bảo vệ tim mạch và còn không gây tăng cân, béo phì. Mỗi ngày nhỏ 1 vài giọt dầu olive vào mũi sẽ làm mũi thông thoáng, dễ chịu.

- Dầu dừa: Dầu dừa chứa công dụng đối với tóc và giúp giảm chứng khô mũi mùa hanh khô, giảm đau hiệu quả. Thực hiện nhỏ mũi mỗi ngày từ dầu dừa nguyên chất khiến mũi không bị khô, rát khó chịu.

- Dầu mè: Dầu có chứa vitamin E, một loại chất dưỡng ẩm cho da khô. Theo nghiên cứu của các chuyên gia dầu mè có hiệu quả làm giảm khô mũi rõ rệt. Nhỏ một giọt dầu mè hữu cơ vào mũi 2 lần mỗi ngày.

- Vitamin E: Ở dạng viên nén, vitamin E được sử dụng bằng cách cắt một đầu viên thuốc rồi nghiêng đầu nhỏ 2 đến 3 giọt vào mũi. Vitamin E giúp làm giảm khô mũi, ngoài ra vitamin E còn có tính chống viêm, các chất chống oxy hóa có thể ngăn chặn các bệnh qua đường mũi hiệu quả.

5.4. Bổ sung thực phẩm giàu vitamin C

Hiện tượng khô mũi mùa hanh khô xuất hiện khi cơ thể thiếu vitamin C. Bổ sung thực phẩm giàu vitamin C trong chế độ ăn uống giúp đông máu, nếu mũi chảy máu vitamin C có thể ngăn chặn tình trạng này trở nên nghiêm trọng.

Các thực phẩm chứa nhiều vitamin C: Ổi, cải xoăn, cam, dâu tây, chanh,...

5.5. Xông hơi nước, tắm hơi

Sử dụng nước nóng vào bát, che đầu bằng khăn và hít hơi nước từ trong bát lên 10 phút. Điều khiến hơi thở nhẹ nhàng sau khi xông hơi. Để đạt hiệu quả tối ưu nên thực hiện thao tác này từ 2 - 4 lần/ngày.

Tắm hơi là cách tốt nhất để chữa bệnh khô mũi và mệt mỏi cơ bắp. Đi tắm hơi có thể giúp bạn chữa khô mũi mùa hanh khô. Tuy nhiên, không ngâm quá lâu nếu không muốn vừa chữa khỏi khô mũi bạn lại chuyển tình trạng của mình sang chữa sổ mũi.

5.6. Sử dụng máy tạo độ ẩm, máy phun nước

Sử dụng các loại máy tạo độ ẩm, máy phun nước sẽ giữ độ ẩm trong phòng khi thời tiết lạnh hay điều hòa lạnh. Máy phun sương tạo độ ẩm cho môi trường xung quanh và giúp xóa bỏ các triệu chứng kích thích trong mũi làm giảm độ khô mũi mùa hanh khô.

Lưu ý: Phương pháp được sử dụng chữa kho mũi bằng thuốc mỡ được bác sĩ khuyến nghị không nên dùng phương pháp này. Việc bôi thuốc mỡ vào mũi có thể gây ra hiện tượng viêm phổi. Bởi vậy tuyệt đối không nên sử dụng phương pháp này để điều trị khô mũi mùa hanh khô.

Không gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe nhưng chứng khô mũi mùa hanh khô khiến người bị cảm thấy khó chịu. Hiểu rõ khô mũi là gì, nguyên nhân, cách phòng tránh và lựa chọn phương pháp điều trị hợp lý bạn sẽ nhanh chóng khỏi khô mũi.

Điều gì xảy ra khi uống trà xanh thêm vài lát gừng? Trà xanh thêm vài lát gừng, sự kết hợp đơn giản nhưng mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, đặc biệt tốt cho phổi, gan, hệ miễn dịch và xương khớp. Theo Lương y Đỗ Minh Tuấn, Hội Đông y Hà Nội, kết hợp trà xanh với vài lát gừng tươi mỗi ngày có thể mang lại nhiều lợi ích cho sức...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có

Không

Tin liên quan

Xem thêm Share

Xem nhiều

Sốc: Cô gái trẻ chắp tay lạy khi đang điều khiển xe máy00:16

Mẹ Cường Đô La chính thức bị đề nghị truy tố, liên quan số tiền 297 tỷ02:44

Campuchia thông báo rút khỏi SEA Games 33, nguyên nhân khiến ai cũng ngỡ ngàng02:43

Lời hối lỗi nghẹn ngào của kẻ đẩy đại úy CSGT vào đầu xe tải ở Hà Nội08:45

Miss Cosmo 2025 gây bão TG, dàn thí sinh quốc tế diện áo dài, 1 điểm tinh tế!02:44

Cậu bé ngoại quốc mắc Down gây xúc động khi được trẻ em Việt ôm hôn giữa phố02:29

Nhật Kim Anh, Huyền Linh, Taylor Swift bị giả mạo, lộ bài học cảnh giác từ MXH02:57

Xác minh hơn 50 người nhập viện sau khi ăn bánh mì, y tế vào cuộc, lý do là gì?02:14

Hiệu trưởng Trường CĐ Du lịch Hà Nội bị khởi tố, vụ tiền A80 rẽ hướng sốc02:46

Shark Bình: "cá mập" công nghệ và loạt cáo buộc tài chính, lộ 1 điều sốc?02:47

Kẻ xả súng ở Australia từng bị an ninh theo dõi vì liên hệ với IS12:12

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Chế độ ăn Bắc Âu giúp kéo dài tuổi thọ?

05:46:55 16/12/2025

Bên cạnh chế độ ăn Địa Trung Hải, giới khoa học ngày càng chú ý đến một mô hình ăn uống khác có lợi cho sức khỏe và tuổi thọ: chế độ ăn Bắc Âu.

Can thiệp, phát hiện sớm bệnh rối loạn nhận thức để kéo dài khả năng tự lập

05:42:52 16/12/2025

Các chuyên gia cho biết, ở giai đoạn tiền lâm sàng của bệnh rối loạn nhận thức có thể kéo dài từ 6 đến 10 năm - đây là cơ hội để can thiệp phát hiện sớm và kéo dài thời gian người bệnh còn tự lập.

Loại rau rẻ tiền, mùa đông người Việt nên ăn để 'quét sạch mỡ máu', ngăn ngừa bệnh mạn tính

05:39:37 16/12/2025

Trong các bộ phận của rau ngò gai, thì hạt là phần chứa nhiều chất xơ, vì vậy những người bị cao huyết, mỡ máu có thể dùng hạt của nó để đun lấy nước uống. Công dụng của nó là làm sạch và hạ cholesterol trong máu rất hiệu quả.

Viêm cột sống dính khớp và ca mổ nghẹt thở: 10 phút giữ lại đường thở

05:36:17 16/12/2025

Cú ngã xe đẩy chàng shipper 30 tuổi vào ca mổ sinh tử khi cột sống dính khớp nặng. Cuộc đấu trí 10 phút trong phòng mổ giúp gây mê an toàn, cứu bệnh nhân khỏi biến chứng chết người.

5 'sát thủ thầm lặng' là nguyên nhân hàng đầu gây bệnh tim mạch

05:33:29 16/12/2025

Bạn có thể không hút thuốc, chăm chỉ tập thể dục nhưng nếu 5 loại thực phẩm dưới đây vẫn xuất hiện thường xuyên trong thực đơn, trái tim của bạn vẫn đang phải chịu áp lực rất lớn mỗi ngày.

Sự thật ít người biết về món trứng nấu cà chua

05:28:47 16/12/2025

Đến nay, chưa có bằng chứng nào chứng minh việc ăn trứng và cà chua cùng nhau gây hại cho sức khỏe. Nếu nguyên liệu tươi ngon và được chế biến đúng cách, món ăn từ hai thực phẩm này hoàn toàn an toàn và còn rất bổ dưỡng.

Tiêm vắc-xin chủ động giúp ngăn ngừa não mô cầu đang lan nhanh

05:25:57 16/12/2025

Bệnh não mô cầu từ lâu được xem là một trong những mối đe dọa nghiêm trọng nhất trong nhóm bệnh truyền nhiễm do tốc độ diễn tiến nhanh và khó lường.

5 loại đồ uống khi đói giúp hạ axit uric cao

05:20:03 16/12/2025

Dưa chuột là nguồn nước và khoáng chất tự nhiên. Hàm lượng nước cao giúp cơ thể được dưỡng ẩm tối ưu, thúc đẩy thận lọc và bài tiết axit uric. Cách làm: Ép dưa chuột tươi, lọc lấy nước uống khi đói.

Thường bị tê, đau tay là dấu hiệu của bệnh gì?

05:19:34 16/12/2025

Bệnh gặp ở phụ nữ nhiều gấp 3 lần nam giới, liên quan đến nhiều yếu tố nguy cơ như béo phì, suy giáp, viêm khớp dạng thấp, tiểu đường, giai đoạn sau sinh, chấn thương hoặc do đặc thù công việc.

4 loại đồ uống chăm sóc gan, bảo vệ sức khoẻ toàn diện

05:14:26 16/12/2025

Chế độ ăn uống có vai trò quan trọng đối với gan, trong đó một số loại đồ uống quen thuộc có thể góp phần hỗ trợ chức năng gan khi đi kèm lối sống lành mạnh.

Đau đầu dữ dội trong 2 ngày, người phụ nữ bất ngờ bị viêm màng não

05:13:48 16/12/2025

Vi khuẩn não mô cầu lây truyền qua đường hô hấp (ho, hắt hơi, nói chuyện) và lan rộng nhanh trong môi trường đông người như trường học, ký túc xá, nhà trẻ, khu quân sự.

4 lợi ích bất ngờ của việc đi bộ đối với sức khỏe trí não

05:35:39 15/12/2025

Chỉ cần dành ra từ 20-40 phút đi bộ mỗi ngày, bạn có thể tăng cường trí nhớ, cải thiện khả năng tư duy, giảm stress và hỗ trợ giấc ngủ - những lợi ích đã được nhiều nghiên cứu quốc tế chứng minh.