3 chấn thương thường gặp khi luyện tập thể dục thể thao

Tập thể dục, thể thao mang lại vô số lợi ích cho cơ thể, nhưng nếu tập luyện không đúng kỹ thuật, sai cách hay luyện tập quá mức có thể dẫn đến các nguy cơ chấn thương nguy hiểm.

Chấn thương khi luyện tập do tác động trực tiếp khi chơi hoặc người chơi khác, ví dụ như va chạm trong bóng đá hoặc bị bóng đập trúng… Những tác động cơ học trực tiếp có thể gây chấn thương cơ, xương, dây chằng và gân, sụn…

Trong luyện tập thể dục, thể thao, các vị trí dễ bị tổn thương và thường gặp nhất là các vùng cổ chân, mắt cá, đầu gối, khuỷu tay, hông, bả vai.

Dưới đây là một số chấn thương thường gặp, cách nhận biết và xử trí đúng.

1. Chấn thương bong gân

Bong gân là một chấn thương gặp ở mọi lứa tuổi khi vận động quá mạnh hoặc sai cách trong sinh hoạt, lao động, đặc biệt là chơi thể thao. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, bong gân có thể để lại những biến chứng lâu dài, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.

Theo các nghiên cứu dịch tễ, tỷ lệ bong gân ở phụ nữ cao hơn nam giới, và ở trẻ em và thanh thiếu niên cao hơn so với người lớn. Những chấn thương này có thể xảy ra ở bất kỳ bộ phận nào của cơ thể nhưng thường thấy nhất ở chi dưới và chi trên, chẳng hạn như mắt cá chân, đầu gối, khuỷu tay hoặc cổ tay. Vị trí bong gân thường gặp nhất là khớp cổ chân. Đây là một trong những chấn thương liên quan đến thể thao phổ biến nhất.

Các dấu hiệu gồm: bị bầm tím, viêm nhiễm, sưng tấy; không có khả năng cử động một chi hoặc khớp; khớp lỏng lẻo, không ổn định.

Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, bong gân có thể để lại những biến chứng lâu dài.

Vết thương có thể nhẹ và sẽ tự lành bằng cách chườm đá, nẹp và dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ, nhưng nếu không được chăm sóc tốt sẽ có nguy cơ tái phát cao. Những người đã bị bong gân nặng trong quá khứ dễ bị bong gân mới tại cùng một chỗ. Có thể hỗ trợ điều trị bằng cách dùng nẹp kéo dài hoặc nếu nặng hơn phải phẫu thuật để sửa lại dây chằng.

2. Trật xương bánh chè

Trật bánh chè hay gặp hơn ở các vận động viên, vũ công, người luyện tập thể dục, thể thao…nguyên nhân thường gặp do thay đổi đột ngột hướng đi hoặc xoắn vặn đầu gối hoặc có lực tác động mạnh vào vùng mặt trong gối.

Dạng chấn thương này thường gặp trong các môn thể thao liên quan đến sự thay đổi hướng tự phát hoặc đột ngột (ví dụ: cầu lông và quần vợt). Giống như hầu hết các chấn thương, trật khớp xương bánh chè khiến bệnh nhân đau đớn và tạm thời không thể đi lại được.

Hầu hết các xương bánh chè bị trật có thể được điều trị mà không cần phẫu thuật. Các phương pháp điều trị phổ biến bao gồm thu nhỏ (di chuyển bằng tay xương bánh chè vào đúng vị trí), chọc hút dịch khớp để loại bỏ chất lỏng dư thừa, cố định bằng bó bột hoặc nẹp, và sử dụng nạng để giảm áp lực.

3. Chấn thương khuỷu tay

Chấn thương khuỷu tay do chơi thể thao là một tình trạng rất phổ biến. Rất nhiều trường hợp gặp phải chấn thương này khi chơi các môn thể thao như tennis, golf… gây ảnh hưởng đến gân, cơ, dây chằng, xương khớp…

Chấn thương khuỷu tay là tình trạng viêm các gân liên kết với các cơ cẳng tay ở bên ngoài khuỷu tay. Điều này dẫn đến đau ở bên ngoài khuỷu tay. Nếu cơn đau vẫn tiếp diễn ngay cả khi đã nghỉ ngơi đầy đủ, đó có thể là một trường hợp tổn thương dây thần kinh.

Chấn thương khuỷu tay hay gặp ở những người chơi các môn thể thao như tennis, golf…

Nếu không được điều trị, chấn thương khuỷu tay có thể trở thành mạn tính và kéo dài hàng tháng và đôi khi thậm chí hàng năm. Điều này đặc biệt đúng nếu điều trị chỉ tập trung vào việc giảm đau chứ không phải điều chỉnh tình trạng yếu cơ và những thói quen xấu có thể dẫn đến tình trạng đó ngay từ đầu.

Lời khuyên thầy thuốc

Chấn thương trong luyện tập thể dục thể thao là vấn đề thường gặp, khi có biểu hiện nghi ngờ cần đến cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị kịp thời. Nhiều chấn thương thể thao gây ra cảm giác đau đớn hoặc khó chịu ngay lập tức. Ngược lại, một số loại chấn thương chỉ có thể nhận thấy sau một thời gian dài. Do đó, nếu thường xuyên chơi thể thao, bạn cần kiểm tra sức khỏe xương khớp định kỳ để tầm soát và phát hiện sớm chấn thương.