21 lần thi, 82 t.uổi mới đậu
21 lần đi thi, đến năm 82 t.uổi mới đậu cử nhân. Đó là thí sinh đặc biệt nhất của lịch sử thi cử Việt Nam, ông tên Đoàn Tử Quang (1818-1928), quê ở làng Phụng Đạt, xã Phụng Công, huyện Hương Sơn, tỉnh Hà Tĩnh (nay thuộc xã Đức Hòa, Đức Thọ, Hà Tĩnh).
Người đỗ đầu khoa thi năm ấy là chàng thí sinh Phan Bội Châu, đã có câu đối tặng “cụ thí sinh” Đoàn Tử Quang, rằng: “Xảo thật trời kia, quyệt thật trời kia, hẵng đem nỗi cay đắng thử thách tài hoa, đã toan phụ tám mươi năm nợ nần thư kiếm/Lạ thay người ấy, sướng thay người ấy, muốn ôm mớ văn chương trả về tạo hóa, mà lại xem muôn ngàn dặm đường cái phong vân”.
Trường thi ngơ ngác
Tại khoa thi hương năm Canh Tí 1900, cả trường thi Nghệ An đều ngạc nhiên trước một trường hợp gần như chưa từng có trong lịch sử khoa cử Việt Nam: một thí sinh 82 t.uổi, râu tóc bạc phơ bước vào trường thi đua tài cùng khoảng 4.000 mái đầu xanh đáng hàng con cháu.
Trong bài ký về trường thi đặc biệt ấy, hai vị quan chánh chủ khảo là Khiếu Năng Tĩnh và phó chánh Mai Khắc Đôn chép lại rằng có một “kẻ nọ” (quan viên) xin phép trường thi gọi cụ hỏi thăm sức khỏe: “Gọi đến lượt lão, lão vào. Kẻ lại phòng nọ xuống ghế, cầm lấy tay mà nói: “Tốt thay! Thọ bấy mà chí sao bền thế? Mắt lão có mờ chăng?”. “Có mờ!”. “Tai lão không điếc chăng?”. “Có điếc!”. “Chân, gối lão không yếu và mỏi chăng?”. “Còn đi, còn lạy, còn đưa đón được!”. Kẻ nọ nghe nói khen mạnh thực! Lão bỏ quyển vào ống rồi vào, coi rõ thẻ, đóng lều, chẫm chệ ngồi trên ghế!”…
Hầu hết mọi người đều lo lắng cho sức lực cụ già không địch nổi với lứa t.uổi thiếu niên tài hoa. Các quan viên cũng tìm nhiều cách thử khả năng của thí sinh đặc biệt này, và ngạc nhiên khi “duyệt lại thấy không có chữ nào nét đậm nét lạt, hàng xiên hàng thẳng cả”. Bài thi của cụ Đoàn Tử Quang năm ấy, theo nhận xét của quan chánh chủ khảo Khiếu Năng Tĩnh, chính là “địch thủ” của thí sinh Phan Bội Châu: “Trong bốn kỳ văn quyển thấy nét chữ, cốt cách còn dư tươi, tuy rằng giải nguyên khoa này, Phan Bội Châu ba mươi bốn t.uổi tưởng không có thể lấy nét chữ ăn lão được một mảy…”. Tuy vậy, kết quả bốn vòng thi cụ Quang đã đạt hai vòng ưu, một vòng thứ, một vòng bình. Lẽ ra ông được xếp thứ nhì, nhưng trong bài thi bỏ sót mất một chữ nên xếp hàng áp chót, thứ 29/30 người đậu…
Có bằng cử nhân, dù đã quá t.uổi theo quy định nhưng cụ Đoàn Tử Quang cũng được bổ nhiệm làm chức quan huấn đạo (lo việc học hành) ở huyện Hương Sơn và Can Lộc (Hà Tĩnh). Đến năm 1903, cụ xin cáo quan về quê để phụng dưỡng mẹ già. Cụ mất vào ngày 7-2 năm Mậu Thìn 1928, thọ 110 t.uổi. Cuộc đời cụ quả là hiếm hoi, sống qua suốt 13 đời vua Nguyễn từ Gia Long cho đến Bảo Đại, từng chứng kiến biết bao thăng trầm của vận nước.
Bàn thờ cụ Đoàn Tử Quang ở Đức Thọ (Hà Tĩnh)
Thi để báo hiếu mẹ già
Video đang HOT
Chúng tôi tìm về nhà thờ họ Đoàn Tử ở xã Đức Hòa, huyện Đức Thọ, Hà Tĩnh, trong những ngày cuối tháng 6 nắng rát. Ngôi nhà rường ba gian hai chái kép nằm ven sườn của rú Nậy, xung quanh là nhà cửa của con cháu họ Đoàn Tử sống quây quần. Bức ảnh chân dung cụ trên bàn thờ râu tóc bạc phơ, tướng mạo khoan thai, đĩnh đạc, đẹp như một tiên ông. Gia đình cho biết bức ảnh này chụp cụ lúc 106 t.uổi, trong chuyến đi thăm Hà Tĩnh của vua Khải Định vào năm 1924.
“Thấy t.uổi già tưởng văn non mà thương, hóa ra những món tưởng non lại thành cứng thấy già tưởng chữ viết lòe nhòe xiên xẹo mà chính ra lại cứng cáp tốt tươi. Tưởng bênh cho may đậu tú tài mà lại tự mình sắp đậu giải nguyên. Tưởng tám mươi hai t.uổi là già lắm, mà còn mẹ chín mươi tám t.uổi. Chín mươi tám t.uổi mà góa chồng từ thủa mười bảy. Tưởng lòa, lảng, yếu mà sáng tỏ, mạnh. Tưởng lấy phần cho cháu chắt mà chính lấy phần cho mẹ già. Tưởng vì công danh mà đeo đuổi khoa trường mà chính ra là muốn cho vui lòng mẹ”. (Học giả Hoàng Xuân Hãn viết về thí sinh đặc biệt Đoàn Tử Quang, đăng trên báo Thanh Nghị năm 1944)
Ông Đoàn Tử Hòa, cháu năm đời của cụ Đoàn Tử Quang, hiện là bí thư Đảng ủy xã Đức Hòa, cho biết: cụ vốn tên Đoàn Tự Cận. Sau nhiều lần lều chõng đi thi mà chỉ hai lần đỗ tú tài, một lần vào năm 1867 và một lần vào năm 1884, lúc đã 66 t.uổi. Cụ cho rằng do cái tên mình như bị trời giam hãm (tự trong chữ Hán như có mái che ở trên không nhìn được cao xa cận tức gần), nên đã thay đổi bằng cách “tháo cái mái” trên đầu chữ “Tự” thành chữ “Tử” (nghĩa là con), đồng thời đổi tên Cận thành Quang (sáng), như một sự nhận lãnh trách nhiệm xây dựng họ Đoàn Tử theo nghiệp thi thư. Thế nhưng nhiều khoa thi tiếp theo vận may vẫn chưa mỉm cười. Ông Hòa cũng cho biết đến t.uổi 82, cụ Đoàn Tử Quang không muốn đi thi nữa vì t.uổi đã quá cao, song vì muốn báo hiếu với mẹ già mà quyết mang lều chõng thêm một phen nữa.
Đầu năm 1900, bà Nguyễn Thị Sen, vợ ông, vừa qua đời. Theo quy định của triều đình, hai con trai là Đoàn Tử Tiến và Đoàn T.ử T.hiều phải đoạn tang ba năm mới được thi. Cả làng Thượng Đạt năm ấy không có ai đi thi nên các vị chức sắc trong làng đến xin cụ ứng thí để làng còn mở mày mở mặt. Cụ lắc đầu. Vốn cụ nổi tiếng là người chí hiếu với mẹ già, họ đã tác động đến người mẹ Lê Thị Nậm năm ấy đã 97 t.uổi bà cụ đã khuyên nhủ con trai thi tiếp vừa để giữ thể diện gia đình. Sau này trong lễ nhận bằng của triều đình, cụ Quang đã trả lời lý do đi thi với các quan viên rằng: “Lúc mẹ lão mười bảy t.uổi thì trời cướp mất cha lão. Mẹ lão thủ tiết nuôi con lênh đênh cơ khổ cho đến lúc thành lập. Vào khoảng thời Tự Đức, được phong Tiết phụ thứ hạng và được thưởng bạc mười lăm lượng. Mẹ lão cảm ân chảy nước mắt. Lão đậu tú tài hai lần mà vẫn xui lão gắng học bảo lão rằng ta từ khi làm vợ nhà mày, chưa từng thấy cha mày một ngày nào mà không đọc sách. Cha có chí chưa thành, mày cứ học đến già khiến cho con cháu nối đó mà học để thành được chí cha mày. Lão có ngày nay, hết thảy nhờ công dạy của mẹ lão!”.
Ở buổi xướng danh năm ấy, sau khi được cấp mũ áo ra trình diện, bái lạy ân và lộc yến vua ban, cụ lấy những thức ăn có thể lấy được cho vào trong tay áo. Những người ngồi bên cười nói chắc ông lão lấy nhiều về chia cho rất đông con cháu. Song họ đã nhầm. Cụ lấy lộc vua về dâng mẹ.
Theo t.uổi trẻ
Những 'sự cố' trong kỳ thi đại học đợt 1
Thí sinh quá thật thà nên bị đình chỉ thi ở ĐH GTVT, anh trai đưa em đi thi nhưng em lại phải chở anh vào viện.... là những tình huống bất ngờ xảy ra ở kỳ thi vừa qua.
Anh chở em đi thi, em chở anh đi viện
Gặp bạn Nguyễn Khắc Chung ngồi giữa hàng phụ huynh chờ thí sinh bên ngoài trường ĐH Xây dựng, khá lạ vì khuôn mặt Chung băng bó, chân xước khá nhiều, đặc biệt là phầm cằm. Hỏi chuyện, Chung bộc bạch: "Em kể ra nhưng đừng chụp ảnh em, em đang không cho bố biết, sợ ở nhà lo".
Chung và em trai quê ở Vĩnh Phúc. Ngày làm thủ tục dự thi, Chung đưa em trai là Nguyễn Khánh Long đi thi vào khoa Quy hoạch kiến trúc trường ĐH Xây dựng. Làm thủ tục ở trường xong xuôi, hai anh em định về nhà trọ nghỉ ngơi, ăn cơm thì bất ngờ gặp t.ai n.ạn ở gần ngã tư Kim Liên. Đưa em đi thi, Chung cũng đã cẩn thận không dám đi nhanh, nhưng vì đường đông, giao thông hỗn loạn nên b.ị đ.âm.
"Coi như cái số. May mà em trai em không sao, chứ ba ngày thi mà lại có chuyện thì..." - Chung cười xoà.
Hai anh em thuật lại tình hình "như phim hành động" lúc đó: "Quá nhanh, em (Chung) lái xe mà còn không kịp xử lý. Vừa thấy người ta, vội vàng bóp phanh, ngoặt xe một cái, đã thấy họ bay vèo vèo, đ.ập mặt xuống đất, choáng váng".
Bình tĩnh lại được một chút thì Chung ngay lập tức tìm Long xem em có bị làm sao không. Long may mắn không bị làm sao, thấy anh c.hảy m.áu rần rần, cậu thí sinh vội vàng dựng xe, hỏi đường đưa anh trai vào viện.
Chung được đưa vào bệnh viện Bạch Mai. Bác sĩ khâu liền 5 mũi ở cằm và còn vô số vết xước trên mặt. Long chỉ bị đau nhức đôi chỗ. Hai anh em vừa đau, vừa sợ, vừa lo gia đình biết chuyện nên quyết định giấu chuyện này. Cho tới hôm qua, Chung lại đưa em đi thi. Chung chờ em làm xong bài thi môn Vẽ (11h30 mới kết thúc) ở quán trà đá ngay trước cổng trường với khuôn mặt băng bó khiến nhiều người qua lại khá e dè.
Phụ huynh ngồi quán trà đá chờ thí sinh đi thi ở ĐH Xây dựng, Hà Nội.
Bị đình chỉ thi vì... quá thật thà
Ở Hội đồng thi trường ĐH Giao thông Vận tải TP. HCM vừa xảy ra một trường khá hợp hi hữu. Một thí sinh (giấu tên) đã bị đình chỉ, không được tiếp tục làm bài vì... quá thật thà.
Thầy Lê Hoài Đức, Trưởng phòng Công tác chính trị, quản lý sinh viên, Ban chỉ đạo tuyển sinh ĐH GTVT 2012 cho biết thầy vừa được báo cáo một trường hợp thí sinh mang điện thoại vào phòng thi tại cơ sở TP.HCM. Thí sinh này ngay lập tức bị giám thị lập biên bản, đình chỉ thi và đưa lên phòng Hội đồng thi ngồi chờ xử lý.
Thí sinh này cũng là trường hợp duy nhất bị đình chỉ do mang điện thoại trong buổi sáng diễn ra môn thi cuối cùng ở hội đồng thi này - môn Hoá. Điều đặc biệt trong câu chuyện này là đã làm bài tới môn thi thứ ba, gần tới giờ nộp bài thi rồi, bỗng thí sinh này phát hiện ra điện thoại còn ở trong túi quần.
Không một giám thị nào biết, không ai nhắc nhở, cũng không có chuông hay tín hiệu gì, thí sinh này tự giác mang điện thoại lên nộp cho giám thị với lý do quên chưa bỏ ra trước khi vào phòng thi. Tuy nhiên, dù rất thật thà nhưng thí sinh này vẫn bị đình chỉ.
Về trường hợp này, thầy Lê Hoài Đức cho biết: "Nhà trường, Hội đồng coi thi cũng rất tiếc cho em nhưng chúng tôi không được phép linh động vì đây là quy định chung. Đáng tiếc là thí sinh không tự nhận thức được vấn đề mang điện thoại vào phòng thi, mặc dù giám thị đều đã nhắc nhở rất nhiều".
Thí sinh nộp bài thi môn Vật lý tại ĐH Ngoại thương, chiều 4/7. Trong buổi thi này, Hội đồng coi thi trường Ngoại thương, cơ sở Hà Nội cũng đã phát hiện một thí sinh mang điện thoại vào phòng thi và lập biên bản, đình chỉ.
"Ăn cơm nhà vác tù và hàng tổng"
Nhóm tình nguyện mang tên Huy Hoàng do các bạn sinh viên nhiều trường ĐH ở Hà Nội cùng nhau lập nên. Do không đáp ứng được các điều kiện để gia nhập Đoàn TNTN của Thành đoành hay TW Đoàn TNCS HCM, nhóm tình nguyện của các bạn đã hoạt động theo kiểu tự phát.
Các bạn cũng lên kế hoạch, phân bổ nhiều nơi, hỗ trợ thí sinh và người nhà ở bến xe, tìm nhà trọ và hoạt động thường xuyên nhất là chỉ dẫn giao thông, đường đi cho tất cả những ai cần hỏi trong dịp tuyển sinh ĐH, CĐ. Hiện, các bạn đang hoạt động nhiều ở khu vực trường ĐH Thuỷ Lợi, ĐH Công đoàn mà không hề cần đến sự hỗ trợ nào về mặt tài chính.
Hoạt động của nhóm này cũng khá năng nổ, mặc dù con số nhân lực là không cố định mà chủ yếu là bạn bè hô hào nhau tham gia giúp ích cho xã hội. Dù vậy, các bạn trẻ khá nhiệt tình, luôn tục trực ở vị trí cắm chốt, thích được chụp ảnh và luôn chủ động đi tìm người cần giúp đỡ.
Nhóm tình nguyện Huy Hoàng thường xuyên có mặt tại khu công viên trước cổng trường ĐH Thuỷ lợi.
MAI CHÂM
Theo Infonet.vn
“Bà tiên” của sĩ tử nghèo "Bà tiên" là tên gọi thân mật mà đội thanh niên tình nguyện tiếp sức mùa thi ở phường Xuân Hà (quận Thanh Khê, Đà Nẵng) dành cho cụ bà Hoàng Thị Hồng. Năm nay 80 t.uổi, cụ Hồng có gần 20 năm nuôi sĩ tử đi thi. Mùa thi này, cụ Hồng tiếp tục đón nhận từ 10 - 12 sĩ tử,...