1,3 triệu lao động “rời phố về quê”: Cơ hội để xây dựng nông thôn hiện đại, nông dân thông minh
Bình chọn các sự kiện tiêu biểu, có ảnh hưởng, tác động đến nền nông nghiệp Việt Nam, rất nhiều đại biểu, chuyên gia đều chung quan điểm: việc di cư của 1,3 triệu lao động từ thành phố về quê do ảnh hưởng của dịch COVID-19 chính là sự kiện tiêu biểu, và sẽ tác động không nhỏ đến nguồn lao động, sản xuất nông nghiệp trong năm tới.
Nói về vấn đề này, TS. Đặng Kim Sơn, Chuyên gia nông nghiệp, nguyên Viện trưởng Viện Chính sách và chiến lược phát triển nông nghiệp, nông thôn đán.h giá: Đây là thực trạng chưa từng có. Nó đặt ra rất nhiều vấn đề không chỉ với ngành nông nghiệp mà còn liên quan tới các ngành dịch vụ, kinh tế, phi nông nghiệp… Khi họ về quê thì dạy cho họ cách nào để có nghề, hướng họ làm gì để có thể tiếp tục mưu sinh, chứ không đơn thuần là quản lý bằng mã số trên căn cước công dân.
“Chúng ta cần đào tạo người nông dân. Cần xem xét người nông dân là chủ thể, là trung tâm của sự phát triển. Đề đào tạo người nông dân chúng ta cần hướng dẫn, hỗ trợ họ đổi mới tư duy, xây dựng kết cấu giai tầng của người nông dân và xây dựng các KHKT ” – ông Sơn kết luận.
Ông Đặng Kim Sơn, nguyên Viện trưởng Viện Chính sách và chiến lược phát triển nông nghiệp, nông thôn tham dự Diễn đàn trực tuyến từ Australia.
Đồng quan điểm, bà Nguyễn Thị Thành Thực, doanh nhân, Ủy viên BCH Hiệp hội Nông nghiệp số Việt Nam, Chủ tịch HĐQT Công ty CP Bagico cũng cho rằng “rời phố về quê” là sự kiện mang tầm ảnh hưởng lớn lao. “Nó sẽ đồng điệu với mong muốn của Bộ trưởng Bộ NNPTNT Lê Minh Hoan, đó là thúc đẩy nông nghiệp đa giá trị. Sản xuất nông nghiệp bây giờ không đơn thuần là có sản phẩm cụ thể như hạt thóc, củ khoai, gánh rau nữa, mà giá trị của nó còn nằm ở những yếu tố vô hình như như du lịch trải nghiệm nông nghiệp” – bà Thực nhấn mạnh.
Với một lực lượng lớn lao động nông thôn, chúng ta không kỳ vọng toàn bộ họ sẽ tiếp tục ở lại quê, nhưng chúng ta có thể hy vọng rằng chuyến di cư đó sẽ thay đổi tư duy của nhiều người, lựa chọn chắc chắn ở lại quê và sản xuất nông nghiệp, sẽ bề vững hơn là tiếp tục mưu sinh ở thành phố.
Bàn Nguyễn Thị Thành Thực (ngồi giữa) nói về việc di cư của 1,3 triệu lao động về nông thôn.
“Chúng ta cần ghi nhận dù trong tiêu cực sẽ luôn có những điểm sáng, những cơ hội để chúng ta nắm bắt và biết đâu đó lại chính là cơ hội thay đổi ngành nông nghiệp Việt Nam thì sao” – bà Thực cho hay.
Video đang HOT
Ông Hoàng Văn Tú- chuyên gia hệ thống thực phẩm, đại diện Tổ chức Nông lương LHQ (FAO) tại Việt Nam cũng đề cao yếu tố này, tại Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII đã xác định 3 chiến lược cho ngành nông nghiệp VN, đó là nông nghiệp sinh thái, nông thôn hiện đại và nông dân văn minh. Đây là thời kỳ mới của nông nghiệp Việt Nam, từ chỗ hướng đến tăng sản lượng, khai thác tài nguyên sang ngành nông nghiệp tích hợp đa giá trị như các đại biểu đã nói. Đây chính là định hướng của ngành nông nghiệp trong 30 năm về sau bởi những yếu tố vô hình sẽ mang lại giá trị rất lớn
Ông Hoàng Văn Tú- chuyên gia hệ thống thực phẩm, đại diện Tổ chức Nông lương LHQ (FAO) tại Việt Nam.
Ông Tú cho rằng: sự kiện lao động di cư về nông thôn cũng là sự kiện rất đáng lưu tâm. Dù có làm nông hay quay trở lại làm công nghiệp thì đây cũng là những yếu tố đáng mừng khi người dân quay trở về quê hương của mình. Thế thì đây là cơ hội để chúng ta truyền thông, khuyến khích để họ ở lại, trở thành doanh nhân nông dân, xây dựng quê hương mình giàu đẹp.
Trong khi đó, bà Bùi Kim Thùy, chuyên gia, đại diện cấp cao Hội đồng kinh doanh ASEAN- Hoa Kỳ cũng đán.h giá rất cao việc tạo thêm các giá trị vô hình trong sản xuất nông nghiệp, đó là môi trường sống, là du lịch nông nghiệp, là văn hóa, truyền thống…. là gia tăng những giá trị ngoài sản lượng, ngoài sản phẩm nông nghiệp. “Tôi cho rằng những giá trị ngoài nông nghiệp có tính bền vững hơn rất nhiều và nó sẽ sống trong đời sống của người nông dân chứ không đơn thuần là thu lợi nhuận trước mắt”.
156 triệu tấn "rác" nông nghiệp có thể hóa vàng nhờ cách làm này
Ngày 19/12, Hội Nông nghiệp tuần hoàn Việt Nam chính thức Đại hội thành lập. Dân Việt đã có cuộc trao đổi với TS Nguyễn Đăng Nghĩa - chuyên gia nông nghiệp để hiểu rõ hơn thực trạng cũng như tiềm năng phát triển nông nghiệp tuần hoàn ở Việt Nam.
Xin ông cho biết thế nào là nông nghiệp tuần hoàn, tiềm năng phát triển nông nghiệp tuần hoàn ở Việt Nam ra sao?
Nông nghiệp tuần hoàn là nông nghiệp không chất thải, không phế phẩm. Ứng dụng kỹ thuật truyền thống và những tiến bộ khoa học vào giải quyết triệt để phụ phẩm, chất thải thành giá trị hữu ích tái sử dụng trong nông nghiệp.
Bảo vệ môi trường đồng thời giúp môi trường tái sinh mạnh hơn là ưu điểm cũng là mục tiêu của nông nghiệp tuần hoàn.
Nông nghiệp tuần hoàn tạo ra hệ sinh thái rõ ràng hơn. Trong đó con người đóng vai trò hỗ trợ tiến trình xảy ra nhanh hơn. Vận hành theo trật tự của tự nhiên mang lại hiệu quả kinh tế.
Nông nghiệp tuần hoàn là quá trình sản xuất theo một chu trình khép kín mà hầu hết các chất thải được quay trở lại làm nguyên liệu cho sản xuất.
TS Nguyễn Đăng Nghĩa: Nông nghiệp tuần hoàn là nông nghiệp không chất thải, không phế phẩm. Ảnh: T.L
Chất thải và phụ phẩm của quá trình sản xuất này là đầu vào của quá trình sản xuất khác. Mô hình kinh tế tuần hoàn tạo ra sản phẩm an toàn, chất lượng cao, giảm tối đa sự lãng phí, thất thoát và nhất là giảm tối đa chất thải ra môi trường.
Nông nghiệp tuần hoàn ở Việt Nam phải tuân thủ đúng như khái niệm chung, cụ thể là phải tái sử dụng chất thải, phế phụ phẩm trong quá trinh sản xuất nông nghiệp (trồng trọt, chăn nuôi, chế biến nông sản...) để tăng giá trị của sản phẩm chính do nông dân cũng như doanh nghiệp tạo ra, đồng thời hạn chế " khí thải nhà kính" cũng như giảm thiểu việc làm ô nhiễm môi trường.
Theo Tổng cục Thống kê, tổng khối lượng phế phụ phẩm trong sản xuất nông nghiệp ở nước ta năm 2020 là khoảng 156,8 triệu tấn, trong đó có 88,9 triệu tấn phụ phẩm sau thu hoạch từ khâu chế biến các loại nông sản của lĩnh vực trồng trọt (chiếm 56,7%); 61,4 triệu tấn phân gia súc, gia cầm từ ngành chăn nuôi (chiếm 39,1%); 5,5 triệu tấn từ ngành lâm nghiệp (chiếm 3,5%); khoảng gần 1 triệu tấn từ ngành thủy sản, (10,6%). Đây là tiềm năng lớn để phát triển nông nghiệp tuần hoàn.
Từ trước tới nay chúng ta chưa thể thực hiện mạnh chương trình nông nghiệp tuần hoàn bởi sản xuất nông nghiệp nước ta còn nhỏ lẻ do đó chưa thu gom các phế phụ phâm trong sản xuất nông nghiệp. Chúng ta đang chú trọng quá nhiều nông sản chính, vì thế còn bỏ ngỏ lượng phế phụ phẩm không hề nhỏ.
Tận dụng rơm để trồng nấm ở Cần Thơ. Ảnh: T.L
Những ích lợi của nông nghiệp tuần hoàn là gì, thưa ông?
Nông nghiệp tuần hoàn có những lợi ích sau: Thu hồi và sử dụng các năng lượng sinh khối nói chung và biogas nói riêng trong sản xuất để tạo nguồn năng lượng mới.
Tăng lượng phân bón hữu cơ được sản xuất từ chất thải hữu cơ trong quá trình sản xuất nông nghiệp và tiêu thụ thực phẩm ở nông thôn hoặc các đô thị.
Tuần hoàn nước và sử dụng hiệu quả nước. Ngăn chặn chất thải thực phẩm thông qua việc tối ưu hóa các chuỗi cung ứng thực phẩm, hoàn thiện hệ thống chỉ tiêu theo dõi chất thải thực phẩm, tăng cường các mô hình chia sẻ, quyên góp thực phẩm
Nông nghiệp tuần hoàn không phải là quay lại với các biện pháp canh tác truyền thống trước đây. Nông nghiệp tuần hoàn hiện nay là sự kết hợp các biện pháp truyền thống, thuận theo tự nhiên với việc ứng dụng các tiến bộ kỹ thuật và công nghệ cao, đặc biệt là công nghệ sinh học với các men vi sinh, phân bón và thuố.c BVTV thế hệ mới trong các hoạt động trồng trọt, chế biến thức ăn trong chăn nuôi, xử lý chất thải để làm phân bón.
Nông nghiệp tuần hoàn tạo ra hệ sinh thái khép kín, cân bằng hơn và thúc đẩy chu trình chuyển hóa vật chất trong tự nhiên. Trong đó, con người đóng vai trò hỗ trợ tiến trình tự nhiên xảy ra nhanh hơn, đồng thời mang lại hiệu quả kinh tế, xã hội và môi trường.
Theo ông, để phát triển nông nghiệp tuấn hoàn của Việt Nam thì ngay từ bây giờ chúng ta phải làm gì?
Để thực hiện được mục tiêu này, cần hoàn thiện thể chế, cơ chế, chính sách pháp luật đồng bộ để tạo môi trường, tạo động lực cho phát triển nông nghiệp và nông thôn.
Trong đó, tạo điều kiện thuận lợi để người nông dân, doanh nghiệp tiếp cận được các nguồn lực một cách bình đẳng, minh bạch, như đất đai, tài nguyên, nguồn vốn, khoa học - công nghệ.
Đẩy mạnh tái cơ cấu nền nông nghiệp, tạo môi trường thuận lợi cho hình thành có hiệu quả và bền vững chuỗi giá trị nông sản dựa trên lợi thế so sánh của từng vùng, từng địa phương; nghiên cứu và ứng dụng khoa học - công nghệ, nhất là công nghệ sản xuất và chế biến nông sản và công nghệ tái chế và khai thác hiệu quả nguồn phế phụ phẩm trong sản xuất nông nghiệp.
Tổ chức lại sản xuất, cơ chế hóa và hiện đại hóa nền sản xuất lớn, đưa kỹ thuật số, tự động hóa, công nghệ sinh học vào sản xuất nông nghiệp, gắn kết sản xuất và tiêu thụ giữa người sản xuất với người tiêu dùng.
Tập trung tháo gỡ những điểm nghẽn, tạo động lực sản xuất cho các vùng chuyên canh lớn. Việc thành lập Hội Nông nghiệp tuần hoàn Việt Nam hy vọng sẽ góp phần thúc đẩy nền nông nghiệp tuần hoàn ở Việt Nam.
Xin cảm ơn ông!
Bình Dương: Nông sản được gắn một loại tem để "soi" được trồng ở đâu, chất lượng ra sao Truy xuất nguồn gốc nông sản sẽ tăng khả năng theo dõi, nhận diện được sản phẩm thông qua các giai đoạn, từ việc tìm nguồn nguyên liệu, sản xuất, chế biến đến vận chuyển và phân phối ra thị trường. Bình Dương là một trong các tỉnh, thành đã ban hành kế hoạch thực hiện Quyết định 100 của Thủ tướng Chính...